Kututuluka ha Chikuma

Kuya ha katalilo wa yikuma

MUTWE WAKULILONGESA 35

Lemesa Mandumbu Waze Hapwa Tushinakaji

Lemesa Mandumbu Waze Hapwa Tushinakaji

“Kambu jitoma japwa chipangula cha uhenya.”—YISHI. 16:31.

MWASO 138 Uhenya wa Kambu Jitoma

CHIKUMA CHILEMU *

1-2. (a) Kulita ni Yishima 16:31, nyonga lika twatamba kupwa nalio hali mandumbu jetu tushinakaji? (b) Yihula yika mutukumbulula ha mutwe uno?

MU Estados Unidos ya America, muli chimwe chihela chize avuluka ngwo Arkansas. Ku chihela chacho, chapwa chashi kutongwona kamanga hashi. Alioze, amu kamanga wacho apwa chafu hanji ngwetu keshi kulejima, atu keshi kuhasa kumumona.

2 Chizechene nawa, mandumbu jetu tushinakaji waze ashishika kali ngwe kamanga wacho; ayo kakwete ulemu unji. Liji lia Zambi liakutesa kambu jo jitoma ni chipangula. (Tanga Yishima 16:31; 20:29) Alioze, muchihasa kupwa chikalu kumona mandumbu wano alemu. Akweze waze akunyingika ulemu wa tushinakaji mahasa kuzuka chuma chize chinahiane upite. Ha mutwe uno, mutukumbululaho yihula yitatu: Mumu liaka Yehova akulemesa tushinakaji waze ashishika? Mumu liaka ayo ali alemu mu ululikiso wa Yehova? Kuchi mutuhasa kulilongesa yuma yinji ha yilweza yo?

YEHOVA KAKULEMESA TUSHINAKAJI WAZE ASHISHIKA

Mandumbu jetu tushinakaji waze ashishika kakwete ulemu kuli Yehova ni kuli atu jenyi (Tala paragrafu 3)

3. Kulita ni Samu 92:12-15, mumu liaka tushinakaji waze ashishika akwete ulemu kumeso ja Yehova?

3 Mandumbu jetu tushinakaji waze ashishika, kali alemu kumeso ja Yehova. Iye kakumona yize yili mu mbunge yo, kananyingika yitanga yo yipema nawa kakuyilemesa. Yehova kakuwahilila chinji muze tushinakaji akupalikisa kuli akweze mana waze azukile ha miaka yinji mu mulimo wenyi. (Yombi 12:12; Yishi. 1:1-4) Yehova kakulemesa nawa kunyongonona cho. (Mala. 3:16) Ayo kapalika mu yipikalo yinji, chipwe chocho ufulielo wo muli Yehova kuwazeyele. Haliapwila, kutalatala cho ha yilakenyo ya Zambi, chinakolo chinji kuhiana muze aputukile kulilongesa umwenemwene. Chikwo nawa, Yehova kakwazanga mumu chipwe “mu ushinakaji wo,” ayo kananungu ni kwambujola sango lipema.—Tanga Samu 92:12-15.

4. Yika muyihasa kutakamisa mandumbu jetu waze hapwa tushinakaji?

4 Nyi hiwapwa kashinakaji, nyingika ngwe, Yehova kanewuluka kanawa yuma yeswe yize hiunamulingila. (Hepre. 6:10) Nihindu unanungu ni kukwasa mulimo wa kwambujola ni mbunge yeswe, chino chakuvwisa kuwaha Tata yetu wa mu malilu. Hiunapalika mu yipikalo yinji, hiunakalila shimbi ja mu Mbimbiliya, hiunalingi milimo yinji mu ululikiso wa Yehova nawa hiunafumbu mandumbu anji. Muze yuma yakwalumuka mu ululikiso wa Yehova, wakusa tachi hanga ukaule usongwelo waha. Chikwo nawa, hiunakolweza ni kukwasa mandumbu waze ali mu mulimo wa shimbu lieswe. Yehova kakukuzanga chinji mumu lia ushishiko we. Iye kanalakenya ngwenyi: “Keshi kwehuka asandu jenyi!” (Samu 37:28) Iye nawa kanalakenya mandumbu waze hapwa tushinakaji ngwenyi: “Mungukanumbata ndusu ni kambu jitoma.” (Iza. 46:4) Kashika, kanda unyonga ngwe, amu hiwapwa kashinakaji kuushi nawa ni ulemu mu ululikiso wa Yehova. Kwamba umwenemwene, yena uli mulemu chinji!

TUSHINAKAJI KALI ALEMU MU ULULIKISO WA YEHOVA

5. Yika mandumbu jetu tushinakaji atamba kunyingika?

5 Mandumbu jetu tushinakaji mahasa kukwasa ululikiso wa Yehova mu majila eka ni eka. Ayo hanji keshi nawa ni tachi ngwe jize apwile najo, alioze kalilongesa yuma yinji ku mwono ha kupalika cha miaka. Yehova manunga ni kwazachisa mu majila anji. Yino ye mutulilongesa ha yilweza ya ku shakulu ni ya musono.

6-7. Yilweza yika yili mu Mbimbiliya ya tushinakaji ashishika waze Yehova awahishile?

6 Mutuhasa kuwana yilweza yipema mu Mbimbiliya, ya tuvumbi twa Yehova ashishika waze anungine ni kumulingila chipwe ngwe te hapwa tushinakaji. Chakutalilaho, Mose muze amutongwele hanga apwe profeta ni kumanyinako vungu lia Izalele, te hapwa ni miaka 80. Yehova kanungine ni kuzachisa Daniele ngwe profeta chipwe muze kota apwile ni miaka 90. Nawa chinasoloka ngwe muze postolo Yoano asonekene mukanda wa Usolwelo, te hapwa ni miaka kuhiana 90.

7 Tuvumbi anji akwo a Yehova ashishika, kakapwile ni kusoloka chinji; kashika te muchihasa kupwa chikalu kwanyingika. Chipwe chocho, Yehova yalihulikila hali ayo, nawa yaawahisa mumu lia ushishiko wo. Chakutalilaho, Mbimbiliya kuyishi kuhanjika chinji hali lunga “mukwa ululi, mukwa kuwayila Zambi,” avuluka ngwo Semone. Alioze Yehova te kamunyingika kanawa, chocho yamukwasa kumona kanuke Yesu ni kuprofeteza yimwe hali iye ni hali naye. (Luka 2:22, 25-35) Nyonga nawa hali Ana, umwe profeta wa pwo tuliwa. Chipwe ngwe kapwile ni miaka 84, nihindu te keshi kulitwamina kuya “ku tembele.” Yehova kamuwahishile mumu lia “kukunguluka matangwa eswe” ni kumukwasa kumona Yesu muze te uchili kanuke. Kwamba pundu, Yehova kapwile ni kulemesa chinji Semone ni Ana.—Luka 2:36-38.

Pangi Lois, haliapwila kali ni miaka 81, kananungu ni kulingila Yehova ni ushishiko (Tala paragrafu 8)

8-9. Hana chilweza chinasolola chize mapangi waze tuliwa akwete ulemu mu ululikiso wa Yehova.

8 Musono, tushinakaji anji ashishika kali yilweza yipema kuli akweze. Tutalenu chilweza cha pangi Lois Didur. Iye kaputukile kukalakala ngwe pionelu walipwila ku Canadá muze te ali ni miaka 21. Kulutwe, iye ni mukwo-lunga John, yakalakala ha miaka yinji mu mulimo wa kumeneka yikungulwila. Hakupalika cha mashimbu, ayo yakalakala ku Mbetele ya ku Canadá ha miaka kuhiana 20. Muze pangi Lois akumbanyishine miaka 58, iye ni mukwo-lunga yaatuma hanga akalakalile ku Ucrânia. Yika ayo ambile muze aatumine? Shina kambile ngwo, kutuchi kuhasa kukalakalila mu chifuchi cheka mumu hitwakuka? Ka. Ayo katayijile, chocho ndumbu John yamusa mu Komite ya ku Mutango wa ku Ucrânia. Hakupalika cha miaka shimbiali, ndumbu John yafwa, alioze pangi Lois yazanga kukalakalila kuzekwene. Haliapwila Lois kali ni miaka 81, nihindu kananungu ni kulingila Yehova ni ushishiko weswe ku Mbetele ya ku Ucrânia. Nawa mandumbu eswe waze atwamako kakumuzanga chinji.

9 Tuliwa waze ali ngwe pangi Lois, hanji mandumbu keshi kuhasa kwamona chinji ngwe chize apwile ni kwamona muze malunga jo te achili ni mwono. Alioze chipwe ngwe kali tuliwa, nihindu kali alemu. Yehova kakulemesa chinji mapangi waze akwashile malunga jo mu mulimo wenyi ha miaka yinji, nawa machinunga ni kumulingila ni ushishiko weswe. (1 Timo. 5:3) Chikwo nawa, ayo kali chilweza chipema kuli akweze.

10. Chilweza chika chipema anatwehe kuli ndumbu Tony?

10 Tushinakaji ashishika waze atwama ku mazuwo a kufungila tushinakaji no kakwete ulemu unji. Chakutalilaho, ndumbu Tony kwe atwama musono. Iye kamupapachishile ha Agosto ya mwaka 1942 ku Pensilvânia mu Estados Unidos, muze te ali ni miaka 20. Hakupalika cha mashimbu akehe wika, nguvulu yamwita hanga alinge yuma ya mafwefwe. Muze alitunyine, yamusa mu zuwo lia ususu ha miaka yaali ni chipinji. Iye ni mukwo-pwo Hilda, kalelele ana jo aali mu umwenemwene. Ha miaka yinji, ndumbu Tony yakalakala mu yikungulwila yitatu ngwe kalayi (anavuluka musono ngwo kasongo wa chizavu cha makulwana), nawa yakalakala ngwe kalayi wa kukunguluka cha mbonge. Iye te kakuya ni kusongwela malongeso a Mbimbiliya kuli funge, ni kulinga kukunguluka ku limwe zuwo lia ususu. Musono, ndumbu Tony kali ni miaka 98, nihindu kananungu ni kunyongonona. Kanase tachi anunge ni kulingila Yehova hamwe ni mandumbu jenyi mu chikungulwila.

11. Kuchi mutuhasa kusolola ngwetu, twakulemesa mandumbu jetu tushinakaji waze atwama ku mazuwo akufungila tushinakaji?

11 Kuchi mutuhasa kulemesa mandumbu jetu tushinakaji waze atwama ku mazuwo akufungila tushinakaji? Ha mashimbu eswawo muchilita, makulwana a mu chikungulwila mahasa kwakwasa hanga akunguluke ni kwambujola. Mutuhasa kusolola ngwetu, twakwalemesa ha kuya ni kwameneka hanji kwasanyika ku telefone. Nyi mutunyingika umwe ndumbu kashinakaji yoze uli kusuku ni chikungulwila cho, twatamba kulihulumba chinji hali iye. Nyi kutwachilingile, mutuhasa kuvulama mandumbu wano alemu. Amwe a kuli ayo hanji muchihasa kwakalila kutulweza sango ja ku mwono wo. Alioze, mutuwana utakamiso nyi mutwahula ni kwapanjika kanawa muze anatulweze yuma yize alingile mu ululikiso wa Yehova.

12. Mandumbu a mutapu uka mutuhasa kuwana mu chikungulwila chetu?

12 Mutuhasa kukomoka ha kunyingika ngwetu, mu chikungulwila chetu muli mandumbu tushinakaji ashishika waze ali yilweza yipema kuli yetu. Pangi Harriette, te kakulingila Yehova ha miaka yinji mu chikungulwila cha Nova Jersey, mu Estados Unidos. Iye kalukile hanga aye ni kutwama ni mwanenyi wa pwo. Mandumbu a mu chikungulwila chaha, yasa mashimbu hanga amunyingike kanawa, chocho yanyingika ngwo kawana upite. Pangi Harriette, yaalweza sango jinji hakutwala ku chize mulimo wa kwambujola wapwile ha mwaka 1925, muze alilongesele umwenemwene. Ha mashimbu jacho, muze apwile ni kuya ni kwambujola te kakumbata chikumbo, mumu hanji mahasa kumukwata ni kumusa mu zuwo lia ususu. Ha mwaka 1933, yamusa mu zuwo lia ususu kaali keswe, ha hita chisuho yalingamo poso yimuwika. Ha yisuho yino yaali, mukwo-lunga yoze te hi Chela ko, yamukwasa ni kufunga ana jo atatu waze te achili twanuke. Kwamba pundu, mandumbu jetu tushinakaji waze ali ngwe Harriette, twatamba kwalemesa chinji!

13. Ulemu uka ali nawo mandumbu jetu tushinakaji mu ululikiso wa Yehova?

13 Mandumbu jetu waze hapwa tushinakaji kali alemu mu ululikiso wa Yehova. Ayo kalimwena ni meso jo chize Yehova anawahisa ululikiso wenyi mu majila eka ni eka ni chize aawahisa ene. Ayo nawa kalilongesa yuma yinji ha uhenge wo. Kashika, tumonenu mandumbu wano ngwe “kuto lia mana,” nawa tulilongesenu chinji ha yilweza yo. (Yishi. 18:4) Nyi muusa mashimbu hanga wanyingike kanawa, ufulielo we muukola chinji nawa mulilongesa yuma yinji!

LILONGESE HA MANA NI YINYINGI YA MANDUMBU JETU TUSHINAKAJI

Chapemene chinji muze Elisha anungine hamwe ni Eliya. Ni musono nawa, mutuhasa kulilongesa yuma yinji ha kwivwa sango ja tuvumbi twa Yehova waze akumulingila ha miaka yinji (Tala maparagrafu 14-15)

14. Yika mukanda wa Shimbi Yamuchiali 32:7, unatukolweza kulinga?

14 Nyi unazange kuhanjika ni mandumbu jetu tushinakaji, pwako ni kuputuka lusango. (Tanga Shimbi Yamuchiali 32:7.) Chipwe ngwe keshi kumona kanawa hanji keshi ni tachi ja kuhanjika ni kwenda, nihindu ayo achili akweze ku mbunge, nawa hanalingi “jina lipema” kumeso ja Yehova. (Chilu. 7:1) Iwuluka mashimbu eswe mumu liaka Yehova akulemesa tushinakaji. Nunga ni kuvumbika mandumbu wano. Pwako ngwe Elisha. Iye kanungine hamwe ni Eliya ku songo lia mwono wenyi. Ha yisuho yitatu, Elisha yalweza Eliya ngwenyi: “Chichi kulihandununa ni yena.”—2 Mia. 2:2, 4, 6.

15. Yihula yika mutuhasa kuhula mandumbu jetu tushinakaji?

15 Solola ngwo wakulihulumba hali tushinakaji ha kwahula ni zango. (Yishi. 1:5; 20:5; 1 Timo. 5:1, 2) Muhasa kwahula yihula ngwe yino: “Muze wapwile mukweze, yika yakwehele shindakenyo ngwo wawana umwenemwene?” “Kuchi yuma wapalikile ku mwono yakukwashile kukundama kuli Yehova?” “Yika yakukwashile kununga ni kulingila Yehova ni uwahililo?” (1 Timo. 6:6-8) Hanyima lia kwahula, apanjike kanawa muze makukumbulula.

16. Yika mandumbu jetu tushinakaji ni akweze mayuka nyi malishimwinya hamuwika?

16 Muze mandumbu jetu tushinakaji ni akweze akulishimwinya hamuwika, eswe kakuwana utakamiso. (Roma 1:12) Akweze kakukolesa ufulielo wo ha chize Yehova akufunga tuvumbi twenyi ashishika, chino chakutwala tushinakaji amone ngwo kakwalemesa. Nawa ayo mawahilila ha kulweza akweze chize Yehova akwawahisa ku mwono wo weswe.

17. Mumu liaka mutuhasa kwamba ngwetu, mandumbu jetu tushinakaji kakupwa yileza ha kupalika cha miaka?

17 Kanji-kanji, nyi mutu mapwa kashinakaji, upeme wa kumeso wakuhwa, alioze waze ashishika kuli Yehova, hita tangwa kakupwa yileza kumeso jenyi. (1 Tesa. 1:2, 3) Mumu liaka? Mumu ha kupalika cha miaka, ayo kakwecha hanga spiritu ya Zambi yaapemese, chekwamba, yaakwase kupwa ni yitanga yipema!

18. Yika mutulilongesa ha mutwe uze muuhataho?

18 Chikungulwila chakukola chinji hi wika ko muze akweze akulemesa tushinakaji, alioze ni muze tushinakaji akulemesa akweze. Ha mutwe uze muuhataho, mutulilongesa chize mandumbu jetu tushinakaji mahasa kusolola ngwo, kakulemesa akweze mu chikungulwila.

MWASO 144 Shishikenu ha Fweto!

^ kax. 5 Mandumbu waze hapwa tushinakaji kali alemu chinji. Mutwe uno, muutukwasa kwokesa zango ni vumbi lietu hali ayo. Nawa muutukwasa kulilongesa ha mana ni yilweza yo. Muusolola nawa zwalala kuli mandumbu jetu tushinakaji ngwo, kali alemu mu ululikiso wa Yehova.