Kututuluka ha Chikuma

Kuya ha katalilo wa yikuma

SANGO JA KU MWONO

Yetu Twawanyine “Kakanga Mulemu Chikolo”

Yetu Twawanyine “Kakanga Mulemu Chikolo”

WINSTON ni Pamela (Pam) Payne kakukalakala ku Mbetele ya mu Australásia. Ayo kamwene yuma yinji yipema, alioze kapalikile nawa mu yimwe yipikalo. Ayo katambile kwijilila ni yako yeka ni yeka nawa kevwile yikola hakufwisa mwano yoze te kanda asemuka. Chipwe chocho, ayo yanunga ni kuzanga Yehova, mandumbu jo mu ufulielo hamwe ni mulimo wa kwambujola. Ha kwihujola chino, mutweta hanga atulweze yimwe yize yalingiwile ku mwono wo.

Winston, tulweze chize chapwile mba uwane umwenemwene.

Asoko jami te keshi kuya ku yingeleja ni yimwe. Yetu te twatwama mu yimwe fazenda yize te yatwama kusuku mu Queensland, Austrália, hachino, atu te nakupwa no wika asoko jami. Muze te nguli ni miaka 12, yinguzanga kunyingika yuma yinji hakutwala kuli Zambi. Tangwa limwe yingulemba kuli Zambi, hanga angukwase kunyingika umwenemwene hakutwala kuli iye. Ha mashimbu akehe, yinguwana mulimo ku Adelaide, ku Sule ya Austrália. Muze napwile ni miaka 21, yinguya ku Sydney ha matangwa akunanga, koko yingulinyingika ni Pam. Iye yangulweza hakutwala ku yingeleja yize avuluka ngwo, Izalele ya akwa-britânico, chimwe chizavu chize chakuliamba ngwo, kali aku minyachi kumi ya vungu lia A-Izalele waze atokele. Atu jacho kakwamba ngwo, minyachi kumi yize yatokele yili minyachi ya wanangana wa ku norte ya Izalele, waze atwalile mu undungo ha miaka 800 ni 700 shimbu Kristu te kanda eza. Muze nafunyine ku Adelaide, yinguhanjika chikuma chino ni mukwetu te nakalakala nenyi, yoze te wakulilongesa Mbimbiliya ni Yela ja Yehova. Hanyima lia kuhanjika nenyi, yingunyingika ngwami, kulemba chize nalingile muze te nguchili kanuke mba hachikumbulula. Yinguputuka kulilongesa umwenemwene hakutwala kuli Tangi yami ni Wanangana wenyi! Chapwile ngwe hi nawana “kakanga mulemu chikolo.”—Mateu 13:45, 46.

Pam, ni yena waputukile kufupa kakanga wacho ku wanuke. Mba kuchi wamuwanyine?

Ami, nasemukine mu usoko uze te wakuzanga yuma ya Zambi. Te twatwama mu Coffs Harbour, yize yili mu mbonge ya Nova Gales ya ku Sule. Yisemi jami ni akaka te kakutayiza malongeso a Izalele ya ku Britânico. Yami, mwanakwetu ni yaya wa pwo, kuchingako ni asonyi jami anji, nihindu te kakutulongesa ngwo, Zambi kakupala wika akwa-Britânico. Alioze mu mbunge yami te kuchishi kutayiza chinji nyonga liacho. Nazangile chinji kunyingika Zambi. Hachino, muze napwile ni miaka 14, yinguya mu ma yingeleja eka ni eka mu mbonge yacho, ngwe Anglicana, Batista, Adventista ya sétimo dia ni akwo nawa. Chipwe chocho, nihindu te nguchili ni zala ku ufulielo.

Kulutwe asoko jami yalukila ku Sydney, kwe nanyingikinyine Winston yoze wayileko ha matangwa akunanga. Ngwe chize iye hamba kulu, twahanjikile yuma yinji hakutwala ku ma yingeleja, chocho yaputuka kulilongesa Mbimbiliya ni Yela ja Yehova. Hachino, mikanda yeswe yize te akungutumina yapwile ya too ni yisoneko ya Mbimbiliya. Ku uputukilo, ngunakazakalala ni kwivwa uli. Alioze hakehe-kakehe yinguputuka kumona pangu lia umwenemwene.

Ha mwaka 1962 yinguya ni kutwama ku Adelaide hakamwihi ni Winston. Iye yangululiekela chimwe chihela cha kutwama—ku zuwo lia alunga ni pwo Yela ja Yehova—Thomas ni Janice Sloman—waze te mishionaliu mu Papua-Nova Guiné. Ayo kanguzangile chinji. Ha mashimbu jacho te nguli ni miaka 18, mba yangukwasa kukola ku ufulielo. Hachino, ni yami yinguputuka kulilongesa Mbimbiliya, chocho yingupwa ni shindakenyo ngwami, hinawana umwenemwene. Muze hitwalimbata ni Winston, yituputuka mulimo wa Yehova uze watunehenene yiwape yinji ku mwono. Chipwe ngwe, mulimo wacho ukwete yipikalo, nihindu wakutukwasa nawa kuzanga chinji kakanga yoze twawanyine.

Winston, achitulweze kama hakutwala ku miaka ye yitangu mu mulimo wa Yehova.

A. Mapa waze anasolola wenyi wetu wa kumeneka yikungulwila

B. Yilayi ya ha matungu amwe. Kiribati ni Tuvalu, chitangu te kakuyivuka ngwo, matungu a Gilbert ni Ellice

C. Tungu lipema lia coral mu Funafuti, Tuvalu. Limwe lia ku matungu waze twamenekene shimbu Mbetele te kanda yitumako mishionaliu

Ha shimbu limwe, muze ami ni Pam hitwalimbata, Yehova ‘yatwazulwila yikolo yinji ya milimo.’ (1 Kori. 16:9) Mutu watusolwelele chikolo chitangu kapwile Ndumbu Jack Porter. Ha mashimbu jacho, iye kapwile kalayi wa mbonge. (Haliapwila, tunakalakala chimuwika mu Komite ya Mutango ku Mbetele ya mu Australásia.) Jack ni mukwo-pwo, Roslyn, katukolwezele hanga tupwe mapionelu a shimbu lieswe—twalingile miaka yitano mu mulimo wacho. Muze napwile ni miaka 29, ami ni Pam yatusanyika hanga tulinge mulimo wa kalayi wa mbonge ku matungu a Pacífico ya ku Sule. Ha shimbu liacho, matungu jacho te kakwasongwela ku Mbetele ya ku Fiji. Ngiza yetu te yakuheta ku Samoa Americana, Samoa, Kiribati, Nauru, Niue, Toquelau, Tonga, Tuvalu ni Vanuatu.

Ha mashimbu jacho, atu aku matungu jacho akusuku te keshi kuzanga Yela ja Yehova. Kashika, twafupiwile kukanyama. (Mateu 10:16) Yikungulwila yapwile yikehe, yimwe kuyakapwile ni yihela ya kutwaha hanga tupombemo. Hachino, te twakwita yihela ya kupomba kuli akwa-chihunda, ayo te kakututambula kanawa ni zango.

Winston, yena wakuzanga chinji mulimo wakulumbununa mikanda. Yika yakukwashile kupwa ni zango liacho?

Mu Samoa, kanalongesa mu shikola ya makulwana

Ha mashimbu jacho mandumbu aku tungu lia Tonga kapwile ni mikanda yikehe wika mu Tonga—limi lize akuhanjika mu mbonge ya Polinésia. Mba asongwele malongeso a Mbimbiliya, ayo te kakuzachisa mukanda Umwenemwene uze Unatwale ku Mwono wa Mutolo mu inglês. Chocho, yitulinga shikola ya makulwana ha poso jiwana. Mba mandumbu atatu waze te keshi kuhanjika kanawa inglês yatayiza kulumbununa mukanda wacho mu Tonga. Mandumbu kasonekene mukanda wacho ku moko, mba Pam yausoneka ni makina, chocho yituutuma ku Mbetele ya mu Estados Unidos hanga autuhwise. Mulimo wacho walingile poso nake. Chipwe ngwe, kakaulumbunwine kanawa, nihindu wakwashile atu anji waze te akuhanjika Tonga hanga anyingike umwenemwene. Ami ni Pam kutushi kulumbununa mikanda, alioze chilweza chino chatukwashile kuzanga mulimo wacho.

Pam, mwono kuchi wapwile mu matungu nyi twautesa ni wa ku Austrália?

Mashimbu amwe mashinyi jetu te twakwatenga zuwo mu mulimo wa kumeneka yikungulwila

Te walisa chinji! Ha matungu amwe te twakupinda ni tumwe, chivukuminya ni chishika, mapengo, misongo, nawa ha mashimbu amwe, te twakuhona ya kulia. Alioze, kusongo lia hita tangwa te twakwivwa kuwaha, ha kuya ni kuhwimina ku sesa lia kalunga-lwiji. Te twatwama mu fale—jina lia yimwe yota ya mwambu mu limi lia Samoa yize akutunga mu Polinésia. Ha ufuku uze kuli mweji, te twakuhasa kumona mitondo ya yindende ni chize kakweji anapeyima ha kalunga-lwiji. Wano kapwile mashimbu apema chinji waze te akutukwasa kupukuna ni kulemba. Chino te chakutukwasa kwehuka manyonga waze kalitele ni kulihulikila ha yuma yipema.

Te twakuzanga chinji twanuke, ayo te kakuzanga chinji kuheha, nawa te kakwivwa kuwaha muze akutumona yetu yindele aku chifuchi cheka. Tangwa limwe, muze te tunameneka Niue, kamwe kakanuke yikeza nawa yikalikunda ku kwoko lia Winston lize likwete wonawona unji ni kwamba ngwenyi: “Nazanga chinji wonawona we.” Kota kanuke wacho te kanda achimona kama chindele yoze ukwete wonawona unji ngwe wa Winston nawa kakamwene maliji waze mazachisa hanga aulumbunune!

Chuma chize te chakutwaha yikola ku mbunge chapwile kumona lamba lize atu anji te akumona. Ayo kapwile mu yihela yipema, alioze te keshi kutambula uwukiso upema nawa te keshi ni meya apema a kunwa. Alioze mandumbu jetu te keshi kulihulumba hachino. Mumu we te mwono wo. Ayo te kakuwahilila mumu lia kupwa hamwe ni asoko, chihela cha kuwayila Yehova, ni mumu lia kupwa ni uhashi wa kuwayila Yehova. Chilweza cho chatukwashile kulihulikila ha yuma yize yahiana ulemu ni kupwa ni mwono washi.

Pam, ha mashimbu amwe, mumu lia yuma yeswayi, nihindu te watamba kutaha meya ni kuteleka. Mba kuchi te wakuhasa kuyilinga?

Mu Tonga, Pam kanakoso mazalo

Nakusakwilila chinji ha fumbo lize tata anguhele. Iye kangulongesele yuma yinji yipema, ngwe kuwika kahia, kutelekelaho ni chize munguhasa kutwama ni yuma yikehe. Muze twayile ni kumeneka Kiribati, yitutwama mu kamwe kazuwo kamwambu kakutunga ni pote. Mba tuteleke, te nakufula wina mu zuwo hanga nguwike kahia. Te nakusa yilwa ya koku ha kahia hanga kahone kujima. Mba ngutahe meya, te nakuya ku limwe shima ni kutwama mu mulongo hamwe ni mapwo akwo. Ayo te kakutaha meya hakuzachisa umwe mumbeze ngwe wa kulowela yishi uze te akukasa muhipu kusongo. Hachino, shimbu akaseko kazambu, ayo te kakukasako chifwolo. Hita pwo te kakukonga muhipu wenyi mu shima ni kutaha meya ni kawashi. Chifwolo te chakusendala sali limwe hanga chihase kuswita meya. Chocho, ami yingunyonga ngwami: “Chino chili chashi!” Ndo haze twahetele ha shimbu liami. Yingukonga muhipu ha yisuho yinji, chipwe chocho, chifwolo kuchakanjilile meya, mumu te chinazuka wika! Hachino, mapwo eswe yangutala yaputuka kunguseha, umwe yangukwasa. Atu jako kakwete yitanga yipema nawa yimbovu.

Yenu eswe aali nwazangile chinji kukalakala ha matungu. Kutala munuhasa kutulweza yuma yipema yize nwamwene?

Winston: Kwapalikile mashimbu, mba twijilile ni jimwe ndako. Chakutalilaho, muze mandumbu te akuteleka, ayo te kakutwaha kulia cheswe. Alioze yetu te kutwanyingikine ngwetu, ndako yako yapwa ngwo, nyi twalia no twatamba kwahichikila kulia. Hachino, kulia cheswe apwile ni kutwaha te twakuchihwisa! Alioze muze twanyingikine yuma chize yapwa, yituputuka kwahichikila kulia. Chipwe ngwe, te twakuhengesa chinji, nihindu mandumbu te kakulisa mu chihela chetu. Nawa muze te twakufunako hakupalika cha tukweji asambano, hanji ngwetu ni kumeneka yikungulwila, ayo te kakuwahilila chinji. Kuchizako mandumbu amu yikungulwila yo, Yela ja Yehova eka waze ayo te anyingika kapwile wika yetu.

Ha tungu lia Niue, kanasongwela chizavu chize chinayi mu munda

Muze te twakuya ni kumeneka yikungulwila, chino te chakuhana uchela mu yihunda. Atu anji te kakunyonga ngwo, ululikiso wa Yela ja Yehova uli yimwe yingeleja yakutomba kuli mandumbu mu yihela yacho. Alioze, muze apwile ni kumona umwe kavumbi ni mukwo-pwo mameneka yikungulwila, ayo te kakunyingika ngwo ululikiso wetu uli hashi heswe, chino te chakwakomwesa.

Pam: Chuma chimwe chize chishi kuvulama ndo musono chalingiwile ku Kiribati. Mu chikungulwila mwapwile mandumbu akehe. Nawa mwapwile mukulwana wa mu chikungulwila umuwika, yoze te avuluka ngwo Itinikai Matera. Aye te kakusa tachi hanga atufunge kanawa. Tangwa limwe, yeza ni chimwe chisoka muze mwapwile wika lionda limuwika.Yamba ngwenyi: “Lionda ali lia yenu.” Kuwana lionda lia kasumbi mu chifuchi chacho chapwile chikalu. Chitanga chino cha zango chatukwachile chinji ku mbunge.

Pam, hakupalika cha yimwe miaka unakafwisa mwana yoze te kanda asemuka. Mba yika yakukwashile kukumba kapinda wacho?

Napwile kafumba ha mwaka 1973 muze te tuli mu Pacífico ya ku Sule. Chocho yitufuna ku Austrália, alioze hakupalika cha tukweji awana yitufwisa mwana. Winston neye kanenganyanyine chinji, mumu lia kufwa cha mwanenyi. Yikola yami yapwile ni kuhuzuluka hakupalika cha mashimbu, alioze yahwile pundu muze twatambwile Kaposhi Wa Kutalila wa 15 Abril 2009. Ha chikuma, “Yihula Ya Waze Akutanga Mikanda Yetu” hapwile chihula chinambe ngwo: “Mwana yoze wafwilile mu jimo lia naye shimbu te kanda asemuka, shina kali ni kutalatala cha uhindukilo?” Chikuma chacho yichitukwasa kunyingika ngwo, yino yinatale wika kuli Yehova mumu iye kanyingika yize yalita. Iye makatuma Mwanenyi hanga onone “yitanga ya Ndiapu” ni kuhwisa lamba lieswe lize iye akuneha hano hashi. (1 Yoa. 3:8) Chikuma chacho chatukwashile nawa kulemesa chinji “kakanga” yoze Yela ja Yehova akwete. Nyi te kutushi ni kutalatala cha uhindukilo kachi kutwakahashile kukumba kapinda wacho.

Hanyima lia kufwisa mwana, yitufuna nawa mu mulimo wa shimbu lieswe. Chocho yitukalakala amwe tukweji ku Mbetele ya mu Austrália, mba yituputuka nawa mulimo wa kumeneka yikungulwila. Ha mwaka 1981 muze te hitwalinga miaka yiwana mu mulimo wa kalayi wa mbonge mu yihunda ya Nova Gales ya ku Sule ni mu Sydney, yatusanyika ku Mbetele ya ku Austrália, kuze tuli ndo ni haliapwila.

Winston, kukalakala ha matungu a Pacífico ya ku Sule, chakukukwasa ha mulimo we mu Komite ya Mutango mu Australásia?

Ewa, mu milali yinji. Chitangu, Mbetele ya Austrália te yakusongwela milimo mu Samoa Americana ni mu Samoa. Kulutwe, Mbetele ya mu Austrália ni ya mu Nova Zelândia yajiyika. Haliapwila ngiza jize Mbetele ya Australásia yinasongwela jinachingi, Austrália, Samoa Americana ni Samoa, matungu a Cook, Nova Zelândia, Niue, Timor-Leste, Toquelau ni Tonga—yino yili yihela yize twamenekene ngwe kalayi wa kumeneka yifuchi. Yuma nalilongesa ha kukalakala ni mandumbu ashishika ku matungu wano, yakungukwasa chinji, ha milimo nakulinga ku Mbetele.

Winston ni Pam ku Mbetele ya ku Australásia

Shimbu kanda nguhwisa, ngunazange kwamba ngwami, yize yalingiwile kuli yami ni Pam, yasolola ngwo hi makulwana wika ko akufupa Zambi. Akweze no kanazange kuwana ‘kakanga yono mulemu chikolo’—chipwe ngwe, asoko amwe kazangile kumuwana. (2 Mia. 5:2, 3; 2 Sango 34:1-3) Kwamba pundu, Yehova kali Zambi ya zango yoze unazange atu eswe, akweze ni makulwana hanga azuke mwono!

Muze yami ni Pam twaputukile kufupa umwenemwene hakupalika cha miaka kuhiana 50, kutwakanyingikine kuze te muchitutwala. Kwamba pundu, umwenemwene wa Wanangana, uli ngwe kakanga wa ndando yinji. Kashika, tunazange kukakaminya ni moko aali kakanga yono mulemu!