Kututuluka ha Chikuma

Kuya ha katalilo wa yikuma

MUTWE WAKULILONGESA 48

Solola Mana Muze Ushishiko we Maweseka

Solola Mana Muze Ushishiko we Maweseka

“Keyela ha yuma yeswe.”—2 TIMO. 4:5.

MWASO 123 Kuzeyela ku Ululikiso wa Zambi

CHIKUMA CHILEMU a

1. Kuchi mutuhasa ‘kusolola mana mu yuma yeswe’? (2 Timoteu 4:5)

 MUZE mutupalika mu yuma yize muyituvwisa uli, ushishiko wetu kuli Yehova ni ku ululikiso wenyi muuhasa kupwa mu cheseko. Yika mutuhasa kulinga nyi chino muchilingiwa? Twatamba kusolola mana, kukeya ni ‘kujikiza mu ufulielo.’ (Tanga 2 Timoteu 4:5.) Mutuhasa kusolola mana mu yuma yeswe nyi twalihumikiza, twasa manyonga jetu mu chihela chalita, ni kumona yuma ngwe chize Yehova akuyimona. Nyi twachilinga, kukana cha mbunge yetu chichi kusongwela manyonga jetu.

2. Yika mutumona ha mutwe uno?

2 Ha mutwe wapalika, twamonangaho kapinda mutatu yoze mahasa kwiza haze lia chikungulwila. Ha mutwe uno, mutumonaho kapinda mutatu wa mu chikungulwila yoze mahasa kweseka ushishiko wetu kuli Yehova. Kapinda wacho yono, (1) muze mutunyonga ngwetu umwe ndumbu katulinga yuma yipi, (2) muze mututambula fumbo, ni (3) muze muchipwa chikalu kukaula yuma yize yalumuka mu ululikiso wa Yehova. Nyi mutupalika mu yipikalo ngwe yino, yika mutulinga mba tununge ni kushishika kuli Yehova ni ku ululikiso wenyi?

MUZE MUTUNYONGA NGWETU NDUMBU UMWE KATULINGA YUMA YIPI

3. Yika muyihasa kulingiwa nyi mutulivwa ngwe ndumbu umwe katulinga yuma yipi?

3 Hiunapihilila kama ha yize umwe ndumbu hanji mukulwana wa mu chikungulwila ambile hanji alingile? Muchihasa kupwa ngwe, iye kakapwile ni nyonga lia kukulemeka ku mbunge. (Roma 3:23; Tia. 3:2) Chipwe chocho, yiupihilila ni yize yalingiwileko. Hanji kuwamwene tulo mumu lia yuma yacho. Hanji walihulile ngwe, ‘Nyi ndumbu malinga yuma ya mutapu au, shina uno uli lume ululikiso wa Zambi?’ Yino ye Satana anazange hanga tunyonge. (2 Kori. 2:11) Manyonga ngwe wano mahasa kututwala tuhichike Yehova ni ululikiso wenyi. Kashika nyi mutunyonga ngwetu, umwe ndumbu hanji pangi katulinga yuma yipi, yika mutuhasa kulinga hanga tuchine kunyonga ngwe Satana?

4. Kuchi Yosefwe ahashile kulihumikiza muze amulingile yuma yipi, nawa yika mutuhasa kulilongesa ha chilweza chenyi? (Uputukilo 50:19-21)

4 Kanda utulika toto. Muze Yosefwe apwile mukweze, ayayo kamulingile yuma yipi. Ayo yamuvwila kole, amwe a kuli ayo yazanga kumushiha. (Uputu. 37:4, 18-22) Kusulaho, yamulanjisa mu undungo. Hachino, ha kupalika cha miaka 13 Yosefwe yamona lamba linji. Yosefwe te mahasa kulihula ngwenyi, shina Yehova kakunguzanga lume? Mumu liaka angwehuka ha mashimbu waze ngunamufupu? Alioze Yosefwe kakatulikile toto. Shimbu achilinge, iye yanunga ni kulihumikiza. Muze apwile ni uhashi wa kufwetesa ayayo ha yize amulingile, iye kachilingile. Yaasolwela zango ni kwakonekena. (Uputu. 45:4, 5) Yosefwe kalingile chino mumu kasele manyonga jenyi mu chihela chalita. Shimbu alihulikile ha yipikalo yenyi, iye yanunga kumona yuma ngwe chize Yehova akuyimona. (Tanga Uputukilo 50:19-21.) Yika twalilongesa? Twalilongesa ngwetu, nyi umwe ndumbu matulinga yuma yipi kanda tulamikiza Yehova hanji kunyonga ngwetu iye katwehuka. Shimbu tunyonge chocho, tupukunenu ha chize Yehova anatukwase hanga tukumbe kapinda wacho. Chikwo nawa, nyi akwetu matulinga yuma yipi twakonekenenu, mumu “zango kuliakufuka milonga yinji.”—1 Petu. 4:8.

5. Kuchi Miqueas alihumikijile muze apalikile mu umwe kapinda?

5 Tutalenu yize yalingiwile kuli Miqueas b umwe mukulwana wa mu chikungulwila yoze watwama mu América ya ku Sul. Mandumbu amwe waze akwete yiteli mu ululikiso, kamulingile yuma yize yamuvwishile kupiha. Yamba ngwenyi: “Ku mwono wami te kanda nguchivwa kama chocho, te chishi kuhasa kupomba, nawa napwile ni kulila mumu chakanyingikine yize mungulinga.” Chipwe chocho, Miqueas yalihumikiza ni kusa manyonga jenyi mu chihela chalita. Kuchi ahashile kuchilinga? Iye te kakulemba kuli Yehova ni kwita spiritu yisandu hanga yimukwase kukumba kapinda wacho. Iye nawa kahengwile mikanda yetu. Yika twalilongesa? Twalilongesa ngwetu, nyi umwe ndumbu makwamba hanji makulinga yuma yize muyikuvwisa kupiha, hwima mbunge nawa sako tachi hanga wehuke manyonga api waze masoloka. Hanji kuwanyingike yuma yalingiwa ku mwono wenyi yize yamutwala kwamba hanji kulinga yuma yacho. Hachino, lemba kuli Yehova, mwite hanga akukwase kumona yuma yacho ngwe chize atu akwo anayimono. Nyi wachilinga, muchipwa chashi kumukonekena nawa kuuchi kunyonga ngwe ndumbwe kakulinga yuma yacho ku tachi. (Yishi. 19:11) Iwuluka ngwe, Yehova kananyingika yize unapalika, kashika makwaha tachi hanga ukumbe kapinda wacho.—2 Sango 16:9; Chilu. 5:8.

MUZE MUTUTAMBULA FUMBO

6. Mumu liaka chili chilemu kumona fumbo lia Yehova ngwe jila yize akusolwelamo zango lienyi hali yetu? (A-Hepreu 12:5, 6, 11)

6 Muze Yehova matufumba mutuhasa kunenganyana. Alioze nyi twalihulikila ha chize tunevu, mutuhasa kunyonga ngwetu, fumbo liacho kuliatalile hali yetu, kulialitele nawa lili likalu chinji. Nyi twachilinga, mutuhasa kuvulama chuma chilemu chinji ngwo, fumbo lia Yehova liapwa jila yize akusolwelamo zango lienyi hali yetu. (Tanga A-Hepreu 12:5, 6, 11.) Nyi twecha manyonga jetu api atusongwele, acho mutuhana unjililo kuli Satana. Iye kanazange hanga tulitune fumbo lize matwaha, chahiana yeswe hanga tuhichike Yehova ni ululikiso wenyi. Kashika, kuchi muhasa kununga ni kusolola mana nyi watambula fumbo?

Mumu lia kulikehesa ni kutayiza fumbo, Petulu yamuzachisa chinji kuli Yehova (Tala paragrafu 7)

7. (a) Kulita ni chizulie, kuchi Yehova azachishile Petulu hanyima lia kutayiza fumbo? (b) Yika walilongesa ha chilweza cha Petulu?

7 Tayiza fumbo, nawa lulieka yize yinafupiwa. Ha yisuho yinji, Yesu kakwashile Petulu kulutwe lia apostolo akwo. (Marku 8:33; Luka 22:31-34) Petulu kota kevwile sonyi jinji. Chipwe chocho, yanunga ni kushishika kuli Yesu. Iye yatayiza fumbo ni kuwana malongeso ha uhenge wenyi. Hachino, Yehova yawahisa ushishiko wa Petulu ha kumwaha yiteli yinji mu chikungulwila. (Yoa. 21:15-17; Yili. 10:24-33; 1 Petu. 1:1) Yika mutuhasa kulilongesa ha chilweza cha Petulu? Nyi kutwalihulikilile ha sonyi jize mutwivwa, twatayiza fumbo ni kululieka yize yinafupiwa, yetu eswe mu chikungulwila mutuyuka. Hachino, mutupwa ni ulemu kuli Yehova ni kuli mandumbu jetu.

8-9. Muze Bernardo amuhele fumbo, kuchi alivwile ku uputukilo, mba yika yamukwashile kululieka manyonga jenyi?

8 Tutalenu yize yalingiwile kuli ndumbu Bernardo yoze watwama ku Moçambique. Iye katokesele chiteli cha mukulwana wa mu chikungulwila. Kuchi alivwile ku uputukilo? Mwene yamba ngwenyi: “Nevwile uli unji, mumu chakatayijile fumbo lize anguhele.” Kapwile ni kulihulumba ha yize mandumbu mu chikungulwila manyonga hali iye. Yamba ngwenyi: “Nashimbwile mba ngupwe ni nyonga lialita hakutwala ku fumbo lize anguhele ni kujikijila kuli Yehova ni ku ululikiso wenyi.” Yika yakwashile Bernardo kwalumuna manyonga jenyi?

9 Bernardo kaluliekele mutapu wa kunyonga chenyi. Yamba ngwenyi: “Muze napwile mukulwana, te nakuzachisa A-Hepreu 12:7 hanga ngukwase akwetu apwe ni nyonga lialita hakutwala ku fumbo lia Yehova. Hachino, yingulihula ngwami: ‘Aya waze atamba kukaula versu yino?’ Tuvumbi eswe a Yehova, kuchingako ni yami.” Chocho, Bernardo yalulieka yize te yinafupiwa hanga ajikijile cheka kuli Yehova ni ku ululikiso wenyi. Yaputuka kutanga chinji Mbimbiliya ni kupukuna ha yize te akutanga. Bernardo te machilihulumba ha chize mandumbu mu chikungulwila apwile ni kunyonga hali iye, chipwe chocho te kakuya no mu munda ni ku kukunguluka. Ha kupalika cha mashimbu, Bernardo yapwa nawa mukulwana mu chikungulwila. Ngwe Bernardo, nyi watambwile fumbo kanda ulihulikila ha sonyi jize unevu, tayiza fumbo liacho nawa lulieka haze unafupiwa. c (Yishi. 8:33; 22:4) Nyi wachilinga, muhasa kupwa ni shindakenyo ngwe, Yehova makuwahisa mumu lia kushishika kuli iye ni ku ululikiso wenyi.

MUZE MUCHIKALIWA KUKAULA YUMA YIZE YALUMUKA MU ULULIKISO

10. Kwalumuka chika kota chesekele ushishiko wa amwe malunga A-Izalele?

10 Kwalumuka chize chakulingiwa mu ululikiso wa Yehova, muchihasa kweseka ushishiko wetu. Kashika, nyi kutwakanyamine mutuhasa kuhichika Yehova. Chakutalilaho, achinyonga chize kwalumuka chakwachile hali A-Izalele amwe. Muze te kanda achitambula Shimbi ya Mose, miata a mu usoko kapwile ni kulinga yuma yize kulutwe te atamba kulinga kuli asasendote. Ayo te kakutunga yilumbilo ni kuhana yitapo kuli Yehova ha kufuka milonga ya asoko jo. (Uputu. 8:20, 21; 12:7; 26:25; 35:1, 6, 7; Yombi 1:5) Alioze muze atambwile shimbi, miata a mu usoko kakapwile nawa ni ulite wa kulinga milimo yacho. Yehova kasakwile asasendote mu jiko lia Arone hanga apwe ni kuhana yitapo. Hanyima lia kwalumuka chino, nyi mwata wa mu usoko malinga milimo ya sasendote chakuhona kupwa wa mu jiko lia Arone te mahasa kumushiha. d (Levi 17:3-6, 8, 9) Shina kwalumuka chino che chatwalile Kora, Ndatane, Apirame ni tusongo 250 mba alimike ni Mose ni Arone? (Kwa. 16:1-3) Kutushi ni shindakenyo. Alioze yeswayo yalingiwileko, Kora ni atu jenyi kakanungine ni kushishika kuli Yehova. Yika muhasa kulinga, nyi kwalumuka chimwe mu ululikiso wa Yehova mucheseka ushishiko we?

Muze chiteli cha A-Kohate chalumukine, o yalihana hanga embe, afunge mapito ni mazuwo akutulikila kulia (Tala paragrafu 11)

11. Yika twalilongesa ha chilweza cha amwe A-Kohate?

11 Kwasa kwalumuka cheswacho muchilingiwa mu ululikiso wa Yehova. Muze A-Izalele apwile mu puya, A-Kohate kapwile ni umwe mulimo ulemu. Hita shimbu A-Izalele apwile ni kututulula chilombo, A-Kohate amwe te kakwete chiteli cha kumbata mushete wa usendo kulutwe lia mbunga. (Kwa. 3:29, 31; 10:33; Yoshu. 3:2-4) Chapwile chiteli chipema chinji! Alioze, yuma yalumukine muze A-Izalele anjilile mu Chifuchi cha Chilakenyo. Mushete wa usendo te katambile nawa kuututulula hita shimbu. Hachino, ha mashimbu a Solomone A-Kohate amwe yaaha mulimo wa kwimba, akwo akwa-kufunga mapito, eka yapwa tusongo akufunga mazuwo akutulikila kulia. (1 Sango 6:31-33; 26:1, 24) Kukushi nichimwe chize chinasolola ngwo, A-Kohate kapwile ni kulinyenyeta hanji kwita hanga apwe ni yiteli yinji mumu ngwo, kunyima kapwile ni kumbata mushete wa usendo. Yika twalilongesa ha chilweza cho? Twalilongesa ngwetu, nyi ululikiso wa Yehova mwalumuna yimwe, twatamba kukwasa kwalumuka chacho ni mbunge yeswe, chipwe ngwe muchikwata ha chiteli chetu. Chili chilemu kuwahilila ni chiteli cheswacho matwaha. Iwuluka ngwe, ulemu uze uli nayo kumeso ja Yehova kuwatalile ha yiteli yize ukwete. Kuli Yehova, kumwononokena chili chuma chilemu kuhiana chiteli cheswacho mutupwa nacho.—1 Samue. 15:22.

12. Kuchi Zaina alivwile muze amuchijile ku Mbetele ni kumutuma mu munda?

12 Tutalenu chilweza cha pangi Zaina ku Médio Oriente, yoze watambwile chiteli chaha ni kuhichika mulimo uze te kuzanga chinji. Hanyima liakukalakala ku Mbetele ha miaka kuhiana 23, yamuchizako ni kumutuma mu munda. Yamba ngwenyi: “Kunguchiza ku Mbetele changuvwishile yikola yinji ku mbunge. Nalivwile ngwe chishi ulemu ni kulihula ngwami, ‘Upi uka nalinga?’” Chaluyinda, mandumbu ni mapangi amwe mu chikungulwila yaputuka kumwamba ngwo: “Nyi te wakulinga yuma yipema, kachi ni haliapwila uchili ku Mbetele.” Zaina kanenganyanyine ha mashimbu anji ni kulila ha hita ufuku. Alioze, yamba ngwenyi: “Nakechele nichimwe chingutwale kunyonga yuma yipi ku ululikiso wa Yehova hanji kuyambashana ha zango lize iye akwete hali yami.” Kuchi Zaina ahashile kusolola mana?

13. Yika Zaina alingile mba akumbe manyonga jenyi api?

13 Zaina kahashile kukumba manyonga jenyi api. Mu mutapu uka? Iye katangile mikanda yetu yize te yinahanjika yuma yizeyene apwile ni kupalika. Chikuma chamukwashile chinji chili chize chasolokele ha Kaposhi wa Kutalila 1 Fevereiro, 2001, chambile ngwo, “Muhasa Kukumba Kunenganyana.” (Você pode vencer o desânimo!). Chikuma chacho chinasolola ngwo, Marku umwe wa kuli waze asonekene Mbimbiliya kota kapinjile ni manyonga api muze atambwile chiteli cheka. Zaina yamba ngwenyi: “Chilweza cha Marku chapwile ngwe yitumbo yize yangukwashile kukumba manyonga waze kalitele.” Chuma chikwo chakwashile Zaina chapwile kupwa hakamwihi ni masepa jenyi. Iye kakalihandunwine ni akwo chipwe kulivwila keke. Kanyingikine ngwenyi, spiritu yisandu yakusongwela yiyulo ya mu ululikiso wa Yehova, nawa ngwenyi mandumbu waze akusongwela te kakulihulumba chinji hali iye. Yanyingika nawa ngwenyi, chuma chilemu mu ululikiso wa Yehova chili kulinga kanawa mulimo wenyi.

14. Kwalumuka chika Vlado atambile kwononokena, nawa yika yamukwashile kuchilinga?

14 Vlado, umwe mukulwana wa mu chikungulwila wa miaka 73 mu Eslovênia, chinakamukalila kunyingika mumu lia chikungulwila cho achichingile ni chikwo ni kuyika Zuwo lia Wanangana. Iye yamba ngwenyi: “Kuli yami te chishi kulita kuyika Zuwo lia Wanangana lipema chichize. Ngunakanenganyana mumu te mutuchihwisa kulitungulula. Yami nguli karpinteru, nalingile yimwe yitwamo ni yikwata yikwo ya mu Zuwo lia Wanangana. Chikwo nawa, kuchinga yikungulwila yaali hamuwika chapwile chikalu chinji, chipi-chipi kuli mandumbu waze te hashinakajiwa.” Mba yika yakwashile Vlado kukwasa usongwelo wacho? Mwene yamba ngwenyi: “Kwononokena kwalumuka chize chakulingiwa mu ululikiso, chakuneha yiwape yinji. Kwamba pundu, yuma yize yinalumuka haliapwila, yinatululieka ha kwalumuka chinene chize muchikalingiwa kulutwe.” Shina watambula chimwe chiteli cheka hanji chikungulwila chenu chalichinga ni chikwo? Hi chashi ko kupalika mu yuma yacho. Alioze pwako ni shindakenyo ngwe, Yehova kananyingika chize unevu. Nyi wakwasa kwalumuka chacho ni mbunge yeswe ni kununga kushishika kuli Yehova ni ku ululikiso wenyi, muopwa ni shindakenyo ngwe iye makuwahisa chinji.—Samu 18:25.

SOLOLENU MANA MU YUMA YESWE

15. Kuchi mutuhasa kusolola mana muze mutupalika mu kapinda yoze wakusoloka mu chikungulwila?

15 Amu tunakundama kusongo lia hano hashi, mutuhasa kushimbwila kupalika mu kapinda yoze masoloka mu chikungulwila. Kapinda wacho mahasa kweseka ushishiko wetu kuli Yehova. Kashika twatamba kukeya. Nyi mulivwa ngwe umwe ndumbu kakulinga yuma yipi, kanda umutulikila toto. Nyi mutambula fumbo, kanda ulihulikila ha sonyi jize muwivwa, tayiza chiyulo chize akwaha ni kwalumuna haze mufupiwa. Nawa nyi ululikiso wa Yehova mwalumuna yimwe yize muyikwata ku mwono we, tayiza kwalumuka chacho ni mbunge yeswe ni kwononokena usongwelo uze mutambula.

16. Kuchi muhasa kununga ni kujikijila kuli Yehova ni ku ululikiso wenyi?

16 Muhasa kununga ni kujikijila muli Yehova ni ku ululikiso wenyi muze ushishiko we muupwa mu cheseko. Alioze mba uchilinge, unafupiwa kusolola mana, kulihumikiza, kusa manyonga jetu mu chihela chalita ni kumona yuma ngwe chize Yehova akuyimona. Chuma muchikukwasa kuchilinga chili, kulilongesa hakutwala kuli atu anatongola mu Mbimbiliya waze ahashile kukumba kapinda ngwe yoze yena unapalika ni kupukuna ha yilweza yo. Lemba kuli Yehova hanga wite ukwaso. Kanda ulihandununa ni chikungulwila. Nyi wachilinga, chipwe ngwe mukulingiwa yuma yeswayo, Satana kechi kuhasa kukuhandununa kuli Yehova ni ku ululikiso wenyi.—Tia. 4:7.

MWASO 126 Keyenu, Jikizenu, Takamenu

a Ushishiko wetu kuli Yehova ni ku ululikiso wenyi muhasa kupwa mu cheseko, chipi-chipi muze mukusoloka kapinda mu chikungulwila. Ha mutwe uno, mutumonaho kapinda mutatu ni yize mutuhasa kulinga hanga tununge ni kushishika kuli Yehova ni ku ululikiso wenyi.

b Majina amwe kapwa kwalumuna.

c Tala yikuma yikwo yipema ha mutwe, “Já Teve Privilégios de Serviço no passado? Poderá Recuperá-los?” ha Kaposhi wa Kutalila wa 15 Agosto, 2009 ha lifwo 30.

d Shimbi yapwile ni kwamba ngwo, mwata wa mu usoko yoze mafupa kushiha chimuna hanga alie katamba kushihila kashitu wacho mu chihela chisandu. Kulita ni shimbi, asoko waze apwile kusuku ni chihela chisandu e wika apwile ni kushihila yimuna ku mazuwo jo.—Shimbi 12:21.