Mukwa-kulikolweza keshi kwecha hanga yipikalo yimuhongese ha mashimbu anji. Iye kakuhasa kulinga chino mumu lia kupalika mu yipikalo ha yisuho yinji. Ngwe chizechene mwana akulimbuka ha mashimbu amwe muze akulilongesa kwenda, mukwa-kulikolweza mahasa kulimbuka mashimbu amwe mba alilongese hakutwala ku chize mahasa kufumbuka ku mwono wenyi.

Twanuke amwe kakulivwa chipi muze akuhona kulinga chimwe chuma ni muze mapalika mu yuma yikalu hanji muze atu akwo akutongola tupalia two. Muze yuma yino yakulingiwa, twanuke akwo kakuhonga. Alioze, ayo katamba kunyingika kanawa yikuma yino:

• Kutushi kuhasa kufumbuka mu yuma yeswe twakulinga.—Tiangu 3:2.

• Mutu mweswe kakupalika mu yipikalo yimwe.—Chilumbununyi 9:11.

• Kutambula fumbo chakukwasa hanga ulilongese.—Yishima 9:9.

Kupwa mukwa-kulikolweza muchihasa kukwasa mwane kujikiza muze mapalika mu yuma yikalu.

Muze mwane mahona kulinga yimwe.

SHIMBI YA MBIMBILIYA: “Mukwa ululi makalimbuka yisuho shimbiali hindu makatuka nawa.”—Yishima 24:16.

Kwasa mwane muze mapalika mu kapinda. Ngwe chilweza, yika iye malinga nyi kahashile kupalika mu chimwe cheseko ku shikola? Hanji iye mecha kulilongesa ni kwamba ngwenyi, “Chishi kulinga nichimwe chuma chalita!”

Mba anunge ni kulikoweza, longesa mwane amone yize muyimukwasa kununga ni kulinga yuma kanawa. Hachino, iye mahasa kukumba kapinda wenyi ni kulinga yuma yalita.

Chikwo nawa, ha mashimbu amwe, echa kukwasa mwane muze mapwa mu umwe kapinda. Shimbu ulinge chino, mukwase hanga mwene ahase kunyingika yize malinga. Yena muhasa kumuhula ngwe, “Yika muhasa kulinga mba upwe ni shindakenyo lia yuma yize anakulongesa?”

 Muze mukusoloka umwe kapinda.

SHIMBI YA MBIMBILIYA: “Kunwanyingikine chize muchipwa ha tangwa lia hamene.”—Tiangu 4:14.

Mwono muhasa kwalumuka susumuku. Mutu yoze uli pichi musono, mahasa kupwa chiswale hamene, mutu yoze unahinduka mahasa kuyiza. Mbimbiliya yakwamba ngwo, “mukwa tambu keshi kukumba mu yizombwoka; mukwa tachi keshi kukumba mu jita; alioze chakuawana nikulita ni tangwa liacho; chakupwa chipwila.”—Chilumbununyi 9:11.

Amu uli chisemi, muhasa kukwata yiyulo yalita hanga ufunge mwane ku ponde. Kwamba pundu, yena kuuchi kuhasa kufunga mwane ku yuma yeswe yipi.

Muchihasa kupwa ngwe, mwane kanda achikola hanga amone lamba lize liakwiza mumu lia kutokesa mulimo ni kuhona mbongo. Nihindu, muhasa kumukwasa kukumba kapinda wa kutokesa sepa hanji kufwisa. a

Muze mwane matambula fumbo.

SHIMBI YA MBIMBILIYA: “Panjika ku yiyulo, tambula kufumba, ukapwe ni mana ku songo lia mwono we.”—Yishima 19:20.

Kufumba mwana kuchalumbunukine kumutuka hanji kumuvwisa woma. Chinalumbunuka kumwaha chiyulo hanga alulieke haze kahashile kulinga kanawa.

Muze mulongesa mwane kutayiza chimwe chiyulo, yenu eswe munuyuka. Chisemi umwe yoze anavuluka ngwo John yamba ngwenyi: “Nyi kachi ana keshi kwivwa yikola ha yuma yipi yize akulinga, kechi kumona ulemu wakulinga yuma yipema. Yisemi jo e mapwa ni kwakwachila yiyulo ha yuma yeswe ku mwono wo. Nyi chino muchilingiwa, muchipinjisa mwono wo ni wa yisemi jo.”

Kuchi muhasa kukwasa mwane kutayiza fumbo? Muze mwane matambula fumbo ku shikola hanji kweswako, ehuka kumwamba ngwo kanamumwesa lamba. Alioze, hengwola nenyi ha yuma yino:

• “Mumu liaka akuhele chiyulo chacho?”

• “Yika muyikukwasa kulinga kanawa ha chisuho chikwo?”

• “Yika mulinga muze makwaha fumbo lieka?”

Nyingika ngwe, fumbo mulihasa kukwasa mwane haliapwila ni muze makola.