Kututuluka ha Chikuma

Kuya ha katalilo wa yikuma

MUTWE WAKULILONGESA 32

Kolesa Ufulielo we Hali Sakatanga

Kolesa Ufulielo we Hali Sakatanga

“Ufulielo che kulisela chinyingi cha yuma yize anayitalatala.”—HEPRE. 11:1.

MWASO 11 Yitangiwa Yakuhalisa Zambi

CHIKUMA CHILEMU a

1. Yika walilongesele hakutwala kuli Sakatanga yetu?

 SHINA wasemukinyine mu umwenemwene? Nyi chenacho, kota walilongesele hakutwala kuli Yehova chize ku wanuke we. Yisemi je kakulongesele ngwo, Yehova mwe Sakatanga, kakwete yitanga yinji yipema nawa ngwo, kanazange kulingila atu yuma yipema.—Uputu. 1:1; Yili. 17:24-27.

2. Yika atu amwe akunyonga hali waze akufuliela muli Sakatanga?

2 Atu anji keshi kufuliela ngwo Zambi kwali, nawa keshi kutayiza ngwo, iye mwe Sakatanga. Alioze ayo kakutayiza ngwo, mwono wejile susumuku, kakautangile kuli mutu niumwe, nawa ngwo yitangiwa yeswe yize tunamono musono, yakatukile ku yuma yangwanza. Anji a kuli atu waze akutayiza malongeso jacho, kalilongesele chinji. Ayo mahasa kwamba ngwo, ciencia hiyinasolola ngwo Mbimbiliya kuyishi kuhanjika umwenemwene, nawa ngwo atu waze keshi mana hanji yihepuke e akufuliela muli Sakatanga.

3. Mumu liaka chili chilemu yetwene kukolesa ufulielo wetu?

3 Shina manyonga ja atu waze alilongesele chinji mahasa kutupiangula tuhone kufuliela muli Yehova ngwo, kali Sakatanga wa zango? Kumbululo lia chihula chino, linatale ha mumu liaka twakufuliela ngwetu, Yehova kali Sakatanga. Shina katulwezele hanga tufuliele muli iye, nyi yetwene twahengwile mba tupwe ni shindakenyo yacho? (1 Kori. 3:12-15) Chipwe ngwe twakuwayila Yehova ha miaka yinji, nihindu tunafupiwa kununga ni kukolesa ufulielo wetu. Nyi twachilinga, atu kechi kutupiangula ni ‘mana jo a kwonga ni kulembejeka chamokomoko’ yize yakulimika ni Liji lia Zambi. (Kolo. 2:8; Hepre. 11:6) Mba atukwase kukolesa ufulielo wetu ha yitangiwa, mutwe uno muulumbununa (1) mumu liaka atu anji keshi kufuliela muli Sakatanga, (2) kuchi muhasa kukolesa ufulielo we muli Yehova, Sakatanga ye? ni (3) kuchi muhasa kununga ni kukolesa ufulielo we?

MUMU LIAKA ATU ANJI KESHI KUFULIELA MULI SAKATANGA?

4. Kulita ni A-Hepreu 11:1, kuchi tunanyingika ngwetu ufulielo wetu uli wamwenemwene?

4 Atu amwe kakunyonga ngwo, kupwa ni ufulielo chinalumbunuka kutayiza chuma chize kuchatwamineko. Alioze kulita ni Mbimbiliya, uno hi ufulielo wamwenemwene ko. (Tanga A-Hepreu 11:1.) Mbimbiliya yakusolola ngwo, ufulielo wakukatuka ha yuma yize tunanyingika ngwetu kuyili, alioze kuyishi kumoneka. Chakutalilaho, chipwe ngwe kutushi kumona Wanangana wa Zambi, Yehova ni Yesu, nihindu tukwete shindakenyo ngwetu kwali. (Hepre. 11:3) Umwe yoze walilongesele ciencia haliapwila hapwa Chela cha Yehova yamba ngwenyi: “Ufulielo wetu kuushi kulengulula yuma yize akwa-ciencia akulongesa yize yikwete shindakenyo.”

5. Mumu liaka atu anji akwamba ngwo kukushi Sakatanga?

5 Hanji mutuhasa kulihula ngwetu: ‘Nyi kuli yuma yinji yize yinasolola ngwo Sakatanga kwali, mba mumu liaka atu anji keshi kutayiza ngwo Zambi mwe watangile yuma yacho?’ Umwenemwene uli ngwo, atu amwe keshi kuhengwola kanawa yuma yacho hanga apwe ni shindakenyo. Chakutalilaho, Robert, yoze haliapwila uli Chela cha Yehova, yamba ngwenyi: “Amu ku shikola te keshi kutulongesa hakutwala kuli Sakatanga, kashika te nakunyonga ngwami, malongeso waze anatale hali Sakatanga hi amwenemwene ko. Muze napwile ni miaka 22, Yela ja Yehova yangulongesa Mbimbiliya, mba yingunyingika ngwami Zambi mwe watangile yuma yeswe.” b​—Tala mushete, “ Utowezo Kuli Yisemi.”

6. Mumu liaka atu amwe keshi kufuliela muli Sakatanga?

6 Atu amwe keshi kufuliela muli Sakatanga mumu kakwamba ngwo, kakufuliela wika ha yuma yize akumona ni meso. Chipwe chocho, ayo kakufuliela ha yuma yinji yize kuyishi kumoneka. Chakutalilaho, ayo kakufuliela ha tachi jize jakukoka yuma hashi (lei da gravidade) mumu kakwete shindakenyo ngwo jatwamako. Ufulielo uze anatongola mu Mbimbiliya, newo unakatuka ha yuma yize yatwamako alioze “kuyishi kumoneka. (Hepre. 11:1) Mba tupwe ni shindakenyo ha yuma yacho, chakufupiwa kusa mashimbu ni tachi hanga tuhengwole, alioze atu anji keshi kuzanga kuchilinga. Mutu yoze keshi kusa tachi hanga apwe ni shindakenyo ngwe Sakatanga kwali, mahasa kufuliela ngwenyi Zambi katwamineko.

7. Shina atu eswe waze alilongesele chinji, keshi kutayiza ngwo Zambi mwe watangile malilu ni hashi? Lumbununa.

7 Amwe akwa-mana kahengwile kanawa yitangiwa, chocho yapwa ni shindakenyo ngwo Zambi mwe watangile malilu ni hashi. c Chizechene ngwe Robert yoze hitwatongola, akwa-mana amwe kota kakunyonga wika ngwo kukushi Sakatanga, mumu kakalilongesele ku shikola yinene ngwo, yuma kayitangile. Chipwe chocho, akwa-mana anji hanyingika Yehova ni kumuzanga. Chizechene ngwe akwa-mana wano, tulieswe twatamba kukolesa ufulielo wetu muli Zambi chipwe ngwe twalilongesele chinji hanji ka. Kukushi niumwe yoze matulingilacho, yetwene e twatamba kuchilinga.

CHIZE MUKOLESA UFULIELO WE MULI SAKATANGA

8-9. (a) Chihula chika mutukumbulula haliapwila? (b) Mumu liaka chili chipema kulilongesa hakutwala ku yitangiwa?

8 Kuchi muhasa kukolesa ufulielo we muli Sakatanga? Tutalenu majila awana anasolola chize muhasa kuchilinga.

9 Lilongese hakutwala ku yitangiwa. Muhasa kukolesa ufulielo we hali Sakatanga ha kutala kanawa tushitu, mitondo ni tutongonoshi. (Samu 19:1; Iza. 40:26) Nyi mulilongesa chinji hakutwala ku yuma yino, muupwa ni shindakenyo ngwo, Yehova mwe Sakatanga. Mikanda yetu kanji-kanji, yakwiza ni yikuma yize yakulumbununa yitangiwa mu yimako-yimako. Chipwe munyonga ngwe yikuma yacho yili yikalu kuli yena, nihindu kanda wecha kuyitanga, sako tachi hanga ulilongese yize muhasa. Tala nawa yinema yakuhanjika hakutwala ku yitangiwa ha site jw.org, yize akutuhwisa ha kukunguluka cha mambonge!

10. Hana chilweza cha yitangiwa chize chinatwehe shindakenyo ngwetu, Sakatanga kwali. (A-Roma 1:20)

10 Muze unalilongesa hakutwala ku yitangiwa, sako shindakenyo hanga umone chize yuma yacho yinasolola ngwo Sakatanga kwali. (Tanga A-Roma 1:20.) Chakutalilaho, kota hiunanyingika ngwo, tangwa liakutuhwisa kusasaminya chalita chize chakukwasa yuma hanga yinunge ni mwono hano hashi. Chipwe chocho, tangwa liakutuhwisa nawa kahia kaze mukahasa kusa mwono wa yitangiwa mu ponde. Yetu atu katamba kutufunga ku kahia kacho. Ye yakulingiwako lume! Mba mu mutapu uka? Hashi hali umwe lukepwe avuluka ngwo gás ozônio, yoze wakukinda kahia kacho hanga kachine kuneha ponde hano hashi. Muze kahia kacho kakusasaminya chinji, lukepwe yono avuluka ngwo gás ozônio neye kakutohwa. Shina kuwatayijile ngwo, chuma chino chakutufunga kuli yoze wachitangile? Nyi kwali, Sakatanga wacho kakwete mana ni zango.

11. Kulihi muhasa kuwana sango jize mujikolesa ufulielo we muli Sakatanga? (Tala mushete, “ Yikwata Yize Yakukolesa Ufulielo Wetu.”)

11 Nyi unazange kuwana sango jikwo jize mujikukwasa kukolesa ufulielo we muli Sakatanga, tanga Índice de Publicações da Torre de Vigia ni kuhengwola site jw.org. Muhasa nawa kutanga ni kutala yinema ya chikuma chinambe ngwo, “Shina Mwono Kautangile?” Yinema yacho yili yikehe-yikehe nawa yinasolola chize tushitu ni yitangiwa yikwo yakukomwesa. Yakusolola nawa chize akwa-mana akwimbulula yuma yize Zambi atangile muze akulinga yuma yo.

12. Muze tunalilongesa Mbimbiliya, ha yuma yika twatamba kulihulikila chinji?

12 Lilongese Mbimbiliya. Mukwa-ciencia yoze twatongola ku uputukilo, te keshi kufuliela muli Sakatanga. Alioze hakupalika cha mashimbu, yaputuka kufuliela muli Sakatanga. Yamba ngwenyi: “Ufulielo wami kuwakatukile wika ha yize nalilongesele hakutwala ku ciencia. Alioze wakatukile nawa ha yize te nakulilongesa mu Mbimbiliya.” Kota uli ni yinyingi yinji hakutwala ku malongeso a mu Mbimbiliya. Chipwe chocho, mba ukolese ufulielo we muli Sakatanga, unafupiwa kununga ni kulilongesa Mbimbiliya. (Yoshu. 1:8; Samu 119:97) Muze unalilongesa Mbimbiliya, tala chize yakulumbununa mu yimako-yimako yuma yize yalingiwile ku mashimbu akunyima. Lihulikile ha uprofeto uze ulimo ni kulita chize chili ha sango jize asonekene kuli atu alisa. Nyi wachilinga, muchihasa kukolesa ufulielo we ngwo kuli Sakatanga wa mana, mukwa-zango nawa yoze watumine kusoneka Mbimbiliya. d2 Timo. 3:14; 2 Petu. 1:21.

13. Chiyulo chika chipema chize twakuwana mu Liji lia Zambi?

13 Muze unalilongesa Liji lia Zambi, tala chize yiyulo yamo yakukwasa. Chakutalilaho, Mbimbiliya hiyinatoweza ngwo, kuzanga mbongo chakuneha lamba “ni yikola yinji.” (1 Timo. 6:9, 10; Yishi. 28:20; Mateu 6:24) Shina utowezo uno, unatale ni hali yetu musono? Mukanda umwe uze wakuhanjika ha yitanga ya atu musono, unambe ngwo: “Atu waze akuzanga mbongo hanji yikumba keshi kuwahilila, nawa kakusakalala chinji. Kuzanga mbongo muchihasa kunehena mutu mahesu-hesu hamwe ni misongo yikwo.” Kwamba pundu, chiyulo cha mu Mbimbiliya chinambe ngwo, kutwatambile kuzanga mbongo chakutukwasa chinji! Shina muhasa nawa kunyonga ha chiyulo chikwo cha mu Mbimbiliya chize hichinakukwase? Muze twakulemesa yiyulo ya mu Mbimbiliya, twakusolola ngwetu tunajikijila ha mana a Sakatanga yetu wa zango. (Tia. 1:5) Chino, chakutwaha uwahililo unji ku mwono.—Iza. 48:17, 18.

14. Yika longeso lia Mbimbiliya mulihasa kukulongesa hakutwala kuli Yehova?

14 Lilongese Mbimbiliya ni nyonga lia kunyingika kanawa Yehova. (Yoa. 17:3) Muze mulilongesa Mbimbiliya, munyingika utu wa Yehova ni yitanga yenyi yipema—yitanga yacho ye walilongesele muze wahengwile yitangiwa. Kulilongesa yitanga ya Yehova muchikukwasa kunyingika pundu ngwo iye kwali. (Kutuhu. 34:6, 7; Samu 145:8, 9) Muze mununga ni kunyingika kanawa Yehova, ufulielo, zango ni usepa we ni iye muyikola chinji.

15. Mumu liaka chili chipema kuhanjika ni akwenu hakutwala ku ufulielo we kuli Zambi?

15 Hanjika ni akwenu hakutwala ku ufulielo we muli Zambi. Kulinga chino, muchikolesa chinji ufulielo we. Mba yika mulinga nyi mutu yoze unambulwila sango lipema mamba ngwo, Zambi katwamineko nawa yena kuwanyingikine kumbululo? Fupa kumbululo lia Mbimbiliya hakutwala ku chikuma chacho mu mikanda yetu, mba ukumbulule mutu wacho. (1 Petu. 3:15) Nawa muhasa kwita ukwaso kuli umwe ndumbu yoze wajama ku ufulielo. Chipwe ngwe mutu wacho malituna kutayiza yize Mbimbiliya yinambe, nihindu yuma yize wahengwola kuyichi kuya mu meya, muyikolesa chinji ufulielo we. Hachino, kechi kakwonga kuli atu waze akulimona ngwe kali akwa-mana, alioze mamba ngwo Sakatanga katwamineko.

NUNGA NI KUKOLESA UFULIELO WE!

16. Yika muyihasa kulingiwa kuli yetu nyi kutwafungile kanawa ufulielo wetu?

16 Chipwe ngwe twakuwayila Yehova ha miaka yinji, nihindu twatamba kununga ni kufunga ufulielo wetu. Mumu liaka? Mumu nyi kutwachilingile, ufulielo wetu muuhasa kuzeya. Iwuluka ngwe ufulielo uli kusela shindakenyo ha yuma yize yatwamako, alioze kuyishi kumoneka. Nawa chapwa chashi kuvulama yuma yize kuyishi kumoneka. Kashika Paulu ambile ngwenyi, kuhona ufulielo chili “shili yize ya kutulimbalimba chashi chichize.” (Hepre. 12:1) Mba yika mutulinga hanga tuchine kufwa mu muheto wacho?—2 Tesa. 1:3.

17. Yika muyitukwasa mba tununge ni kufunga ufulielo wetu?

17 Chitangu, pwako ni kwita spiritu yisandu ya Yehova mashimbu eswe. Mumu liaka? Mumu ufulielo unakatuka ha muhuko wa spiritu. (Ngala. 5:22, 23) Kutuchi kuhasa kununga ni kufuliela muli Sakatanga chakuhona ukwaso wa spiritu yisandu. Nyi mutununga ni kwita spiritu yisandu ya Yehova, iye matwahayo. (Luka 11:13) Mutuhasa chipwe kwita ngwetu: “Weza kama ku ufulielo wetu!”—Luka 17:5.

18. Kulita ni Samu 1:2, 3, chawana chika mutuhasa kupwa nacho musono?

18 Chamuchiali, pwako ni kulilongesa Mbimbiliya mashimbu eswe. (Tanga Samu 1:2, 3.) Muze asonekene samu yino, A-Izalele akehe wika e apwile ni yivungo yeswe ya shimbi ja Zambi. Chipwe chocho, mianangana ni asasendote kapwile ni uhashi wa kutambula yihanda ya yivungo. Chikwo nawa, ha hita miaka shimbiali, malunga, mapwo, ana ni yilambala waze te atunga mu Izalele, kapwile ni kukunguluka hanga evwe kutanga cha Shimbi ya Zambi. (Shimbi 31:10-12) Ha matangwa ja Yesu, atu akehe wika e apwile ni yivungo ya Yisoneko. Yivungo yinji yapwile mu masunangonga. Musono kuli kalisa munene, atu anji kali ni Mbimbiliya yamuwundu hanji ya chihanda. Chino chili chawana chinene. Kuchi mutuhasa kusolola ngwetu, twakulemesa chawana chino?

19. Yika twatamba kulinga mba tununge ni kukolesa ufulielo wetu?

19 Mutuhasa kusolola ngwetu, twakulemesa Liji lia Zambi ha kulitanga matangwa eswe. Kashika, twatamba kulinga katalilo hanga tutange Mbimbiliya ni kulilongesayo, kutwatambile kuchilinga wika ha mashimbu waze mutuzanga. Nyi twachilinga, mutununga ni kukolesa ufulielo wetu.

20. Yika twatamba kununga ni kulinga?

20 Akwa-mana ni malinjiekela” keshi kufuliela ha Liji lia Zambi, alioze yetu twakufuliela ha Liji lia Zambi. (Mateu 11:25, 26) Mbimbiliya yakutulweza mumu liaka hano hashi hanazale too ni lamba ni yize Yehova makalinga hanga ahwise lamba liacho. Kashika, nunga ni kusa tachi hanga ukolese ufulielo we ni kukwasa atu anji hanga afuliele muli Sakatanga yetu. (1 Timo. 2:3, 4) Chikwo nawa, tunungenu ni kushimbwila tangwa lize atu eswe hano hashi makamba maliji waze ali ha Usolwelo 4:11 ngwo: “Yenu kunwatela, Mwene wetu kanda Zambi yetu, kutambula uhenya . . . mumu yenu nwatangile yuma yeswe.”

MWASO 2 Jina Lie Yehova

a Mbimbiliya yakulongesa pundu ngwo, Yehova kali Sakatanga. Alioze, atu anji keshi kufuliela ha longeso lino. Ayo kakwamba ngwo, mwono walitangile wene kukushi niumwe yoze wa utangile. Shina yino muyihasa kutepulula ufulielo wetu ha yitangiwa? Chino kuchichi kulingiwa nyi mutusa tachi hanga tukolese ufulielo wetu muli Zambi ni ha Mbimbiliya. Longeso lino mulisolola chize mutuhasa kuchilinga.

b Ku mashikola anji a nguvulu, alongeshi keshi kulongesa chipwe hakehe hakutwala kuli Sakatanga. Mumu kakunyonga ngwo chino muchihasa kupinjisa yize alongi akufuliela.

c Índice de Publicações da Torre de Vigia yaha, yinasolola yuma 60 yize ambile akwa-mana waze akufuliela ngwo yuma kayitangile. Ha chikuma “Ciência,” yako ha chikuma “cientistas que acreditam na criação.” Yuma yimwe yize ayo ambile mutuhasa kuyiwana nawa mu Guia de Pesquisa para Testemunhas de Jeová ha chikuma, “Ciência e Tecnologia” yako ha chikuma “Entrevistas’ (Despertai!).”

d Chakutalilaho, tala chikuma, “Shina Mbimbiliya Yalita ni Ciencia?” (A ciência e a Bíblia são compatíveis?) ha Despertai! ya Fevereiro 2011 ni chikuma, “Yize Yehova Akwamba Yakumanunuka” (O que Jeová prediz se cumpre) ha Kaposhi 1 wa Janeiro 2008.