CHIKUMA 4
Chize muhasa Kulinga Milimo kanawa
KULINGA KANAWA MILIMO YIKA CHINALUMBUNUKA?
Mutu yoze wakulinga kanawa milimo ni kuyihwisa ha shimbu lialita, kakumujikijila.
Chipwe ana mahasa kulilongesa kulinga kanawa yuma. Umwe mukanda uze unahanjika ha kulela ana unambe ngwo: “Mwana mahasa kuputuka kukwasa yisemi jenyi muze makumbanyisa mwaka ni tukweji atatu. Alioze, muze mapwa ni mwaka ni tukweji asambano, iye kakuzanga kulinga yuma yize akwo analingi.” Mukanda unanungu ni kwamba ngwo: “Ku minyachi yimwe, twanuke waze ali ni miaka yitano hanji shimbiali kakwalongesa kulinga milimo ya ku zuwo, chipwe ngwe achili twanuke chinji, o kakukwasa kulinga milimo yinji ya ku zuwo.”
MUMU LIAKA CHILI CHILEMU KULINGA KANAWA MILIMO?
Akweze anji waze akukatuka ku mazuwo ja yisemi jo, kakuhiluka cheka mumu lia kapinda yoze akupalika ku mwono wo. Kanji-kanji chino chakulingiwa mumu ayo kakalilongesele kuzachisa kanawa mbongo, kufunga zuwo chipwe kulinga kanawa yuma.
Kashika, yena watamba kufumba kanawa mwane haliapwila hanga akahase kulinga kanawa yuma kulutwe. Umwe Mukanda unambe ngwo: “Kuwatambile kuchiza mwane ku zuwo muze makumbanyisa miaka kumi ni nake, nyi kuwamulongesele milimo yize atamba kulinga ku mwono.”
CHIZE MULONGESA MWANE KULINGA KANAWA MILIMO
Mwehe milimo ya ku zuwo.
SHIMBI YA MBIMBILIYA: “Milimo yeswe yili ni kufumbuka.”—Yishima 14:23.
Twanuke kakuzanga kulinga milimo ni yisemi jo. Yena muhasa kuzachisa mashimbu jacho hanga wehe yimwe milimo.
Yisemi amwe keshi kuzanga kuhana kuli ano milimo ya ku zuwo mumu kakunyonga ngwo ayo kali ni milimo yinji ya ku shikola.
Alioze, kanuke yoze wakukwasa milimo ya ku zuwo, kakulinga kanawa milimo ya ku shikola. Chino chakulingiwa mumu milimo yize akulinga ku zuwo muyimukwasa kusa tachi hanga alinge kanawa milimo yenyi ya ku shikola. Chikwo nawa mukanda uze twatongola ku uputukilo unambe ngwo: “Nyi twalelesa tachi jize ana akusa hanga akwase, tunaalongesa ngwetu kukwasa akwetu hi chilemu ko. Chikwo nawa, manyonga ngwo, akwo e atamba kwalingila yuma.”
Chino chinalumbunuka ngwo, muze twanuke malinga milimo ya ku zuwo, kanalilongesa kukwasa akwo. Chikwo nawa, ayo manyingika ngwo kulinga milimo ya ku zuwo chili chilemu mu usoko wo.
Kwasa ane hanga amone ngwo uhenge wo muhasa kwanehena kapinda.
SHIMBI YA MBIMBILIYA: “Panjika ku yiyulo, tambula kufumba, ukapwe ni mana ku songo lia mwono we.”—Yishima 19:20.
Muze mwane mahengesa—ngwe chilweza, nyi ngwe iye mapihisa chuma cha umwe mutu, kanda umukalila hanji kusweka chuma chize iye alinga. Kanuke katamba kutayiza upi wa yuma yize alinga ni kwita ukonekeno. Chikwo nawa, nyi muchilita iye katamba kufweta chuma chize apihisa.
Kutayiza uhenge muchikwasa mwane
-
kuhanjika umwenemwene
-
kwecha kulamikiza akwo
-
kwehuka kufupa kaliongelo
-
kwita ukonekeno mashimbu eswe muze mahengesa