Kututuluka ha Chikuma

Kuya ha katalilo wa yikuma

MUTWE WAKULILONGESA 43

‘Yehova Manwaha Tachi’

‘Yehova Manwaha Tachi’

“[Yehova] manujamisa, manwaha tachi ni kunukwasa hanga numane nguu.”—1 PETU. 5:10.

MWASO 38 Zambi Makutakamisa

CHIKUMA CHILEMU a

1. Mumu liaka tuvumbi ashishika a ku shakulu te akuhasa kupwa ni tachi?

 MBIMBILIYA kanji-kanji, yakuhanjika hali malunga ashishika a ku shakulu ngwe akwa-ndundo ni tachi. Alioze amwe waze apwile ni tachi jinji, ha mashimbu amwe te keshi kulimona chocho. Chakutalilaho, ha yisuho yimwe, Mwanangana Ndawichi te “kakulivwa ngwe kali ni tachi ngwe umwe mulundu,” alioze ha yisuho yikwo te “kakwivwa woma.” (Samu 30:7) Mba hali Samasone, spiritu yisandu ya Zambi yamuhele tachi jinji. Chipwe chocho, iye kanyingikine ngwenyi, nyi keshi ukwaso wa spiritu ya Zambi te “mahona tachi; mapwa ngwe malunga akwo.” (Kuyu. 14:5, 6; 16:17) Malunga wano kapwile ni tachi jacho, mumu Yehova mwe waehele jo.

2. Mumu liaka Paulu ambile ngwenyi, muze anazeye henaho ali ni tachi? (2 A-Korindu 12:9, 10)

2 Postolo Paulu neye kanyingikine ngwenyi, kanafupiwa tachi jize jakwiza kuli Yehova. (Tanga 2 A-Korindu 12:9, 10.) Ngwe chizechene chakulingiwa kuli anji a kuli yetu, Paulu te kakupinda ni misongo yinji. (Ngala. 4:13, 14) Ha mashimbu amwe, iye te kakupinda ha kusa tachi hanga alinge yize yalita. (Roma 7:18, 19) Ha mashimbu akwo, iye te kakwivwa woma ha yize muyihasa kulingiwa ku mwono wenyi. (2 Kori. 1:8, 9) Chipwe chocho, muze Paulu te akulivwa ngwe kanahongo, henaho te akuwanyina tachi. Yino yeswe yapwile ni kulingiwa, mumu Yehova mwe te wakumwaha tachi hanga ahase kukumba yipikalo yacho.

3. Yihula yika mutukumbulula ha mutwe uno?

3 Ni yetu Yehova kanatulakenya ngwenyi, matwaha tachi jize mutufupiwa hanga tununge ni kunyongonona. (1 Petu. 5:10) Alioze, mba tutambule ukwaso wacho, twatamba kulinga chihanda chetu. Tutalenu chimwe chilweza. Nyi makutelekela chimwe kulia chiyema, mba wivwe kuyema cha kulia chacho, watamba kuchilia. Kulinga chino, muchikukwasa uyuke ha kulia chacho, ni kupwa ni tachi. Chizechene nawa, Yehova kanazange kutwaha tachi jize tunafupiwa. Alioze twatamba kulinga yimwe mba tupwe ni tachi jacho. Yika Yehova akutwaha yize yakututakamisa? Yika twatamba kulinga mba tupwe ni tachi jacho? Mutuwana makumbululo a yihula yino, ha kuhengwola chize Yehova atakamishine profeta Yona, Maria naye ya Yesu ni postolo Paulu. Mutumona nawa chize Yehova ananungu ni kutakamisa tuvumbi twenyi musono.

KULEMBA NI KULILONGESA YAKUTUTAKAMISA

4. Kuchi mutuhasa kuzuka tachi jize jakwiza kuli Yehova?

4 Mutapu umwe uze twakuwanyinamo ndundo ja Yehova, uli kulemba kuli iye. Yehova makumbulula yilemba yetu, hakutwaha “ndundo jahiana.” (2 Kori. 4:7) Chikwo nawa, mutupwa ni tachi jize jakwiza kuli Yehova ha kutanga Mbimbiliya, ni kupukuna kanawa ha yize tunatange. (Samu 86:11) Sango ja Yehova jize atusonekenene mu Mbimbiliya, jikwete “ndundo.” (Hepre. 4:12) Muze mulemba kuli Yehova ni kutanga Liji lienyi, mutambula tachi jize mufupiwa hanga unyongonone, ununge ni kuwahilila, ni kulinga mulimo uze ukalu. Haliapwila, tutalenu chize Yehova atakamishine profeta Yona.

5. Mumu liaka Yona afupiwile utakamiso?

5 Profeta Yona kafupiwile utakamiso. Hanyima lia Yehova kumwaha chimwe chiteli chikalu, Yona yachinyina kusuku. Mumu lia chino, yamba kutokesa mwono wenyi ha umwe kangonga wa tachi, ni kusa mwono wa akwo mu ponde. Muze akwa-kwendesa ulungu amukongele mu meya, iye yaya ku chihela chize kakanyongene kama—mu jimo lia yishi. Kuli yena, kuchi Yona alivwile? Shina kamwene ngwe mafwa? Kanyongene ngwe Yehova keshi kumuzachisa nawa? Pundu lume, kota Yona kasakalalile chinji.

Chizechene ngwe profeta Yona, kuchi mutuhasa kupwa ni tachi muze tunapalika mu kapinda? (Tala maparagrafu 6-9)

6. Kulita ni Yona 2:1, 2, 7, yika yatakamishine Yona muze apwile mu jimo lia yishi?

6 Yika Yona alingile mba apwe ni tachi muze apwile mu jimo lia yishi? Chuma chitangu alingile chapwile, kulemba kuli Yehova. (Tanga Yona 2:1, 2, 7.) Yona kakolemene Yehova, chipwe chocho, kapwile ni shindakenyo ngwenyi, Yehova mapanjika kulemba chenyi cha kulikehesa ni kulikonyeka. Iye nawa kapukwine ha yimwe Yisoneko. Kuchi tunachinyingika? Mumu ha kulemba chenyi chize chili mu kapitulu wamuchiali wa mukanda wa Yona, iye kazachishile maliji anji waze tunawane mu Masamu. (Tesa Yona 2:2, 5 ni Samu 69:1; 86:7.) Yino yinasolola pundu ngwo, Yona te kanyingika kanawa Yisoneko. Chikwo nawa, kupukuna ha versu jino muze apwile mu kapinda, chamukwashile kupwa ni shindakenyo ngwenyi, Yehova mamukwasa. Yehova yalamwina Yona; mba kulutwe iye yalihana hanga alinge mulimo uze Yehova amuhele.—Yona 2:10–3:4.

7-8. Yika yatakamishine ndumbu Zhiming muze te ali mu kapinda?

7 Chilweza cha Yona muchihasa kutukwasa ha mashimbu waze tuli mu kapinda. Chakutalilaho, Zhiming b umwe ndumbu yoze watwama mu Taiwan, kakwete misongo yinji. Chikwo nawa, amwe mu usoko wenyi, kakumulinga yuma yipi mumu lia kupwa Chela cha Yehova. Alioze, iye kakutambula tachi ja Yehova kupalikila mu yilemba ni mu longeso lize akulinga. Mwene yamba ngwenyi: “Ha mashimbu amwe, muze yipikalo yami yakusoloka ngwe kuyishi songo, nakusakalala chinji, chino chakungukwika kulinga longeso lia wika.” Chipwe chocho, Zhiming kakununga ni kusa tachi. Yamba nawa ngwenyi: “Chuma chitangu nakulinga chili, kulemba kuli Yehova; hanyima munguputuka kwivwa miaso ya Wanangana. Ha mashimbu amwe, nakwimba ni liji mwilu ndo haze munguhwimina mbunge. Hanyima lia kulinga yino yeswe, mba hi munguputuka kulilongesa.”

8 Longeso lia wika liakwashile chinji Zhiming. Tangwa limwe, muze te anayi ni kulivwa ndambu hanyima lia kumupasula, umwe mbuki yamulweza ngwenyi, te kanafupiwa kumusa manyinga, mumu manyinga jenyi te kanayi ni kutepuluka. Ha ufuku muze te kanda amupasula, Zhiming katangile sango ja umwe pangi yoze neye apaswile mumu lia musongo wacho. Pangi wacho manyinga kamuhwile chinji kuhiana a Zhiming, chipwe chocho, kakatayijile kumusa manyinga. Mba muze amupaswile, yahinduka ni kawashi. Chilweza chacho chakolwezele chinji Zhiming, chocho yanunga ni kushishika kuli Yehova.

9. Yika watamba kulinga nyi unasakalala chinji mumu lia yipikalo yize uli nayo? (Tala nawa yizulie.)

9 Shina hi yinalingiwa kuli yena, muze unapalika mu umwe kapinda yiuhona kulweza Yehova chize unevu? Shina hiunalivu ngwe unahongo chinji mba yiuhona tachi ja kulilongesa? Nyingika ngwe Yehova kananyingika yize unapalika. Kashika, chipwe ngwe mulemba hakehe, nihindu muhasa kupwa ni shindakenyo ngwe, iye makwaha yize unafupiwa. (Efwe. 3:20) Nyi yikola yize unevu ku musunya ni ku manyonga muyikukwika kutanga Mbimbiliya ni kulilongesayo, eseka kupanjika maliji akukopa a Mbimbiliya ni a mikanda yetu. Chikwo nawa, muhasa kuwana ukwaso ha kwimba umwe mwaso wetu, hanji kutala chimwe chinema ha jw.org. Nyi mulemba kuli Yehova ni kufupa makumbululo mu Mbimbiliya ni mu mikanda yetu, muchipwa ngwe unasanyika Yehova hanga akutakamise. Hachino, iye meza lume ni kukutakamisa.

MANDUMBU JETU KAKUTUTAKAMISA

10. Kuchi mandumbu jetu a malunga ni a mapwo akututakamisa?

10 Yehova mahasa kuzachisa mandumbu jetu a malunga ni a mapwo hanga atutakamise. Ayo mahasa kupwa chishina chinene cha utakamiso muze tunapalika mu yipikalo hanji tunapinji ha kulinga umwe mulimo. (Kolo. 4:10, 11) Yetu twakufupiwa ukwaso wa masepa, chipi-chipi ha ‘matangwa a lamba.’ (Yishi. 17:17) Nyi mutulivwa ngwe tunahongo, mandumbu jetu mahasa kutukwasa ku musunya, ku manyonga ni ku spiritu. Tutalenu chize Maria, naye ya Yesu, amutakamishine kuli akwo.

11. Mumu liaka Maria afupiwile tachi?

11 Maria kafupiwile tachi mba alinge yize Yehova amwichile. Achinyonga chize alivwile hanyima lia kutambula chiteli chinene kuli mungelo Gabriele. Iye kakapwile ku ulo, alioze mungelo yamba ngwenyi te mapwa kafumba. Iye te kanda achipwa ni chinyingi cha kulela ana, chipwe chocho te malela mwana yoze kulutwe mapwa Mesaya. Amu te kanda achilimona ni lunga; kuchi Maria te malumbununa chikuma chino kuli kasendo kenyi, Yosefwe?—Luka 1:26-33.

12. Kulita ni Luka 1:39-45, kuchi Maria ahashile kupwa ni tachi jize te anafupiwa?

12 Kuchi Maria ahashile kupwa ni tachi mba alinge chiteli chikalu chize atambwile? Iye kafupile ukwaso wa akwo. Chakutalilaho, kahulile mungelo Gabriele sango jinji hakutwala ku chiteli chacho. (Luka 1:34) Hanyima lia yino, iye “yalinga wenyi wa kuya ku chifuchi” cha milundu mu Yunda hanga akameneke usoko wenyi Izabele. Kumeneka chacho, chamukwashile chinji. Izabele yachichimieka Maria, mba ni ukwaso wa Yehova yamba umwe uprofeto hakutwala kuli mwana wa Maria. (Tanga Luka 1:39-45.) Maria yamba ngwenyi, Yehova “hanalingi yuma ya ndundo ni kwoko lienyi.” (Luka 1:46-51) Yehova kazachishile Gabriele ni Izabele hanga atakamise Maria.

13. Yika yalingiwile kuli umwe ndumbu wa pwo mu Bolívia muze etele ukwaso kuli mandumbu jenyi?

13 Chizechene ngwe Maria, ni yena muhasa kuwana tachi kuli mandumbu je waze akuwayila Yehova. Dasuri, umwe pangi mu Bolívia, te kanafupiwa tachi. Muze tato amuwanyine ni musongo uze te mumushiha ni kumusa mu shipitali, Dasuri yazanga kufunga tato ni mbunge yimuwika. (1 Timo. 5:4) Alioze kulinga mulimo uno, kuchakapwile chashi mashimbu eswe. Yamba ngwenyi: “Ha mashimbu amwe, te nakulivwa ngwe chichi kuhasa kununga ni kulinga mulimo wacho.” Shina iye ketele ukwaso? Ku uputukilo kaketele. Mwene yalumbununa ngwenyi: “Chakazangile kupinjisa mandumbu. Te nakunyonga ‘ngwami, Yehova mwe mangwaha tachi jize ngunafupiwa.’ Alioze yingumona ngwami, kuhona kwita ukwaso wa mandumbu, chapwile ngwe ngunazange kuhwisa kapinda wacho ukawami. (Yishi. 18:1) Hachino, Dasuri yazanga kusonekena amwe masepa jenyi ni kulumbununa kapinda wenyi. Mba yamba ngwenyi: “Chishi ni maliji a kwamba ha chize mandumbu angutakamishine. Ayo kapwile ni kungunehena kulia ku shipitali ni kungutangila Yisoneko ya utakamiso. Nevwile kuwaha ha kunyingika ngwo chishi ukawami; nguli mu usoko unene wa Yehova. Usoko uze wakutukwasa muze tunafupiwa ukwaso; wakulila ni yetu ni kupinda hamuwika ni yetu.”

14. Mumu liaka twatamba kutayiza ukwaso wa makulwana a mu chikungulwila?

14 Jila yimwe yize Yehova akutuhelamo tachi, yili kupalikila muli makulwana a mu chikungulwila. Ayo kali chawana cha Yehova chize chakututakamisa ni kutukwasa hanga tuhase kukumba yipikalo yetu. (Iza. 32:1, 2) Kashika, muze unasakalala, lweza makulwana yipikalo ye. Kanda wecha kukaula ukwaso uze ayo makwaha. Yehova mahasa kukutakamisa kupalikila muli makulwana a mu chikungulwila.

KUTALATALA CHETU CHAKUTUTAKAMISA

15. Kutalatala chika Akwa-Kristu eswe ali nacho?

15 Kutalatala chetu chize chinakatuka mu Mbimbiliya, muchihasa kutwaha tachi jize tunafupiwa. (Roma 4:3, 18-20) Akwa-Kristu eswe kali ni kutalatala chipema cha kutwama ku miaka yeswe—amwe mu paraisu hano hashi; akwo mu malilu. Kutalatala chino chakutukwasa tunyongonone mu yipikalo, twambujole sango jipema ni kulinga mulimo weswawo matwaha mu chikungulwila. (1 Tesa. 1:3) Kutalatala chino che chatakamishine postolo Paulu.

16. Mumu liaka Paulu afupiwile tachi?

16 Paulu te kakufupiwa tachi jinji. Ha mikanda yize asonekenene A-Korindu, yalitesa ni chimwe chikwachilo chilelu. Iye kapalikile mu “kapinda mweka ni mweka,” ‘kayambashanyine,’ ‘kamuhungumionene’ ni ‘kulivwa ngwe kamulamba’ hashi. Chikwo nawa, ha yisuho yinji iye kambile kufwa. (2 Kori. 4:8-10) Paulu kasonekene maliji wano muze apwile mu wenyi wamuchitatu wa mishionaliu. Iye kakanyingikine ngwenyi, hanyima lia yino te mapalika mu yuma yipi chinji, ngwe kumulukukila kuli yilianyi, kumukwata, kushimbama cha wato uze apwile ni kumusa mu zuwo lia ususu ha amwe mashimbu.

17. Kulita ni 2 A-Korindu 4:16-18, yika yapwile ni kutakamisa Paulu muze te akupalika mu yipikalo?

17 Paulu kapwile ni tachi jize te anafupiwa mumu kalihulikilile ha kutalatala chenyi. (Tanga 2 A-Korindu 4:16-18.) Iye kalwezele A-Korindu ngwenyi, mujimba wenyi “muhasa kuzeya,” alioze chino kuchichi kumuhongesa. Paulu te kakulihulikila ha kutalatala chenyi cha kulutwe lia matangwa. Kutalatala chenyi cha kupwa ni mwono wa mutolo mu malilu, chapwile “chawana chalumbama.” Kashika kuli iye, te kukushi mulonga kupalika mu kapinda wacho. Paulu te kakupukuna ha kutalatala chacho, kashika apwile ni kulivwa ngwe, kanapu “mwaha tangwa ha tangwa.”

18. Kuchi kutalatala cha uhindukilo chatakamishine Tihomir ni usoko wenyi?

18 Kutalatala cha uhindukilo chatakamishine umwe ndumbu mu Bulgária, avuluka ngwo, Tihomir. Ha yimwe miaka kunyima, mwanako Zdravko kafwile ku acidente. Mumu lia chino, Tihomir yapinda chinji ni kunenganyana. Mba ahase kukumba kapinda wacho, iye ni asoko jenyi yaputuka kunyonga ha kutalatala cha uhindukilo chize tuli nacho kulutwe. Yamba ngwenyi: “Kanji-kanji, twakunyonga kuze mutukawana Zdravko, kulia chize mutukamutelekela, atu waze mutukasanyika ha chiwanyino chitangu chize mutukalinga muze iye makafuna, ni yize mutukamulweza hakutwala ku matangwa a kusula.” Tihomir yamba ngwenyi, kulihulikila ha kutalatala cha uhindukilo, chakukwasa asoko jenyi anunge ni kunyongonona, ni kushimbwila tangwa lize Yehova makahindwisa mwanako.

Kuli yena, kuchi mwono we muukapwa mu chifuchi chaha? (Tala paragrafu 19) c

19. Yika muhasa kulinga hanga ukolese kutalatala che cha kulutwe lia matangwa? (Tala nawa chizulie.)

19 Kuchi muhasa kukolesa kutalatala che? Nyi kutalatala che chili cha kutwama hano hashi, tanga Yisoneko yize yakuhanjika hakutwala ku Paraisu ni kuyipukuna. (Iza. 25:8; 32:16-18) Nyonga ha chize mwono muukapwa mu chifuchi chaha, ni kulinyongamo. Chakutalilaho, iya unamono mu chifuchi chaha? Maliji aka unahase kwivwa? Kuchi unalivu? Mba uwane ukwaso wa kulinyonga uli mu Paraisu, tala yimwe yizulie yize yili mu mikanda yetu, hanji kutala yinema ya miaso yili ni mitwe yinambe ngwo, Chifuchi Chaha Chize Muchiza, Ngunayimono ni Meso, Nyongenu Nuli mu Chifuchi Chaha. Nyi mutusa mashimbu hanga tunyonge ha chize mwono muukapwa mu chifuchi chaha, yipikalo yetu muyipwa ya “mashimbu akehe.” (2 Kori. 4:17) Kutalatala chize Yehova hanatwehe che muchitwaha tachi hanga tununge ni kunyongonona.

20. Kuchi mutuhasa kupwa ni tachi muze tunahongo?

20 Chipwe ngwe mutuhonga, nihindu “Yehova matwaha tachi.” (Samu 108:13) Yehova kakutwaha yeswe yize tunafupiwa hanga tupwe ni tachi jize ja kwiza kuli iye. Kashika, muze mufupiwa tachi hanga ulinge umwe mulimo uze iye makwaha, ukumbe kapinda hanji ununge ni kuwahilila, hanjika nenyi kupalikila mu yilemba; nawa fupa usongwelo wenyi kupalikila mu longeso lia wika. Tayiza ukwaso wa mandumbu ni utakamiso uze ayo makwaha. Pwako ni kusa mashimbu hanga unyonge ha chize mwono muukapwa mu chifuchi chaha. Nyi wachilinga, ‘[Zambi] makutakamisa ni ndundo jeswe kulita ni ndundo jenyi ja uhenya, hanga uhase kunyongonona kanawa ni uhomboloji ni uwahililo.’—A-Kolosu 1:11.

MWASO 33 Mbila Chiteli Che Hali Yehova

a Mutwe uno, muukwasa chinji waze anapalika mu umwe kapinda, hanji waze atambwile chiteli chize anamono ngwo, kechi kuhasa kuchilinga. Mutumona chize Yehova mahasa kututakamisa, ni yize mutulinga hanga tutambule ukwaso wenyi.

b Majina amwe kapwa kwalumuna.

c ULUMBUNWISO WA CHIZULIE: Umwe pangi kanaye kanapukuna ha kutalatala cha mu Mbimbiliya, ni kutala chinema cha mwaso hanga chimukwase kunyonga chize mwono muukapwa mu chifuchi chaha.