Kututuluka ha Chikuma

Kuya ha katalilo wa yikuma

Mumu Liaka Musono Atu Anji Keshi Kuvumbika Mwono?

Mumu Liaka Musono Atu Anji Keshi Kuvumbika Mwono?

MUMU LIAKA KUVUMBIKA MWONO CHILI CHILEMU?

Yitanga yimwe muyihasa kusa mwono wetu ni mwono wa akwetu mu ponde.

  • Kushipa makanya kuchishi kuneha wika musongo wa cancer, alioze chakukwika nawa mujimba uhone kukinda musongo wacho. Atu anji kakufwa ni musongo wa cancer wa yihunguhungu, mumu lia kushipa hanji kutwama hamuwika ni waze anashipa.

  • Kulozeka cha mata, chakuneha mwongo kuli atu hita mwaka. Umwe mukanda wa Universidade Stanford unambe ngwo: “Chipwe waze keshi kulemana ku [mata akuloza ku shikola], kakupwa ni woma ha miaka yinji, chino chakwanehena lamba linji.”

  • Waze akwendesa muze manwa walwa hanji droga, kakuneha ponde mu matapalo hanji mu wendelo wa atu. Atu waze keshi kulemesa mwono kakusa mwono wa akwo mu ponde.

YIZE MUHASA KULINGA

Funga mwono we. Shimbu lichiliko lia kwecha yitanga yipi, ngwe kushipa, kuzengewa ni kunwa droga. Yitanga yacho muyihasa kupihisa mwono we, wa asoko je ni wa atu ku chihela kuze watwama.

“Tulipemesenu ku luchisa mweswe wa musunya.”—2 A-Korindu 7:1.

Pwako ni nyonga lia kulifunga. Mba wehuke ponde, lulieka zuwo lie kanawa. Watamba nawa kwendesa kanawa mashinyi je ni kununga kwalulieka. Kanda wecha hanga akwenu akushinjile kulinga mulimo uze muhasa kukulemeka hanji kukushiha.

“Ha kutunga mazuwo aha, munutunga yisakala ha fulumba jenu, kuchina mununeha mulonga wa manyinga ha mazuwo jenu ha kuholokaho mutu.”—Shimbi Yamuchiali 22:8. a

Pwako chimbovu. Kulemesa mwono chinachingi chize twakumona atu a minyachi yeswe, mavungu eswe ni a mutapu weswe. Katonde ni kole kakuneha upupilo ni jita hano hashi.

“Mbilenu mutapu weswe wa toto, ni ufwatulo, ni utenu, ni zungo, ni matuka, ni yuma yeswe yipi. Alioze, sololenu utu kuli umwe ni mukwo.”—A-Efwesu 4:31, 32.

YUMA YIZE TUNALINGI

Yela ja Yehova kakulongesa atu hanga alifunge ku yitanga yipi ni kupwa ni mwono upema. Malongeso jetu a Mbimbiliya kakukwasa atu hanga eche yitanga yize muyihasa kusa mwono wo mu ponde.

Muze twakutunga yihela yetu ya kulikungulwila, twakusa tachi hanga tuhone kulilemeka. Akwa-kulihana eswe waze akuya ni kukwasa kutunga yihela yetu ya kulikungulwila ni yihela yikwo yize yakukwasa mulimo wetu wakulongesa Mbimbiliya, kakwafumba hanga achine kulilemeka. Yihela yetu kakuyihengwola shimbu ha shimbu hanga amone nyi yinapeme, nyi nawa yinakaula shimbi ja kulifunga ku chihela kuze twatwama.

Twakukwasa kuze kwalingiwa luyinda. Ha mwaka uze wapalika, hashi heswe twakwasanga ku yihela yize kwalingiwanga luyinda yoze wasanga mwono wa atu mu ponde. Chikwo nawa, twahananga ukwaso wa unji wa 12 milhões ya dólares hanga tukwase mandumbu waze apalikanga mu luyinda.

Muze musongo wa Ebola unakashiha atu mu África Ocidental ha mwaka (2014) ni mu República Democrática ya Congo ha mwaka wa (2018), tunakafumba atu ha chize mahasa kulifunga hanga musongo uchine kulimwanga. Yitutuma amwe mandumbu waze akutumanyinako hanga akahanjike hakutwala ku chize “kwononoka muchihasa kulamwina mwono.” Yituhana yikwachilo ya kusanyina nayo ku moko hanga atu asane ku moko shimbu kanda achinjila ku yihela yetu ya kukungulukila. Yitulongesa nawa ulemu wa kusana ku moko ni chize mutuhasa kulifunga ha yuma yikwo.

Mu Serra Leoa umwe mutambi mu chisaji cha jila ya fuji yiuchichimieka Yela ja Yehova ha kukwasa mandumbu jo ni waze hi Yela ja Yehova ko ha chize mahasa kulifunga ku katutu wa Ebola.

Yikwachilo ya kusanyina ku moko ku Zuwo lia Wanangana ha mashimbu a musongo wa Ebola ha mwaka wa 2014 ku Libéria

a Ku shakulu, asoko ni atu akwo te kananyingika ngwo katamba kulinanga hanga alifunge ku misongo.