Kututuluka ha Chikuma

Kuya ha katalilo wa yikuma

Tufupenu Upite Wamwenemwene

Tufupenu Upite Wamwenemwene

“Litengelenu tusendo a ku upite wa uhenge.”LUKA 16:9.

MIASO: 122, 129

1, 2. Ha mashimbu wano, mumu liaka nihindu mukukapwa amwe yiswale?

MUSONO, kuwana mbongo chinakaliwa chinji. Chakutalilaho, chili chikalu kuli akweze anji kuwana milimo. Atu amwe kanase mwono wo mu ponde ha kuya mu yifuchi yize yikwete upite unji. Nawa chipwe mu yifuchi yacho ya upite, muli yiswale anji. Hashi heswe, pichi kananungu ni kupwa ni upite unji, alioze yiswale nihindu kananungu ni uswale wo. Kulita ni jimwe sango, ngwo, pichi akehe wika kali ni mbongo jinji kuhiana mbongo jize jili kuli atu eswe. Kwamba pundu, atu amwe kali ni mbongo jinji kuhiana, jize mahasa kuzachisa ku mwono wo weswe, alioze tununu a tununu twa atu akwo kali ni uswale unji. Yesu kanyingikine yuma yacho kashika ambile ngwenyi: “Yiswale kali hamwe ni yenu matangwa eswe.” (Marku 14:7) Mumu liaka yuma yino yipi yinalingiwa?

2 Yesu kanyingikine ngwenyi, Wanangana wa Zambi we wika te muuhasa kululieka yuma hano hashi. Mbimbiliya yinasolola ngwo ‘akwa-kulanjisa’ hanji akwa-mingoso ya mwakono, hamwe ni akwa-mafwefwe ni mayingeleja, kanalingi upale wa hano hashi ha Satana. (Usolwelo 18:3) Tuvumbi twa Zambi kakuhasa kulihandununa ku yuma yeswe ya akwa-mafwefwe ni ya uwayilo wa mahuza. Alioze amwe tuvumbi twa Zambi keshi kuhasa kwehuka yuma yeswe hakutwala ku upite hanji mingoso ya hano hashi ha Satana.

3. Yihula yika mutukumbulula ha mutwe uno?

3 Amu tuli akwa-Kristu, twatamba kuhengwola mbunge yetu hakutwala ku upite ni mingoso ya hano hashi. Mba tuchilinge, twatamba kulihula ngwetu: ‘Kuchi munguhasa kuzachisa upite wami hanga ngusolole ngwami ngunashishika kuli Zambi? Kuchi munguhasa kwehuka kufupa chinji upite wa hano hashi? Yuma yika yize yinasolola ngwo tuvumbi twa Zambi musono kanafuliela muli iye ni mbunge yeswe?

CHISHIMA CHA KASELO KA UHENGE

4, 5. (a) Yika yalingiwile kuli kaselo wa mu chishima cha Yesu? (b) Yika Yesu alwezele tumbaji twenyi hanga alinge?

4 Tanga Luka 16:1-9. Chishima cha Yesu cha kaselo chihenge chatamba kutulingisa tulieswe tumane nawa tunyonge. Kaselo kamuliongelele ngwo te keshi kufunga kanawa yuma, chocho mwata wenyi yakwata chiyulo chakumuhanga ha mulimo. * (Tala maliji mushi lia lifwo.) Alioze kaselo kazachishile mana hanji “ukanyame.” Shimbu te kanda achikatuka ha mulimo, iye yalinga usendo ni atu waze te mahasa kumukwasa kulutwe. Yesu kakatele chishima chino mumu ngwo kazangile hanga tumbaji twenyi alinge yuma ya uhenge mba alilamwine ku mwono. Yuma yino ye akulinga kuli atu waze kanyingikine Yehova. Alioze, Yesu katele chishima chino hanga atwehe limwe longeso lilemu.

5 Yesu kanyingikine ngwenyi, ngwe kaselo yoze susumuku wapwile mu yipikalo, tumbaji twenyi anji no te mapwa mu ukalu hakuwana ya kulifunga nayo ku mwono hano hashi hapi. Kashika aalwezele ngwenyi: “Litengelenu tusendo a ku upite wa uhenge.” Mumu liaka? Mumu ngwo muze upite wacho muuhwa, tusendo jacho, Yehova ni Yesu, ‘makaatambula muma mwa kutwama mwa mutolo.’ Yika mutuhasa kulilongesa ha chiyulo chino cha Yesu?

6. Kuchi tunanyingika ngwetu upite wa hano hashi te ushi kulinga chihanda mu upale wa Zambi?

6 Chipwe ngwe Yesu kakalumbunwine mumu liaka avulukile upite ngwenyi “upite wa uhenge,” alioze Mbimbiliya yinasolola pundu chikuma chacho ngwo, kufupa mbongo jinji te chishi kulinga chihanda mu upale wa Zambi. Chakutalilaho, mu munda wa Endene, Yehova kahanyine kuli Alama ni Eva yuma yeswe yize te mafupa ku mwono wo. (Uputukilo 2:15, 16) Kulutwe, muze Zambi ahanyine spiritu yisandu kuli akwa-Kristu akuwayisa, “niumwe wa kuli ayo wambile ngwenyi, yuma nguli nayo ya yami mwene; alioze yuma yeswe yapwile ya mbunga.” (Yilinga 4:32) Profeta Izaia kambile ngwenyi, te mukupwa limwe shimbu lize atu eswe mawahilila ni milimo ya moko jo. (Izaia 25:6-9; 65:21, 22) Alioze ndo haze shimbu liacho muliheta, tumbaji twa Yesu te mafupiwa kupwa ni mana hanji ‘kukanyama.’ Ayo te mafupiwa kuzachisa upite wa uhenge wa hano hashi hanga alifunge ku mwono wo, ha shimbu lioliene, ni kusa tachi hanga evwise Zambi kuwaha.

ZACHISA UPITE WA UHENGE NI MANA

7. Chiyulo chika Yesu anatwehe mu mukanda wa Luka 16:10-13?

7 Tanga Luka 16:10-13. Kaselo wa mu chishima cha Yesu kafupile tusendo hanga aliyukise mwene. Alioze, Yesu kazangile hanga tumbaji twenyi afupe tusendo mu malilu ni nyonga lingunu. Iye kazangile hanga tunyingike ngwetu, mutapu uze mutuzachishilamo upite wetu wa uhenge muuhasa kusolola nyi twashishika kuli Zambi. Mba kuchi mutuhasa kuchilinga?

8, 9. Hana yilweza ya chize amwe akusolola ushishiko wo ha kuzachisa upite wo wa uhenge.

8 Mutapu umwe uze mutusolwelamo ngwetu twashishika ni upite wetu, uli kuhana milambu hanga tukwase mulimo wa kwambujola hashi heswe uze Yesu ambile ngwo te muulingiwa. (Mateu 24:14) Umwe kanuke wa pwo mu Índia kapwile ni umwe mushete muze apwile ni kufungila mbongo. Kanuke wacho yalitwamina kulanda yuma yenyi yakuheha nayo. Muze mushete wacho wazalile, aye yalambula mbongo jeswe apwile ni kufunga hanga ajizachise mu mulimo wa kwambujola. Umwe ndumbu mu Índia kapwile ni munda wa koku. Yalambula koku jinji ku mutango wa mu Malaiala kuze akulumbununa mikanda. Iye kevwile kuwaha ha kunyingika ngwo, mulambu uze ahanyine te unahiane kuhana mbongo, mumu mandumbu ku mutango te kanafupu kulanda koku. Wano kali mana angunu hanji ‘kukanyama.’ Chochene nawa, mandumbu amu Grécia kakulambula maji akutelekela, keiju ni yakulia yikwo nawa ku chisaka cha Mbetele.

9 Ndumbu mukwo mu Sri Lanka kahanyine chihela chenyi hanga apwe ni kulikungulwilaho ni kutungaho mazuwo ja mandumbu waze atwama mu mulimo wa shimbu lieswe. Chitapo chino ndumbu ahanyine, chakukwasa chinji mandumbu atwamako waze keshi mbongo jinji. Mu chimwe chifuchi muze mulimo wetu hanaukanjisamo, mandumbu kakuzachisa mazuwo jo hanga alikungulwilemo. Chino chakukwasa pionelu ni mandumbu akwo waze keshi mbongo jinji hanga apwe ni yihela yakulingulwila chakuhona kufweta mbongo.

God’s people use their material things to benefit others

10. Yika amwe akuyuka ha kupwa yihanyi?

10 Yilweza yino yinasolola ngwo tuvumbi twa Zambi ‘kashishika mu yuma yikepe-yikepe.’ (Luka 16:10) Mumu kakuzachisa upite wo hanga akwase akwo. Kuchi masepa wano a Yehova akwivwa akuhana milambu yacho? Kakuwahilila chinji hakunyingika ngwo muze akuhana, o kakuzuka upite “wamwenemwene” mu malilu. (Luka 16:11) Umwe ndumbu wa pwo yoze wakuhana chinji milambu ya mbongo hanga akwase mulimo wa Wanangana yamba ngwenyi, hakupalika cha miaka, chimwe chuma chikalu kulingiwa yichilingiwa ku mwono wenyi. Yalumbununa ngwenyi: “Amu nakulia upite uze ngukwete ni akwetu, usendo wami ni akwetu, unawehe chinji kuhiana. Haliapwila nakukonekena akwetu, nakwaasolwela uhomboloji, nawa nakulengulula yize yakungulemeka ku mbunge ni kutayiza yiyulo ya akwetu.” Atu anji hananyingika ngwo kupwa chihanyi chakwaayukisa chinji ku mwono wo.—Samu 112:5; Yishima 22:9.

11. (a) Kuchi kuhana chetu chakusolola mana angunu hanji ‘kukanyama’? (b) Yika tuvumbi twa Zambi akulinga musono? (Tala chizulie ha uputukilo.)

11 Ni yetu nawa twakusolola mana angunu hanji ‘kukanyama’ muze twakuzachisa upite wetu hanga tukwase akwetu ni mulimo wa Wanangana. Hachino, chipwe ngwe twahashile kulinga mulimo wa shimbu lieswe hanji kuya kuze kunafupiwa ukwaso, nihindu mutuhasa kukwasa akwetu. (Yishima 19:17) Chakutalilaho, milambu yetu yakukwasa kutuhwisa mikanda ni mulimo wa kwambujola ku yihela ya uswale kuze atu anji aneza mu umwenemwene. Yifuchi ngwe Congo, Madagascar, ni Rwanda, Mbimbiliya jikwete ndando yinji. Ha mashimbu amwe Mbimbiliya yimuwika yakufwika mbongo jize mutu akutambula ku mulimo ha poso hanji ha kakweji. Ha miaka yimwe mandumbu jetu te kasakula nyi malanjila asoko jo kulia nyi malanda Mbimbiliya. Hachino, mumu lia milambu yize atu akwo akuhana, ululikiso wa Yehova wakutuhwisa Mbimbiliya ni kujihana kuli hita mutu mu usoko ni kuli alongi a Mbimbiliya. (Tanga 2 A-Korindu 8:13-15.) Hachino, waze akuhana ni waze akutambula eswe mahasa kupwa masepa ja Yehova.

KUCHI MUTUHASA KWEHUKA KUFUPA CHINJI UPITE WA HANO HASHI?

12. Kuchi Apalahama asolwele ngwenyi kanakajikijila muli Zambi?

12 Mutuhasa nawa kupwa masepa ja Yehova muze mutwehuka kufupa chinji upite wano hashi, ha kulihulikila kukufupa upite “wamwenemwene.” Yino ye alingile Apalahama lunga washishika. Iye kononokene Yehova chocho yahichika Ure mbonge ya upite, yaya ni kutwama mu mambalaka mumu kazangile kupwa sepa lia Yehova. (A-Hepreu 11:8-10) Iye te kakujikijila muli Zambi mashimbu eswe hi ku upite ko. (Uputukilo 14:22, 23) Yesu kakolwezele akwo hanga no apwe ni ufulielo wacho. Kashika alwezele mukweze yoze pichi ngwenyi: “Nyi unazange kupwa mungunu yako ulanjise yize uli nayo, ukahane kuli yiswale, mba kumuopwa ni upite mwilu; wize, ungukaule.” (Mateu 19:21) Mukweze wacho kakapwile ni ufulielo ngwe wa Apalahama. Alioze kwapwile atu akwo waze anakajikijila muli Zambi.

13. (a) Chiyulo chika Paulu ahanyine kuli Timoteu? (b) Kuchi mutuhasa kukaula chiyulo cha Paulu musono?

13 Timoteu neye te lunga washishika. Muze te havuluka Timoteu ngwe “swalale mupema wa Yesu Kristu,” Paulu yamwamba ngwenyi: Niumwe swalale mu jita malilimba ni yuma ya mwono uno; hanga akapemene kuli yoze hanamusela ku uswalale.” (2 Timoteu 2:3, 4) Tumbaji twa Yesu musono, kuchingako ni kanunu umuwika wa tununu twa waze ali mu mulimo wa shimbu lieswe, kakusa tachi hanga akaule chiyulo chino cha Paulu. Ayo keshi kukaula mitambi ya saki yize akutwa hano hashi ha kuzo. Kakwiwuluka shimbi yakwamba ngwo: “Mukwa kutambula mukuli kakupwa ndungo ya mwenya mukuli.” (Yishima 22:7) Satana kanazange hanga tupalikise mashimbu ni tachi jetu jeswe ha kufupa upite wa hano hashi. Amwe kakutambula mbwezo hanji mikuli hanga alande zuwo, mashinyi, afwete shikola hanji chipwe kulinga umbachiso. Nyi kutwakanyamine, mutuhasa kupwa ni mikuli yize muyitumbata miaka yinji kuyifweta. Twakusolola mana angunu muze twakupwisa mwono wetu washi, kwehuka mikuli, ni kuzachisa kanawa mbongo jetu. Nyi twalinga chocho, mutuwayila kanawa Zambi chakuhona kupwa ngamba a upite wa mwakono.—1 Timoteu 6:10.

14. Yika twatamba kulinga? Hana yilweza.

14 Mba tupwise mwono wetu washi, twatamba kusa Wanangana wa Zambi kulutwe ku mwono wetu. Umwe lunga ni mukwo-pwo te kakwete mingoso yize te yakwaaha mbongo jinji. Alioze, ayo kazangile kufuna mu mulimo wa shimbu lieswe. Hachino, yalanjisa mingoso yo, wato uze te akwete, ni yikumba yikwo nawa. Chocho yaya ni kukwasa kutunga chishina chinene cha hashi heswe mu Warwick, Nova Iorque. Mulimo uno wapwile ulemu chinji kuli ayo, mumu kapwile ni kukalakala ku Mbetele hamwe ni ana jo amapwo ni atato-weno. Ha poso jimwe te kakukalakala hamwe ni yisemi a malunga ja ana jo, waze no apwile ni kutunga chishina cha Warwick. Umwe ndumbu wa pwo pionelu mu Colorado, E.U.A., kapwile ni umwe mulimo wa shimbu likehe ku banku. Miata jenyi te kakuwahilila chinji ni milimo yenyi, chocho yamulweza apwe ni kukalakala tangwa lieswe hanga amuwezele fweto katatu keswe kuhiana lize te akutambula. Alioze muze iye hanyingika ngwenyi mulimo wacho te kuuchi kumwaha shimbu lia kulinga kanawa mulimo wa Zambi, yalituna fweto yacho. Yino yili wika yilweza yikehe ya yitapo hanji tachi jize tuvumbi twa Yehova akusa. Nyi mutusa Wanangana wa Zambi kulutwe, chino muchisolola ngwo twakulemesa usepa wetu ni Zambi ni upite wamwemwene kuhiana upite wa hano hashi.

MUZE UPITE MUUHWA

15. Upite uka wakuneha chiseke chinji?

15 Kupwa ni upite unji kuchalumbunukine, kupwa ni utayizo wa Zambi. Yehova kakuwahisa wika waze akwete “yitanga yipema.” (Tanga 1 Timoteu 6:17-19.) Chakutalilaho, ndumbu wa pwo yoze avuluka ngwo, Lucia yanyingika ngwenyi ku Albânia kwapwile ni kufupiwa akwa-kwambujola. * (Tala maliji mushi lia lifwo.) Chocho yakatuka ku Itália ha mwaka 1993. Aye kakapwile ni mulimo, chipwe chocho yafuliela ngwo Yehova te mamwaha yeswe yize mafupa. Yalilongesa limi lia mu chifuchi chacho, nawa yakwasa atu kuhiana 60 kunyingika umwenemwene ni kulihana kuli Zambi. Yino hanji kuyichi kulingiwa kuli yetu mu ngiza yetu. Alioze chuma cheswecho mutulinga hanga akwetu anyingike Yehova ni kupwa masepa jenyi, chuma chacho muchikapwa upite wa mutolo.—Mateu 6:20.

What we do for Jehovah and his Kingdom will make us truly happy

16. (a) Upite wa hano hashi kuchi muukapwa? (b) Kuchi chino chatamba kutukwasa ha chize twakumona upite wa hano hashi?

16 Yesu kasolwele pundu ngwenyi upite wa mwakono muwiza kahwa. Iye kambile: ‘Pundu ngwenyi upite wacho muuhwa,’ hi ko ngwo ‘hanji kuuchi kahwa.’ (Luka 16:9) Ha matangwa wano akusula, banku jimwe jinahono mbongo nawa mu yifuchi yimwe muli uswale unji. Alioze kulutwe, yuma muyikapihia chinji kuhiana. Akwa-mafwefwe, mayingeleja, ni akwa-mingoso waze analingi upale wa Satana kumakaonona. Aprofeta, Ezekiele ni Zefania kambile ngwo oru ni prata yize akusa ulemu musono muyikapwa yuma ya ngwaza. (Ezekiele 7:19; Zefania 1:18) Kuchi mutwivwa nyi twaheta ku songo lia mwono wetu hano hashi mba hi mutunyingika ngwetu, twechele kufupa upite wamwenemwene ha kulihana mu kufupa upite wa hano hashi? Mutuhasa kwivwa ngwe mutu yoze wakalakala ku mwono wenyi weswe hanga apwe ni mbongo jinji, kusongo mba hi manyingika ngwenyi mbongo jacho jeswe hi jipema ko. (Yishima 18:11) Upite wa hano hashi kumuukahwa. Kashika kanda utokesa uhashi uze uli nawo wakuzachisa upite ye hanga upwe ni masepa mu malilu. Yuma yeswe yize twakulingila Yehova ni Wanangana wenyi muyikatwaha chiseke chamwenemwene.

17, 18. Yika masepa ja Zambi anashimbwila?

17 Muze Wanangana wa Zambi muwiza, kukushi niumwe yoze makafwetela zuwo hanji kutambula mukuli. Kulia muchikapwa chawana nawa chinji kuhiana, kutuchi kafupiwa kufweta mbuki hanga atuwuke hanji ndotolo. Masepa ja Yehova makawahilila ni yuma yipema ya hano hashi. Oru, prata, ni mawe andando muyikapwa kuzachisa mumu lia kuwaha chayo, hi ko ngwo yipwise atu pichi. Mapaya apema, mawe, ni unengu mutukayizachisa yawana hanga tutunge nayo mazuwo apema. Masepa jetu makatukwasa kulinga milimo yacho mumu katuzanga, hi ko ngwo makayilinga hanga twaafwete. Mutukawahilila ni yuma yeswe ya hano hashi.

18 Yino muyikapwa wika yiwape yikehe ya waze akufupa kupwa ni masepa mu malilu. Tuvumbi twa Yehova hano hashi makakololoka ni chiseke muze makwevwa maliji a Yesu akwamba ngwo: ‘Tweyenu, yenu waze Tata hanawahisa, nuhinge Wanangana uze anululikilile chize ku kutanga cha hashi.’—Mateu 25:34.

^ kax. 4 Yesu kakambile nyi yize asumine kaselo wacho te yamwenemwene nyi ka. Kwamba pundu, liji “amusumine” lize lili mu mukanda wa Luka 16:1 mulihasa kulumbunuka ngwo umwe wahanjikile yuma ya mahuza hakutwala kuli kaselo ha kwamba ngwo te keshi kufunga kanawa yuma. Hachino, Yesu yalihulikila ha ndako yize kaselo asolwele hi ko ha yitela yize yamuchijile ha mulimo.

^ kax. 15 Sango ja mwono wa Lucia Moussanett jili ha Lawola! wa 22 Junho, 2003 ha mafwo 18-22 (Despertai).