Kututuluka ha Chikuma

Kuya ha katalilo wa yikuma

Nunga ni Kukolesa Ufulielo we Chipwe Uli mu Chikungulwila Cha Limi Lieka

Nunga ni Kukolesa Ufulielo we Chipwe Uli mu Chikungulwila Cha Limi Lieka

“Liji lie kunalisweka mu mbunge yami.”​—SAMU 119:11.

MIASO: 142, 47

1-3. (a) Yika twatamba kusa ha chihela chitangu? (b) Kapinda muka akwete mandumbu waze akulilongesa limi liaha, nawa yihula yika twatamba kulihula? (Tala chizulie ha uputukilo.)

YELA ja Yehova anji musono, kanakwasa kumanunuka cha uprofweto ha kwambujola “kumavungu minyiachi ni kumalimi eswe.” (Usolwelo 14:⁠6) Shina ni yena uli umwe wa kuli waze analilongesa limi lieka nyi? Amwe kali mishionaliu hanji waze akuya ni kwambujola ku chifuchi kuze kunafupiwa akwa-kwambujola. Eka kakuya ku kukunguluka mu chikungulwila cha limi lieka chize chili mu chifuchi hanji mbonge yo.

2 Tuvumbi twa Zambi eswe katamba kukola ku ufulielo, alioze ufulielo wa usoko wetu watamba kupwa ha chihela chitangu. (Mateu 5:⁠3) Ha mashimbu amwe, muchihasa kupwa chikalu kuwana mashimbu akulinga longeso lia wika ni ushindakenyo. Alioze waze ali mu chikungulwila chize cha kuhanjika limi lieka kakupwa ni kapinda munji.

3 Mandumbu waze ali mu chikungulwila chize cha kuhanjika limi lieka kanafupiwa kulilongesa limi liaha, chipwe chocho katamba nawa kusa shindakenyo ngwo kanalilongesa yuma yikalu ya Zambi. (1 A-Korindu 2:10) Mba kuchi o mahasa kuchlinga nyi keshi kwivwa kanawa yize analongesa mu chikungulwila? Nawa mumu liaka yisemi akwa-Kristu waze ali mu chikungulwila cha limi lieka, atamba kusa shindakenyo ngwo umwenemwene unahete ku mbunge ya ana jo?

YIZE MUYIHASA KUPIHISA USEPA WETU NI YEHOVA

4. Yika muyihasa kupihisa usepa wetu ni Yehova? Hana chilweza.

4 Nyi kutushi kwivwa kanawa malongeso a Mbimbiliya mu limi lieka, chino muchihasa kupihisa usepa wetu ni Yehova. Muze Nehemia afunyine ku Yerusaleme, yamona ngwenyi, amwe ana jamo te keshi kuhanjika limi lia Hepreu. (Tanga Nehemia 13:​23, 24.) Mumu ana jacho te keshi kwivwa kanawa Liji lia Zambi, chocho usepa wo ni Yehova yiuputuka kutepuluka.​​—⁠Nehemia 8:​2, 8.

5, 6. Yika akumona yisemi waze akuya mu chikungulwila cha limi lieka, nawa kapalia muka akupwa nenyi?

5 Amwe yisemi akwa-Kristu waze akuya mu chikungulwila chize akuhanjika limi lieka hanamono ngwo usepa wa ana jo kuli Yehova unatepuluka. Mumu ana jo keshi kwivwa kanawa yize akwamba ku kukunguluka. Malongeso jacho keshi kwaaheta ku mbunge. Petulu yoze wakatukile ku Amerika ya kusango hamwe ni usoko wenyi ni kuya ku Austrália yamba ngwenyi: “Yuma ya ku spiritu yize twakuhanjika, yatamba kukatuka ku mbunge jetu.” [1] (Tala maliji akusongo.)​​—⁠Luka 24:​32.

6 Muze twakutanga sango mu limi lieka, sango jacho hanji kujishi kuheta ku mbunge yetu ngwe chize jakuheta jize tunatange mu limi lietu. Nawa mutuhasa kuhonga ni kupihisa uwayilo wetu kuli Yehova, mumu chakupwa chikalu kushimutwina ni akwetu mu limi likwo. Kashika nyi tunazange chinji kupwa mu chikungulwila cha limi lieka, twatamba nawa kufunga usepa wetu ni Yehova.​​—⁠Mateu 4:⁠4.

AYO KAFUNGILE USEPA WO NI YEHOVA

7. Kuchi A-Babilonia esekele kushinjila Danilele hanga atayize mianda ni uwayilo wo?

7 Muze Daniele ni masepa jenyi ayileno ku Babilonia, A-Babilonia yeseka kwaashinjila hanga atayize mianda ni uwayilo wo. Kuchi o achilingile? O yalongesa Daniele ni masepa jenyi “limi lia A-Kaleteya” ni kwaaluka majina aku Babilonia. (Daniele 1:​3-7) Jina liaha lia Daniele te Bel, umwe zambi mulemu wamu Babilonia. Kashika muchihasa kupwa ngwo, Mwanangana Nabukanezore kazangile hanga Daniele afuliele ngwe zambi wacho wa A-Babilonia kapwile ni ndundo jinji kuhiana Zambi ya Daniele, Yehova.​​—⁠Daniele 4:8.

Daniele kanungine ni kukolesa usepa wenyini Yehova, mumu te kakulilongesa ‘mikanda yisandu’ yize yapwile mu limi lia Hepreu

8. Kuchi Daniele anungine ni kukolesa usepa wenyi ni Yehova?

8 Mu Babilonia, Daniele kamuhele kulia chipema cha mianangana. Alioze iye yakwata chiyulo mu “mbunge yenyi” ngwenyi, kechi kwehuka shimbi ya Zambi. (Daniele 1:⁠8) Iye kanungine ni kukolesa usepa wenyi ni Yehova chipwe mu chifuchi chambala, mumu te kakulilongesa ‘mikanda yisandu,’ yize yapwile mu limi lia Hepreu. (Daniele 9:⁠2) Kashika, chipwe muze alingile miaka 70 mu Babilonia, nihindu yanunga ni kumunyingika ni jina lienyi lia mu Hepreu, Daniele.​​—⁠Daniele 5:​13.

9. Nyonga lika mukwa-kusoneka Samu 119 apwile nalio hakutwala ku Liji lia Zambi?

9 Mukwa-kusoneka Samu 119, katambile kunyongonona muze apwile ni kumwamba yuma yipi kuli waze apwile ku chota cha wanangana. Alioze kawanyine utakamiso mu Liji lia Zambi, nawa lia mukwashile hanga alise ni atu akwo. (Samu 119:​23, 61) Iye kechele maliji ja Zambi ahete ku mbunge yenyi.​​—⁠Tanga Samu 119:​11, 46.

NUNGA NI KUKOLESA USEPA WE NI YEHOVA

10, 11. (a) Muze tunalilongesa Liji lia Zambi chikuma chilemu yika? (b) Kuchi mutuhasa kuchilinga? Hana chilweza.

10 Chipwe ngwe tuli ni milimo yinji mu chikungulwila ni ku mulimo wetu ya ku musunya, nihindu yetweswe twatamba kupwa ni mashimbu akulinga longeso lia wika ni uwayilo wa mu usoko. (A-Efwesu 5:​15, 16) Nyonga lietu kuliatambile kupwa lia kutanga mafwo anji, hanji kululieka malongeso akukunguluka. Alioze liatamba kupwa lia kwecha Liji lia Zambi hanga litukwate ku mbunge ni kukolesa ufulielo wetu.

11 Mba tuhase kuchilinga, twatamba kusela chuma ni chuma shimbu liacho. Muze tunalilongesa, kutwatambile wika kunyonga hali akwetu, alioze ni hali yetwene. (A-Fwilipu 1:​9, 10) Twatamba kunyingika ngwetu, muze twakuliluieka hanga tuye mu munda, ku kukunguluka hanji kululieka pande, kutwatambile kunyonga wika hali yetwene, alioze ni hali akwetu. Chakutalilaho, chipwe ngwe mutu yoze wakuteleka kakupakako mutato shimbu kanda achitetela akwo, Alioze mutu wacho kechi kununga kupwa ni mwono hakupaka wika mutato. Nyi kanazange kununga kupwa ni mwono, katamba kulia kanawa mashimbu eswe. Chizechene nawa, nyi tunazange kukolesa ufulielo wetu ni Yehova, twatamba kulilongesa Mbimbiliya matangwa eswe. Longeso liacho mulitukwasa ha yize tunafupu ku mwono wetu.

12, 13. Mumu liaka mandumbu anji ananyingika ngwo chili chilemu kulilongesa Mbimbiliya mu limi lio?

12 Mandumbu anji waze akuya mu chikungulwila chize akuhanjika limi lieka, kananyingika ngwo kulilongesa Mbimbiliya mu malimi ‘waze asemukine no’ chikwete ulemu unji kuli ayo. (Yilinga 2:⁠8) Chipwe mishionaliu no kananyingika ngwo mba anunge mu mulimo wo mu yifuchi yeka, katambile kufuliela wika ha yize akupanjika mu chikungulwila chize akuhanjika limi lieka.

13 Ndumbu Alain yoze unalilongesa limi lia Persa ha miaka nake yamba ngwenyi: “Muze mungululieka kukunguluka chami mu limi lia Persa, nakuhulikila wika ha chize akuhanjika limi liacho. Ha chino, yuma yize nakutanga kuyishi kuheta ku mbunge, mumu nakulihulikila wika ha chize akuhanjika limi liacho. Kashika nakusa mashimbu hanga ngulilongesa Mbimbiliya ni mikanda yikwo mu limi lietu.”

YISEMI NYINGIKENU YIZE YILI MU MBUNGE YA ANA JENU

14. Ushindakenyo uka yisemi atamba kupwa nawo, nawa mumu liaka?

14 Yisemi akwa-Kristu katamba kusa shindakenyo ngwo umwenemwene unahete ku mbunge ni ku manyonga ja ana jo. Tutalenu chilweza cha Serge ni mukwo-pwo Muriel waze apwile mu chikungulwila cha limi lieka ha miaka kuhiana yitatu. Ayo kapwile ni kumona ngwo, mwano wa miaka 17, te keshi kuzanga kuya mu munda hanji ku kukunguluka. Muriel yamba ngwenyi: “Chapwile chikalu kuli iye kuya ni kwambujola mu limi lieka, mumu iye te kakuzanga kwambujola chinji mu limi lietu lia Francês. Muze twachimwene yitumukwasa, chocho mwanetu yaputuka kukola ku ufulielo.” Serge yamba ngwenyi, “twakwachile chiyulo chakufuna mu chikungulwila chetu cha limi lietu lize twakuhanjika kanawa.”

Senu shindakenyo ngwo umwenemwene unahete ku mbunge ya ana jenu (Tala paragrafu 14, 15)

15. (a) Yika muyihasa kukwasa yisemi hanga akwate chiyulo chakuya mu chikungulwila cheka? (b) Yika mukanda wa Shimbi Yamuchiali 6:​5-7 unambe hali yisemi?

15 Yika muyihasa kukwasa yisemi waze anazange kutuhuka mu chikungulwila chize chakuzachisa limi lize ana jo akuhanjika kanawa? Chitangu, katamba kunyingika kanawa nyi kali ni mashimbu ni ngolo jakulongesa ana jo hanga azange Yehova ni kwaalongesa limi lieka ha mashimbu wowene. Chamuchiali, katamba kunyingika nyi ana jo kakuzanga kuya mu munda, ku kukunguluka, hanji kupwa mu chikungulwila cha limi lieka. Ha chino, yisemi mahasa kufuna mu chikungulwila cha limi lize ana jo akuhanjika kanawa. Muze ana makolesa ufulielo wo muli Yehova, mba yisemi mahasa kufuna ku chikungulwila chize chakuhanjika limi lieka.​​—⁠Tanga Shimbi Yamuchiali 6:​5-7.

16, 17. Yika yakukwasa yisemi amwe hanga alongese ana jo hakutwala kuli Yehova?

16 Yisemi akwo hanawane majila waze akulongeselemo ana jo hakutwala kuli Yehova mu limi lio, mumu kakuya mu chikungulwila hanji chizavu chize akuhanjika limi lieka. Charles umwe chisemi uli ni ana amapwo atatu waze ali ni miaka 9 ni 13, o kakuya mu chizavu chize chakuhanjika Lingala. Yamba ngwenyi: “Tunakakwata chiyulo cha kulongesa ana jetu ni kulinga uwayilo wa mu usoko mu limi lietu. Alioze twakulinga nawa yimwe yiheho mu limi lia Lingala hanga ana jetu anyingike kuhanjika Lingala muze anahehe ni akwo.”

Senu tachi hanga nulilongese limi lize akuhanjika ha chihela chize nuli hanga nuhase kukumbulula ha kukunguluka(Tala paragrafu 16, 17)

17 Kevin umwe chisemi yoze uli ni ana aali amapwo waze ali ni miaka yitano ni nake. Aye kakusa tachi hanga alongese ana jenyi umwenemwene mumu ana kanyingikine kanawa limi lize akuzachisa mu chikungulwila chize akuya. Yamba ngwenyi: “Ami ni mukwetu-pwo twakulongesa ana jetu mu limi lia Francês lize ananyingika kanawa. Twalitesele nawa kuya ku kukunguluka cha limi lia Francês kamuwika ha kakweji, nawa nyi twahwima ku mulimo twakuya ku kukunguluka cha mambonge cha mu limi lietu.”

18. (a) Kuchi A-Roma 15:​1, 2, mahasa kukukwasa hanga ukwate chiyulo cha mana muze unazange kukwasa ana je? (b) Yiyulo yika yisemi akwo ahana? (Tala maliji akusongo.)

18 Asoko ni asoko katamba kunyingika kanawa yize muyihasa kukwasa ana jo ni kukolesa usepa wo ni Yehova. [2] (Tala maliji akusongo.) (A-Ngalashia 6:⁠5) Muriel yamba ngwenyi, chipwe ngwe iye ni mukwo-lunga kazangile chinji kununga mu chikungulwila chize akuhanjika limi lieka, nihindu o yatuhukamo hanga akwase ana jo akolese zango lio kuli Yehova. (Tanga A-Roma 15:​1, 2.) Haliapwila, Serge hananyingika ngwenyi kakwachile chiyulo chipema. Yamba ngwenyi: “Kukatuka ha shimbu lize twafunyine mu chikungulwila cha limi lia Francês mwanetu yaputuka kukola ku ufulielo, chocho yamupapachisa. Haliapwila kanakalakala ngwe pionelu wa shimbu lieswe. Nawa kanazange mwene kufuna ku chizavu chize chakuhanjika limi lieka!”

ECHA LIJI LIA ZAMBI LIKUHETE KU MBUNGE

19, 20. Kuchi mutuhasa kusolola ngwetu twakuzanga Liji lia Zambi?

19 Yehova kakuzanga atu eswe. Iye hanatwehe Mbimbiliya mu malimi anji hanga “atu eswe” apwe ni chinyingi chamwenemwene. (1 Timoteu 2:⁠4) Iye kananyingika ngwenyi, usepa wetu kuli iye muukola muze mututanga Mbimbiliya mu limi lize twakuhanjika kanawa.

20 Tulieswe twatamba kusa tachi hanga tukolese usepa wetu ni Yehova. Mutuhasa kuchilinga hakulilongesa Mbimbiliya mu llimi lize twakwivwa kanawa. Nyi twachilinga, mutuhasa kukwasa nawa asoko jetu kukola ku ufulielo, ni kusolola ngwo chamwenemwene twazanga Liji lia Zambi.​—⁠Samu 119:⁠11.

^ [1] (paragrafu 5) Majina twaalumuna.

^ [2] (paragrafu 18) Mba uwane shimbi jize mujikwasa asoko je, tala chikuma Criar Filhos Num País Estrangeiro​—⁠os Desafios e as Recompensasha Kaposhi wa Kutalila wa 15 Outubro 2002.