1. Chiyulo chika chilemu chize hita umwe wa kuli yetu mahasa kukwata?

KANJI-KANJI, yuma yize yisemi akulinga yakukwata chinji ku mwono wa ana jo. Nyi yisemi makwata yiyulo yipi, mahasa kunehena ana jo kapinda. Alioze nyi yiyulo yo yapwa ya mana, ayo makwasa ana jo kupwa ni uwahililo ku mwono. Chikwo nawa, ana no katamba kukwata yiyulo yipema. Chiyulo chilemu chize hita umwe wa kuli yetu mahasa kukwata, chili kuwayila Yehova, Tata yetu wa zango.—Samu 73:28.

2. Chiyulo chika chipema chize Yesu ni yisemi jenyi akwachile?

² Yisemi ja Yesu kazangile kukwasa ano jo hanga awayile Yehova. Yiyulo yize ayo akwachile yasolwele pundu ngwo, kuwayila Yehova chapwile chuma chilemu ku mwono wo. (Luka 2:40, 41, 52) Yesu neye kakwachile yiyulo yipema yize yamukwashile kulinga upale wa Yehova. (Mateu 4:1-10) Yesu kapwile lunga washishika, chimbovu nawa mukwa-hamu. Yisemi eswe waze akuzanga Yehova mahasa kuwahilila nyi mapwa ni mwana ngwe Yesu.

3. Yihula yika mutukumbulula ha mutwe uno?

³ Ha mutwe uno, mutukumbululaho yihula yino: Yiyulo yika yipema yize Yehova akwachile hali Yesu? Yika yisemi akwa-Kristu mahasa kulilongesa ha yiyulo yize Maria ni Yosefwe akwachile hali Yesu? Nawa yika akweze akwa-Kristu mahasa kulilongesa ha yiyulo yize Yesu akwachile?

4. Chiyulo chika chilemu chize Yehova akwachile hali Mwanenyi?

⁴ Yehova kasakwile atu apema waze te mapwa yisemi ja Yesu. (Mateu 1:18-23; Luka 1:26-38) Maliji a Maria waze ali mu Mbimbiliya, kakusolola zango lize iye apwile nalio hali Yehova ni ku Liji lienyi. (Luka 1:46-55) Nawa mulali uze Yosefwe ononokene usongwelo wa Yehova wakusolola ngwo, te kakuzanga chinji Yehova.—Mateu 1:24

5-6. Yipikalo yika yize Yehova echele hanga Mwanenyi apalike?

⁵ Nyingika ngwe, Yehova kakasakwile pichi hanga apwe yisemi ja Yesu. Milambu yize Yosefwe ni Maria ahanyine ha kusemuka cha Yesu yasolwele ngwo, ayo te yiswale. (Luka 2:24) Yosefwe kota kapwile ni chihela ku zuwo lienyi mu Nazare kuze te akulingila milimo yenyi ya kusonga mapaya. Ayo kota kakapwile ni mbongo hanji yikumba yinji, chipi-chipi muze ana okele.—Mateu 13:55, 56.

⁶ Yehova kafungile Yesu ku jimwe ponde, alioze kakamufungile ku yipikalo yeswe. (Mateu 2:13-15) Chakutalilaho, Yesu kapwile ni asoko waze te keshi kumufuliela. Achinyonga ukalu uze Yesu amwene hakupwa ni asoko waze te keshi kumutayiza ngwo, kali Mesaya. (Marku 3:21; Yoa. 7:5) Chikwo nawa, Yosefwe kota kafwile muze Yesu te uchili mukweze, chino chamuvwishile yinyengo yinji. Amu Yesu apwile mwana mutangu, kashika muze Yosefwe afwile, iye yaputuka kulinga milimo yize tato apwile ni kulinga. (Marku 6:3) Hachino, muze Yesu akolele yaputuka kufunga asoko jenyi. Iye kota te kakukalakala chinji hanga ahase kukwasa asoko jenyi. Kwamba pundu, kanyingikine chize mutu akuhonga hanyima lia kukalakala.

7. (a) Yihula yika yize muyihasa kukwasa lunga ni pwo waze anazange kupwa ni ana? (b) Kuchi mukanda wa Yishima 2:1-6 muukukwasa kufumba kanawa ana je?

⁷ Nyi nuli lunga ni pwo nawa nunazange kupwa ni ana, lihulenu ngwenu: “Shina tuli atu alikehesa waze akuzanga Yehova ni Liji lienyi ngwe Yosefwe ni Maria waze Yehova asakwile hanga alele Mwanenyi?” (Samu 127:3, 4) Nyi uli chisemi lihule ngwe: ‘Shina nakulongesa mwanami kulemesa milimo?’ (Chilu. 3:12, 13) ‘Shina nakusa tachi hanga ngufunge ana jami ku ponde ya ku mujimba hanji ku yitanga yipi ya hano hashi ha Satana?’ (Yishi. 22:3) Kwamba umwenemwene, kunuchi kuhasa kufunga ana jenu ku yipikalo yeswe yize mapalika, mumu chino chapwa chikalu chinji.  Alioze, munuhasa kwakwasa ha chize makumba yipikalo ya ku mwono, ha kwalongesa ni zango lieswe chize majikijila ku yiyulo ya mu Mbimbiliya. (Tanga Yishima 2:1-6.) Nyi umwe mu usoko wenu mecha kuwayila Yehova, kwasa ana je hanga alilongese mu Liji lia Zambi, ulemu wa kununga ni kushishika kuli Yehova. (Samu 31:23) Hanji nyi kwafwa mutu yoze nwazanga chinji, solwela ana je versu ja mu Mbimbiliya jize mujaakwasa kukumba yinyengo ni kupwa ni sambukila.—2 Kori. 1:3, 4; 2 Timo. 3:16.

8. Kulita ni Shimbi Yamuchiali 6:6, 7, usongwelo uka Yosefwe ni Maria akawile?

⁸ Yosefwe ni Maria kakwashile Yesu kukola ni utayizo wa Zambi, mumu ayo kakawile usongwelo uze Yehova akuhana kuli yisemi. (Tanga Shimbi Yamuchiali 6:6, 7.) Yosefwe ni Maria te kakuzanga chinji Yehova, kashika chikuma cho chilemu chapwile kukwasa ana jo hanga no apwe ni zango liacho.

9. Chiyulo chika chilemu chize Yosefwe ni Maria akwachile?

⁹ Yosefwe ni Maria kapwile ni kuwayila Yehova mashimbu eswe hamwe ni ana jo. Ayo te kakukunguluka mu sunangonga ku Nazare ha poso jeswe, nawa hita mwaka te kakuya ku Yerusaleme ha chiwanyino cha Chizomboka. (Luka 2:41; 4:16) Ayo kapwile ni kuya ku Yerusaleme hanga alongese Yesu ni ana-akwo, hakutwala ku yuma yize yalingiwile kuli atu ja Yehova ku mashimbu akunyima. Mu jila, kota kapwile ni kumeneka yihela yize anasoneka mu Mbimbiliya. Amu apwile ni ana anji, te muchihasa kupwa chikalu kuli Yosefwe ni Maria kununga ni kulinga yuma ya ku spiritu mashimbu eswe. Alioze ayo kazukile yiwape yinji ha kuchilinga. Mumu lia kusa Wanangana wa Zambi kulutwe, usoko wo yiupwa ni usepa upema ni Yehova.

10. Malongeso aka yisemi akwa-Kristu mahasa kulilongesa ha chilweza cha Yosefwe ni Maria?

¹⁰ Yika yisemi akwa-Kristu mahasa kulilongesa ha chilweza cha Yosefwe ni Maria? Kupalikila mu yitanga ni maliji jenu, longesenu kuli ana jenu ngwo, nwakuzanga chinji Yehova. Nyingikenu ngwenu, chawana chilemu chize munuhasa kwaha chili kwakwasa hanga azange Yehova. Longeso likwo lilemu lize munuhasa kwaha, lili kwakwasa ha chize  mahasa kulilongesa Mbimbiliya, kulemba, kuya kukunguluka ni kwambujola. (1 Timo. 6:6) Nwatamba nawa kuhana kuli ana jenu yuma ya ku musunya yize mafupiwa. (1 Timo. 5:8) Alioze iwulukenu ngwenu, yize muyakwasa kukumba yeseko ya hano hashi ni kuhinga chifuchi chaha, yili usepa wo upema ni Yehova hi yuma ko ya ku musunya. *—Eze. 7:19; 1 Timo. 4:8.

11. (a) Kuchi chiyulo chili ha 1 Timoteu 6:17-19 chinakwase yisemi kukwata yiyulo yipema muze analela ana jo? (b) Yika munuhasa kutesa kulinga ngwe usoko, nawa yiwape yika munuzukako? (Tala mushete, “ Yika Muzanga Kulinga mu Mulimo wa Zambi?”)

¹¹ Chili chipema kumona yisemi anji akwa-Kristu makwata yiyulo yipema hanga akwase ana jo kukundama kuli Yehova! Ayo kakuwayila Yehova hamuwika mashimbu eswe. Kakuya ku kukunguluka cha chikungulwila ni cha mambonge. Kakwambujola sango lipema. Asoko amwe kakuya ni kwambujola ku yihela kuze kunafupiwa ukwaso unji. Eka kakuya ni kukwasa ku Mbetele hanji ku milimo ya kutunga Mazuwo a Wanangana. Asoko waze akukwata yiyulo yino, kakuzachisa mbongo jo mba ahase kulinga yuma yacho. Ha mashimbu amwe muchihasa kupwa chikalu kuli ayo. Alioze, Yehova kakuwahisa kulihana cho. (Tanga 1 Timoteu 6:17-19.) Ana waze akukolela mu usoko wa mutapwau, kakununga ni kulinga yuma yino yipema ndo ku ukulwana, mumu yakwanehena uwahililo! *—Yishi. 10:22.

12. Yika Yesu atambile kulinga muze akolele?

¹² Tato ya Yesu wa mu malilu kakukwata yiyulo yipema mashimbu eswe, ni yisemi jenyi a hano hashi no kakwachile yiyulo ya mana. Alioze muze Yesu akolele, kafupiwile kukwata yiyulo yenyi mwene. (Ngala. 6:5) Ngwe yetu, neye kapwile ni utuswilo wa kusakula yize malinga. Iye kachi kasakwile kulinga yuma yize akuzanga chakuhona kulinga upale wa Zambi. Alioze, yasakula kufunga usepa upema ni Yehova. (Yoa. 8:29) Kuchi chilweza chenyi muchihasa kukwasa akweze musono?

13. Chiyulo chika chilemu chize Yesu akwachile muze apwile mukweze?

¹³ Kuuputukilo wa mwono wenyi hano hashi, Yesu kapwile ni kwononokena yisemi jenyi. Iye kakehukile usongwelo wa yisemi jenyi, mumu ngwo te kananyingika yuma yinji kuhiana ayo. Alioze, yanunga ni ‘kuzeya kuli ayo.’ (Luka 2:51) Yesu kapwile mwana mutangu, kashika kapwile ni yimwe yiteli, nawa te kakusa tachi hanga amanunune yiteli yacho. Iye kasele tachi anyingike kanawa mulimo wa kusonga mapaya, hanga akwase tato Yosefwe kupwa ni mbonge jakukwasa najo asoko.

14. Kuchi tunanyingika ngwetu, Yesu kapwile longi mupema wa Mbimbiliya?

 ¹⁴ Yisemi ja Yesu kota kamulwezele hakutwala ku kusemuka chenyi cha ukomokeso ni yuma yize tunganda twa Zambi ahanjikile hakutwala kuli iye. (Luka 2:8-19, 25-38) Yesu kakawahilile wika ha yuma yize amulwezele, alioze kafupile kunyingika yuma yikwo ha kulilongesa Yisoneko. Kuchi tunanyingika ngwetu, Yesu kapwile longi mupema wa Mbimbiliya? Tunachinyingika, mumu chize ku wanuke wenyi, alongeshi mu Yerusaleme akomokene ‘ha malinjekela ni makumbululo jenyi.’ (Luka 2:46, 47) Chikwo nawa, muze apwile ni miaka 12, Yesu kapwile ni shindakenyo ngwenyi, Tato te Yehova.—Luka 2:42, 43, 49.

15. Kuchi Yesu asolwele ngwenyi kanazange kulinga upale wa Yehova?

¹⁵ Muze Yesu anyingikine yuma yize Yehova te anazange hanga alinge, chocho yasakula kulinga upale wa Yehova. (Yoa. 6:38) Yesu te kananyingika ngwenyi, atu anji mamuvwila kole, kashika chino te muchihasa kumukwika kulinga yize Zambi amutumine. Chipwe chocho, yazanga kwononoka kuli Yehova. Muze Yesu amupapachishile ha mwaka 29 M.J, chuma chilemu kuli iye chapwile kulinga upale wa Yehova. (Hepre. 10:5-7) Chipwe muze amuhachile ha mutondo wa lamba, nihindu yanunga ni chiyulo chenyi cha kulinga upale wa Tato.—Yoa. 19:30.

16. Longeso lika ana mahasa kulilongesa ha chilweza cha Yesu?

¹⁶ Ononokena yisemi je. Ngwe Yosefwe ni Maria, yisemi je keshi atu angunu. Alioze, Yehova mwe wahana kuli yisemi je chiteli cha kukufunga, kukufumba ni kukusongwela. Nyi wapanjika ni kuvumbika usongwelo wa yisemi je, yuma ku mwono we ‘muyipema.’—Efwe. 6:1-4.

17. Kulita ni Yoshua 24:15, chiyulo chika akweze atamba kukwata?

¹⁷ Sakula yoze mulingila. Watamba kunyingika kanawa Yehova, upale wenyi ni chize muhasa kumulingila. (Roma 12:2) Chino muchikukwasa kukwata chiyulo chilemu cha kuwayila Yehova ku mwono we weswe. (Tanga Yoshua 24:15; Chilu. 12:1) Nyi wapwa ni chako cha kutanga ni kulilongesa Mbimbiliya matangwa eswe, zango ni ufulielo we kuli Yehova muyinunga ni kukola.

18. Chiyulo chika chize akweze atamba kukwata, nawa yika mazukako?

¹⁸ Sakula kusa upale wa Yehova kulutwe ku mwono we. Atu anji hano hashi ha Satana kakwamba  ngwo, nyi wazachisa utotombo we hanga uzuke yuma yinji, muwahilila ku mwono. Kwamba umwenemwene, atu waze akufupa yikumba yinji kakulimbuka mu “yipi yeswe.” (1 Timo. 6:9, 10) Alioze nyi wapanjika Yehova ni kulinga upale wenyi, mufumbuka ni kuwahilila ku mwono we.—Yoshu. 1:8.

19. Yika yisemi atamba kwiwuluka?

¹⁹ Yisemi, senu tachi nukwase ana jenu hanga awayile Yehova. Fulielenu muli Yehova nawa iye manukwasa kukwata yiyulo ya mana. (Yishi. 3:5, 6) Iwulukenu ngwenu, ana jenu membulula yuma yize nwakulinga kuhiana yize nwakuhanjika. Kashika, kwatenu yiyulo yize muyikwasa ana jenu kupwa ni utayizo wa Yehova.

20. Akweze, yiwape yika munukazuka nyi nwasakula kuwayila Yehova?

²⁰ Akweze, yisemi jenu mahasa kunukwasa kukwata yiyulo ya mana ku mwono wenu. Alioze nwatamba kutwata yiyulo yipema yize muyivwisa Zambi kuwaha. Kashika, imbululenu Yesu ha kusakula kuwayila Tatenu wa zango, Yehova. Nyi nwachilinga, munuwahilila ha kupwa ni mwono upema musono. (1 Timo. 4:16) Kulutwe lia matangwa mukawahilila chinji kuhiana!