Kututuluka ha Chikuma

Kuya ha katalilo wa yikuma

MUTWE WAKULILONGESA 3

Yize Mutuhasa Kulilongesa ha Kulila cha Yesu

Yize Mutuhasa Kulilongesa ha Kulila cha Yesu

“Yesu walilile.”—YOA. 11:35.

MWASO 17 “Ngunapale”

CHIKUMA CHILEMU *

1-3. Yuma yika muyihasa kutulilisa?

CHISUHO chika chakasula chize walilile? Ha mashimbu amwe, twakulila mumu lia uwahililo. Alioze kanji-kanji, twakulila mumu lia yinyengo. Chakutalilaho, chakupwa chikalu kwecha kulila nyi twafwisa mutu yoze twazanga chinji. Laura, umwe pangi mu Estados Unidos, yasoneka ngwenyi: “Ha mashimbu amwe, te nakwivwa yikola yinji ku mbunge mumu lia kufwa cha mwanami wa pwo. Chino te chakunguvwisa ngwe kukushi chuma nichimwe chize muchihasa kungutakamisa. Ha mashimbu jacho, te nakulivwa ngwe yikola yacho kuyichi keza kahwa.” *

2 Mutuhasa kulila mumu lia yikuma yikwo. Hiromi, umwe pionelu ku Japão, yamba ngwenyi: “Ha mashimbu amwe, nakunenganyana mumu atu waze nakwambulwila keshi kuzanga kulilongesa Mbimbiliya. Hamwe nakulemba kuli Yehova ni kulila hanga angukwase kuwana mutu yoze unazange kulilongesa umwenemwene.”

3 Shina hiunalivu kama ngwe Hiromi hanji Laura? Anji a kuli yetu hitunalivu chocho. (1 Petu. 5:9) Twakuzanga ‘kulingila Yehova ni uwahililo.’ Alioze ha mashimbu amwe, twakumulingila ni masoji mu meso mumu lia kufwisa mutu, kuhonga ku mbunge hanji mumu lia yuma yize yakweseka ushishiko wetu kuli Zambi. (Samu 6:6; 100:2) Yika mutuhasa kulinga nyi tunapalika mu yuma yacho?

4. Yika mutuhengwola ha mutwe uno?

4 Chilweza cha Yesu muchihasa kutukwasa. Yesu neye kapalikile mu yuma yikalu yize yamulilishile. (Yoa. 11:35; Luka 19:41; 22:44; Hepre. 5:7) Mutuhengwola yimwe yuma yize yatwalile Yesu mba alile, ni yize yuma yacho muyihasa kutulongesa hali Yehova ni Yesu. Mutuhengwola nawa yize mutuhasa kulinga nyi tunapalika mu yuma yize yakutulilisa.

YESU KANAKALILILA MASEPA JENYI

Imbulula Yesu, nawa kwasa waze afwisa (Tala maparagrafu 5-9) *

5. Yika mukanda wa Yoano 11:32-36 unatulongesa hali Yesu?

5 Ha mwaka 32 M.J., Lazaru sepa lia Yesu yayiza, chocho yafwa. (Yoa. 11:3, 14) Lazaru kapwile ni mapangi aali, Maria ni Marta, nawa Yesu te kakuzanga chinji asoko jacho. Mapwo wano kevwile yikola yinji mumu lia kufwisa ndumbwo. Muze Lazaru afwile, Yesu yaya ku Mbetaniya kuze te kwatwama Maria ni Marta. Muze Marta anyingikine ngwenyi, Yesu haheta yaya ni kumupatwiza. Achinyonga ha chize te anevu muze ambile ngwenyi: “Mwene, nyi kachi nunakapwa kama kuno, kachi ndumbwami kafwile.” (Yoa. 11:21) Muze Yesu amwene chize Maria ni atu akwo te analili neye ‘yalila.’—Tanga Yoano 11:32-36.

6. Mumu liaka Yesu alilile?

6 Mumu liaka Yesu alilile ha mashimbu jacho? Umwe mukanda wetu unambe ngwo: “Kufwa cha sepa lienyi Lazaru ni yinyengo yize amwene kuli mandumbu jenyi, ye yatwalile Yesu mba ‘alile ni kusotola masoji.’” * Kota Yesu kanyongene ha yikola yize Lazaru evwile mumu lia musongo wacho, ni chize evwile muze amwene ngwenyi kumafwa. Kashika, muze Yesu amwene chize Maria ni Marta ananenganyana mumu lia kufwa cha ndumbwo, chocho neye yalila. Nyi hiunafwisa sepa hanji umwe mu usoko we, kwamba pundu, unanyingika yikola yize Yesu evwile. Haliapwila tutalenu yikuma yitatu yize mutuhasa kulilongesa ha lusango yono.

7. Yika kulila cha Yesu chinatulongesa hali Yehova?

7Yehova kananyingika chize wakwivwa. Mbimbiliya yinambe ngwo, Yesu “che kulifwa” cha Yehova. (Hepre. 1:3) Kashika, muze Yesu alilile, iye kasolwele chize Yehova akwivwa muze twakufwisa mutu yoze twazanga. (Yoa. 14:9) Nyi unevu yikola mumu lia kufwisa umwe yoze wazanga, nyingika ngwe Yehova keshi kumona wika yikola yize unevu, alioze neye kanevu yikola. Iye kakulihulumba hali yena, nawa kanazange kuhwisa yikola yize unevu.—Samu 34:18; 147:3.

8. Mumu liaka mutuhasa kupwa ni shindakenyo ngwetu, Yesu makahindwisa atu twazanga waze hanafu?

8Yesu kanazange kuhindwisa atu wazanga waze hanafu. Hanyima lia kulila, Yesu yalweza Marta ngwenyi: ‘Ndumbwe kumahinduka.’ Marta yafuliela yize Yesu ambile. (Yoa. 11:23-27) Amu Marta apwile kavumbi ka Yehova, iye kanyingikine ngwenyi, profeta Eliya ni Elisha kahindwishile afu ku mashimbu a kunyima. (1 Mia. 17:17-24; 2 Mia. 4:32-37) Chikwo nawa, iye kota kevwile lusango wa atu waze Yesu ahindwishile mu ufwe. (Luka 7:11-15; 8:41, 42, 49-56) Ni yena muhasa kupwa ni shindakenyo ngwe, asoko ni masepa je waze hanafu makaahindwisa. Kulila cha Yesu muze te anatakamisa masepa jenyi waze afwishile, chinasolola ngwo kanazange chinji kuhindwisa atu waze hanafu!

9. Ngwe Yesu, kuchi muhasa kukwasa atu waze afwisa? Hana chilweza.

9Muhasa kukwasa atu waze afwisa. Yesu kakalilile wika hamwe ni Marta ni Maria, alioze kaapanjikile nawa muze te anahanjika ni kwatakamisa. Ni yetu mutuhasa kwimbulula chilweza chino cha Yesu. Dan, umwe mukulwana wa mu chikungulwila mu Austrália, yamba ngwenyi: “Hanyima lia kufwisa mukwetu-pwo, nafupiwile ukwaso unji. Mandumbu anji waze alimbata kejile hanga angupanjike ha mashimbu eswawo mu mwalwa hanji ufuku. Ayo te kakungwecha hanga nguhanjike ha chize ngunevu nawa te kakulihumikiza muze ngunalili. Chikwo nawa, kangukwashile ha yuma yize te ngunafupu. Ha matangwa amwe te kuchishi kuhasa kulinga niyimwe, alioze ayo kapwile ni kungukosela mashinyi, kungulanjila yuma ni kungutelekela. Nawa kapwile ni kulemba hamwe ni yami. Ayo kasolwele pundu ngwo, kali masepa amwenemwene nawa mandumbu waze ‘asemukina ha tangwa lia lamba.’”—Yishi. 17:17.

YESU KANAKALILILA ENYEMBO JENYI

10. Yuma yika anatongola ha Luka 19:36-40?

10 Ha tangwa 9 lia Nisane ya mwaka 33 M.J., Yesu yaya ku Yerusaleme. Muze te ananjila mu mbonge, atu anji yalikunga hanga amutambwise. Ayo yasa mazalo jo mu jila yize Yesu te mapalikila. Atu jacho kamwene Yesu ngwe Mwanangana wo. Kwamba pundu, tangwa liacho liapwile lia uwahililo unji. (Tanga Luka 19:36-40.) Hachino, tumbaji twenyi kota kakapwile ni kushimbwila yize Yesu alingile muze anjilile mu mbonge. Mbimbiliya yinambe ngwo: “Muze [Yesu] akundamine, yatala lie limbo, yalililila.” Ni masoji mu meso, Yesu yamba yuma yize te muyilingiwa kuli atu waze apwile mu Yerusaleme.—Luka 19:41-44.

11. Mumu liaka Yesu anakalilila atu waze apwile mu Yerusaleme?

11 Yesu kevwile chinyengo mumu kanyingikine ngwenyi, chipwe ngwe atu kamutambwile kanawa, nihindu A-Yunda anji te hanasolola ngwo kechi kupanjika sango jenyi. Hamukunda wa chino, Yerusaleme te mayinongesa nawa A-Yunda waze masala ni mwono maatwala ngwe funge. (Luka 21:20-24) Chaluyinda, ngwe chize Yesu aliangile kwamba, atu anji kalitunyine sango jenyi. Shina atu a mu njiza yenu kakutayiza kanawa sango ja Wanangana jize wa kwambujola? Nyi atu anji keshi kukupanjika, yika muhasa kulilongesa ha chilweza cha Yesu? Tutalenu nawa malongeso atatu.

12. Yika kulila cha Yesu hali atu a mu Yerusaleme chinatulongesa hali Yehova?

12Yehova kakulihulumba hali atu. Kulila cha Yesu chinatwiwulula chize Yehova neye akulihulumba hali atu. Mbimbiliya yinambe ngwo: Iye “kazangile niumwe kutoka, alioze eswe alikonyeke.” (2 Petu. 3:9) Ni yetu mutuhasa kusolola ngwetu twakuzanga enyembo jetu, ha kusa tachi hanga twakwate ku mbunge muze tunaambulwila sango lipema.—Mateu 22:39. *

Imbulula Yesu, nawa ambujola ha maola alisa (Tala maparagrafu 13-14) *

13-14. Kuchi Yesu asolwele ngwenyi te kakwivwila atu keke, nawa kuchi mutuhasa kuchilinga?

13Yesu kanakambujola chinji. Iye te kakuzanga atu, kashika apwile ni kwambulwila sango lipema ha mashimbu eswawo te akupwa ni uhashi. (Luka 19:47, 48) Yika te yakumutwala mba achilinge? Iye te kakwivwila atu keke. Ha mashimbu amwe, te kwakupwa atu anji waze anafupu ukwaso wa Yesu ni kumupanjika, hachino, iye ni tumbaji twenyi te keshi kupwa ni mashimbu chipwe a ‘kulia.’ (Marku 3:20) Yesu nawa kambujolwele ha ufuku muze umwe lunga azangile kwivwa sango jenyi. (Yoa. 3:1, 2) Kwamba pundu, anji a kuli atu waze aliangile kupanjika Yesu kakapwile tumbaji twenyi. Alioze, eswe waze amupanjikile katambwile uchela upema. Ni yetu tunazange hanga tukwase atu eswe apwe ni uhashi wa kwivwa sango lipema. (Yili. 10:42) Mba tuchilinge, hanji mutufupiwa kwalumuna maola waze twakuya ni kwambujola.

14Pwako ni kwambujola ha maola alisa. Nyi twanunga ni kwambujola ha maola aze ene twakwambujola mashimbu eswe, hanji kutuchi kuhasa kuwana atu waze anazange kunyingika umwenemwene. Matilda, umwe pionelu yamba ngwenyi: “Yami ni mukwetu-lunga twakwambujola ha maola alisa. Ha chimene, twakwambujola mu njiza ya akwa-mingoso. Mu mwalwa, muze atu anji ali mu yipendo, twakuzachisa temba lia mikanda. Ha kuhwa cha tangwa, twakuhasa kuwana atu ku mazuwo jo.” Shimbu tununge ni kwambujola ha maola waze twakuzanga, twatamba kwalumuna maola waze twakwambujola hanga tuhase kuwana atu. Nyi twachilinga, mutuhasa kupwa ni shindakenyo ngwetu, Yehova mawahilila chinji.

YESU KALILILE HANGA AKALILE JINA LIA TATO

Imbulula Yesu, nawa eta ukwaso wa Yehova muze unapalika mu yipikalo (Tala maparagrafu 15-17) *

15. Kulita ni Luka 22:39-44, yika yalingiwile kuli Yesu ha ufuku wenyi wa kasula?

15 Ha ufuku wa tangwa 14 lia Nisane ya mwaka 33 M.J., Yesu kayile mu munda wa Ngetesemane. Muze ahetelemo, yalemba kuli Yehova ni mbunge yeswe. (Tanga Luka 22:39-44.) Ha mashimbu jacho akalu he Yesu alembele “ni kuliumba hamwe ni kuteta cha ngolo ni masoji.” (Hepre. 5:7) Yuma yika Yesu etele ha kulemba chenyi cha kasula shimbu te kanda achifwa? Iye kalembele hanga anunge ni kushishika kuli Yehova ndo ku kufwa chenyi ni kulinga upale wa Tato. Yehova kevwile kulemba cha Mwanenyi, chocho yatuma mungelo hanga amutakamise.

16. Mumu liaka Yesu alipikalile chinji muze te analembe mu munda wa Ngetesemane?

16 Kwamba pundu, kulemba chize Yesu alingile mu munda wa Ngetesemane, kalilile mumu kalipikalile ngwo, atu te manyonga ngwe iye keshi kuvumbika jina lia Zambi. Iye nawa kanyingikine ngwenyi kapwile ni chiteli chinene, cha kununga ni kushishika kuli Yehova ni kukwasa wata wenyi. Nyi unapalika mu yuma yize yineseka ushishiko we kuli Yehova, yika muhasa kulilongesa ha kulila cha Yesu? Tutalenu yikuma yikwo yitatu yize muyihasa kutukwasa.

17. Yika mutuhasa kulilongesa ha chize Yehova akumbulwile kulemba cha Yesu?

17Yehova kakwivwa kulemba chetu. Iye kevwile kulemba cha Yesu. Mumu liaka? Mumu Yesu kazangile kununga ni kushishika kuli Tato ni kukalila jina lienyi. Ni yetu nyi twalihulumba ha kusa tachi hanga tununge ni kushishika kuli Yehova ni kukalila jina lienyi, iye makumbulula yilemba yetu.—Samu 145:18, 19.

18. Mu mutapu uka Yesu ali ngwe umwe sepa yoze unatunyingika kanawa?

18Yesu kananyingika chize twakwivwa. Nyi tunapalika mu yuma yikalu, chili chipema kuhanjika ni umwe sepa yoze matupanjika, chipi-chipi nyi neye hanapalika mu yuma yize tunapalika. Yesu kali ngwe sepa wacho. Iye kananyingika kuzeya cha atu ni ukwaso uze ayo akufupa. Kananyingika ulelu wetu nawa malinga yeswe yize mahasa hanga atukwase “ha mwaka wa chikala.” (Hepre. 4:15, 16) Chizechene ngwe Yesu atayijile ukwaso wa mungelo mu munda wa Ngetesemane, ni yetu twatamba kutayiza ukwaso uze Yehova matwaha kupalikila mu umwe mukanda, chinema, pande hanji kupalikila muli umwe mukulwana wa mu chikungulwila hanji umwe sepa wajama.

19. Yika muyihasa kutukwasa nyi tunapalika mu kapinda yoze uneseka ushishiko wetu kuli Zambi? Hana chilweza.

19Mupwa ni “sambukila ya Zambi.” Nyi twalemba kuli Yehova, iye matwaha tachi jize tunafupiwa. Mutupwa ni “sambukila ya Zambi yize yakuhiana kunyonga cheswe.” (Fwili. 4:6, 7) Sambukila ya Zambi muyihwimisa mbunge yetu ni kutukwasa hanga tupwe ni manyonga alita. Yino ye yalingiwile kuli pangi avuluka ngwo Luz. Iye yamba ngwenyi: “Nakupinda ni manyonga akulivwa ukawami. Ha mashimbu amwe, manyonga jacho kakungutwala ngulivwe ngwe Yehova keshi kunguzanga. Alioze muze yino yakulingiwa, nakulemba kuli Yehova ni kumulweza chize ngunevu. Kulemba chakungukwasa kupwa ni manyonga alita.” Maliji a pangi Luz kanasolola pundu ngwo, kulemba chakutwaha sambukila.

20. Yika twalilongesa ha kulila cha Yesu?

20 Twawana malongeso apema nawa autakamiso ha kulila cha Yesu! Twalilongesa ngwetu, tunafupiwa kukwasa waze afwisa ni kufuliela ngwetu, Yehova ni Yesu matukwasa nyi twafwisa mutu yoze twazanga chinji. Twalilongesa nawa ngwetu, tunafupiwa kwambujola kuli atu ni kwasolwela zango mumu yino ye Yehova ni Yesu anatulongesa. Kunyingika ngwo Yehova ni Mwanenyi kananyingika chize twakwivwa ni ulelu wetu, chakututakamisa ni kutukwasa tunyongonone. Kashika, tunungenu ni kukaula yikuma twalilongesa ha mutwe uno ndo ha tangwa lize Yehova mamanununa chilakenyo chenyi chipema chinambe ngwo, ‘makakusumuna masoji eswe ku meso [jetu]!’— Uso. 21:4.

MWASO 120 Imbululenu Kulikehesa cha Kristu

^ kax. 5 Mu Mbimbiliya twakutangamo ngwo, ha shimbu amwe Yesu kalilile. Ha mutwe uno, mutumonaho yisuho yitatu yize Yesu alilile ni yize mutuhasa kulilongesa ha kulila chacho.

^ kax. 1 Majina amwe kapwa kwalumuna.

^ kax. 12 Mu Ngregu, liji “mwenyembo” lize lili ha Mateu 22:39, mulihasa kulumbunuka mutu yoze twatwama nenyi hakamwihi. Alioze mulihasa kulumbunuka nawa mutu mweswawo mutuliwana nenyi.

^ kax. 58 ULUMBUNWISO WA YIZULIE: Yesu kanatakamisa Maria ni Marta. Ni yetu mutuhasa kuchilinga ha kutakamisa atu waze afwisa.

^ kax. 60 ULUMBUNWISO WA YIZULIE: Yesu kalihanyine hanga alongese Nikondemu ha ufuku. Ni yetu twatamba kulilongesa Mbimbiliya ni atu ha maola waze ayo anazange. Lifwo

^ kax. 62 ULUMBUNWISO WA YIZULIE: Yesu kalembele hanga ahase kushishika kuli Yehova. Ni yetu tunafupiwa kumwimbulula muze tunapalika mu yipikalo.