Kututuluka ha Chikuma

Kuya ha katalilo wa yikuma

Shina Mazalo Je Kakuhana Uhenya Kuli Zambi?

Shina Mazalo Je Kakuhana Uhenya Kuli Zambi?

Lingenu yuma yeswe ha uhenya wa Zambi.”—1 A-KORINDU 10:31.

MIASO: 34, 29

1, 2. Mumu liaka Yela ja Yehova akwete shimbi hakutwala ku mazalo? (Tala chizulie ha uputukilo.)

UMWE mukanda wa sango wa mu Holanda walumbunwine mazalo azalile mangana a yingeleja ha kukunguluka apwile nacho. Yiwamba ngwo: “Atu kazalile yize te kuyalitele, chipichipi muze kwapwile mwalwa unji.” Alioze, mukanda wacho yiwamba ngwo kuzala chacho chalisele chinji ni kuzala cha Yela ja Yehova muze apwile ku kukunguluka cha mambonge. Mukanda wacho yiwamba nawa ngwo, malunga eswe twanuke ni makulwana kazalile tuzaku ni gravata, ni mapwo nawa twanuke ni makulwana kazalile mazalo apema asuku-asuku, waze anazaliwa haliapwila. Yela ja Yehova kakwachichimieka chinji ha mazalo jo. Postolo Paulu ngwenyi mazalo ja Akwa-Kristu katamba kusoloka “ni kuhomboka ku meso ni mana” ngwe chize chinatela tuvumbi twa Zambi. (1 Timoteu 2:9, 10) Chipwe ngwe Paulu hano te kanahanjika hali mapwo, alioze shimbi jacho je atamba kukaula ni malunga Akwa-Kristu.

2 Shimbi ja kuzala mazalo apema jikwete ulemu kuli yetu Yela ja Yehova, ni kuli Zambi yoze twakuwayila. (Uputukilo 3:21) Mbimbiliya yakusolola pundu ngwo Yehova, Mwene wa malilu ni hashi, kali ni shimbi jize iye anazange tuvumbi twenyi akaule ha chize atamba kuzala. Kashika, mazalo mutuzala, katambile kuvwisa wika yetwene kuwaha, alioze chilemu ndo avwise Mwene wetu Yehova kuwaha.

3. Yika mutuhasa kulilongesa ha Shimbi ja Zambi jize ahanyine kuli A-Izalele hakutwala ku mazalo?

3 Mu Shimbi ja Mose, mwapwile nawa shimbi yize yafungile A-Izalele ku luchisa wa mavungu waze alisulanganyine no. Shimbi jacho jasolwele pundu ngwo, Yehova keshi kuzanga mazalo waze keshi kusolola ngwo a malunga nyi a mapwo. Musono, mazalo jacho kali ni kwavuluka ngwo a hita mutu, apwe wa lunga hanji wa pwo. (Tanga Shimbi Yamuchiali 22:5.) Shimbi ja Mose jakutulongesa ngwo Yehova keshi kuzanga mazalo waze akusolola malunga ngwe mapwo, mapwo ngwe malunga, hanji waze keshi kusolola kanawa mutu ngwe kali lunga nyi pwo.

4. Yika muyihasa kukwasa Akwa-Kristu kuzala kanawa?

4 Shimbi ja mu Mbimbiliya mujihasa kutukwasa ha chize twatamba kuzala. Shimbi jino jakukalakala ku mavungu eswe, ni ku yisemuko yeswe. Kutwatambile kupwa ni mukanda usuku uze unasolola yize twatamba kuzala ni yize kutwatambile kuzala. Tunafupiwa wika kukaula shimbi ja mu Yisoneko, jize jakutukwasa kuzala kanawa uzalo weswawo twakuzanga. Kashika, tutalenu jimwe shimbi ja mu Mbimbiliya jize mujitukwasa kusa chinyingi ‘upale upema ni ungunu wa Zambi ni uze wamupemena.’—A-Roma 12:1, 2.

‘TUSOLOLENU CHINYINGI NGWE TUVUMBI TWA ZAMBI’

5, 6. Kuchi mazalo jetu atamba kusoloka kuli akwetu?

5 Postolo Paulu ku tachi ja Zambi yamba yimwe shimbi yilemu yili mu mukanda wa 2 A-Korindu 6:4. (Tanga.) Chize twakusoloka chakuhana jimwe sango kuli akwetu. Kashika, atu anji mapwa ni limwe nyonga hali yetu hakutwala ha chize twakusoloka. (1 Samuele 16:7) Etu tuli tuvumbi twa Zambi, kashika, kutwatambile wika kuzala uzalo uze unatutela hanji uze twakuzanga. Alioze shimbi ja mu Mbimbiliya jatamba kutukwasa twehuke mazalo waze makwata chinji ha mujimba, hanji maasolola yize yili mukachi, ni mazalo waze akuneha manyonga a utanji. Chino chinalumbunuka ngwo twatamba kwehuka mazalo waze akusolola yihanda ya mujimba wetu yize te kuyatambile kusoloka. Kanda tulemeka akwetu ku mbunge hanji kwalingisa achine kututala ha mukunda wa chize tunazala.

Mazalo a hita mutu, apwe wa lunga hanji wa pwo:

6 Nyi tunasoloka kanawa, ni ukete, ni kuzala mazalo apema alita kanawa, atu mahasa kutuvumbika chinji ngwo tuli tuvumbi twa Mwene wetu Yehova. Nawa mahasa kuzanga Zambi yoze twakuwayila, ni kuvumbika ululikiso wetu, ni kupanjika sango jetu jakulamwina atu.

7, 8. Ha mashimbu aka chipi-chipi twatamba kuzala kanawa?

7 Tuli ni kongo kuli Zambi yetu musandu, ni kuli mandumbu jetu, ni kuli atu twatunga no lia kupwa ni kuzala mazalo waze mahalisa Yehova ni sango jize twakwambujola. (A-Roma 13:8-10) Mazalo jetu kakupwa alemu chinji chipi-chipi muze tunayi ku kukunguluka hanji ni kwambujola. Chatutamba kuzala mazalo waze anatela atu waze akuwayila Zambi. (1 Timoteu 2:10) Kwamba pundu, mazalo amwe mahasa kuwaha kulita ni chihela chimwe alioze kuchihela chikwo keshi kulita. Kashika, kweswako twatwama, etu Yela ja Yehova, twatamba kwehuka kwivwisa akwetu kupiha hamukunda wa mazalo jetu.

8 Tanga 1 A-Korindu 10:31. Muze mutuya ku kukunguluka cha mbonge ni cha mambonge, mazalo jetu katamba kupwa waze alita. Kutwatambile kwimbulula kuzala cha akwa-mavungu chize chinatanda kweswe. Chipwe muze shimbu lia kukunguluka kanda liheta hanji muze kukunguluka hi chahwa, ni muze tuli ku mazuwo kuze anatutambula, twatamba kuzala kanawa. Nyi twalinga chino mutuhasa kulisolola ngwetu tuli Yela ja Yehova, ni kuhasa kwambujola sango jipema hita shimbu.

9, 10. Kuchi mukanda wa A-Fwilipu 2:4 muuhasa kutukwasa hakutwala ku mazalo jetu?

9 Tanga A-Fwilipu 2:4. Mumu liaka twatamba kunyonga ha chize mazalo jetu akusoloka ku meso ja mandumbu jetu akwa-Kristu? Mumu atu ja Zambi kanase tachi kukaula shimbi yakwamba ngwo: “Shihenu yihanda yenu yize yili hano hashi; utanji, ni luchisa, ni kusasaminya, ni usolo upi.” (A-Kolosu 3:2, 5) Amwe akuli mandumbu jetu waze echele mwono wa utanji, hanji achili ni kupinda ni usolo upi. Kashika, nyi kutwakeyele, mutapu wa mazalo jetu muuhasa kwapinjisa ahone kukaula shimbi ja Mbimbiliya ni kukumba usolo wo upi. (1 A-Korindu 6:9, 10) Kashika, kutwazangile kwapinjisa nawa.

10 Muze tuli ni mandumbu, twa kupwa kusuku ni atu waze akuzanga chinji yitanga ya luchisa. Mazalo jetu kakuneha vumbi hakachi ketu, nyi tuli ku kukunguluka hanji kweswako tuli. Chipwe ngwe twatamba kusakula yize mutuzala, nihindu twatamba kusakula uzalo uze muulingisa mandumbu apwe ni manyonga apema, afunge malji jo ni kupwa ni ndako yipema ku meso ja Zambi. (1 Petulu 1:15, 16) Zango lia mwenemwene “kulishi kulinga chize kuchatele, kulishi kufupa yuma yalio-liene.”—1 A-Korindu 13:4, 5.

MAZALO WAZE ANALITE NI SHIMBU NI CHIHELA

11, 12. Kuchi mukanda wa Chilumbununyi 3:1, 17 unatukwasa kupwa ni mana?

11 Muze tuvumbi twa Zambi mazanga kusakula yize mazala, o kananyingika ngwo “kulili tangwa ha kupala cheswe ni ha milimo yeswe.” (Chilumbununyi 3:1, 17) Mutuhasa kuzala kulita ni ngonde tulimo, vungu lietu hanji chize uli mwono wetu. Alioze shimbi ja Yehova kujishi kwalumuka.—Malakia 3:6.

Kutala mazalo je maakwasa atu ase vumbi Zambi yoze wakuwayila nyi? (Tala paragrafu 7, 8)

12 Ha mashimbu achivukuminya, chakupwa chikalu kuzala mazalo alita nawa avumbi. Mandumbu jetu mevwa kuwaha nyi kutuchi kuzala mazalo waze akulalaminya ku mujimba hanji akusolola mazalo waze ali mukachi. (Yombi 31:1) Kashika, twatamba kuzala mazalo a vumbi muze tuli ku lwiji hanji ku piscina ni kusana. (Yishima 11:2, 20) Chipwe ngwe atu anji kakuzala mazalo akuneha sonyi, etu twatamba kuzala mazalo waze maneha uhenya kuli Zambi yetu musandu, Yehova.

13. Kuchi mukanda wa 1 A-Korindu 10:32, 33 muuhasa kutukwasa hakutwala ku mazalo jetu?

13 Kuli nawa yimwe shimbi yilemu yize twatamba kukaula hakusakula mazalo. Twatamba kwehuka kutalingisa mbunge ja mandumbu jetu. (Tanga 1 A-Korindu 10:32, 33.) Uli mulimo wetu kwehuka mazalo waze mahasa kutalingisa mandumbu jetu, ni atu waze keshi kuwayila Yehova. Postolo Paulu ngwenyi: “Mumu ni mutu wa kuli yetu, awahise mwenyembo wenyi nikumulinga yipema mukumukolesa.” Paulu yawezela ho nawa ngwenyi: “Mumu chipwe Kristu kaliwahishile mwene.” (A-Roma 15:2, 3) Chizechene ngwe Yesu, chili chilemu kulinga upale wa Zambi ni kukwasa akwetu kuhiana kuliwahisa yetu ene. Kashika, kutuchi kupwa ni kuzala mazalo twakuzanga, nyi mazalo jacho makinda atu ahone kupanjika sango jetu.

14. Kuchi yisemi mahasa kufumba ana jo ahalise Zambi ha chize akuzala?

14 Yisemi akwa-Kristu kali ni mulimo wa kulongesa ana jo hanga akaule shimbi ja Mbimbiliya. Nawa katamba kupwa ni ushindakenyo ngwo ayo ni ana jo kakwivwisa Zambi kuwaha ha kuzala cho ni chize akusoloka. (Yishima 22:6; 27:11) Kuchi yisemi mahasa kufumba ana jo ononokene Zambi yetu musandu ni shimbi jenyi? Yisemi katamba kupwa yilweza yipema kuli ana jo. Nawa ni zango lieswe katamba kulongesa ana jo, kuze mahasa kuwana mazalo alita. Twanuke katambile kusakula mazalo, mumu wika ngwo kakuzanga mazalo jacho, alioze chuma chilemu ndo kusakula mazalo waze maneha uhenya kuli Yehova, Zambi yoze akumanyinako.

KALAKALISA KANAWA MANYONGA JE

15. Yika yatamba kutukwasa kusakula yuma kanawa?

15 Mbimbiliya mwe kasongo mupema yoze mahasa kutukwasa kusakula kanawa yuma yize muyihalisa Zambi. Chipwe chocho, mazalo jetu kakusolola chize mbunge yetu yili. Mutapu wa mazalo uze mutuhasa kulanda, muuhasa kulisa ni uze wa akwetu. Alioze, mazalo jetu nihindu katamba kupwa a utotombo, analite ni shimbu ni ku chihela twatwama.

16. Mumu liaka chili ni ulemu kusa tachi nanga tuzale kanawa?

16 Hi chashiko kuwana mazalo waze alita. Yitanda yinji yakulanjisa mazalo waze akuzaliwa chinji. Ewa, mutuhasa kumbata mashimbu anji ni kusa tachi mba tuwane mazalo apema waze keshi kutukwata chinji ha mujimba. Alioze mandumbu jetu mamona ni kwivwa kuwaha ha tachi jize mutusa hanga tuzale mazalo apema, alita. Nawa mutuwahilila chinji hakuhalisa Tata yetu wa mu malilu, chipwe ngwe tachi jinji mutusa hanga tuzale kanawa ni kumuhalisa.

17. Yika muyihasa kulingiwa nyi umwe ndumbu kakufunga wevu?

17 Shina chinalite mandumbu kufunga wevu? Shimbi ja Mose jinasolola ngwo malunga kalwekele afunge wevu. Alioze, Akwa-Kristu keshi nawa mu Shimbi ja Mose hanji kujikaula. (Ulevi 19:27; 21:5; A-Ngalashia 3:24, 25) Ku yisemuko yimwe, wevu wakuteta kanawa mahasa kuutayiza ni kuusa vumbi, nawa kuuchi kukinda atu kupanjika sango jetu. Kwamba pundu, mandumbu jetu amwe akutongola kakwete wevu. Chipwe chocho, mandumbu jetu amwe a ku yihela yacho kakumona ngwo katambile kufunga wevu. (1 A-Korindu 8:9, 13; 10:32) Ku yisemuko yikwo hanji ku yihela yimwe, keshi kufunga wevu kashika keshi kuutayiza kuli tuvumbi akwa-Kristu. Kwamba pundu, ndumbu mafunga wevu mahasa kukinda atu ahone kuhalisa Zambi mba keshi kupwa yoze “keshi kapalia.”—1 Timoteu 3:2, 7; A-Roma 15:1-3.

18, 19. Kuchi mukanda wa Mika 6:8 wakutukwasa?

18 Twakusakwila chinji muze Yehova keshi kutwaha mukanda usuku wa shimbi hakutwala ku mazalo apema ni waze api. Alioze, kakutwecha yetu ene tusakule kanawa kulita ni shimbi ja Mbimbiliya. Kashika, ni muze mutusakula mazalo jetu, tusololenu ngwetu tunazange kusoloka apema ha kuwayila Zambi.—Mika 6:8.

19 Ni kulikehesa cheswe, tunanyingika ngwetu Yehova kalinanga nawa musandu, mba shimbi jenyi jikwete usongwelo upema kuli yetu. Nyi mutulikehesa, mutuhasa kukaula shimbi jenyi ku mwono wetu. Kulikehesa muchitukwasa nawa kusa vumbi akwetu ni chize akunyonga hali yetu.

20. Mazalo jetu kuchi atamba kwivwisa akwetu ku mbunge?

20 Mazalo jetu katamba kusolola pundu ngwo tuli tuvumbi twa Yehova. Yehova kakwete shimbi jilemu, mba tuwahililenu chinji hakujikaula. Tunachichimieka mandumbu eswe ha chize akusoloka ni ha kwenda cho chipema. Ayo kanakwasa atu waze anazange kupanjika sango ja mu Mbimbiliya ja ulamwino ni kuneha chiseke ni uhenya kuli Yehova. Muze mutusakula ni mana yize mutuzala, mutununga kuneha uhenya kuli yoze “unazala uhenya ni ulamba.”—Samu 104:1, 2.