Kututuluka ha Chikuma

Kuya ha katalilo wa yikuma

MUTWE WAKULILONGESA 38

‘Tweyenu kuli Yami, . . . mba Yami Mungunuhwimisa’

‘Tweyenu kuli Yami, . . . mba Yami Mungunuhwimisa’

“Tweyenu kuli yami, yenu eswe nwakukilikita nikulemewa, ni yami kumungunuhwimisa.”—MATEU 11:28.

MWASO 17 “Ngunapale”

CHIKUMA CHILEMU *

1. Kulita ni Mateu 11:28-30, chilakenyo chika Yesu ahanyine?

YESU kahanyine chilakenyo chipema kuli mbunga ya atu waze apwile ni kumupanjika. Yamba ngwenyi: ‘Tweyenu kuli yami, . . . mba yami mungunuhwimisa.’ (Tanga Mateu 11:28-30.) Yesu kakahanjikile wika ha chilakenyo chacho, alioze kachisolwele nawa mu yitanga. Chakutalilaho, achinyonga ha yize alingilile pwo yoze wapwile ni musongo upi.

2. Yika Yesu alingile hali pwo yoze te wayiza?

2 Pwo wacho te hahonga, mumu lia musongo wenyi. Iye te hanayi kuli mbuki anji mumu te kakushimbwila ngwo mamuwuka. Iye kamwene lamba ni musongo wacho ha miaka 12, alioze niumwe kakahashile kumuwuka. Kulita ni Shimbi ya Mose, iye kapwile ni luchisa. (Levi 15:25) Chocho yevwa hakutwala kuli Yesu ngwo, mahasa kuwuka atu waze anayiji. Hachino, yaya ni kumufupa. Muze amuwanyine, iye yakwata ku songo lia hina lia Yesu hazehene yahinduka! Alioze, Yesu yalinga yuma yinji hali pwo wacho kuhiana kumuwuka. Chakutalilaho, muze ahanjikile nenyi, iye yamusolwela zango ni vumbi ha kumuvuluka ngwo, “mwanami.” Kwamba pundu, pwo wacho kawanyine uhwimino hamwe ni utakamiso!—Luka 8:43-48.

3. Yihula yika mutukumbulula ha mutwe uno?

3 Twamona ngwetu pwo wacho kayile ndo kuli Yesu. Mwene mwe wasele tachi hanga aye kuli Yesu. Chizechene nawa musono, yetu e twatamba kusa tachi hanga tuye ndo kuli Yesu. Chipwe ngwe, musono Yesu kechi kuwuka mieji waze anayi kuli iye kupalikila mu chikomokeso, nihindu kananungu ni kutusanyika ngwenyi: ‘Tweyenu kuli yami, . . . mba yami mungunuhwimisa.’ Ha mutwe uno, mutukumbululaho yihula yino yitano: Yika twatamba kulinga mba tuye ndo kuli Yesu? Yika Yesu ambile kwamba muze ambile ngwenyi: “Lilemenu ku kanga yami”? Yika mutuhasa kulilongesa ha chilweza cha Yesu? Mumu liaka kulinga mulimo uze Yesu atwehele muchitwaha uhwimino? Kuchi mutuhasa kununga ni kuwana uhwimino ku kanga ya Yesu?

“TWEYENU KULI YAMI”

4-5. Majila aka waze mahasa kututwala kuli Yesu?

4 Jila yimwe ya kuyila kuli Yesu yili kulilongesa chinji yuma yize ambile ni yize alingile. (Luka 1:1-4) Kukushi niumwe yoze matulingila yuma yacho. Yetwene e twatamba kulilongesa hakutwala ku mwono wa Yesu. Yetu nawa twakuya kuli Yesu, muze akutupapachisa ni kupwa tumbaji twenyi.

5 Jila yikwo ya kuya kuli Yesu yili ya kwita ukwaso kuli makulwana amu chikungulwila muze mutufupa ukwaso wacho. Yesu kakuzachisa ‘yawana yino ya atu’ hanga afunge mapanga jenyi. (Efwe. 4:7, 8, 11; Yoa. 21:16; 1 Petu. 5:1-3) Kashika, twatamba kusa tachi hanga tufupe ukwaso wa makulwana. Kanda tushimbwila ngwetu, ayo malota yuma yize tuli nayo mu mbunge ni ukwaso uze tunafupiwa. Tutalenu yize yalingiwile kuli ndumbu Julian. Iye yamba ngwenyi: “Yami nechele mulimo wa Mbetele mumu lia musongo. Hachino, umwe sepa yangulweza ngwenyi te ngunafupiwa ukwaso wa makulwana. Ku uputukilo namwene ngwe ukwaso wacho te kuushi ni ulemu. Alioze kulutwe, yingwita ukwaso wo. Munguhasa kwamba ngwami, ukwaso wacho uli chimwe cha ku yawana yipema yize hingunatambula.” Makulwana ashishika, ngwe waze akwashile Julian mahasa kutukwasa kupwa ni ‘kunyonga cha Kristu,’ chekwamba, kunyingika ni kwimbulula manyonga ni yitanga yenyi. (1 Kori. 2:16; 1 Petu. 2:21) Kwamba pundu, chino chili chawana chipema chize makulwana amu chikungulwila mahasa kutwaha.

“LILEMENU KU KANGA YAMI”

6. Yika Yesu ambile kwamba muze ambile ngwenyi: “Lilemenu ku kanga yami”?

6 Maliji waze Yesu ambile ngwenyi: “Lilemenu ku kanga yami” kota kanalumbunuka ngwo, “Tayizenu wata wami.” Nawa ngwo: “Twamenu mu kanga yami hanga tulieswe tukalakalile Yehova.” Ha yeswayi, kulilema kanga ya Yesu chinatale ha mulimo.

7. Kulita ni Mateu 28:18-20, mulimo uka twatambwile nawa shindakenyo yika tuli nayo?

7 Twakulilema kanga ya Yesu ha kuhana mwono wetu kuli Yehova ni kutupapachisa. Tulieswe mutuhasa kuchilinga, mumu Yesu keshi kwehuka mutu yoze unazange kulingila Zambi ni mbunge yeswe. (Yoa. 6:37, 38) Chikwo nawa, tumbaji eswe a Kristu hanatambula chiteli cha kukalakala hamwe ni Yesu mu mulimo uze amuhele kuli Yehova. Nawa mutuhasa kupwa ni shindakenyo ngwetu, Yesu kali hamwe ni yetu hanga atukwase mu mulimo wacho.—Tanga Mateu 28:18-20.

“LILONGESENU KULI YAMI”

Takamisa Akwenu Ngwe Yesu (Tala maparagrafu 8-11) *

8-9. Mumu liaka atu waze te alikehesa akuya kuli Yesu, nawa yihula yika twatamba kulihula?

8 Atu waze alikehesa te kakuya kuli Yesu. (Mateu 19:13, 14; Luka 7:37, 38) Mumu liaka? Mumu Yesu te kalisa chinji ni A-Fwariseu. Mangana jacho a uwayilo wa A-Yunda, te keshi kuzanga atu nawa te kakulizata chinji. (Mateu 12:9-14) Yesu te kakwete zango nawa mukwa-kulikehesa. A-Fwariseu te kakuzanga hanga aanyingike kuli atu eswe, nawa te kakulimona ngwe alemu kuhiana akwo. Yesu yamba ngwenyi, hi chipema ko kupwa ni yitanga yacho. Chocho, yalongesa tumbaji twenyi hanga apwe akwa-kulikehesa ni kulingila akwo yuma. (Mateu 23:2, 6-11) Atu kapwile ni kwononokena A-Fwariseu mumu te akwaevwila woma. (Yoa. 9:13, 22) Alioze Yesu te kakutakamisa akwo ni kwasolwela zango.

9 Wano kali malongeso alemu waze mutuhasa kulilongesa kuli Yesu. Kashika hita umwe wa kuli yetu katamba kulihula ngwenyi: ‘Shina akwetu kakungumona ngwo, nguli chimbovu nawa mukwa-kulikehesa? Shina nakulinga milimo yize yapwa ngwe kuyishi ulemu hanga ngukwase akwetu? Kutala nakusolwela akwetu umbovu?’

10. Yika Yesu alingile mba akalakale ni akwo?

10 Yesu kaluliekele kanawa chihela hanga akalakale ni akwo, nawa te kakuzanga kwafumba hanga anyingike milimo. (Luka 10:1, 19-21) Iye te kakukolweza tumbaji twenyi hanga amuhule, nawa te kakuzanga kwivwa manyonga jo. (Mateu 16:13-16) Ngwe mutondo uze atumba ha chihela chipema, tumbaji twa Yesu kapwile ni kukolela mu chihela chipema. O kasele shindakenyo ha yize Yesu aalongesele, chocho yema mihuko yipema, chekwamba yasolola yitanga yipema.

Pwako Mutu Mwashi Kuhanjika ne Nawa Linga Usepa

Solola Zango Muze Unambujola

Pwako Mukwa-kulikehesa Nawa Chikilikita *

11. Yihula yika twatamba kulihula?

11 Nyi uli ni umwe wata hali akwenu, lihule ngwe: ‘Kuchi nakutwama ni akwetu ku mulimo hanji ku zuwo? Shina nakusolola sambukila mukachi ka akwetu? Shina nakukolweza akwetu hanga anguhule? Kutala nakuzanga kwivwa manyonga jo?’ Kwamba pundu, niumwe wa kuli yetu kazangile kupwa ngwe A-Fwariseu, waze te akwivwa kupihia nyi akwo maahula, nawa te akuhungumiona waze katayijile manyonga jo.—Marku 3:1-6; Yoa. 9:29-34.

“KUMUNUWANA UHWIMINO”

12-14. Mumu liaka mulimo uze Yesu atuhele wakutwaha uhwimino?

12 Mumu liaka mutuhasa kwamba ngwetu, twakuwana uhwimino mu mulimo uze Yesu hanatwehe? Kuli yikuma yinji, alioze tutalenu wika yimwe.

13 Tukwete tulayi apema. Yehova, Kalayi wetu Munene, iye hi mwata mukalu ko hanji yoze keshi kusakwilila tuvumbi twenyi. Iye kakulemesa chinji mulimo uze twakumulingila. (Hepre. 6:10) Kakutwaha tachi jize tunafupiwa hanga tumbate yiteli yetu. (2 Kori. 4:7; Ngala. 6:5) Yesu, Mwanangana wetu kakutwaha chilweza chipema cha kutwama ni akwetu. (Yoa. 13:15) Nawa makulwana amu chikungulwila waze akutufunga kakwimbulula Yesu, “kafunga munene.” (Hepre. 13:20; 1 Petu. 5:2) Mba atulongese ni kutufunga, ayo kakusa tachi hanga apwe ni hamu, umbovu ni kututakamisa.

14 Tukwete masepa apema. Kukushi atu akwo hano hashi waze ali ni mulimo upema ngwe yetu, nawa akwete masepa waze akwazanga. Achinyonga ha chino: Yetu twakukalakala ni mandumbu jetu waze akwete yitanga yipema, chipwe chocho keshi kulinangamisa. Ayo kakwete utotombo unji alioze keshi kulimona ngwe kahiana akwo. Ayo nawa keshi kutumona wika ngwe tuli akwa-milimo-ni-akwo, alioze ngwe masepa. Nawa mumu lia zango, ayo mahasa kuhana mwono wo hamukunda wa yetu!

15. Kuchi twakulivwa ha mulimo uze twakulinga?

15 Tukwete mulimo upema. Yetu twakulongesa atu umwenemwene hakutwala kuli Yehova nawa twakusolola ngwetu, Ndiapu mukwa-mahuza. (Yoa. 8:44) Satana kakutwika atu yilemu yize o keshi kuhasa kumbata. Chakutalilaho, iye kanazange tufuliele ngwetu, Yehova keshi kukonekena shili yetu nawa kutwatelele zango lienyi. Wano kali mahuza api chinji nawa yilemu yikalu kumbata! Alioze muze twakuya kuli Kristu, iye kakukonekena shili yetu. Nawa umwenemwene uli ngwo, Yehova kakutuzanga chinji. (Roma 8:32, 38, 39) Chili chiwape chinene kukwasa atu ajikijile kuli Yehova ni kupwa ni mwono upema!

NUNGENU NI KUWANA UHWIMINO KU KANGA YA YESU

16. Kulisa chika chiliko ha yilemu yize Yesu akutwita hanga tumbate ni yize twakumbata hita tangwa?

16 Yilemu yize Yesu akutwita hanga tumbate yinalise ni yize twakumbata hita tangwa. Chakutalilaho, kusongo lia mulimo wa hita tangwa, atu anji keshi kuhonga wika, alioze kakuhona nawa uwahililo. Alioze, muze twakukalakalila Yehova ni Yesu, twakuwahilila chinji. Hanyima lia umwe mulimo mutuhasa kuhonga, chipwe chocho ha tangwa liacho twakusa tachi hanga tuye ni kukunguluka. Alioze muze mutufuna ku kukunguluka, twakupwa ni uwahililo hamwe ni tachi. Chino che chakulingiwa nawa, muze mutuya ni kwambujola ni muze mutulinga longeso lia wika lia Mbimbiliya. Muze twakulikolweza hanga tulinge yuma yino, twakuwahilila ni kupwa ni tachi.

17. Mumu liaka twatamba kunyingika haze hasulila tachi jetu? Nawa mumu liaka twatamba kukeya?

17 Twatamba kunyingika ngwetu, hita mutu kali ni haze hasulila tachi jenyi. Kashika twatamba kukeya ha kusakula yilemu yize mutumbata. Chakutalilaho, mutuhasa kwenyeka tachi jetu ha kufupa chinji yikumba ya musunya. Ha shimbu limwe, umwe mukweze pichi yahula Yesu ngwenyi: “Kuchi mungulinga, hanga ngukahinge mwono wa mutolo?” Mukweze wacho te kakwononokena Shimbi ya Mose. Nawa kota te mutu mupema, mumu mukanda wa Marku unahanjika pundu ngwo Yesu “wamuzangile.” Hachino, Yesu yalweza mukweze wacho ngwenyi: ‘Yako ulanjise yeswayo uli nayo, hanga wize upwe kambaji kami.’ Mukweze wacho yaliteta kulu mu jila kulu mu yambu. Iye kazangile kukaula Yesu, alioze kota kakazangile kuhichika “upite wunji” uze apwile nawo. (Marku 10:17-22) Hachino, iye yalituna kanga yize amuhele kuli Yesu, yanunga ni kupwa kapinji ka “upite.” (Mateu 6:24) Nyi yena, yika te musakula kulinga?

18. Yika twatamba kulinga hita shimbu nawa mumu liaka?

18 Hita shimbu, chili chipema kuhengwola yuma yize twazanga chinji ku mwono wetu. Mumu liaka? Mumu chino muchitukwasa kunyingika nyi tunazachisa kanawa tachi jetu. Tutalenu yize yalingiwile kuli ndumbu Mark. Iye yamba ngwenyi: “Ha miaka yinji te nakunyonga ngwami, ngukwete mwono washi. Napwile pionelu, alioze nihindu te nakuzanga kupwa ni mbongo jinji hanga ngupwe ni mwono upema. Te nakulihula ngwami, mumu liaka mwono wami unakale chichize? Alioze, yingunyingika ngwami te nakulihulikila wika ku yuma yize nakuzanga chakuhona kuhana kuli Yehova mashimbu ni tachi jize atela.” Mark yalumuna nyonga ni mwono wenyi hanga apwe ni mashimbu anji akukalakalila Yehova. Yamba ngwenyi: “Ha mashimbu amwe nakulipikala chinji hakutwala ku mbongo. Alioze ni ukwaso wa Yehova ni Yesu, ngunahase kukumba yipikalo yacho.”

19. Mumu liaka chili chilemu kupwa ni nyonga lialita?

19 Nyi tunazange kununga ni kuwana uhwimino ku kanga ya Yesu, twatamba kulinga yuma yitatu. Chitangu, twatamba kupwa ni nyonga lialita. Amu mulimo uze twakulinga uli wa Yehova, kashika twatamba kuulinga kulita ni upale wenyi. Yetu tuli akwa-milimo, alioze Yehova kali mwenya mulimo. (Luka 17:10) Kashika, nyi mutweseka kulinga mulimo wa Yehova ku nyonga lietu, mutulipinjisa wika yetwene. Achinyonga yize yakulingiwa kuli ngombe yoze uli mu kanga ya kako, alioze mafupa kuya kuze anazange. Ngombe wacho, chipwe ngwe kali ni tachi, nihindu mahonga nawa mahasa kulilemeka. Chizechene nawa, nyi twalinga yuma kulita ni upale wa Yehova, muchitukwasa kulinga yuma yize muyisoloka ngwe yikalu ni kukumba yipikalo yetu. Iwuluka ngwe, nyi Yehova mazanga hanga chimwe chilingiwe, niumwe keshi kuhasa kumukinda!—Roma 8:31; 1 Yoa. 4:4.

20. Nyonga lika twatamba kupwa nalio ha kumbata kanga ya Yesu?

20 Chamuchiali, linga mulimo wa Zambi ni nyonga lialita. Chuma chize muchitukwasa chili kuhalisa Tata yetu wa zango, Yehova. Ku sekulu yitangu, atu waze akawile Yesu ni nyonga lia kuzo, kahonene uwahililo chocho yahichika kanga ya Yesu. (Yoa. 6:25-27, 51, 60, 66; Fwili. 3:18, 19) Alioze, waze te akukalakala mumu lia kuzanga Zambi ni enyembo jo, kambachile kanga ya Yesu ni uwahililo ku mwono wo weswe, nawa yatambula kutalatala cha kuyula hamwe ni Kristu mu malilu. Chino muchihasa kulingiwa kuli yetu. Nyi mutumbata kanga ya Yesu ni nyonga lialita, mutukalakala ni chiseke.

21. Kulita ni Mateu 6:31-33, yika mutuhasa kushimbwila hanga Yehova alinge?

21 Chamuchitatu, twatamba kushimbwila yuma ni nyonga lialita. Muze twakutayiza kanga ya Yesu, twakusakula kwashiwisa mwono wetu ni kukalakalila chinji Yehova. Yesu kambile ngwenyi, akwa-kole jetu te matuhungumiona. Alioze mutuhasa kushimbwila ngwetu, Yehova matwaha tachi jize tunafupiwa hanga tunyongonone mu kapinda mweswawo. Nyi twanyongonona, acho mba mutupwa ni tachi. (Tia. 1:2-4) Chikwo nawa, mutuhasa kushimbwila ngwetu Yehova matwaha yize tunafupiwa, Yesu matufunga nawa mandumbu jetu matukolweza. (Tanga Mateu 6:31-33; Yoa. 10:14; 1 Tesa. 5:11) Kwamba pundu, tuli ni yeswe yize tunafupiwa hanga tunyongonone!

22. Ha yika mutuhasa kusakwilila?

22 Pwo yoze wapwile ni musongo wa kuhita manyinga kawanyine uhwimino ha tangwa lizeliene amuwukile kuli Yesu. Alioze, mba anunge mu uhwimino wacho, iye te katamba kupwa kambaji ka Kristu. Kunyonga lie, chiyulo chika iye te atamba kukwata? Nyi kasakwile kumbata kanga ya Kristu, iye makayula hamwe ni Yesu mu malilu. Hachino, yeswayo echele ku mwono wenyi hanga akaule Yesu kutuchi kuhasa kuyitesa ni chiwape chacho! Kashika, chipwe ngwe tukwete kutalatala cha kutwama hano hashi hanji kuya mu malilu, nihindu mutuhasa kusakwilila ha kutayiza chilakenyo chino cha Yesu ngwenyi: “Tweyenu kuli Yami!”

MWASO 13 Kristu, Chilweza Chetu

^ kax. 5 Yesu kanatusanyika hanga tuye kuli iye. Yika twatamba kulinga mba tusolole ngwetu tunatayiza kusanyika chacho? Mutwe uno muukumbulula chihula chino, nawa mutukwasa tunyingike chize mutuhasa kuwana uhwimino ha kukalakala hamwe ni Kristu.

^ kax. 60 ULUMBUNWISO WA YIZULIE: Yesu kahanyine uhwimino kuli akwo mu milali yinji, chekwamba kwatakamisa.

^ kax. 66 ULUMBUNWISO WA YIZULIE: Chizechene ngwe Yesu, umwe ndumbu kanatakamisa akwo mu milali yeka ni yeka