Kututuluka ha Chikuma

Kuya ha katalilo wa yikuma

Chize Twakuzala Utu Waha ni Kuufunga

Chize Twakuzala Utu Waha ni Kuufunga

‘Hinunazala utu waha.’A-KOLOSU 3:10.

MIASO: 126, 28

1, 2. (a) Kuchi tunanyingika ngwetu chili chashi kuzala utu waha? (b) Yitanga yika ya utu waha yize mutulilongesa ha A-Kolosu 3:10-14?

MU Mbimbiliya Mukanda Usandu wa Zambi tunawanemo liji ‘utu waha’ ha yisuho yaali. (A-Efwesu 4:24; A-Kolosu 3:10) Uno unalumbunuka utu uze ‘hanautange kulita ni upale wa Zambi.’ Shina chili chashi yetu kuzala utu uno waha? Ewa. Mumu Yehova hanatutange mu chano chenyi, kashika mutuhasa kwimbulula yitanga yenyi yipema.—Uputukilo 1:26, 27; A-Efwesu 5:1.

2 Chili umwenemwene ngwo mumu lia kupwa yihenge twakupwa ni usolo upi ha mashimbu amwe. Nawa twakwimbulula yuma ya kuze twatwama. Alioze hamukunda wa keke ya Yehova, ni yetu mutuhasa kwivwila atu keke, mumu ye Zambi anazange hanga tulinge. Mba tuhase kuchilinga, tuhengwolenu yitanga yize yinalingi chihanda cha utu waha. (Tanga A-Kolosu 3:10-14.) Mba hi mutumona chize mutuhasa kusolola yitanga yacho muze mutwambujola sango lipema kuli atu.

“YENU ESWE NUNAPU UMUWIKA”

3. Chitanga chika chinalingi chihanda cha utu waha?

3 Paulu kalumbunwine ngwenyi kuhona katonde chili chihanda chinene cha utu waha. Hakwamba ngwenyi: “Mwenamo kumushi Ka-Ngresia ni Ka-Yunda, ngalami ni chilima, kandaka ni Ka-Seteya, ndungo ni mwenya chifuchi.” * (Tala maliji mushi lia lifwo.) Mu chikungulwila, niumwe katambile kunyonga ngwe kali mupema kuhiana akwo mumu lia munyachi, chifuchi, hanji upite uze akwete. Mumu liaka? Mumu yetweswe akwa-Kristu ‘tuli amuwika.’—A-Kolosu 3:11; A-Ngalashia 3:28.

Yetu kutushi kusolola katonde kuli mutu niumwe mumu lia munyachi hanji kuze asemukine

4. (a) Kuchi tuvumbi twa Yehova atamba kutwama ni akwo? (b) Yika muyihasa kupinjisa kulinunga chetu cha Ukristu?

4 Muze mutuzala utu waha chino muchitukwasa kuvumbika ni kulemesa atu eswe, chakuhona kulihulikila ku munyachi wo hanji kuze asemukine. (A-Roma 2:11) Ku yihela yimwe, chino muchihasa kupwa chikalu kuchilinga. Chakutalilaho, ku mashimbu akunyima, mu Africa du Sul nguvulu kahandunwine atu hanga alitwamine kulita ni minyachi yo. Atu anji mu chifuchi chacho, kuchingako ni Yela ja Yehova, katunga mu yihela yacho. Chizavu cha Tusongo kazangile kukolweza mandumbu jetu hanga ‘azulule mbunge jo.’ Kashika ha Outubro wa mwaka 2013, ayo yatayiza hanga alinge kukunguluka chilemu chize te muchikwasa mandumbu aku minyachi yeka ni yeka hanga alinyingike kanawa.—2 A-Korindu 6:13.

5, 6. (a) Katalilo muka mandumbu alingile mu chimwe chifuchi hanga akwase atu ja Zambi kulinunga? (Tala chizulie ha uputukilo.) (b) Yuma yika yipema yinalingiwako?

5 Mandumbu yalinga katalilo hanga ku songo lia jimwe poso Yela amu yikungulwila yaali ya malimi ni minyachi yalisa apalikise mashimbu hamuwika. Mandumbu a malunga ni a mapwo amu yikungulwila yeswe yaali yaputuka kwambujola hamuwika, kuya hamuwika kukunguluka, ni kulimeneka ku mazuwo jo. Kulakaji ja yikungulwila yiyilinga katalilo wacho, nawa mutango unakatambula sango jinji jipema. Yino yinakakomwesa amwe atu waze te hi Yela ko. Chakutalilaho, Ngana wa yingeleja yimwe yamba ngwenyi: “Ami hi nguli Chela cha Yehova ko, alioze ngunanulweze ni mbunge yeswe ngwami, yenu nwakululieka kanawa mulimo wa kwambujola, nawa kunushi katonde.” Kuchi mandumbu evwile ha ululikiso wacho?

6 Chitangu, Noma ndumbu wa pwo yoze wakuhanjika limi lia Xhosa te keshi kuhasa kusanyika ku zuwo lienyi, Yela amu chikungulwila cha limi lia Inglês mumu te hi lipema ko. Alioze muze ambulwile sango lipema ni Yela waze yindele, ni kwaameneka ku mazuwo jo, iye yawahilila chinji. Yamba ngwenyi: “Kumana kutwalisele no, yetweswe tuli atu amuwika!” Hachino, muze mandumbu amu chikungulwila cha limi lia Inglês ayile ni kwambujola hamwe ni chikungulwila cha limi lia Xhosa, chocho Noma yasanyika amwe akuli ayo ku zuwo lienyi hanga jilie hamuwika. Iye yakomoka ha kumona umwe wa kuli ayo chindele, yoze mukulwana mu chikungulwila kanawahilila ha kutwama ha chipasa. Mumu lia ululikiso wacho, mandumbu anji kananungu ni kulinga usepa ni mandumbu aku minyachi yeka.

PWENU NI KEKE HAMWE NI UTU

7. Mumu liaka twatamba kusolola keke mashimbu eswe?

7 Shimbu hashi ha Satana kanda anongesaho, tuvumbi twa Yehova manunga ni kumona lamba. Kuhona milimo, misongo, yihungumiona, luyinda wa tachi ja chisemewa, kutokesa upite mumu lia eji, hanji yipikalo yikwo yize muyihasa kutupinjisa tulieswe. Mba tulikwase umwe ni mukwo ha mashimbu alamba, twatamba kusolola keke yingunu. Keke ya ku mbunge muyitukwasa hanga tusolole utu kuli akwetu. (A-Efwesu 4:32) Yitanga yino yinalingi chihanda cha utu waha. Muyitukwasa kwimbulula Zambi ni kutakamisa akwetu.—2 A-Korindu 1:3, 4.

8. Yuma yika yipema muyihasa kulingiwako nyi mutusolola keke ni utu kuli eswe mu chikungulwila? Hana chilweza.

8 Kuchi mutuhasa kusolola utu kuli waze twatwama no mu chikungulwila chimuwika hanji waze keshi ni haze majikijila? Tunafupiwa kwaatambula kanawa, kupwa masepa jo, ni kwaakwasa hanga amone ngwo tunazange hanga tupwe no mu chikungulwila chimuwika. (1 A-Korindu 12:22, 25) Chakutalilaho, Dannykarl kakatukile ku Filipinas yaya ni kutwama ku Japão. Mumu lia kupwa chilambala, te keshi kumuzanga kuli akwa-milimo ni akwo. Hachino, muze ayile ku kukunguluka cha Yela ja Yehova. Iye yamba ngwenyi: “Anji akuli waze apwile ha kukunguluka chacho te aku Japão, alioze yangutambula kanawa, chapwile ngwe te hitunalinyingika kulu.” Mandumbu yanunga ni kumusolwela zango, chino yichimukwasa kukundama kuli Yehova. Kulutwe Dannykarl yamupapachisa, haliapwila kali mukulwana mu chikungulwila. Makulwana ni akwo kakuwahilila chinji hakupwa ni iye ni mukwo-pwo, Jennifer mu chikungulwila chimuwika. Ayo kakwaamba ngwo: “Kakwete mwono washi hakupwa pionelu nawa kali chilweza chipema cha atu waze akusa Wanangana wa Zambi kulutwe.”—Luka 12:31.

9, 10. Hana yilweza ya yuma yipema yize yakulingiwako nyi mutusolwela atu keke mu mulimo wa kwambujola.

9 Uhashi uze tuli nawo wakulinga yuma “yipema kuli atu eswe” uli wa kwaambulwila sango lipema lia Wanangana. (A-Ngalashia 6:10) Yela ja Yehova anji kakwivwila keke yilambala ha kulilongesa limi lio. (1 A-Korindu 9:23) Tachi jo jakutuhwisa yuma yipema. Chakutalilaho, Tiffany pionelu wa pwo mu Austrália kalilongesele limi lia Swahili hanga akwese chikungulwila cha Swahili mu mbonge ya Brisbane. Chipwe ngwe kulilongesa limi hi chashi ko, alioze Tiffany kakuwahilila ha kuchilinga. Iye yamba ngwenyi: “Nyi unazange kupwa ni uwahililo ha kwambujola, muhasa kuchilinga hakukwasa chimwe chikungulwila cha limi lieka. Chino chapwa ngwe unalingi wenyi cha kuhona kutuhuka mu chifuchi chenu. Nyi wachilinga, munyingika kanawa mandumbu jetu a hashi heswe ni kulivwashana chize tukwete.”

Yika yakulingisa akwa-Kristu hanga akwase yilambala? (Tala paragrafu 10)

10 Tala nawa chilweza cha umwe usoko mu Japão. Mwano wa pwo Sakiko yamba ngwenyi: “Muze te twakuya ni kwambujola kanji-kanji te twakuliwana ni yilambala aku Brazil. Muze te twakwaasolwela yisoneko mu Mbimbiliya ya Putu, ngwe Usolwelo 21:3, 4 hanji Samu 37:10, 11, 29, ayo te kakupanjika kanawa, nawa ha mashimbu amwe te kakulila.” Amu asoko wano apwile ni kwivwila yilambala jacho keke, hachino, yalilongesa limi lia Putu hanga aakwase kunyingika umwenemwene. Kulutwe, asoko jacho yakwasa kuputuka chikungulwila mu limi lia Putu. Hakupalika cha miaka yakwasa yilambala anji kupwa tuvumbi twa Yehova. Sakiko yamba ngwenyi: “Kulilongesa limi lia Putu chatuhele milimo yinji, alioze yiwape yize twazukako yinahiane tachi jize twasele. Kashika tunachichimieka chinji Yehova ha kutukwasa.”—Tanga Yilinga 10:34, 35.

PWENU AKWA-KULIKEHESA

11, 12. (a) Mumu liaka chili chilemu kupwa ni nyonga lialita ha kuzala utu waha? (b) Yika muyitukwasa hanga tununge ni kulikehesa?

11 Chuma chatamba kutukolweza hanga tuzale utu waha chili kuhalisa Yehova hi kuzanga ko kutambula uhenya kuli akwetu. Twiwulukenu ngwetu, umwe mungelo mungunu kalingile shili mumu lia kulizata. (Tala nawa Ezekiele 28:17.) Chino nyi chalingiwile kuli mungelo, muchihasa nawa kulingiwa kuli yetu, mumu eswe tuli yihenge. Alioze mutuhasa kupwa akwa kulikehesa. Yika muyitukwasa kuchilinga?

12 Chuma chize muchitukwasa kupwa akwa-kulikehesa chili kutanga Mbimbiliya matangwa eswe ni kupukuna ha yize tunatange. (Shimbi Yamuchiali 17:18-20) Tunafupiwa chinji kupukuna ha yize Yesu alongesele ni ha chilweza chenyi chakulikehesa. (Mateu 20:28) Yesu kapwile mukwa-kulikehesa, kashika akosele molu ja apostolo jenyi. (Yoano 13:12-17) Chikwo nawa, twatamba kulemba kuli Yehova hanga atwehe spiritu yenyi. Spiritu yenyi muyihasa kutukwasa hanga tuhone kunyonga ngwetu tuli apema kuhiana akwetu.—A-Ngalashia 6:3, 4; A-Fwilipu 2:3.

Nyi mutulikehesa, chikungulwila mulipwa ni sambukila hamwe ni kulivwashana

13. Nyi twalikehesa yiwape yika mutupwa nayo?

13 Tanga Yishima 22:4. Yehova kanazange hanga tupwe akwa-kulikehesa. Kulikehesa chakuneha yiwape yinji. Nyi mutulikehesa, chikungulwila muchipwa ni sambukila hamwe ni kulivwashana. Chikwo nawa, Yehova makatwaha chawana cha vumbi lienyi. Postolo Petulu yamba ngwenyi: ‘Yenu eswe lijichikenu ni muya wa kulikehesa, hanga nukalivumbike umwe ni mukwo: mumu Zambi kakulimika ni akwa kulizelula, alioze kakuhana vumbi kuli akwa-kulikehesa.’—1 Petulu 5:5.

PWENU AKWA-KUSHIMBIKANAWA YIHOMBOLOJI

14. Iya ukwete chilweza chipema cha kushimbika ni uhomboloji?

14 Hano hashi musono, nyi mutu mapwa mukwa-kushimbika nawa chihomboloji, kanji-kanji akwo kakumumona ngwe keshi tachi. Alioze uno hi umwenemwene ko. Yitanga yino yipema yakukatuka kuli Yehova, yoze ukwete tachi jahiana mu chifuchi cheswe. Iye kali chilweza chipema cha kushimbika ni uhomboloji. (2 Petulu 3:9) Chakutalilaho, achinyonga ha uhomboloji wa Yehova muze akumbulwile Apalahama ni Lote kupalikila muli angelo Jenyi. (Uputukilo 18:22-33; 19:18-21) Achinyonga nawa ha chize Yehova asolwele uhomboloji kuli vungu lia Izalele lize liatangukile ha miaka kuhiana 1,500.—Ezekiele 33:11.

15. Chilweza chika Yesu ahichikile ha kusolola kushimbika ni uhomboloji?

15 Yesu kapwile ‘mukwa-kulikehesa.’ (Mateu 11:29) Kapwile chihomboloji ha ulelu wa tumbaji twenyi. Mu mulimo wenyi wa kwambujola hano hashi, Yesu kapwile ni kumukumika ni kumulamikiza chakuhona mulonga. Chipwe chocho, iye kapwile mukwa-kushimbika nawa chihomboloji ndo ku kufwa chenyi. Muze Yesu apwile ha mutondo wa lamba, iye ketele kuli Tato hanga akonekene malunga waze te anamushiha. Hakwamba ngwenyi: Ayo “kanyingikine chize analingi.” (Luka 23:34) Chipwe muze Yesu apwile mu yipikalo, nihindu kanungine ni kushimbika hamwe ni uhomboloji.—Tanga 1 Petulu 2:21-23.

16. Kuchi mutuhasa kupwa akwa-kushimbika ni uhomboloji?

16 Paulu katongwele mutapu uze mutuhasa kusolwelamo kushimbika ni uhomboloji, muze asonekene ngwenyi: “Lihumikizenu umwe ni mukwo, nikulikonekena umwe ni mukwo, nyi umwe mapwa ni mulonga ni mukwo. Chizechene ngwe Yehova hananukonekena, chocho ni yenu likonekenenu.” (A-Kolosu 3:13, NM.) Mba tuhase kukonekena akwetu twatamba kupwa akwa-kushimbika ni uhomboloji. Chino muchitukwasa kupwa ni sambukila ni kulivwashana mu chikungulwila.

17. Mumu liaka kushimbika ni uhomboloji yikwete ulemu?

17 Yehova kanatwite hanga tupwe akwa-kushimbika ni uhomboloji kuli akwetu. Nyi tunazange hanga tukatwame mu paraisu, twatamba kusolola yitanga yino ku mwono wetu. (Mateu 5:5; Tiangu 1:21) Nyi mutupwa akwa-kushimbika ni uhomboloji, mutuhalisa Yehova ni kukwasa akwetu hanga no amuhalise.—A-Ngalashia 6:1; 2 Timoteu 2:24, 25.

PWENU NI ZANGO

18. Kuchi zango ni kuhona katonde yalita?

18 Yitanga yeswe yize twahanjika hano yinakatuka ha zango. Chakutalilaho, kambaji Tiangu kakwashile mandumbu jenyi mumu kapwile ni kulemesa chinji pichi alioze yiswale ka. Yaalweza ngwenyi yitanga yino yakulimika ni shimbi ya Zambi yize yakwamba ngwo, “ukazange mwenyembo we ngwe wakulizanga yena mwene.” Yawezela nawa ngwenyi: ‘Nyi munununga ni kusolola katonde, nunavulumuna.’ (Tiangu 2:8, 9) Nyi twakuzanga atu kutuchi kupwa ni katonde hali mutu niumwe, mumu lia shikola jize alilongesele, munyachi, hanji upite uze akwete. Kuhona katonde kuchatambile wika kupwa cha ulembekese hanji cha ku mivumbo. Alioze chatamba kukatuka ku mbunge.

19. Mumu liaka chili ni ulemu kupwa ni zango?

19 Zango likwete nawa ‘uhomboloji ni keke, kulishi kupwa ni lufwachinda.’ (1 A-Korindu 13:4) Twatamba kupwa yihomboloji, akwa-keke, ni kulikehesa muze tunambujola sango lipema kuli enyembo jetu. (Mateu 28:19) Yitanga yino muyitukwasa hanga tulivwashane ni mandumbu jetu eswe mu chikungulwila. Nyi mutusolola zango liacho, yikungulwila yetu yeswe muyilivwashana ni kuhalisa Yehova. Muze akwetu mamona kulivwashana chacho ni no malilongesa umwenemwene. Kashika, Mbimbiliya yinahwisa kulumbununa utu waha ni maliji wano: “Helu lia yino yuma yeswe zalenu zango, mumu zango liapwa muya wa ungunu.”—A-Kolosu 3:14.

‘NUNGENU NI KUZALA UTU WAHA’

20. (a) Yihula yika mutu ni mutu atamba kulihula? Mumu liaka? (b) Yiwape yika yipema yize tunashimbwila kulutwe lia matangwa?

20 Mutu ni mutu katamba kulihula ngwenyi, ‘Yika nawa natamba kwalumuna ku mwono wami hanga nguzule utu ukulu ni kuumbila?’ Twatamba kulemba kuli Yehova ni mbunge yeswe ni kumwita ukwaso. Twatamba nawa kusa tachi hanga twehuke manyonga hanji yitanga yipi yize muyihasa kutukinda kuhinga “Wanangana wa Zambi.” (A-Ngalashia 5:19-21) Twatamba kulihula nawa ngwetu, ‘Shina natamba kwalumuna manyonga jami hanga nguvwise Yehova kuwaha?’ (A-Efwesu 4:23, 24) Amu tuli yihenge, twatamba kununga ni kusa tachi hanga tufunge utu waha. Mumu chili chuma chize twatamba kulinga ku mwono wetu weswe. Kulutwe lia matangwa mutukawahilila muze atu eswe makapwa ni utu waha nawa makembulula yitanga yipema ya Yehova ni ungunu weswe!

^ kax. 3 Ha mashimbu waze asonekene Mbimbiliya atu te kakunyonga ngwo akwa-Seteya kakalilongesele kashika kakapwile ni kwaalemesa.