Kututuluka ha Chikuma

Kuya ha katalilo wa yikuma

MUHASA KUTEPULULA KUSAKALALA

Kusakalala Yika Chinalumbunuka?

Kusakalala Yika Chinalumbunuka?

Kusakalala chili kuhonga ku mujimba mumu lia ponde hanji chuma chikwo. Wongo wakutuma sango ku mujimba hanga utusule hormônio jinji. Hormônio jacho yakwalumuna kukalakala cha manyinga ni kuhwima, jakuwezela kulilambila cha mbunge ni kukalisa mijipa ni misunya ya mujimba wa mutu. Shimbu kanda unyingika yize yinalingiwa haze uli, mujimba wene wakulinga yuma yino hanga ukutoweze. Muze ponde yakupalika mujimba wakuhiluka ngwe chize wapwanga ni kukalakala kanawa.

UPEME NI UPI WA KUSAKALALA

Kusakalala hi chipi ko mumu chakutwala mujimba we hanga ulinge yimwe muze unalipikala hanji muze mukusoloka ponde. Kusakalala chakuputukila mu wongo. Upeme wa kusakalala uli ngwo, chakwecha kulinga yuma ni kawashi. Nyi musakalala yimwe ndambu, chino muchikukwasa kulinga yize hiunatese ni kwanda nota jipema ha cheseko ku shikola, muze anakwihujola hakutwala ku mulimo ni muze mulinga yiheho.

Alioze, nyi musakalala mashimbu eswe hanji chinji kuhiana, muchihasa kukunehena misongo. Nyi mashimbu eswe uli mbunge “helu-helu,” muhasa kuyiza, kwivwa-vwa uli hanji chinyengo ni kuyiza yikola ya mutwe. Yitanga ye ni chize wakutwama ni akwenu muyalumuka. Kusakalala cha mutapu au chakutwala atu apwe yizengi, kunwa droga, kunwa yitumbo chamunwina, kulia chinji, kushipa makanya ni yuma yikwo yipi. Muchihasa nawa kutwala mutu kulivutula ni kawashi, kulema ku mbunge (depressão), kulivwa ukawenyi ni kupwa lume ni nyonga lia kulishiha.

Chipwe ngwe kusakalala kuchishi kukwata hali atu eswe mu mutapu umuwika, nihindu muchihasa kuneha misongo yinji. Muchihasa nawa kupihisa mujimba wa mutu.