Kututuluka ha Chikuma

Kuya ha katalilo wa yikuma

MUTWE WAKULILONGESA 48

Manununenu Milimo yize Nwaputukile

Manununenu Milimo yize Nwaputukile

“Manununenu ye milimo.”—2 KORI. 8:11.

MWASO 35 “Shindakenya ha Yuma Yahiana Kupema”

CHIKUMA CHILEMU *

1. Yika Yehova akutwecha hanga tulinge?

YEHOVA kakwecha hita mutu asakule chize anazange hanga mwono wenyi upwe. Iye kakutulongesa chize mutuhasa kukwata yiyulo yipema. Kashika, nyi twakwata yiyulo yize muyimuvwisa kuwaha, iye matukwasa hanga tufumbuke ku mwono. (Samu 119:173) Hachino, nyi twakaula ni mana yuma yize twakulilongesa mu Mbimbiliya, mutukwata yiyulo yipema.—Hepre. 5:14.

2. Kapinda muka mahasa kwiza hanyima lia kukwata chimwe chimwe chiyulo?

2 Chipwe muze mutukwata chiyulo chipema, nihindu mutuhasa kuwana kapinda wa kumanununa yize twaputukile. Tutalenu yilweza yimwe: Umwe ndumbu mukweze makwata chiyulo cha kutanga Mbimbiliya yeswe. Kuuputukilo wa jimwe poso maputuka kanawa, alioze hamukunda wa yuma yimwe mecha. Umwe pangi makwata chiyulo cha kupwa pionelu wa shimbu lieswe, alioze keshi kuhasa kuputuka ha shimbu lize mwene atesele kuputuka mulimo wacho. Chimwe chizavu cha makulwana amu chikungulwila makwata chiyulo cha kuputuka kumeneka mandumbu amu chikungulwila, alioze hakupalika cha tukweji anji kechi kulinga nichimwe. Yiyulo yeswayi yinalisa, alioze kuli chuma chimwe chalifwa. Atu wano eswe kakwachile yiyulo alioze kakayikawile. Akwa-Kristu atangu waze te atwama mu Korindu no kapalikile mu kapinda ngwe yono. Yika mutuhasa kulilongesa hali ayo?

3. Chiyulo chika mandumbu mu Korindu akwachile, alioze yika yalingiwileko?

3 Ha mwaka 55 M.J mandumbu mu Korindu kakwachile chiyulo chilemu. Ayo kevwile ngwo mandumbu jo mu Yerusaleme ni mu Yundeya te kanafupiwa ukwaso, nawa ngwo yikungulwila yikwo te kanakungu mbongo hanga aakwase. Hamukunda wa kupwa atu apema ni yihanyi, mandumbu mu Korindu yakwata chiyulo cha kukunga mbongo hanga aakwase, nawa yahula postolo Paulu chize te mahasa kuchilinga. Paulu yatuma usongwelo ku chikungulwila chacho, nawa yasakula Titu hanga akwase kutambula mbongo jize te anakungu. (1 Kori. 16:1; 2 Kori. 8:6) Hakupalika cha amwe tukweji, Paulu yevwa ngwo mandumbu mu Korindu te kanda achiputuka kukunga mbongo. Hamukunda wa chino, chapwile chikalu kutuma mbongo jize ayo akungile mu Yerusaleme hamwe ni mbongo jize yikungulwila yikwo akungile.—2 Kori. 9:4, 5.

4. Ngwe chize 2 A-Korindu 8:7, 10, 11, unambe, yika Paulu akolwezele A-Korindu hanga alinge?

4 Mandumbu mu Korindu kakwachile chiyulo chipema, chocho Paulu yaachichimieka ha ufulielo wo ukolo ni kupwa yihanyi. Alioze Paulu yaakolweza hanga amanunune yize aputukile. (Tanga 2 A-Korindu 8:7, 10, 11.) Chilweza cho chinatulongesa ngwo, chipwe akwa-Kristu ashishika no mahasa kupwa ni kapinda wakukaula chiyulo chipema.

5. Yihula yika mutukumbulula ha mutwe uno?

5 Chizechene ngwe mandumbu mu Korindu, ni yetu mutuhasa kupwa ni kapinda wa kulinga yize twatesele. Mumu liaka? Mumu tuli yihenge, hanji mutuhasa kupwa ni ndako yakwamba ngwo mutuyilinga hanyima. Yuma yize yakulingiwa susumuku hanji yakupwa chipwila muyihasa kutukwika kulinga yuma yize twatesele. (Chilu. 9:11; Roma 7:18) Yika twatamba kulinga nyi tunafupiwa kuhengwola chiyulo chize twakwachile ni kunyingika nyi chinafupiwa kuchalumuna nyi ka? Nawa yika muyitukwasa hanga tumanunune yize twapukile?

SHIMBU KANDA UKWATA CHIMWE CHIYULO

6. Mumu liaka chakufupiwa kwalumuna yiyulo yimwe?

6 Yiyulo yimwe yilemu kutwatambile kuyalumuna. Chakutalilaho, kutwatambile kwalumuna chiyulo cha kuwayila Yehova, ni cha kununga ni kushishika kuli yoze twalimbata nenyi. (Mateu 16:24; 19:6) Alioze, kuli yiyulo yize mutuhasa kwalumuna. Mumu liaka? Mumu yuma yakwalumuka. Mba yika muyihasa kutukwasa kukwata yiyulo yipema?

7. Yika twatamba kwita mu yilemba, nawa mumu liaka?

7 Lemba ni kwita mana. Yehova kasongwelele Tiangu hanga asoneke ngwenyi: “Nyi kachi umwe wa kuli yenu mahona mana, akete kuli Zambi yoze wakuhana kuli eswe ni kuvungumuna.” (Tia. 1:5) Niumwe wa kuli yetu uli ni mana a kulinga yuma yeswe wakuhi. Kashika, eta kuli Yehova hanga akukwase muze mukwata chiyulo ni muze mufupiwa kuhengwola kanawa chiyulo chacho. Iye makukwasa kukwata yiyulo yipema.

8. Yika twatamba kulinga shimbu kanda tukwata chimwe chiyulo?

8 Hengwola kanawa mikanda. Hengwola Liji lia Zambi, tanga mikanda ya ululikiso wa Yehova nawa hanjika ni atu waze mahasa kukwaha yiyulo yipema. (Yishi. 20:18) Chili chilemu chinji kuhengwola mikanda yetu, shimbu kanda ukwata chiyulo cha kwalumuna umwe mulimo, kwaluka ku chihela chikwo hanji kulinga mulimo uze muukukwasa kununga mu mulimo wa Yehova.

9. Kuchi muhasa kuyuka nyi wapwa ni mbunge yipema hali yena mwene?

9 Hengwola kanawa yize wakulinga. Yehova keshi kutala wika ha yiyulo yetu, alioze mumu liaka tunayikwate. (Yishi. 16:2) Iye kanazange hanga tupwe ni mbunge yipema ha yuma yeswe yize mutulinga. Kashika, muze mukwata chimwe chiyulo, pwako ni mbunge yipema kuli yena mwene hamwe ni akwenu. Lihule ngwe: ‘Mumu liaka ngunakwate chiyulo chino?’ Nyi kutushi ni mbunge yipema, muchipwa chikalu kulinga yize twatesele. Chakutalilaho, umwe ndumbu mukweze makwata chiyulu cha kupwa pionelu wa shimbu lieswe. Alioze hakupalika cha mashimbu, maputuka kupwa ni kapinda wakukumbanyisa maola nawa keshi kupwa ni uwahililo mu mulimo wa kwambujola. Mukweze wacho mahasa kunyonga ngwe, kupwa pionelu muchivwisa Yehova kuwaha. Alioze nyonga lienyi hanji liapwile wika kuvwisa kuwaha yisemi jenyi ni atu akwo.

10. Yika yakukwasa mutu alumune mwono wenyi?

10 Tutalenu chilweza cha umwe longi wa Mbimbiliya yoze unazange kwecha kushipa makanya. Kuuputukilo, iye mecha kushipa makanya ha poso yimuwika hanji jiali, alioze machilinga ni kapinda mweswe. Hachino, maholokela mu muheto wacho nawa. Alioze tangwa limwe, iye makumba ndako yacho! Zango lienyi hali Yehova ni kuzanga kumuvwisa kuwaha lie liamukwasa kwalumuka.—Kolo. 1:10; 3:23.

11. Mumu liaka watamba kunyingika kanawa yize unazange kulinga?

11 Nyingika yize hiunatese. Nyi wanyingika yize unazange kulinga, muchipwa chashi kumanununa yize waputukile. Chakutalilaho, hanji wakwachile chiyulo cha kutanga mashimbu eswe Mbimbiliya. Alioze, nyi kuushi ni umwe katalilo, muchipwa chikalu kulinga yize watesele. * Tutalenu chilweza chikwo: Makulwana a chimwe chikungulwila makwata chiyulo cha kumeneka mandumbu amu chikungulwila ha yisuho yinji. Alioze hakupalika cha mashimbu ayo kechi kukaula chiyulo chacho. Mba yuma yende kanawa, makulwana amu chikungulwila mahasa kulihula ngwo: “Shina tunanyingika mandumbu waze twatamba kuya ni kumeneka? Kutala hitwatesa tangwa ni maola waze mutukaya ni kwameneka?”

12. Yika hanji muhasa kulinga, nawa mumu liaka?

12 Nyonga haze hasulila tachi je. Niumwe wa kuli yetu uli ni mashimbu hanji tachi ja kulinga yeswe yize akuzanga wakuhi. Kashika, nyonga haze hasulila tachi je hanji ngwo pwako mwashi. Nyi wamona ngwe chiyulo wachile kuuchi kuhasa kuchimanununa, hanji muhasa kuchalumuna. (Chilu. 3:6) Haliapwila, tunyongenu ngwetu hiwahengwola chiyulo chize wakwachile, hiwalumuna yize te unafupiwa ni kumona ngwo muhasa kuchikaula ku mwono we. Yika muyihasa kukukwasa kumanununa yize waputukile? Tutalenu majila atano.

MAJILA WAZE MUHASA KULINGILAMO YIZE WATESA

13. Kuchi muhasa kupwa ni tachi ja kulinga yuma yize watesele?

13 Lemba ni kwita tachi hanga uhase kulinga yimwe. Zambi makwaha tachi ja kulinga yuma ni kukaula kanawa yiyulo ye. (Fwili. 2:13) Eta spiritu yisandu ya Yehova hanga yikwehe tachi jize mufupiwa. Nyi wamona ngwe yilemba ye yinashimbula chinji hanga ayikumbulule, nunga ni kulemba wika. Ngwe chize Yesu ambile: “Nungenu ni kwita spiritu yisandu, mba kumakanwaha.”—Luka 11:9, 13.

14. Kuchi shimbi yili ha Luka 14:28, muyihasa kukukwasa kumanununa yize hiunatese?

14 Linga katalilo. (Tanga Luka 14:28.) Mba umanunune umwe mulimo, watamba kulinga katalilo ni kukaula kanawa yize watesele. Yino ye twatamba kulinga muze mutukwata chimwe chiyulo. Soneka kanawa yuma yize watesa ni chize mukaula chiyulo chize wakwata. Eseka kuteta milimo yikalu ha milimo yashi. Chino muchikukwasa kukaula kanawa katalilo we. Chakutalilaho, Paulu kakolwezele mandumbu mu Korindu hanga apwe ni kuchiza jimwe mbongo ha tangwa “litangu lia” poso hanga ahane mulambu. Hachino, te kuchishi kupwa ni ulemu kutambula milambu yeswe chisuho chimuwika muze iye maheta. (1 Kori. 16:2) Kashika kuteta milimo yikalu ha milimo yikehe-yikehe muchihasa kukukwasa hanga weche kuhonga chinji.

15. Hanyima lia kulinga umwe katalilo, yika muhasa kulinga?

15 Soneka katalilo we. Chino muchikukwasa kulinga yuma yize wasoneka ha katalilo wacho. (1 Kori. 14:40) Chakutalilaho, chizavu cha makulwana amu chikungulwila, katambwile usongwelo wa kutongola mukulwana umuwika, hanga apwe ni kusoneka hita chiyulo chize makwata mu chizavu cha makulwana amu chikungulwila. Mukulwana yoze atongola, katamba kusoneka yoze asakula hanga alinge umwe mulimo ha mashimbu waze atesanga. Nyi makaula usongwelo wacho, muchipwa chashi makulwana amu chikungulwila kukaula kanawa chiyulo chize akwachile. (1 Kori. 9:26) Eseka kulinga chizechene ku mwono we wa hita tangwa. Chakutalilaho, soneka ha katalilo we yuma yize unazange kulinga hita tangwa. Kusulaho, soneka mu yimako-yimako yuma yize muzanga kulinga chitangu. Chino kuchichi kukukwasa wika kumanununa yize waputukile, alioze muchikukwasa nawa kulinga yuma yinji ha shimbu likehe.

16. Jila yika yilemu yize muyitukwasa kukaula chimwe chiyulo, nawa kuchi A-Roma 12:11, anachisolola?

16 Sako tachi. Kukaula umwe katalilo ni kumanununa yize waputukile chakufupiwa tachi. (Tanga A-Roma 12:11.) Paulu kalwezele Timoteu hanga “anunge ni kulikolweza ku kutanga” hamwe ni ‘kunyongonona’ ha kupwa longeshi mupema. Chiyulo chino chinakwata ha chuma cheswacho mutuzanga kulinga mu mulimo wa Yehova.—1 Timo. 4:13, 16.

17. Kuchi mukanda wa A-Efwesu 5:15, 16 muhasa kutukwasa kukaula kanawa katalilo wetu?

17 Zachisa kanawa mashimbu je. (Tanga A-Efwesu 5:15, 16.) Tesa mashimbu ni maola waze unazange kulinga yuma yize watesa, nawa kanda walumuna mashimbu jacho. Kanda ushimbwila hanga kupwe mashimbu apema mba ulinge yimwe, mumu mashimbu jacho kechi kuheta. (Chilu. 11:4) Kanyama hanga uhone kwecha yuma yize kuyishi ulemu yikulie mashimbu ni tachi jize te watamba kuzachisa ha yuma yilemu. (Fwili. 1:10) Nyi muchilita, linga yuma ha mashimbu waze akwenu mahona kukupinjisa. Lweza akwenu ngwo, ha mashimbu jacho yena mulihulikila ha chimwe chuma. Nyi muchilita jima telefone ye, nawa fupa kutanga mesagem je ha mashimbu eka. *

18-19. Yika muyikukwasa uhone kwecha kukaula chiyulo chipema chipwe muze muwana chimwe chikwiko?

18 Lihulikile ha yize muhasa kuzuka. Kufumbuka cha chimwe chiyulo, chapwa ngwe mutu yoze wenda umwe wenyi ni kuheta kawana. Nyi chamwenemwene unazange kuheta kuze unayi, watamba kununga mu wenyi wacho chipwe ngwe muwana chikwiko mu tapalo ni kukondoloka mu jila yikwo hanga uhete kuze unayi. Chizechene nawa, nyi twalihulikila ha yize mutuzuka hamukunda wa yiyulo yetu, kutuchi kuhonga ni kawashi muze mutuwana chimwe chikwiko hanji chipwe muze mutufupiwa kukondoloka.—Ngala. 6:9.

19 Chili chikalu kukwata yiyulo yipema ni kuyikaula kanawa. Alioze ni ukwaso wa Yehova, muhasa kupwa ni mana hamwe ni tachi jize mufupiwa hanga umanunune yeswe yize waputukile.

MWASO 65 Tunungenu Lume!

^ kax. 5 Shina hiunalinyenge kama mumu lia chiyulo chize wakwachile? Kutala chili chikalu kukwata chiyulo chipema ni kuchikaula? Mutwe uno muukukwasa kukumba kapinda wacho nawa muusolola chize muhasa kumanununa milimo yize waputukile.

^ kax. 11 Mba akukwase kululieka kanawa katalilo we wakutanga Mbimbiliya, zachisa mushete unambe ngwo, Programação de Leitura da Bíblia”, uli ha jw.org®.

^ kax. 17 Tala yikuma yikwo ya chize muhasa kuzachisa kanawa mashimbu je, ha mutwe unambe ngwo, “20 modos de criar mais tempo”, ha Despertai! ya abril wa 2010.