Kututuluka ha Chikuma

Kuya ha katalilo wa yikuma

Mumu Liaka Kuhomboka Chikwete Ulemu

Mumu Liaka Kuhomboka Chikwete Ulemu

“Mana katwama ni akwa kulikehesa.”—YISHIMA 11:2.

MIASO: 33, 11

1, 2. Mumu liaka Zambi alitunyine Saulu? (Tala chizulie ha uputukilo.)

MUZE Yehova asakwile Saulu hanga apwe mwanangana, ha shimbu liacho Saulu kapwile mukwa-kuhomboka. (1 Samuele 9:1, 2, 21; 10:20-24) Alioze muze hamupwisa mwanangana, aye yaputuka kulinangamisa. Ha limwe shimbu, tununu twa A-Filistea yaya ni kwasa jita ni A-Izalele. Profeta Samuele yalweza Saulu ngwenyi, te mamukaula hanga ahane chitapo kuli Yehova. Alioze, muze Samuele te kanda achihetako, A-Izalele yevwa woma, chocho anji akuli ayo yachina yahichika Saulu. Hachino, aye yahona uhumikizo, nawa shimbu ashimbwile Samuele aye yahana chitapo mwene. Kashika, Yehova kakawahilile nacho, mumu Saulu te keshi ni chiteli chakulinga mulimo wacho.—1 Samuele 13:5-9.

2 Muze Samuele aheteleko, iye yalweza Saulu uhenge uze alingile ha kwehuka shimbi ya Yehova. Alioze Saulu kakanyongene ngwenyi kalingile chuma chipi. Aye yaputuka kulikalila, nawa yalamikiza akwo ha uhenge wenyi. (1 Samuele 13:10-14) Kukatuka ha shimbu liacho, Saulu yaputuka kulinga yuma yikwo yinji yakulinangamisa. Chocho, Yehova yalituna Saulu kupwa mwanangana. (1 Samuele 15:22, 23) Mwono wa Saulu waputukile kanawa alioze wahwile chipi.—1 Samuele 31:1-6.

3. (a) Yika atu anji akunyonga hakutwala ku kuhomboka? (b) Yihula yika mutukumbulula?

3 Atu anji musono, kakunyonga ngwo nyi mapwa akwa-kuhomboka kechi kuhasa nawa kupwa ni mwono upema hanji lufuma. Ayo kakulinangamisa ene ha kulisolola ngwe kali alemu chinji kuhiana akwo. Chakutalilaho, umwe mukwa-lufuma nawa mukwa-mafwefwe yamba ngwenyi: “Kuli yami kuhomboka hi chuma chize natamba kukaula ku mwono wami weswe ko—ngunashimbwila ngwami kuchichi kalingiwa.” Mba mumu liaka mukwa-Kristu atamba kupwa mukwa-kuhomboka? Yika kuhomboka chinalumbunuka, nawa yika kuchishi kulumbunuka? Mutwe uno, muukumbulula yihula yino. Alioze mutwe uze muusulaho muusolola chize mutuhasa kununga kupwa atu akuhomboka chipwe ngwe muchipwa chikalu kuchilinga.

MUMU LIAKA KUHOMBOKA CHIKWETE ULEMU?

4. Yika yinalumbunuka milonga yakulinangamisa?

4 Mbimbiliya yakwamba ngwo kulinangamisa chinalumbunuka kuhona kulikehesa hanji kuhomboka. (Tanga Yishima 11:2.) Ndawichi yeta kuli Yehova ngwenyi: ‘Funga kama kavumbi ke ku milonga yakulinangamisa.’ (Samu 19:13) Milonga yakulinangamisa yika? Yinalumbunuka kulinga chimwe chuma, chakuhona ulite wakuchilinga, mumu lia kuhona uhomboloji hanji kulizata. Yetweswe ha mashimbu amwe twakulinga yuma yakulinangamisa, mumu tuli yihenge. Alioze chilweza cha Mwanangana Saulu, muchisolola ngwo, nyi chino chapwa ndako yetu, Yehova kechi kuwahilila. Mukanda wa Masamu 119:21, unambe ngwo, Yehova ‘kakumbila akwa kulinangamisa.’ Mumu liaka akuchilinga?

Twakuvumbika Yehova ha kupwa atu akulikehesa

5. Mumu liaka kulinangamisa chili uhenge unene?

5 Chitangu, nyi mutulinga chimwe chuma ni kulinangamisa, mutuhona vumbi Yehova, mwe Zambi, nawa Mwata wetu. Chamuchiali, nyi mutulinga yuma yize kutushi ni ulite wakuyilinga, chino muchitulingisa hanga tulikalile ni kuhona kutayiza manyonga ja atu akwo. (Yishima 13:10) Chamuchitatu, nyi akwetu manyingika ngwo twalinga chimwe chuma ni kulinangamisa mutusoloka ngwe tuli yihepuke. (Luka 14:8, 9) Chochene, mutuhasa kumona mumu liaka Yehova anazange hanga tupwe atu akuhomboka hanji kulikehesa.

KUHOMBOKA YIKA CHINALUMBUNUKA?

6, 7. Kuchi kuhomboka ni kulikehesa chinalite?

6 Kuhomboka, chalita ni kulikehesa. Mukwa-Kristu yoze walikehesa keshi kulizata, alioze kakumona ngwenyi kamuhiana kuli akwo. (A-Fwilipu 2:3) Mutu walikesesa kanji-kanji kapwa nawa mukwa-kuhomboka. Aye kananyingika ngwenyi keshi kuhasa kulinga yuma yeswe, nawa ni kulikehesa cheswe kakutayiza uhenge wenyi. Nawa kakupanjika ni vumbi lieswe manyonga ja akwo, ni kulilongesa kuli ayo. Mutu walikehesa kakuvwisa Yehova kuwaha.

7 Mbimbiliya yakusolola ngwo mutu wahomboka kanalinyingika mwene, nawa kananyingika ngwenyi, kuli yuma yimwe yize iye keshi kuhasa kulinga hanji kumwecha hanga ayilinge. Chino, chakumukwasa hanga avumbike akwo ni kutwama no kanawa.

8. Mba tupwe akwa-kuhomboka, manyonga aka twatamba kwehuka?

8 Mutuhasa kuputuka kupwa ni manyonga akulinangamisa chakuhona kwaanyingika. Kuchi chino muchihasa kulingiwa? Mutuhasa kuputuka kulimona ngwe tuli alemu chinji kuhiana akwetu, mumu yetu hanji waze tunanyingika kanawa kali ni yimwe yiteli mu chikungulwila. (A-Roma 12:16) Hanji mutuputuka nawa kulichichimieka chinji yetwene. (1 Timoteu 2:9, 10) Mutuhasa nawa kuputuka kulweza akwetu yize atamba kulinga ni yize katambile kulinga.—1 A-Korindu 4:6.

9. Mumu liaka atu amwe akulinangamisa? Hana chimwe chilweza cha Mbimbiliya.

9 Nyi kutushi kuhasa kwehuka manyonga jetu api mutuhasa kuputuka kulinangamisa. Atu anji kakulinangamisa mumu kakuzanga kutambula uhenya, kwivwila akwo chipululu, hanji kuhona kwehuka ufwatulo wo. Chino chalingiwile kuli atu amwe waze atongola mu Mbimbiliya, ngwe Absalome, Uzia, ni Nabukanezore. Yehova kasolwele kanawa mumu liaka ayo atamba kupwa akwa-kulikehesa.—2 Samuele 15:1-6; 18:9-17; 2 Sango ja Mianangana 26:16-21; Daniele 5:18-21.

10. Mumu liaka twatamba kwehuka kusopesa yitanga ya akwetu? Hana chimwe chilweza cha Mbimbiliya.

10 Mukuhasa kupwa nawa yimwe yuma yize muyilingisa atu hanga ahone kupwa akwa-kuhomboka. Achinyonga ha chilweza cha Apimeleke ni Petulu. (Uputukilo 20:2-7; Mateu 26:31-35) Kuchi malunga wano alinangamishine? Shina ayo te kananyingika yuma yeswe, nyi kalingile chocho chakuhona kunyingika? Amu kutushi ni uhashi wakunyingika yize yili mu mbunge ya akwetu, kashika kutwatambile kwaasopesa.—Tanga Tiangu 4:12.

CHIHELA CHE MU ULULIKISO WA ZAMBI

11. Yika twatamba kunyingika?

11 Mutu yoze wahomboka kananyingika kanawa chihela chenyi mu ululikiso wa Zambi. Mumu Yehova kali Zambi yoze wakulinga yuma nikulita. Iye hanahane chiteli kuli mutu mweswe mu chikungulwila. Yetweswe tukwete ulemu. Yehova hanatwehe yawana yalisa, ngwe ulangaji, utotombo ni uhashi weka ni weka, nawa kanatweche hanga tusakule chize mutuyizachisa. Nyi tuli akwa-kulikehesa, mutuzachisa yawana yacho kulita ni chize Yehova anazange. (A-Roma 12:4-8) Tunanyingika ngwetu, Yehova kanashimbwila tuzachise yawana yacho hanga tumuhalise ni kukwasa akwetu.—Tanga 1 Petulu 4:10.

Yika mutuhasa kulilongesa ha chilweza cha Yesu muze yiteli yize tulinayo muyalumuka? (Tala paragrafu 12-14)

12, 13. Yika twatamba kwiwuluka nyi yimwe muyalumuka mu mulimo wetu kuli Yehova?

12 Yize twakulinga mu ululikiso wa Yehova muyihasa kwalumuka hakupalika cha mashimbu. Chakutalilaho, achinyonga yuma yinji yize yalumukine mu mwono wa Yesu. Chitangu, iye kapwile hamwe ni Tato. (Yishima 8:22) Hachino, yakwasa Yehova hakutanga angelo, malilu ni hashi, atu ni yuma yeswe. (A-Kolosu 1:16) Kulutwe lia matangwa yeza hano hashi. Yasemuka ngwe mwana mutu, nawa yakola ni kupwa mukulwana. (A-Fwilipu 2:7) Hanyima yafwa, yafuna mu malilu, ha mwaka 1914 yapwa Mwanangana wa Wanangana wa Zambi. (A-Hepreu 2:9) Nawa kulutwe, muze makayula ngwe Mwanangana ha kanunu umuwika wa miaka, iye makafunyisa Wanangana wacho kuli Yehova, hanga “Zambi akapwe yuma yeswe muli eswe.”—1 A-Korindu 15:28.

13 Ni yetu nawa ha mashimbu amwe, yimwe yuma yinji muyihasa kwalumuka ku mwono wetu. Ha mashimbu amwe yiteli yetu muyihasa kwalumuka hamukunda wa yiyulo yize mutukwata. Chakutalilaho, hanji twapwile twamishi alioze haliapwila tunazange kumbata chipwe kusomboka. Hanji mutupwa ni ana. Kulutwe, hanji mutukwata chiyulo cha kwalumunako yimwe ku mwono wetu, hanga tuhase kulingila Yehova mu mulimo wa shimbu lieswe. Ha mashimbu amwe yiteli yetu muyihasa kwalumuka hamukunda wa yimwe ku mwono wetu. Hachino, mutuhasa kulinga yuma yinji hanji yikehe. Alioze chipwe ngwe tuli akweze hanji tushinakaji, twayiza hanji ka, nihindu Yehova kananyingika tachi jize mutu ni mutu akusa hanga amuwayile. Iye keshi kushimbwila hanga tumulingile yize kutuchikuhasa. Nawa kakuwahilila chinji ha yeswe yize twakumulingila.—A-Hepreu 6:10.

14. Kuchi kulikehesa muchihasa kutukwasa hanga tuwahilile ni mulimo weswawo?

14 Yesu kevwile kuwaha ni chiteli cheswacho amuhele kuli Yehova, ni yetu nawa mutuhasa kuwahilila ni milimo yetu. (Yishima 8:30, 31) Mutu walikehesa kakuwahilila ha mulimo uze mamwaha ni chiteli cheswacho alinacho mu chikungulwila. Iye keshi kulihulikila wika ha yize akwo analingi. Alioze, kakuwahilila chinji ha mulimo wenyi mu ululikiso wa Zambi. Iye kananyingika ngwenyi mulimo wacho wa Yehova. Nawa mutu walikehesa kakusa vumbi akwo ni kuzanga kwaakwasa. Iye kananyingika ngwenyi no Yehova haneehe chihela mu ululikiso wenyi.—A-Roma 12:10.

NYONGA LIALITA HAKUTWALA KU KUHOMBOKA

15. Yika mutuhasa kulilongesa ha chilweza cha Ngideone?

15 Ngideone kahichikile chilweza chipema cha kuhomboka hanji kulikehesa. Muze Yehova amuhele chiteli cha kulamwina A-Izalele ku moko ja A-Mindiane, Ngideone yamba ngwenyi: “Usoko wami e alelu muli A-Manase, mba yami nguli mwe mukepe mujimo lia yetu.” (Akwa Kuyula 6:15) Chipwe chocho, Ngideone yafuliela muli Yehova ni kutayiza mulimo uze amwehele. Hachino, Ngideone yasa shindakenyo ngwenyi kanyingika kanawa yuma yeswe yize Yehova amwichile, chocho yalemba ni kwita usongwelo wenyi. (Akwa Kuyula 6:36-40) Ngideone kapwile lunga wa tachi ni hamu, alioze kapwile ni mana nawa te chikanyame. (Akwa Kuyula 6:11, 27) Kulutwe, muze atu azangile hanga apwe mwanangana wo, aye yalituna. Muze te halinga yuma yeswe yize Yehova amwichile hanga alinge, mba yafuna ku zuwo.—Akwa Kuyula 8:22, 23, 29.

16, 17. Kuchi mutu walikehesa mahasa kukola ku ufulielo?

16 Nyi umwe ndumbu matayiza mulimo waha hanji mazanga kukalakala chinji mu chikungulwila, chino kuchalumbunukine ngwo iye keshi mutu walikehesa. Mbimbiliya yinambe ngwo, chili chipema nyi kavumbi ka Yehova mazanga kulingila chinji mandumbu jenyi ni kusenya kulutwe hanji kukola ku ufulielo. (1 Timoteu 4:13-15) Alioze mba tukole ku ufulielo, shina tunafupiwa wika kupwa ni chiteli chaha? Ka. Mumu yetweswe mutuhasa kululieka utu wetu wa Ukristu ni utotombo uze Yehova hanatwehe hanga tuhase kumulingila kanawa ni kukwasa akwetu.

17 Shimbu kanda achitayiza umwe mulimo, mutu walikehesa, kakufupa kunyingika yize anashimbwila kuli iye. Aye kakulemba hakutwala ku mulimo wacho, ni kuhengwola kanawa nyi mapwa ni uhashi wakuulinga. Nyi matayiza mulimo wacho, shina manunga kupwa ni mashimbu ni tachi jakulinga yuma yikwo yilemu? Nyi ka, kutala mulimo wacho mahasa kuulinga kuli akwenu? Muze manyonga chocho, mutu walikehesa mahasa kukwata chiyulo ngwenyi iye keshi kuhasa kufunga kanawa chiteli chacho chaha. Nyi tuli atu akulikehesa, mutuhasa kwamba ngwetu ka.

18. (a) Yika mutu walikehesa akulinga muze mamwaha chiteli chaha? (b) Kuchi mukanda wa A-Roma 12:3, unatukwase kupwa atu akulikehesa?

18 Yehova kanazange hanga tupwe atu ‘alikehesa’ kuli iye. (Mika 6:8) Kashika muze matwaha umwe mulimo waha, twatamba kwita usongwelo wenyi hanga atukwase ngwe chize alingile Ngideone. Tunafupiwa kunyonga chinji hakutwala ku yize Yehova akutulweza kupalikila mu Mbimbiliya ni mu ululikiso wenyi. Kashika, twiwulukenu ngwetu yeswayo mutuhasa kulinga mu ululikiso wenyi kutushi kuyilinga mumu lia utotombo wetu, alioze Yehova mwe wakutukwasa mba tuyilinge. (Samu 18:35) Mutu walikehesa keshi ‘kalinyongena kuhiana chize chamutamba kunyonga.’—Tanga A-Roma 12:3.

19. Mumu liaka twatamba kupwa atu alikehesa?

19 Mutu walikehesa kananyingika ngwenyi, Yehova wika mwe watela kutambula uhenya, mumu kali Sakatanga wa yuma yeswe nawa Mukwa-Ndundo-Jeswe. (Usolwelo 4:11) Nyi tuli akwa-kulikehesa, mutuwahilila ha yeswe yize mutulinga mu ululikiso wa Yehova. Mutuvumbika nawa manyonga ni yiyulo ya mandumbu ni mapangi jetu. Chino muchitukwasa hanga tulinunge. Mutu walikehesa kakunyonga kanawa muze analingi chimwe chuma, nawa chino chakumukwasa kwehuka kulinga tupalia anene-anene. Yehova kakuwahilila chinji ni atu waze ashishika. Hamukunda wa yino, kashika kuhomboka hanji kulikehesa chikwete ulemu unji kuli atu ja Zambi. Ha mutwe uze muusulaho, mutulilongesa chize mutuhasa kununga ni kuhomboka hanji kulikehesa chipwe muze muchipwa chikalu kuchilinga.