Kututuluka ha Chikuma

Kuya ha katalilo wa yikuma

Upeme—Kuchi Muhasa Kupwa Nawo?

Upeme—Kuchi Muhasa Kupwa Nawo?

TULIESWE twakuzanga hanga akwetu atumone ngwo tuli atu apema. Alioze musono chinakaliwa chinji kuli atu kusolola upeme. Chino chakulingiwa mumu, atu anji “keshi kufwila yipema.” (2 Timo. 3:3) Ayo kakwehuka shimbi ja Yehova. Yize iye akwamba ngwo ‘yipema’, ayo kakuyamba ngwo ‘yipi’, nawa yize iye akwamba ngwo ‘yipi’, ayo kakuyamba ngwo ‘yipema.’ (Iza. 5:20) Chikwo nawa muchihasa kukaliwa kusolola upeme, hamukunda wa yuma yipi yize yalingiwile ku mwono wetu ni mumu lia kupwa yihenge. Mutuhasa kulivwa ngwe pangi Anne, * yoze wakulingila Yehova ha miaka yinji. Iye yamba ngwenyi: “Chapwa chikalu kuli yami kutayiza ngwami, munguhasa kupwa mutu mupema.”

Chili chipema kunyingika ngwetu, yetweswe mutuhasa kusolola upeme! Upeme unakatuka ha spiritu yisandu ya Zambi, nawa spiritu yenyi yikwete ndundo, kashika muyitukwasa kusolola upeme chipwe ngwe tuli yihenge nawa twatwama ni atu waze akwete yitanga yipi. Tuhengolenu kanawa upeme ni kunyingika chize mutuhasa kusolola chitanga chino.

UPEME YIKA UNALUMBUNUKA?

Mu maliji akehe, upeme unalumbunuka kulinga yuma yipema. Chekwamba kupwa ni yitanga yipema nawa yalita, ha kwehuka yuma yipi. Mumu mutu mupema kakufupa kukwasa akwo mashimbu eswe nawa kakuzanga kwalingila yuma yipema.

Yena kota hi unamono amwe malinga yuma yipema hali asoko ni masepa jo, alioze shina kusolola upeme chinatale wika hali atu wano? Tunanyingika ngwetu niumwe wa kuli yetu wakulinga yuma yipema mashimbu eswe wakuhi, kashika Mbimbiliya yinambe ngwo “kuheshi mutu niumwe hano hashi yoze wakulinga chipema ni kuvulumuna ka.” (Chilu. 7:20) Ni mbunge yeswe postolo Paulu yamba ngwenyi: “Ngunanyingika ngwami, muli yami, mwe mu musunya wami, chuma chipema kuchishimo.” (Roma 7:18) Kashika, chinasoloka zwalala ngwo mba tupwe ni chitanga chacho twatamba kulilongesa kuli Yehova.

“YEHOVA IYE MUPEMA”

Yehova Zambi hanase shimbi hakutwala ku upeme. Mbimbiliya yinambe hakutwala kuli Yehova ngwo: “Yena uli mupema; wakulinga chipema. Ungulongese yiyulo ye.” (Samu 119:68) Tutalenu yuma yiali hakutwala ku upeme wa Yehova uze atongola mu versu yino.

Yehova iye mupema. Upeme wakulinga chihanda cha utu wa Yehova. Tala yize yalingiwileko muze Yehova ahanjikile ni Mose ha kwamba ngwenyi: ‘Mungupalikisa kumeso je upeme wami weswe.’ Yehova kasolwele kuli Mose uhenya wenyi hamwe ni upeme wenyi, Mose yevwa liji lia Yehova ngwenyi: “Yehova, mwe Yehova, Zambi mukwa keke, mukwa vumbi, makoke kutenuka, wakulumbama ni utu wa zango ni umwenemwene. Kakufunga utu wa zango hali tununu twa atu, kakukonekena uhenge ni uvulumunyi ni shili. Keshi kusambisa nichimwe yoze wahia.” (Kutuhu. 33:19; 34:6, 7) Kuli yuma yize yinatukwase kunyingika ngwetu, Yehova kakusolola upeme mu yuma yeswe ku mwono wenyi. Chipwe ngwe, Yesu mwe wapwile mutu mupema hano hashi kuhiana atu eswe, nihindu yamba ngwenyi: “Mupema wakuhi niumwe, shina umuwika iye Zambi.”—Luka 18:19.

Twakumona upeme wa Yehova ku yitangiwa yenyi

Milimo ya Yehova yapwa yipema. Yuma yeswe yize Yehova akulinga yili yipema. “Yehova iye mupema kuli eswe. Keke yenyi yinene yahiana yitanga yenyi yeswe.” (Samu 145:9) Upeme wa Yehova kuushi kuhwa, mumu Yehova kali mupema nawa keshi katonde, iye hanahane mwono kuli atu eswe ni yize ayo mafupiwa ku mwono. (Yili. 14:17) Upeme wenyi wakusoloka nawa muze matukonekena. Mukwa-kwimba masamu yasoneka ngwenyi: “Yena Mwene uli mupema, uli mukwa kukonekena.” (Samu 86:5) Mutuhasa kupwa ni shindakenyo ngwetu, “Yehova mahana vumbi ni ulemu. Nichimwe chuma chipema mamina waze akwenda ni ululi.”—Samu 84:11.

“LILONGESENU KULINGA YIPEMA”

Yehova katutangile mu chano chenyi, kashika mutuhasa kumwimbulula ha kupwa atu apema ni kulinga yuma yipema. (Uputu. 1:27) Alioze, yino kuyichi kulingiwa chamulingiwila. Yehova kanatulweze ngwenyi, ‘tulilongese kulinga yuma yipema.’ (Iza. 1:17) Mba kuchi mutuhasa kulilongesa kulinga yuma yipema? Tala majila atatu waze matukwasa kuchilinga.

Jila yitangu, mutuhasa kwita spiritu yisandu mu yilemba yetu, yize yakukwasa akwa-Kristu hanga asolole upeme kulita ni Liji lia Zambi. (Ngala. 5:22) Chochene, spiritu ya Zambi muyihasa kutukwasa kulinga yuma yipema ni kwehuka yuma yipi. (Roma 12:9) Hachino, Mbimbiliya yinambe ngwo, Yehova mahasa kututakamisa “mu yitanga yeswe yipema ni maliji eswe apema.”—2 Tesa. 2:16, 17.

Jila yamuchiali, twatamba kutanga Liji lia Zambi. Muze mututanga Mbimbiliya Yehova matulongesa “jila yeswe yipema” ni kutululieka hanga tupwe ni “yitanga yeswe yipema.” (Yishi. 2:9; 2 Timo. 3:17) Nyi twatanga Mbimbiliya ni kupukuna ha yize tunatange, mutuzalisa mbunge yetu ni yuma yipema hakutwala kuli Zambi ni upale wenyi. Mbunge yetu yapwa ngwe njeke ya mawe a ndando. Muze twakutanga Mbimbiliya ni kupukuna ha yize twatanga, twakusa yuma yipema mu mbunge yetu, chino chapwa ngwe kuzalisa njeke jetu ni upite uze mukatukwasa kulutwe lia matangwa.—Luka 6:45; Efwe. 5:9.

Jila yamuchitatu, twakusa tachi hanga ‘twimbulule yipema.’ (3 Yoa. 11) Mu Mbimbiliya tunawanemo yilweza yize twatamba kwimbulula. Yehova ni Yesu kali yilweza yipema. Alioze, mutuhasa kuhengwola yilweza ya atu akwo waze asolwele upeme. Tala yilweza ya atu aali Mbarnabe ni Tavwita. (Yili. 9:36; 11:22-24) Muhasa kuyuka ha yilweza yo yipema nyi mulilongesa yize Mbimbiliya yakwamba. Ha longeso lie lia wika tala yize ayo alingile hanga akwase akwo. Nyonga ha yize muhasa kulinga hanga ukwase umwe mu usoko we hanji mu chikungulwila. Nawa tala yuma yipema yize yinakalingiwa kuli Tavwita ni Mbarnabe mumu lia kulingila akwo yuma yipema. Muhasa kuyuka chinji ha yilweza yino.

Mutuhasa nawa kunyonga ha yilweza yipema ya atu akwo musono. Chakutalilaho, achinyonga ha mulimo ukalu wa makulwana amu chikungulwila waze ‘akuzanga yuma yipema.’ Nawa kutwavulamine mapangi ashishika waze apwa “alongeshi a yuma yipema” mumu lia yitanga ni yilweza yo yipema. (Titu 1:8; 2:3) Pangi Roslyn yamba ngwenyi: “Sepa liami kakusa tachi hanga akwase ni kukolweza akwo mu chikungulwila. Iye te kakunyonga ha kapinda wo, chocho maaha yimwe ni kwakwasa mu majila akwo nawa. Ami namona ngwami, iye kapwile mutu mupema.”

Yehova kakukolweza atu jenyi hanga ‘afupe yuma yipema.’ (Amo. 5:14) Nyi twalinga chocho muchitukwasa tuzange yize Yehova akwamba ngwo yipema nawa chino muchitukwasa hanga tuzange kulinga yuma yipema.

Twakusa tachi hanga tusolole upeme ni kulinga yuma yipema

Kupwa atu apema kuchafupiwile kukomwesa akwetu hanji kwaha yuma ya ndando yinji. Tala chimwe chilweza: Mba mutondo ukole kanawa, kutushi kuuhinjila meya anji ha chisuho chimuwika, alioze twakuuhinjila ndambu-ndambu ya meya ha yisuho yinji. Chizechene nawa, nyi mutulingila akwetu yuma yipema yikehe-yikehe ha yisuho yinji chino muchisolola ngwo tuli apema.

Mbimbiliya yakututoweza hanga tupwe ‘akulilulieka.’ (2 Timo. 2:21; Titu 3:1) Nyi mutulihulikila ha yize yinalingiwa kuli akwetu, mutumona majila akukwashilamo umwe mutu ha ‘kumulingila yipema mukumukolesa.’ (Roma 15:2) Chino muchihasa kulumbunuka kumwaha yuma yize tuli nayo. (Yishi. 3:27) Chakutalilaho, mutuhasa kusanyika mutu hanga tulie nenyi hamuwika hanji kushimutwina hanga nulitakamise. Nyi tunanyingika umwe yoze unayiji, mutuhasa kumutumina mukanda, kumumeneka hanji kumusanyika ha fone. Chochene, mutuhasa kuwana uhashi unji upema ‘ha kukolesa akwetu, nikulita ni chize chinatela, hanga likahane vumbi kuli waze akwivwa.’—Efwe. 4:29.

Ngwe Yehova, twakufupa kulinga yuma yipema kuli atu eswe. Twakuchilinga hakutwama ni akwetu chakuhona katonde. Jila yimwe yipema yize twakuzangilamo atu ngwe chize Yehova akwazanga, yili kwambujola sango lipema lia Wanangana. Ngwe chize Yesu ambile, twakufupa kulinga yuma yipema chipwe kuli atu waze akutuvwila kole. (Luka 6:27) Hi chipi ko kupwa yimbovu ni kulingila akwenu yuma yipema, mumu “kulimika ni yuma ngwe yino shimbi yakuhi niyimwe.” (Ngala. 5:22, 23) Nyi twalingila akwetu yuma yipema, chipwe muze atu matulinga upi hanji matumwesa lamba, mutuhasa kwambulwila akwetu umwenemwene ni kufumanyisa Zambi.—1 Petu. 3:16, 17.

KULINGA YUMA YIPEMA CHAKUTUYUKISA

“Mutu mupema makaliwahisa mwene.” (Yishi. 14:14) Yiwape yacho yimwe yika? Muze mutulingila akwetu yuma yipema, no matulingila yuma yipema. (Yishi. 14:22) Chipwe muze akwetu keshi kutulingila yuma yipema, nihindu twatamba kwalingila yuma yipema, mumu chino muchihasa kwalumuna nyonga lio ni kutulingila yuma yipema.—Roma 12:20.

Nyi mutulinga yuma yipema ni kwehuka yuma yipi mutuyuka. Mandumbu anji kakwamba ngwo, chino hichinalingiwa kuli ayo. Tala chilweza cha Nancy. Iye yamba ngwenyi, “Muze te ngunakola, napwile ni kulinga yuma ya luchisa, te chishi fumbo lipema hamwe ni vumbi. Alioze muze nalilongesele shimbi ja Zambi ja upeme ni kujikaula, yinguputuka kuwahilila. Haliapwila hinapwa ni ndako jipema hamwe ni vumbi.”

Chikuma chilemu chize mutuhasa kusolwelamo upeme chili kuvwisa Yehova kuwaha. Chipwe ngwe atu anji keshi kumona yize twakulinga, nihindu Yehova kakuyimona. Nawa iye kananyingika hita shimbu twakulinga yuma yipema ni kupwa ni manyonga apema. (Efwe. 6:7, 8) Kuchi iye akutuyukisa? Mbimbiliya yinambe ngwo: Mutu “mupema mawana vumbi kuli Yehova.” (Yishi. 12:2) Kashika tusenu tachi hanga tununge ni kusolola upeme. Mumu Yehova kanalakenya ngwenyi, “uhenya, ni ulemu, ni sambukila, kumuyikapwa kuli eswe akulinga yipema.”—Roma 2:10.

^ kax. 2 Majina amwe kapwa kwalumuna.