Kututuluka ha Chikuma

Kuya ha katalilo wa yikuma

MUTWE WAKULILONGESA 37

“Kanda Ulitwamina”

“Kanda Ulitwamina”

“Kuwa mbuto ye ha chimene, ni ha chingoloshi kanda ulitwamina.”—CHILU. 11:6.

MWASO 68 Kutumba Mbuto ja Wanangana

CHIKUMA CHILEMU *

1-2. Kuchi Chilumbununyi 11:6, unalite ni mulimo wa kwambujola sango lipema lia Wanangana?

MU YIFUCHI yimwe, atu anji kakuzanga kwivwa sango lipema. Sango jacho je ayo akufupiwa ku mwono wo. Mu yifuchi yikwo, atu keshi kuzanga kupanjika sango ja mu Mbimbiliya. Ku chihela kuze watwama atu kuchi apwa? Cheswacho ayo apwa, nihindu Yehova kanashimbwila hanga tununge ni kwambujola ndo haze iye mwene mambila ngwenyi kwahwa.

2 Yehova hanatese shimbu lize mulimo wa kwambujola muuhwa ni shimbu lize ‘songo mulikeza.’ (Mateu 24:14, 36) Shimbu tangwa liacho kanda lichiheta, kuchi mutuhasa kwononokena shimbi yino yinambe ngwo: “Kanda ulitwamina”? *Tanga Chilumbununyi 11:6.

3. Yika mutushimutwina ha mutwe uno?

3 Ha mutwe wapalika, twalilongesanga yikuma yiwana yize twatamba kulinga mba tupwe ‘akwa-kutela atu’ apema. (Mateu 4:19) Ha mutwe uno mutushimutwinaho yikuma yitatu, yize muyitukwasa mba tununge ni kwambujola chipwe ngwe mukulingiwa kapinda mweswawo. Mutulilongesa mumu liaka chili chilemu (1) kulihulikila ha mulimo wa kwambujola (2) kupwa yihumikiji, ni (3) kukolesa ufulielo wetu.

LIHULIKILE HA MULIMO WA KWAMBUJOLA

4. Mumu liaka twatamba kulihulikila ha mulimo wa kwambujola?

4 Yesu kalwezele tumbaji twenyi chize yuma te muyipwa ha matangwa a kusula. Iye kanyingikine ngwenyi, yuma yacho te muyihasa kulalwisa tumbaji twenyi hanga eche kulihulikila ha mulimo wa kwambujola. Kashika atowezele tumbaji twenyi ngwenyi, “lenu.” (Mateu 24:42) Ha matangwa ja Noa, kwapwile ni kulingiwa yuma yinji yize yalalwishile atu, kashika ahonene kupanjika sango jize Noa apwile ni kwambulwila. Chipwe musono yuma yacho muyihasa kutupiangula. (Mateu 24:37-39; 2 Petu. 2:5) Kashika, twatamba kulihulikila ha mulimo wa kwambujola.

5. Kulita ni Yilinga 1:6-8, kulihi sango lipema te muliheta?

5 Musono, eswe twatamba kulihulikila ha mulimo wa kwambujola sango lipema lia Wanangana. Yesu kambile ngwenyi, hanyima lia kufwa chenyi mulimo wa kwambujola te muununga ha mashimbu anji nawa tumbaji twenyi te mambujola kuli atu anji. (Yoa. 14:12) Muze Yesu afwile, amwe a kuli tumbaji twenyi yafuna cheka mu mulimo wo wa kutela yishi. Muze amuhindwishile, Yesu yalinga chimwe chikomokeso ha kukwasa tumbaji twenyi akwate yishi anji. Hanyima lia chikomokeso chacho, Yesu yashindakenya ngwenyi, kwambujola ni kutayisa tumbaji chapwile chilemu chinji kuhiana mulimo weswawo. (Yoa. 21:15-17) Shimbu Yesu te kanda achifuna mu malilu, yalweza tumbaji twenyi ngwenyi, mulimo wa kwambujola uze iye aputukile te kuuchi kusulila wika mu Izalele, alioze muulitanda hashi heswe. (Tanga Yilinga 1:6-8.) Hakupalika cha yimwe miaka, Yesu yahana usolwelo kuli postolo Yoano ni kumulweza yize muyikalingiwa “ha tangwa lia mwene.” * Ha usolwelo wacho, Yoano yamona umwe mungelo kali ni “sango lipema lia mutolo” kanaliambujola “ku mavungu eswe, ni ku minyachi yeswe, ni ku malimi eswe, ni kuli atu eswe.” (Uso. 1:10; 14:6) Chino chinasolola pundu ngwo, Yehova kanazange hanga tuse tachi mu mulimo wa kwambujola ndo haze mulimo wacho muuhetela ku songo.

6. Yika muyihasa kutukwasa mba tununge ni kulihulikila mu mulimo wa kwambujola?

6 Chuma chize muchihasa kutukwasa mba tununge ni kulihulikila mu mulimo wa kwambujola, chili kunyonga ha yuma yeswe yize Yehova analingi hanga atukwase. Chakutalilaho, iye kakutwaha kulia chinji cha ku spiritu ngwe, mikanda yize akutuhwisa ha mafwo, ha internet, miaso, yinema, ni broadcasting. Tunyongenu nawa ha site yetu haze hali sango jinji mu malimi kuhiana 1,000! (Mateu 24:45-47) Musono, atu kakulihandununa hamukunda wa yuma ya mafwefwe, yingeleja ni upite. Chipwe chocho, unji wa Yela ja Yehova kuhiana tununu nake a tununu kapwa alinunga. Chakutalilaho, Liamatano, ha tangwa 19 ya Abril ya 2019, Yela ja Yehova a hashi heswe kalikungulwile hanga atange chisoneko cha ha tangwa kupalikila mu chimwe chinema. Ha ufuku wa tangwa liacho, unji wa atu 20,919,041 kalikungulwile ha Chiwanyino cha Kwiwuluka Kufwa cha Yesu. Kumona yikomokeso yino ni kulinga chihanda cha yuma yacho chili chiwape chinene. Kunyonga ha yuma yino chakutukwasa kulihulikila ha mulimo wa kwambujola.

Yesu kakechele chuma nichimwe hanga chimukwike kwambujola sango lipema (Tala paragrafu 7)

7. Kuchi chilweza cha Yesu muchihasa kutukwasa mba tununge ni kulihulikila ha mulimo wa kwambujola?

7 Jila yikwo ya kununga ni kulihulikila ha mulimo wa kwambujola, yili kwimbulula chilweza cha Yesu. Iye kakechele hanga chuma nichimwe chimukwike kwambujola sango lipema. (Yoa. 18:37) Muze Satana ahanyine kuli Yesu “mawanangana eswe a hashi,” iye kakafwile mu muheto wacho. Chipwe muze azangile kumupwisa mwanangana iye yalituna. (Mateu 4:8, 9; Yoa. 6:15) Yesu kakalihulikilile ha upite, chipwe kwecha hanga yihungumiona yimukwike kwambujola. (Luka 9:58; Yoa. 8:59) Chipwe yetu, muze ufulielo wetu muupwa mu cheseko, mutuhasa kununga ni kulihulikila ha mulimo wa kwambujola nyi mutwiwuluka chiyulo cha postolo Paulu. Iye kakolwezele akwa-Kristu embulule chilweza cha Yesu hanga ahone kwivwa ‘yikatalo, ni kulezumioka mu mbunge.’—Hepre. 12:3.

PWAKO CHIHUMIKIJI

8. Kulihumikiza yika chinalumbunuka, nawa mumu liaka chili chilemu ha mashimbu wano?

8 Kulihumikiza chinalumbunuka kushimbwila ni mbunge yeswe ndo haze chimwe chuma muchalumuka. Mashimbu amwe, muze twakupalika mu umwe kapinda, twakuzanga hanga ahwe ni kawashi. Hanji twakufupa hanga yuma yize tunazange yilingiwe. Ha yikuma yeswayi twakufupiwa kulihumikiza. Profeta Habakuke kazangile chinji hanga upupilo uhwe mu Yunda. (Haba. 1:2) Tumbaji a Yesu no kazangile hanga Wanangana wa Zambi usoloke susumuku ni kwatusula mu undungo wa A-Roma. (Luka 19:11) Chipwe yetu tunashimbwila Wanangana wa Zambi wize hanga uhwise ungulungulu weswe ni kuneha chifuchi chaha cha sambukila. (2 Petu. 3:13) Alioze twatamba kulihumikiza ni kushimbwila tangwa lialita lize Yehova atesele. Tutalenu chize Yehova akutulongesa kupwa yihumikiji.

9. Yilweza yika yakusolola ngwo Yehova kalihumikiza?

9 Yehova kali chilweza chingunu cha kulihumikiza. Shimbu te sanga lia meya kanda lichiza, iye kahanyine mashimbu hanga Noa atunge ulungu ni “kwambujola ululi.” (2 Petu. 2:5; 1 Petu. 3:20) Muze Apalahama ahulile yihula yinji hakutwala ku mbonge ya Sondome ni Ngomora, Yehova yamupanjika ni uhumikizo. (Uputu. 18:20-33) Vungu lia Izalele liapwile ni kwehuka chinji Yehova, chipwe chocho, iye yalihumikiza. (Nehe. 9:30, 31) Chipwe musono, tunamono chize Yehova ananungu ni kulihumikiza. Iye kanakoko atu mu umwenemwene ni kwaha mashimbu hanga “eswe alikonyeke.” (2 Petu. 3:9; Yoa. 6:44; 1 Timo. 2:3, 4) Chilweza cha Yehova muchihasa kutukwasa kulihumikiza muze tunanungu ni kulongesa atu umwenemwene. Haliapwila tutalenu nawa chize Yehova akutulongesa kupwa yihumikiji kupalikila mu chimwe chilweza chili mu Mbimbiliya.

Ngwe chizechene njimi akukilikita ni kulihumikiza, ni yetu twakushimbwila kumona yiwape ya tachi jize twakusa (Tala maparagrafu 10-11)

10. Yika chilweza cha njimi chize chili ha Tiangu 5:7, 8 chinatulongesa?

10 Tanga Tiangu 5:7, 8. Chilweza cha njimi chinatulongesa kupwa yihumikiji. Tunanyingika ngwetu, kwatwama mitondo yize yakusoka ni kawashi. Alioze mitondo yinji, chipi-chipi yize yakwima mihuko, yakushimbula chinji mba mihuko yihie. Mu Izalele, mbuto yapwile ni kushimbula tukweji asambano mba yikole. Njimi kapwile ni kutumba mbuto ha vula-musazu mba akache mbuto yacho ha vula wa chihungula-soke. (Marku 4:28) Uhumikizo wa njimi uli chilweza chipema kuli yetu. Alioze chino hi chashi ko.

11. Kuchi kulihumikiza chakutukwasa mu mulimo wa kwambujola?

11 Amu tuli yihenge, mashimbu amwe twakuzanga kutambula ni kawashi fweto ya mulimo wetu. Alioze mba mbuto yime mihuko, njimi katamba kuyifunga kanawa, chitangu iye katamba kulima, kukuwa mbuto, kuselela mbuto ni kuyimwangina meya. Mulimo wa kutayisa tumbaji newo wa kufupiwa kusa tachi jinji. Chakumbata mashimbu mba longi wa Mbimbiliya eche yitanga yipi ngwe katonde ni yuma yikwo. Nyi twapwa yihumikiji, yuma ayi kuyichi kutuhongesa. Chipwe ngwe atu mazanga kulilongesa Mbimbiliya, nihindu twatamba kupwa yihumikiji mumu kutwatambile kushinjila longi wetu hanga apwe ni ufulielo. Chipwe tumbaji a Yesu, ha mashimbu amwe te kakushimbula mba anyingike yize apwile ni kwalongesa. (Yoa. 14:9) Twatamba kwiwuluka ngwetu, mutuhasa kutumba mbuto ni kuhinjila meya, alioze Zambi mwe wakukolesa.— 1 Kori. 3:6.

12. Kuchi mutuhasa kusolola uhumikizo muze mutwambujola kuli asoko jetu?

12 Muchihasa kupwa chikalu kulihumikiza, muze tunambujola kuli asoko jetu waze hi Yela ja Yehova ko. Shimbi yili ha Chilumbununyi 3:1, 7 yinambe ngwo: Kuli “tangwa lia kuhola, ni tangwa lia kuhanjika,” muyihasa kutukwasa. Yitanga yetu yipema muyihasa kukwasa asoko jetu kutayiza sango ja mu Mbimbiliya. Chipwe chocho, mutuhasa kuzachisa uhashi weswawo mutupwa nawo hanga tuhanjike no hakutwala ku sango lipema. (1 Petu. 3:1, 2) Twatamba kwambulwila ni kulongesa atu eswe hamwe ni asoko jetu.

13-14. Yilweza yika ya uhumikizo yize twatamba kwimbulula?

13 Mutuhasa kulilongesa kulihumikiza ni yilweza ya tuvumbi a Zambi ashishika a ku mashimbu a kunyima ni a ha mashimbu jetu. Habakuke kazangile chinji kumona songo lia ungulungulu, chipwe chocho iye kasolwele uhumikizo hakwamba ngwenyi: “Mungukwata ku ulayilo wami nikumana ha kaposhi kami.” (Haba. 2:1) Postolo Paulu, kazangile kuhwisa mulimo wenyi, chipwe chocho, iye kanungine ni “kushindakenya chikolo sango lipema” ni uhumikizo.—Yili. 20:24.

14 Tunyongenu nawa ha chilweza cha lunga ni pwo waze alilongesele ku shikola ya Ngiliate. Ayo kaatumine mu chimwe chifuchi muze te kumwatwamine Yela ja Yehova anji. Amu atu anji mu chifuchi chacho te keshi kutayiza malongeso a Kristu, kashika atu akehe wika apwile ni kulilongesa Mbimbiliya. Chikwo nawa, alongi-ni-akwo waze atumine mu yifuchi yeka, kapwile ni kwatumina sango ja chize te anafumbuka mu mulimo wa kwambujola ni unji wa atu waze te anakwasa kunyingika umwenemwene. Alioze ayo yanunga ni kwambujola ni uhumikizo, chipwe ngwe atu te keshi kuzanga kulilongesa Mbimbiliya. Hakupalika cha miaka nake ni kwambujola mu njiza yacho, ayo yawahilila chinji ha kumona umwe wa kuli alongi jo kanamupapachisa. Yika yilweza ya atu a ku mashimbu a kunyima ni a ha mashimbu jetu yinatulongesa? Yatulongesa ngwo, ayo kakapwile yileya hanji kulitwamina kwambujola, kashika Yehova awahishile tachi jo. Chino chakutukwasa kupwa “akwa kwimbulula waze ku ufulielo ni uhumikizo mahinga yilakenyo.”—Hepre. 6:10-12.

KOLESA UFULIELO WE

15. Kuchi ufulielo wakutukwasa kununga ni kwambujola?

15 Twakufuliela ha sango jize twakwambujola, kashika twakusa tachi hanga tujambulwile atu akwo. Chikwo nawa, twakufuliela ha yilakenyo yize yili mu Liji lia Zambi. (Samu 119:42; Iza. 40:8) Musono, tunamono chize uprofeto wa mu Mbimbiliya unamanunuka. Tunamono chize atu analumuna mwono wo ha kukaula shimbi ja mu Mbimbiliya. Yuma yeswayi yakutwaha shindakenyo ngwetu, atu eswe katamba kwivwa sango lipema lia Wanangana.

16. Kulita ni Samu 46:1-3, kuchi kufuliela muli Yehova ni Yesu muchihasa kutukwasa kununga ni kwambujola?

16 Twakufuliela nawa muli Yehova, mumu iye kali chishina cha sango jize twakwambujola. Chikwo nawa, twakufuliela muli Yesu yoze Yehova asakwile hanga apwe Mwanangana mu Wanangana wenyi. (Yoa. 14:1) Chipwe mutupalika mu kapinda mweswawo, nihindu Yehova manunga ni kupwa uchinyino ni tachi jetu. (Tanga Samu 46:1-3.) Nawa, tuli ni shindakenyo ngwetu, Yesu kanasongwela mulimo wa kwambujola kukatuka mu malilu, ha kuzachisa chiyulo ni ndundo jize amuhele kuli Yehova.—Mateu 28:18-20.

17. Hana chilweza cha mumu liaka twatamba kununga ni kwambujola?

17 Ufulielo wakutwaha shindakenyo ngwetu, Yehova mawahisa tachi jetu. Chino muchihasa kulingiwa mu jila yize kutushi ni kushimbwila. (Chilu. 11:6) Chakutalilaho, hita tangwa tununu twa atu kakumona matemba jetu a mikanda. Shina chino chakukwasa lume? Ewa! Mukanda Mulimo Wetu wa Wanangana wa Novembro wa 2014, wahanjikile hakutwala kuli umwe mutu yoze te wakulilongesa ku shikola yinene. Iye kazangile kulinga umwe mulimo wa ku shikola hakutwala kuli Yela ja Yehova. Chipwe ngwe kakahashile kuwana Zuwo lia Wanangana, alioze yawana temba lia mikanda hakamwihi ni shikola yenyi, chino yichimukwasa kuwana sango jize apwile ni kufupa. Kulutwe yapwa Chela cha Yehova, musono kali pionelu wa shimbu lieswe. Sango jino, jakutukolweza kununga ni kwambujola. Jakusolola nawa ngwo, kuchili atu anji waze anafupu kunyingika umwenemwene.

SAKO TACHI, KANDA ULITWAMINA

18. Mumu liaka tuli ni shindakenyo ngwetu, mulimo wa kwambujola muukahwa ha shimbu lize Yehova hanatese?

18 Mutuhasa kupwa ni shindakenyo ngwetu, mulimo wa kwambujola muuhwa ha shimbu lialita. Nyonga ha yize yalingiwile ha matangwa ja Noa. Yehova kasolwele ngwenyi, kakulinga yuma ha shimbu lize hanatese. Iye kaliangile kutesa tangwa lize sanga lia meya muliza ha miaka 120 kulutwe. Hakupalika cha miaka yinji yatuma Noa kutunga ulungu. Kota hakupalika cha miaka 40 hanji 50 mba Sanga lia Meya yiliza. Noa kakalakalile chinji. Chipwe ngwe atu te keshi kumupanjika, nihindu Noa yanunga ni kwambujola sango ja utowezo ndo tangwa lize Yehova atumine Noa kunjisa tushitu mu ulungu. Hachino, ha shimbu lialita ‘Yehova yajila pito.’—Uputu. 6:3; 7:1, 2, 16.

19. Yika mutuhasa kushimbwila nyi kutwechele kwambujola?

19 Kwasala hakehe Yehova matulweza ngwenyi, mulimo wa kwambujola waheta ku songo. Iye mayika mapito hanji ngwetu manongesa chifuchi chino cha Satana ni kuneha chifuchi chaha cha sambukila. Shimbu tangwa liacho kanda lichiheta, sako tachi hanga wimbulule Noa, Habakuke ni atu akwo waze kakechele kukalakala. Nunga ni kulihulikila ha mulimo wa kwambujola, pwako chihumikiji, chikwo nawa, fuliela muli Yehova ni ha yilakenyo yenyi.

MWASO 75 “Yami Uno; Ngutume”

^ kax. 5 Mutwe wapalika, wakolwezanga alongi a Mbimbiliya hanga atayize mutambi wa Yesu wa kupwa akwa-kutela atu. Ha mutwe uno, mutushimutwinaho yikuma yitatu yize muyihasa kukwasa akwa-kwambujola eswe aha ni akulu hanga akolese zango lio lia kununga ni kwambujola Wanangana, ndo haze Yehova mambila ngwenyi kwahwa.

^ kax. 2 ULUMBUNWISO WA AMWE MALIJI: Ha mutwe uno, liji “kanda ulitwamina” linalumbunuka kusa tachi hanga tununge ni kwambujola sango lipema ndo haze Yehova mambila ngwenyi kwahwa.

^ kax. 5 “Tangwa lia mwene” liaputukile muze Yesu aputukile kuyula ha mwaka 1914, tangwa liacho mulinunga ndo ha kuhwa cha Kanunu ka Miaka ya Kuyula cha Kristu.