1. Chuma chika chakutulingisa mba tulise ni tushitu?

YEHOVA hanahane atu chimwe chuma chalipwila. Chuma chacho chili shimbi ya mbunge. Chino che chakutulingisa mba tulise ni tushitu. Mba kuchi tunanyingika ngwetu Alama ni Eva kapwile ni shimbi ya mbunge? Muze ehukile kwononokena Zambi, ayo yaswama hanga achine kwaamona. Shimbi ya mbunge yo yinakaahisa.

2. Kuchi shimbi yetu ya mbunge anayitese ni busula? (Tala chizulie ha uputukilo.)

² Shimbi yetu ya mbunge yili utu wa muchima hakutwala ku upeme ni upi yize muyihasa kutusongwela ku mwono. Mutu yoze shimbi yenyi ya mbunge kuyishi yakufumba kanawa kali ngwe ulungu uze uli ni busula yize hi yafwa. Fuji ni miavu ya kalunga-lwiji muyihasa kutwala ulungu wacho ku chihela cheka. Alioze busula yize yinakalakala kanawa muyikwasa mukwa-kwendesa ulungu hanga awendese kanawa. Chizechene nawa, nyi mutufumba kanawa shimbi yetu ya mbunge, acho muyitusongwela kanawa ku mwono.

3. Yika muyihasa kulingiwa nyi kutwafumbile kanawa shimbi yetu ya mbunge?

 ³ Nyi shimbi yetu ya mbunge kuyishi ya kufumba kanawa, acho kuyichi kututoweza muze tunambe kulinga chuma chipi. (1 Timoteu 4:1, 2) Hanji muyihasa kutukolweza ngwo chuma chacho ‘chipi chili chipema.’ (Izaia 5:20) Yesu yalweza tumbaji twenyi ngwenyi: “Mwaka muwiza, muze mweswawo manushiha, makashinginyeka ngwenyi, ngunalingi milimo ya Zambi.” (Yoano 16:2) Yeyize anyongene atu waze ashihile kambaji Eshetevau. (Yilinga 6:8, 12; 7:54-60) Mu mwono wa atu, akwa-mayingeleja anji kakulinga yuma yinji ya ungalwe, ngwe kushiha atu ni nyonga liakwamba ngwo kanalingi upale wa Zambi. Alioze kwamba pundu, yize akulinga yakulimika ni shimbi ja Zambi. (Kutuhuka 20:13) Kwamba umwenemwene, shimbi ya mbunge yo kuyishi kwaasongwela kanawa!

4. Kuchi mutuhasa kunyingika nyi shimbi yetu ya mbunge yinakalakala kanawa?

⁴ Mba kuchi mutuhasa kunyingika nyi shimbi yetu ya mbunge yinakalakala kanawa? Shimbi ni yiyulo ya mu Mbimbiliya “kuyafumbuka ha kulongesa, ni ha kukumika, ni ha kululamisa, ni ha kufumba mu ululi.” (2 Timoteu 3:16) Twatamba kulilongesa Mbimbiliya mashimbu eswe, kunyonga chinji ha yize yinambe, ni kuyikaula ku mwono wetu. Hachino, mutulilongesa kunyonga kanawa ngwe chize Yehova akunyonga. Mba mutuhasa kupwa ni shindakenyo ngwetu shimbi yetu ya mbunge muyitusongwela mu jila yipema. Tutalenu chize mutuhasa kuzachisa shimbi ja Yehova ni yiyulo yenyi hanga tufumbe shimbi yetu ya mbunge.

5, 6. Kuchi shimbi ja Zambi mujihasa kutukwasa?

⁵ Nyi tunazange hanga shimbi ja Zambi jitukwase, twatamba kulinga yuma yinji hi wika ko kujitanga hanji kujinyingika. Twatamba kujizanga ni kujivumbika. Mbimbiliya yinatulweze ngwo: “Vwilenu lwaji yuma yipi; zangenu yuma yipema.” (Amose 5:15) Mba kuchi mutuhasa kuchilinga? Twatamba kulilongesa kumona yuma ngwe chize Yehova akuyimona. Achinyonga ha chilweza chino: Ena kuushi kupomba kanawa, ndotolo we makulweza ngwenyi watamba kulia kanawa, kufumba chinji mujimba, ni kwalumuna yimwe ku mwono. Muze mukaula chiyulo chacho mulivwa kanawa! Hachino muzanga chinji usongwelo wa ndotolo wacho.

⁶ Chizechene nawa, Tangi yetu kakutwaha shimbi jize jakutufunga ku yuma yipi yize yakwiza ku shili ni kutukwasa tululieke mwono wetu. Chakutalilaho, Mbimbiliya yakutulongesa ngwo, twatamba kwecha mahuza, kuhukanyisa akwetu, kwiya, kulinga utanji, kwecha ungulungulu ni wanga. (Tanga Yishima 6:16-19; Usolwelo 21:8) Nyi twazuka yiwape yize yakwiza ha kwononokena shimbi ja Yehova, zango lietu kuli iye ni ku shimbi jenyi liakoka chinji.

7. Kuchi yilweza ya mu Mbimbiliya muyihasa kutukwasa?

⁷ Kutwafupiwile kumona lamba ha kwehuka shimbi ja Zambi mba tunyingike upi ni upeme. Mutuhasa kulilongesa ha yilweza ya uhenge wa akwetu ku shakulu. Yilweza yacho yili mu Mbimbiliya. Yishima 1:5 unambe ngwo: “Mukwa mana nawa kumevwa mba maweza ku yinyingi yenyi.” Usongwelo uno uli wa Zambi nawa wapwa ungunu! Chakutalilaho, Ndawichi kamwene lamba linji muze ahonene kwononoke na Yehova ha kulinga utanji ni Bate-shipa. (2 Samuele 12:7-14) Muze mutanga chilweza chino lihule ngwe: ‘Kuchi Ndawichi te mahasa kwehuka lamba lino? Yika te mungulinga nyi mungupwa mu cheseko cha mutapu au? Nyi mangweseka hanga ngulinge utanji, shina mungupwa ngwe Ndawichi nyi mungupwa ngwe Yosefwe?’ (Uputukilo 39:11-15) Nyi mutunyonga ha ponde yize yakwiza ha kulinga shili, mutuhasa ‘kuvwila chinji lwaji yuma yipi.’

8, 9. (a) Yika shimbi yetu ya mbunge yakutukwasa kulinga? (b) Kuchi mutuhasa kufumba shimbi yetu ya mbunge ni yiyulo ya Yehova?

⁸ Twakununga ni kwehuka yuma yize Zambi akuvwila lwaji. Alioze yika twatamba kulinga nyi mutupwa mu cheseko chakulinga yuma yize kukushi shimbi ya Mbimbiliya yize yinayikanjisa? Kuchi mutunyingika yize Zambi anazange hanga tulinge? Nyi mutwecha Mbimbiliya hanga yifumbe shimbi ya mbunge yetu, mutukwata chiyulo cha mana ha chikuma chacho.

⁹ Yehova kakutwaha yiyulo hanga yisongwele shimbi yetu ya mbunge, mumu kakutuzanga. Iye kanambe ngwenyi: “Yami Yehova nguli Zambi yenu, yoze wakunulongesa hanga nukalumbunuke, yoze wakunusongwela mu jila yize chanutamba kuya.” (Izaia 48:17, 18) Muze mutunyonga chinji ha yiyulo ya mu Mbimbiliya ni kwecha hanga yitukwate ku mbunge, mutuhasa kufumba ni kululieka shimbi ya mbunge yetu. Kwamba pundu, chino muchitukwasa kukwata yiyulo ya mana.

10. Chiyulo yika chinalumbunuka, nawa kuchi Yesu azachishile yiyulo ha malongeso jenyi?

¹⁰ Chiyulo chinalumbunuka umwenemwene ulemu uze wakusongwela manyonga jetu, ni kutukwasa hanga tukwate yiyulo yipema. Kunyingika yiyulo ya Yehova muchitukwasa hanga tunyingike chize iye akunyonga ni mumu liaka akutwaha shimbi jimwe. Yesu kazachishile yiyulo ya mu Mbimbiliya hanga alongese tumbaji twenyi yitanga yize yakuneha lamba kuli atu. Chakutalilaho, kalongesele ngwo, ufwatulo muuhasa kutwala mutu ku ungulungulu, nawa ngwo manyonga a luchisa mahasa kutwala mutu ku utanji. (Mateu 5:21, 22, 27, 28) Nyi twecha yiyulo ya Yehova hanga yitusongwele, acho mutufumba kanawa shimbi yetu ya mbunge, nawa mutulinga yuma yize muyihalisa Zambi.—1 A-Korindu 10:31.

11. Ha yika shimbi ya mbunge ya akwa-Kristu muyihasa kulisa?

¹¹ Chipwe ngwe akwa-Kristu mafumba shimbi ya mbunge yo ha kuzachisa Mbimbiliya, nihindu ayo mahasa kukwata yiyulo yalisa hakutwala ku yimwe yuma. Chilweza chimwe muchihasa kupwa cha kunwa walwa. Mbimbiliya kuyishi kukanjisa kunwa walwa, alioze yakututoweza ngwo kutwatambile kunwa walwa unji hanji kuzengewa. (Yishima 20:1; 1 Timoteu 3:8) Shina chino chinalumbunuka ngwo mukwa-Kristu yoze keshi kunwa walwa unji, katambile kunyonga hali akwo muze mafupa kunwa walwa? Ka. Chipwe ngwe shimbi yenyi ya mbunge yakumutayiza kunwa walwa, nihindu iye katamba kunyonga ha shimbi ya mbunge ya akwo.

12. Kuchi maliji A-Roma 14:21 mahasa kutukwasa kuvumbika shimbi ya mbunge ya akwetu?

¹² Paulu kasolwele ngwo twatamba kuvumbika shimbi ya mbunge ya akwetu, muze ambile ngwenyi: “Chinawaha kulitwamina kulia yifwo, chipwe kunwa vinyu, chipwe kulinga chuma cheswacho chize hanji muhukanyisa nacho ndumbwe.” (A-Roma 14:21) Hachino, chipwe ngwe tuli ni ulite wa kunwa walwa, nihindu mutuhasa kwecha kuunwa hanga tuchine kupinjisa shimbi ya mbunge ya akwetu-akwa-Kristu. Hanji ndumbu wacho kapwile chizengi muze te kanda achililongesa umwenemwene nawa haneche kwenyi kunwa walwa. Kashika kutwatambile kulinga chuma nichimwe chize muchimutwala ku ndako jenyi jikulu. (1 A-Korindu 6:9, 10) Nyi mutuzumbula ndumbu wacho ku zuwo lietu, kutala mutumushinjila hanga anwe walwa chipwe ngwe mwene kausolo? Ka, kutuchi kuchilinga!

13. Kuchi Timoteu avumbikile shimbi ya mbunge ya akwo hanga aakwase kutayiza sango lipema?

¹³ Muze Timoteu te ali mukweze, katayijile kumutwala ku mukanda chipwe ngwe te mevwa yikola yinji. Iye kanyingikine ngwenyi kuya ku mukanda te chikwete ulemu kuli A-Yunda waze te maya ni kwambulwila sango lipema. Timoteu ni Paulu kakazangile kutalingisa mutu niumwe.  (Yilinga 16:3; 1 A-Korindu 9:19-23) Kutala ni yena muhasa kama kulinga yimwe hanga ukwase akwenu?

14, 15. (a) Kuchi twakukola ku ufulielo? (b) Akwa-Kristu waze hakola ku ufulielo kuchi akutwama ni akwo?

¹⁴ Yetweswe twatamba “kuhichika liji lia uputukilo lia Kristu,” ni ‘kusenya kulutwe ku ukulwana.’ (A-Hepreu 6:1) Kutuchi kupwa akwa-Kristu akola ku ufulielo mumu ngwo tuli ni miaka yinji mu umwenemwene. Chakufupiwa kusa tachi mba tukole ku ufulielo. Kashika, twatamba kununga ni kwokesa chinyingi ni kunyingika kanawa ulumbunwiso wa umwenemwene. Nawa twatamba kupwa ni chako cha kutanga Mbimbiliya hita tangwa. (Samu 1:1-3) Muze mutanga Mbimbiliya hita tangwa, muunyingika kanawa shimbi ni yiyulo ya Yehova.

¹⁵ Shimbi yika yilemu yize akwa-Kristu atamba kukaula? Yili shimbi ya zango. Yesu kalwezele tumbaji twenyi ngwenyi: ‘Ku chino eswe makanyingika ngwo yenu nuli tumbaji twami, nyi munulizanga umwe ni mukwo.’ (Yoano 13:35) Mbimbiliya yakuvuluka zango ngwo, “shimbi ya ku wanangana” nawa ngwo “kumanununa cha shimbi.” (Tiangu 2:8; A-Roma 13:10) Kashika kutushi kukomoka ha kunyingika ngwo zango likwete ulemu, mumu Mbimbiliya yakwamba ngwo, “Zambi iye zango.” (1 Yoano 4:8) Zambi kakwete zango liamwenemwene hi lia mu kanwa ko. Iye kakusolola zango lienyi ku yitanga. Yoano kasonekene ngwenyi: “Muno hanasolola zango lia Zambi hakutwala kuli yetu, se Zambi hanatumu Mwanenyi wa wika hano hashi, hanga tukapwe a mwono muli iye.” (1 Yoano 4:9) Nyi twazanga Yehova, Yesu, mandumbu jetu ni atu akwo, acho mutusolola ngwetu hi twakola ku ufulielo.—Mateu 22:37-39.

16. Yika muyihasa kutukwasa mba tulemese chinji yiyulo ya mu Mbimbiliya?

¹⁶ Muze mutujama ku ufulielo, achi muchitukwasa kulemesa chinji yiyulo ya Zambi. Shimbi kanji-kanji kakujikaula ha chimwe chuma, alioze yiyulo kakuyikaula ha yuma yeka ni yeka. Chakutalilaho, kanuke keshi kunyingika ponde ya kulikata ni atu api, kashika yisemi jenyi katamba kusa jimwe shimbi hanga amufunge. (1 A-Korindu 15:33) Alioze muze mwana wacho makola, iye mwene manyingika chize makaula yiyulo ya Mbimbiliya ku mwono wenyi. Yiyulo yacho muyimukwasa kusakula masepa apema. (Tanga 1 A-Korindu 13:11; 14:20.) Muze mutusa tachi hanga tukaule yiyulo ya Mbimbiliya, acho mutufumba kanawa shimbi yetu ya mbunge. Mutunyingika kanawa yize Zambi mazanga hanga tulinge ha hita chuma mutulinga.

17. Yika muyitukwasa mba tukwate yiyulo ya mana?

¹⁷ Tuli ni yuma yeswe yize tunafupiwa hanga tukwate yiyulo yize muyivwisa Yehova kuwaha. Mu Mbimbiliya muli shimbi ni yiyulo yize yakutukwasa hanga tupwe atu ‘ajama waze akutela liakulu yitanga yeswe yipema.’ (2 Timoteu 3:16, 17) Yiyulo ya Mbimbiliya yakutukwasa hanga tunyingike chize Yehova akunyonga. Alioze twatamba kusa tachi mba tunyingike kanawa manyonga jenyi. (A-Efwesu 5:17) Mba atukwase kuchilinga, hanatwehe katalilo wa mikanda, katalilo wakuhengwila mikanda wa Yela ja Yehova, Utulikilo wa Mikanda, UTULIKILO WA MIKANDA ha Internet ni JW Library. (Índice das Publicações da Torre de Vigia ni Guia de Pesquisa para Testemunhas de Jeová) Nyi twazachisa kanawa yikwata yino, mutuyuka ku longeso lietu lia wika ni lia mu usoko.

18. Yika muyilingiwako nyi twakaula shimbi ni yiyulo ya Yehova ku mwono wetu?

¹⁸ Mwono wetu wa kupema chinji muze mutukaula shimbi ni yiyulo ya Yehova! Mukanda wa Samu 119:97-100 unambe ngwo: ‘Nakuzanga chinji shimbi ye! Yapwa kupukuna chami tangwa lieswe nganganga. Shimbi je jakungwaha mana kuhiana akwa kole jami eswe, mumu kujatwama ni yami matangwa eswe. Nguli ni malinjekela kuhiana alongeshi jami eswe, mumu shindakenyo je japwa kupukuna chami. Ngunanyingika yuma kuhiana makulwana, mumu hingunafungu ndongo je.’ Nyi twasa shimbu hanga tunyonge chinji ha shimbi ni ha yiyulo ya Zambi, mutulinga yuma ni mana hamwe ni chinyingi. Nawa nyi twazachisa shimbi ni yiyulo yenyi, mutuheta “ku cheseko cha chizundamo cha kuzala too cha Kristu.”—A-Efwesu 4:13.