Kututuluka ha Chikuma

Kuya ha katalilo wa yikuma

MUTWE WAKULILONGESA 3

Kuchi Muhasa Kufunga Mbunge Ye?

Kuchi Muhasa Kufunga Mbunge Ye?

“Funga mbunge ye kuhiana yuma yeswe.”—YISHI. 4:23.

MWASO 36 Tufungenu Mbunge Jetu

CHIKUMA CHILEMU *

1-3. (a) Mumu liaka Yehova azangile Solomone, nawa yiwape yika Solomone azukile? (b) Yihula yika mutukumbulula ha mutwe uno?

SOLOMONE kapwile mwanangana muze te uchili mukweze. Kuuputukilo wa kuyula chenyi, Yehova yasoloka kuli iye mu chilota ni kumwamba ngwenyi: “Eta cheswacho unazange; mungukwahacho.” Solomone yamba ngwenyi: “Ami napwa ngwe mwana-kemba. . . . Hana kama kuli yami kavumbi ke mbunge ya yinyingi hanga ngukayule atu je.” (1 Mia. 3:5-10) “Mbunge ya yinyingi”—chino chapwile kwita cha mutu yoze wahomboka! Chino chinatukwasa kunyingika ngwetu, Yehova te kakuzanga Solomone! (2 Samwe. 12:24) Zambi yetu kawahililile ha kukumbulula mukweze Solomone ni kumwaha “mbunge ya mana ni yinyingi.”—1 Mia. 3:12.

2 Muze te akushishika, Solomone kamuwahishile chinji. Chapwile uhenya kuli iye kutunga “zuwo ha jina lia Yehova mwe Zambi ya Izalele.” (1 Mia. 8:20) Iye kayile lufuma mumu lia mana waze Zambi amuhele. Yuma yize ahanjikile muze te anamusongwela kuli Zambi kayisonekene mu mikanda yitatu ya Mbimbiliya. Umwe wa mikanda yacho, uli mukanda wa Yishima.

3 Mbunge kanayivuluka mu Mbimbiliya jimwe ha yisuho kulakaji mu mukanda wa Yishima. Chakutalilaho, mukanda wa Yishima 4:23, unambe ngwo: “Funga mbunge ye kuhiana yuma yeswe.” Ha versu yino, liji “mbunge” yika linalumbunuka? Chihula chino mutuchikumbulula ha mutwe uno. Nawa mutushimutwina yihula yikwo yaali: Kuchi Satana akweseka kupihisa mbunge yetu? Yika mutuhasa kulinga mba tufunge mbunge yetu? Mba tununge ni kushishika kuli Zambi, twatamba kunyingika makumbululo a yihula yino yilemu.

“MBUNGE YE”—YIKA YINALUMBUNUKA?

4-5. (a) Kuchi Samu 51:6 unatukwasa kunyingika yize liji “mbunge” linalumbunuka? (b) Kuchi kupwa cha mujimba wetu chinasolola ulemu wa utu wetu wa muchima?

4 Ha Yishima 4:23, liji “mbunge” linalumbunuka “utu wa muchima” hanji “chize mutu apwa.” (Tanga Samu 51:6.) Mu maliji akwo, “mbunge” yinalumbunuka manyonga jetu, chize twakwivwa, yize twakulinga ni usolo wetu. Chino chili pundu chize twapwa muchima, hi wika ko chize twakusoloka haze.

5 Tutalenu chize kupwa cha mujimba wetu chinasolola ulemu wa utu wetu wa muchima. Chitangu, mba tufunge kanawa mujimba wetu, twatamba kulia kanawa ni kufumba chinji mujimba wetu. Chizechene nawa, mba tununge kanawa ku spiritu, twatamba kutanga Mbimbiliya hita tangwa, mikanda yetu ni kukolesa ufulielo wetu kuli Yehova. Twakusolola ufulielo wetu kuli Yehova ha kukaula yize twakulilongesa ni kuhanjika hakutwala ku ufulilelo wetu. (Roma 10:8-10; Tia. 2:26) Chamuchiali, hakutwala ku chize mujimba wetu unasoloka haze, tuli kanawa, kuma muchima tunayiji. Chizechene nawa, kulinga yimwe milimo ya ku spiritu, muchihasa kutunyongesa ngwe ufulielo wetu unakolo, alioze usolo upi muhasa kuputuka kukola mu mbunge yetu. (1 Kori. 10:12; Tia. 1:14, 15) Hachino, twatamba kwiwuluka ngwetu Satana mahasa kututwala hanga tunyonge ngwe iye. Kuchi iye mahasa kuchilinga? Nawa kuchi mutuhasa kulifunga?

CHIZE SATANA AKWESEKA KUPIHISA MBUNGE YETU

6. Yika Satana anazange hanga tulinge, nawa kuchi iye akuchilinga?

6 Satana kanazange hanga tupwe ngwe iye—chingalwe yoze wakulengulula shimbi ja Yehova hamukunda wa kuzo. Satana keshi kuhasa kutushinjila hanga tunyonge ni kulinga yuma ngwe iye. Kashika iye akwalumuna miheto yenyi. Chakutalilaho, iye kakuzanga hanga tulichinge ni atu waze iye akuyula. (1 Yoa. 5:19) Nawa kakuzanga hanga tupalikise mashimbu ni atu jacho, chipwe ngwe tunanyingika ngwetu, usepa upi “kuwakupihisa” ndako jipema. (1 Kori. 15:33) Yino ye yalingiwile kuli Mwanangana Solomone. Iye kambachile mapwo anji waze te keshi kuwayila Yehova, chocho ayo yaputuka kupiangula manyonga jenyi hamwe ni “mbunge yenyi” hanga yipwe kusuku ni Yehova.—1 Mia. 11:3.

Kuchi mufunga mbunge ye ku yitanga ya Satana yize muyihasa kupihisa manyonga je? (Tala paragrafu 7) *

7. Yika nawa Satana akuzachisa hanga amwange manyonga jenyi, nawa mumu liaka twatamba kukanyama ha yuma yacho?

7 Satana kakuzachisa yinema ni yizulie ya televizau hanga amwange manyonga jenyi. Iye kananyingika ngwenyi yishima yize akusolola ha yinema yacho hi yiheho wika ko, alioze yakutulongesa chize mutunyonga, kwivwa ni yize mutulinga. Yesu kazachishile kanawa yishima hanga alongese atu yuma yilemu. Chakutalilaho, tutalenu chishima chenyi cha Ka-Samaria mupema ni mwana yoze wakatukile ku zuwo ni kukisa mbongo jenyi. (Mateu 13:34; Luka 10:29-37; 15:11-32) Hachino, atu waze akunyonga ngwe Satana mahasa kuzachisa yishima hanga atupiangule. Kashika twatamba kukanyama. Yinema ni TV muyihasa kutulongesa yuma chakuhona kupihisa manyonga jetu. Chipwe chocho twatamba kukeya. Muze tunasakula chinema, chili chipema kulihula ngwetu, ‘Shina chinema hanji yizulie yino ya TV muyingulongesa yize yalita ni kungukwasa kupwa ni ndako jipema?’ (Ngala. 5:19-21; Efwe. 2:1-3) Yika natamba kulinga nyi namona ngwami, chinema chimwe chinasolola manyonga a Satana? Chehuke hanga chihone kupihisa mbunge ye!

8. Kuchi yisemi mahasa kukwasa ana jo hanga afunge mbunge jo?

8 Yisemi, nuli ni chiteli chilemu cha kufunga ana jenu ku yitanga yipi ya Satana yize muyihasa kupihisa mbunge jo. Tunanyingika ngwetu, nwakusa tachi hanga nwafunge ku misongo yipi. Nwakununga ni kululieka kanawa zuwo lienu, nawa nwakuchizamo chuma cheswacho muchihasa kununehena misongo hamwe ni ana jenu. Chizechene nawa, nwatamba kufunga ana jenu ku yuma ngwe: yinema, TV, yiheho eletroniku ni ma site waze mahasa kwanehena manyonga api ngwe a Satana. Yehova hananwehe chiteli cha kukwasa ana jenu hanga apwe masepa jenyi. (Yishi. 1:8; Efwe. 6:1, 4) Kashika kanda nwivwa woma wa kusa jimwe shimbi mu usoko jize jinakatuka ha Mbimbiliya. Lwezenu ana jenu yize mahasa kutala, ni kwakwasa hanga anyingike yize nwakwachila chiyulo chacho. (Mateu 5:37) Muze ana jenu anayi ni kukola, afumbenu hanga ene anyingike upi ni upeme kulita ni shimbi ja Yehova. (Hepre. 5:14) Nawa nyingikenu ngwenu, ana jenu malilongesa yuma yinji ha yize munwalweza, alioze malilongesa yuma yinji kuhiana ha yitanga yenu.—Shimbi 6:6, 7; Roma 2:21.

9. Nyonga lika Satana akwete, nawa mumu liaka lili ponde?

9 Satana nawa kakweseka kupihisa mbunge yetu hakutulingisa hanga tujikijile ha mana ja atu ni kwehuka kunyonga cha Yehova. (Kolo. 2:8) Tuhengwolenu limwe nyonga lia Satana lize lia kwamba ngwo, kupwa ni upite che chikuma chilemu ku mwono. Waze akunyonga chocho mahasa kupwa ni upite, hanji ka. Chipwe chocho, ayo kali mu ponde. Mumu liaka? Mumu o mahasa kulihulikila ku kufupa mbongo, chocho kakusa mwono ni usoko wo mu ponde, chipwe usepa wo ni Zambi kakuusa mu ponde hanga apwe ni upite. (1 Timo. 6:10) Twakusakulila chinji ha chize Tata yetu wa mu malilu akutukwasa hanga tupwe ni nyonga lialita hakutwala ku mbongo.—Chilu. 7:12; Luka 12:15.

KUCHI MUTUHASA KUFUNGA MBUNGE YETU?

Ngwe tulayi ni tufunga mapito ku shakulu, kanyama hanga yitanga ya Satana yichine kupihisa mbunge ye (Tala maparagrafu 10-11) *

10-11. (a) Yika twatamba kulinga mba tufunge kanawa mbunge yetu? (b) Yika te akulinga tufunga ku shakulu, nawa kuchi mbunge yetu muyihasa kupwa ngwe kalayi?

10 Nyi twahasa kufunga kanawa mbunge yetu, mutunyingika ponde ni kusa tachi hanga tulifunge. Liji lize analumbununa ngwo “funga” ha Yishima 4:23 linatwiwulula mulimo uze te tulayi akulinga hanga afunge mbonge. Ha matangwa a Mwanangana Solomone, tulayi te kakunyina ha chinonga hanga afunge mbonge ni kwimba ngezo muze mamona akwa-kole kaneza. Kunyonga ha chilweza chino muchitukwasa tunyingike yize mutuhasa kulinga hanga tukwike Satana ahone kupihisa manyonga jetu.

11 Ku shakulu, tulayi te kakukalakala hamuwika ni tufunga mapito. (2 Samwe. 18:24-26) Ayo eswe te kakukwasa kufunga mbonge hakusa shindakenyo ngwo mapito eswe kaayika ha shimbu lieswalio mukwa-kole makundama. (Nehe. 7:1-3) Mbunge yetu yakufumba ni shimbi ja Mbimbiliya * muyihasa kukalakala ngwe kalayi ni kututoweza muze Satana mafupa kupihisa mbunge yetu—mu maliji akwo muze meseka kupiangula manyonga ni yitanga yetu. Ha shimbu lieswalio mbunge yetu muyimba ngezo, chekwamba muyitutoweza yimwe, twatamba kuyipanjika ni kusa tachi hanga tuyike mapito, chekwamba kwehuka ponde.

12-13. Mutuhasa kupwa mu cheseko chakulinga yika, nawa kuchi mutuhasa kuchehuka?

12 Tutalenu chilweza chinasolola chize mutuhasa kulifunga ku manyonga api a Satana. Yehova kanatulongesa ngwo, “utanji ni luchisa mweswe, chipwe kuzo, kanda ayivuluka hakachi [ketu].” (Efwe. 5:3) Mba yika mutulinga nyi waze twakalakala no hanji alongi-ni-akwetu maputuka kuhanjika yuma ya upangala? Tunanyingika ngwetu, twatamba “kulikala utanganyanyi ni usolo wa hano hashi.” (Titu 2:12) Kalayi, chekwamba mbunge yetu, muyihasa kututoweza ha ponde yacho. (Roma 2:15) Alioze shina mutuyipanjika? Hanji mutuhasa kupwa mu cheseko cha kupanjika hanji kutala yizulie yize analitumina akwetu waze kanyingikine Yehova. Alioze wano kali mashimbu waze twatamba kuyika mapito a mbonge, chekwamba kwehuka ponde ha kwalumuna lusango hanji kukatukaho.

13 Chakufupiwa hamu mba twehuke manyonga hanji yuma yipi yize akulinga akwetu waze kanyingikine Yehova. Mutuhasa kupwa ni shindakenyo ngwetu, Yehova kakumona tachi jize twakusa, kashika matutakamisa ni kutwaha mana waze tunafupiwa hanga twehuke kunyonga cha Satana. (2 Sango 16:9; Iza. 40:29; Tia. 1:5) Yika nawa mutuhasa kulinga mba tufunge mbunge yetu?

NUNGA NI KUFUNGA MBUNGE YE

14-15. (a) Ku yuma yika tunafupiwa kwazulula mbunge yetu, nawa kuchi mutuhasa kuchilinga? (b) Kuchi Yishima 4:20-22 mutukwasa kuyuka chinji ha kutanga Mbimbiliya? (Tala nawa mushete “ Chize Mupukuna.”)

14 Mba tufunge mbunge yetu, kutwatambile wika kuyiyika hanji kulituna yuma yipi, alioze twatamba nawa kuyazulula, chekwamba kutayiza yuma yipema. Tunyongenu nawa ha chilweza cha chikalakala cha mbonge. Kafunga mapito mahasa kuyika kanawa mapito a mbonge hanga akwa-kole achine kunjilamo, alioze ha mashimbu akwo iye mahasa kwazulula mapito hanga kulia chinjile mu mbonge. Nyi mapito kaazulwile, atu mu mbonge mahasa kufwa ni zala. Chizechene nawa, twatamba kwazulula mbunge yetu hita shimbu hanga munjile manyonga a Zambi.

15 Mu Mbimbiliya mwe mwatwama manyonga a Yehova, kashika hita shimbu mutuyitanga, tuneche hanga manyonga a Yehova akwate ha chize twakunyonga, twakwivwa ni yize twakulinga. Kuchi mutuhasa kuyuka chinji ha kutanga Mbimbiliya? Kulemba chikwete ulemu. Umwe pangi yamba ngwenyi: “Shimbu kanda nguchitanga Mbimbiliya, chitangu nakulemba kuli Yehova hanga angukwase ‘ngumone yuma ya kukomwesa’ mu Liji lienyi.” (Samu 119:18) Twatamba nawa kupukuna ha yize tunatange. Nyi twalemba, twatanga ni kupukuna ha Liji lia Zambi, acho mutufunga yize tunalilongesa “muchima lia Mbunge [yetu],” nawa mutuzanga chinji kunyonga cha Yehova.—Tanga Yishima 4:20-22; Samu 119:97.

16. Kuchi atu anji akuyuka ha kutala katalilo wa JW Broadcasting?

16 Mutapu ukwo uze muuhasa kutukwasa hanga manyonga a Yehova atusongwele uli kutala JW Broadcasting®. Amwe waze alimbata yamba ngwo: “Katalilo wa JW Broadcasting wa hita kakweji kapwa kumbululo lia yilemba yetu. Katalilo wacho kakututakamisa ni kutukwasa muze twakupwa ni yipikalo hanji muze twakulivwa ngwe tuli ukawetu. Miaso ya JW Broadcasting ye twakwimbisa chinji ku zuwo lietu. Twakuyimbisa muze tunateleka, tunakombo mu zuwo hanji muze tunali.” Katalilo yono kakutukwasa hanga tufunge mbunge yetu. Kakutulongesa kunyonga cha Yehova ni kwehuka yeseko yize muyihasa kututwala ku manyonga a Satana.

17-18. (a) Yika yakulingiwako nyi twakaula yize twakulilongesa hakutwala kuli Yehova, ngwe chize 1 Mianangana 8:61 unasolola? (b) Yika mutuhasa kulilongesa ha chilweza cha Mwanangana Hezekia? (c) Kulita ni yilemba ya Ndawichi yili ha Samu 139:23, 24, ha yuma yika mutuhasa kulemba?

17 Hita shimbu lize mutumona yiwape ya kulinga yuma yalita, ufulielo wetu wakukola chinji. (Tia. 1:2, 3) Nawa zango lietu kuli Yehova lia kwoka chinji mumu twakumuvwisa kuwaha ha kutuvuluka ngwo ana jenyi. (Yishi. 27:11) Nawa hita cheseko mutupalika ku mwono wetu chakutwaha uhashi wa kusolola ngwo tunalihulikila pundu mu mulimo wa Tata yetu wa zango. (Samu 119:113) Chipwe chocho, twakusolola ngwetu tunazange Yehova ha kupwa ni mbunge yingunu, chekwamba, mbunge yize ya kwononokena shimbi ja Yehova ni kulinga upale wenyi.—Tanga 1 Mianangana 8:61.

18 Shina nyi twapwa ni mbunge yingunu kutuchi kuhengesa? Mutuhengesa mumu tuli yihenge. Nyi mututalinga, twiwulukenu chilweza cha Mwanangana Hezekia. Iye kalingile uhenge. Alioze yalikonyeka, chocho yanunga ni kuwayila Yehova “ni mbunge yingunu.” (Iza. 38:3-6; 2 Sango 29:1, 2; 32:25, 26) Kashika, twehukenu manyonga ni yeseko ya Satana yize muyihasa kutupihisa. Tulembenu hanga tupwe ni ‘mbunge ya kwononoka.’ (1 Mia. 3:9; tanga Samu 139:23, 24.) Mutuhasa kununga ni kushishika kuli Yehova nyi twasa tachi hanga tufunge mbunge yetu.

MWASO 54 “Ye Jila, Yino”

^ kax. 5 Mutununga ni kushishika kuli Yehova nyi mutwecha hanga Satana atukwike kuwayila Zambi yetu? Kumbululo lia chihula chino kuliatalile wika ha unji wa yeseko yize twakupalika, alioze linatele nawa ha chize twakufunga mbunge yetu. Mba liji “mbunge” yika linalumbunuka? Kuchi Satana akweseka kupihisa mbunge yetu? Nawa kuchi mutuhasa kufunga mbunge yetu? Mutwe uno muukumbululo yihula yino yilemu.

^ kax. 11 ULUMBUNWISO WA AMWE MALIJI: Yehova hanatwehe uhashi wa kuhengwola mbunge, manyonga ni yitanga yetu hanga yetwene tulisopese. Mbimbiliya yakuvuluka uhashi wacho ngwo shimbi yipema ya mbunge. (Roma 2:15; 9:1) Mbunge yakufumba ni shimbi ja Mbimbiliya ye yakukaula shimbi ja Yehova jize tunawane mu Mbimbiliya hanga yisolole nyi yize tunanyongo, tunalingi ni kuhanjika yili yipema nyi yipi.

^ kax. 56 ULUMBUNWISO WA YIZULIE: Umwe ndumbu wa kupapachisa kanatale televizau, chocho hikwasoloka yizulie ya sonyi. Kashika iye katamba kusakula yize malinga.

^ kax. 58 ULUMBUNWISO WA YIZULIE: Umwe kalayi ku shakulu hamona ponde haze lia mbonge. Chocho kanalweze tufunga mapito, nawa ayo haya kawashi-washi ni kuyika mapito a mbonge, iye kanaamono muchima lia mbonge.