Kututuluka ha Chikuma

Kuya ha katalilo wa yikuma

Shina mashimbu eswe manyonga jetu mahasa kutukwasa kukwata yiyulo yipema?

Chipi ni Chipema: Yize Yakusongwela Atu Anji Muze Anakwate Yiyulo

Chipi ni Chipema: Yize Yakusongwela Atu Anji Muze Anakwate Yiyulo

Atu anji kakutayiza ngwo yuma yimwe yapwa yipema kuyilinga, alioze yimwe yili yipi lume. Ngwe chilweza, kushiha mutu, kulisumbakenya ku tachi ni umwe mutu ni kupihisa twanuke, yili yuma yipi chinji. Alioze ululi, upeme ni kulisa mu chihela cha akwetu, yili yitanga yize atu akuchichimieka chinji. Mba yika mutwamba hakutwala ku yiyulo ngwe, mutu yoze mutulisumbakenya nenyi, kuhanjika umwenemwene ni kulela ana? Atu anji kakunyonga ngwo, chinatale kuli mutu mwene nyi malinga chuma chalita nyi ka. Ayo kakunyonga ngwo chiyulo cheswacho makwata, chalita. Anji a kuli ayo kakukwata yiyulo kulita ni chize analivu hanji kulita ni yize atu akwo akunyonga. Shina manyonga wano kanalite?

CHIZE TWAKULIVWA

Kanji-kanji shimbi yetu ya mbunge ye yakutusongwela tukwate yiyulo hakutwala ku chipi ni chipema. (A-Roma 2:14, 15) Chipwe twanuke, no kakuhasa kunyingika kalisa watwama hakachi ka yitanga yipi ni yitanga yipema ni kuputuka kulilamikiza. Hakupalika cha mashimbu, shimbi yetu ya mbunge yakutukwasa kukaula yuma yize twalilongesele mu usoko, ni alongi-ni-akwetu, ni alongeshi jetu, ha mukala wetu, mu ulembelo ni kupalikila mu ndako yetu. Muze twakukwata yiyulo yimwe, shimbi yetu ya mbunge yakutulweza nyi yiyulo yacho yinalite ni yuma yize twalilongesele nyi ka.

Kunyingika chipi ni chipema muchihasa kutukwasa kulisa mu chihela cha akwetu, kwasolwela ululi, keke ni usakwililo. Chikwo nawa, shimbi yetu ya mbunge muyihasa kutukwika kulinga yuma yize muyivwisa yikola atu waze twazanga hanji kututwala kwivwa sonyi ni kulilamikiza.

Shina manyonga jetu katamba kutusongwela mashimbu eswe? Umwe mukweze avuluka ngwo, Garrick, katesele kulinga “yeswayo yize mwene azangile ku mwono wenyi.” Iye yamona ngwenyi, kutesa kulinga yize iye azangile ku mwono, te kuyishi kumunehena uwahililo. Iye yamba ngwenyi: “Mwono wami wapwile upi chinji mumu napwile ni kulinga utanji, kushipa makanya asasu, kunwa walwa unji ni kulinga yuma ya ungulungulu.”

CHIZE AKWETU AKUNYONGA

Kuchizako chize twakulivwa, kanji-kanji mutuhasa kukwata yiyulo kupalikila ha chize akwetu akumona yuma. Chino chakutukwasa kuyuka ni utotombo uze ayo akwete hamwe ni mana jo. Asoko, masepa ni enyembo jetu, kakutuvumbika chinji muze twakulinga yuma yize ayo akumona ngwo yalita.

Shina nyonga lia akwetu lie liatamba kutusongwela? Muze Priscila apwile mukweze, yaputuka kulinga yuma yinji yize masepa jenyi apwile ni kulinga, ngwe kulisumbakenya ni mutu yoze kalimbachile nenyi. Chocho yamona ngwenyi, kulinga yuma yize atu anji akumona ngwo yalita, te kuyishi kumunehena uwahililo. Iye yamba ngwenyi: “Nalivwile chipi mumu lia kulinga yuma yize atu anji te akulinga. Chino changutwalile kulinga yuma ya uhepuke ni kusa mwono wami mu ponde.”

SHINA YINO YILI JILA YIPEMA YAKUKWACHILAMO YIYULO?

Chize twakunyonga ni chize akwetu akunyonga muchihasa kupwa chilemu chinji muze tunazange kukwata chiyulo hakutwala ku chipi ni chipema. Alioze, kanji-kanji manyonga jacho mahasa kututwala tukwate chiyulo chipi. Ha mashimbu amwe, mutuhasa kulimwesa lamba hanji kumwesa lamba akwetu mumu kutwanyingikine kuze yiyulo yetu muyitutwala. (Yishima 14:12) Chikwo nawa, chipwe muze twakunyonga ngwe chuma chimwe chinalite, nihindu ha mashimbu amwe mutuhasa kupinda, mumu manyonga jetu mahasa kwalumuka. Kwamba pundu, yitanga yimwe yize kunyima atu apwile ni kumona ngwe yipi, musono kanayitayiza, alioze yize apwile ni kumona ngwe yipema, musono keshi kuyitayiza nawa.

Shina kukaula manyonga ja akwetu mashimbu eswe matukwasa kukwata yiyulo yipema?

Shina kuli usongwelo uze muutukwasa kusakula yuma yipema ni yuma yipi? Chikwo nawa, shina kuli shimbi jize mujihasa kutukwasa kukwata yiyulo yipema musono tukahone kwivwa yikola ku mbunge ku kulutwe lia matangwa?

Alioze, kuli chishina cha usongwelo chipema chize mutuhasa kujikijila, chize chakukwasa nawa atu anji ku yihela yeswe. Mutwe uze muuhataho, muulumbununa kuze mutuhasa kuwana usongwelo wa umwenemwene mba tuhase kusa chinyingi hakachi ka chipi ni chipema.