Kututuluka ha Chikuma

Yihula ya Waze Akutanga Mikanda Yetu

Yihula ya Waze Akutanga Mikanda Yetu

Yihula ya Waze Akutanga Mikanda Yetu

Kulita ni yize Mbimbiliya yakwamba hakutwala ku kuzachisa kanawa manyinga, kuchi Yela ja Yehova akumona uwukiso uze akuzachisa manyinga ja mutu mwene?

Shimbu akwate chiyulo kulita ni yize akuzanga hanji kulita ni yize mandotolo akwamba, Mukwa-Kristu katamba kuhengwola ni shindakenyo yize Mbimbiliya yakwamba. Chikuma chino chinatale hali mutu mwene ni Yehova.

Yehova yoze watwehele mwono kahanyine shimbi yakwamba ngwo, twatambile kulia manyinga. (Uputukilo 9:3, 4) Ha shimbi ahanyine kuli A-Izalele, Zambi yamba hakutwala ku chize atamba kuzachisa manyinga, mumu kanalumbunuka mwono. Iye kambile ngwenyi: “Mumu mwono wa musunya watwama mu manyinga mba hinaahana ha chilumbilo hali yenu kufuka mwono wenu.” Mba yika mutwamba nyi mutu mashiha kashitu hanga alie yifwo? Zambi kambile ngwenyi: “Chamutamba kuhichisa manyinga jenyi nikuashikila ni mavu.” a (Ulevi 17:11, 13) Yehova kahilukilile shimbi yino yisuho yinji. (Shimbi Yamuchiali 12:16, 24; 15:23) Mukanda Chumash judaico, wa Soncino, wakwamba ngwo: “Manyinga katambile kwafungila hamwe homa, alioze katamba kwahichisa hashi hanga atu achine kwalia.” Niumwe Ka-Izalele te katambile kuzachisa manyinga ja chitangiwa chimwe amu mwono wacho uli wambala wa Zambi. Chipwe kwafungila hamwe hanji kwazachisa.

Shimbi yize Zambi ahanyine kuli Mose yahwile muze Mesaya afwile. Chipwe chocho, nyonga lia Zambi hakutwala ku ulemu wa manyinga kulialumukine. Ni ukwaso wa spiritu yisandu ya Zambi, apostolo yasongwela Akwa-Kristu hanga alitune manyinga. Ayo te katamba kukaula shimbi yino ni kuyilemesa chinji. Chekwamba, chapwile chilemu chinji ngwe kulituna kulinga utanji ni kukombelela mahamba. (Yilinga 15:28, 29; 21:25) Muze chitanga chakuhana manyinga chaputukile kulingiwa chinji ha sekulu 20, Yela ja Yehova yanyingika ngwo, chitanga chacho te chakulimika ni shimbi ya Zambi. b

Kanji-kanji, mandotolo kakukolweza mutu yoze unayiza hanga atayize kumuchiza manyinga jenyi ni kwafunga homa hamwe shimbu kanda achimupasula (doação autóloga pré-operatória hanji DAPO) hanga nyi muchifupiwa, akamuse cheka manyinga jacho. Kashika, chitanga cha kuchiza manyinga, kwafungila hamwe ni kwasa cheka kuli mutu, chakulimika ni yize yili ha mukanda wa Ulevi ni wa Shimbi Yamuchiali. Manyinga katambile kwafungila hamwe, katamba kwahichisa hashi chekwamba, kwafunyisa kuli Zambi. Chili chamwenemwene ngwo, Shimbi yize Zambi ahanyine kuli Mose kuyishiko nawa. Chipwe chocho, Yela ja Yehova kakuvumbika yize Zambi ambile mu shimbi yacho nawa kanazange kununga kulituna kutambula manyinga. Kashika, kutushi kuchiza manyinga, chipwe kwafungila hamwe hanga tukaazachise nawa mumu katamba ‘kwahichisa’ hashi. Chitanga chino, chakulimika ni shimbi ya Zambi.

Milali yikwo ya uwukiso hanji testes yize akuzachisa manyinga ja mutu mwene yishi kulimika lume ni shimbi ja Zambi. Chakutalilaho, Akwa-Kristu anji kakutayiza kuchiza ndambu ya manyinga jo hanga alinge no teste hanji kufupa-fupa yikola yize alinayo (análises) mba hanyima maambila. Kanji-kanji, mandotolo nawa kakusolola milali yikwo ya uwukiso yize yakuzachisa manyinga.

Chakutalilaho, mulali umwe wa uwukiso unatala ha kupasula mutu, chihanda cha manyinga ja mutu kakwachiza mu mujimba kupalikila mu yize akuvuluka ngwo hemodiluição. Chihanda chikwo cha manyinga chize chakununga mu mujimba wa mutu yoze unayiza kakwachinga ni akwo. Hanyima, chihanda cha manyinga chize akuchiza, kakuchifunyisa cheka mu mujimba, chino chakutwala hanga unji wa celula ja manyinga jilite ni ja mutu yoze uli kanawa. Chizechene nawa, manyinga waze akuhita muze mutu akumupasula, mahasa kwakunga ni kwalulieka hanga glóbulos vermelhos ahase kujifunyisa cheka kuli mutu yoze anapasula; chino kakuchivuluka ngwo recuperação sanguínea. Mu mulali ukwo nawa wa uwukiso, manyinga mahasa kwachiza ni kwasa mu yimwe makina yize yakukalakala ngwe yimwe yihanda ya mujimba wa mutu, (ngwe mbunge, yihungu-hungu hanji njiso). Kusulaho, mba manyinga waze ali mu makina yacho, kakwachizamo ni kwasa cheka kuli mutu yoze unayiza hanji apasula. Mu milali yikwo ya uwukiso, manyinga kakwachiza ni kwasa mu yimwe makina ya kukosela manyinga hanga majilo amwe a manyinga hanji yihanda yize yipi ayichize. Ulemu wa makina yacho yize yakukosa manyinga, yili kuchiza amwe manyinga ni kwasa sali likwo lia mujimba. Kuli testes jikwo jize akuchiza ndambu ya manyinga yize akuchinga ni yitumbo, ni kwafunyisa cheka mu mujimba wa mutu yoze unayiza.

Milali yinji ya uwukiso muyihasa kulisa, chipwe kulutwe mukukasoloka nawa milali yikwo ya uwukiso ni testes. Yetu kutushi ni ulite wa kuhengwola hita kalisa ni kusolola chiyulo chize mutu makwata. Hita Mukwa-Kristu katamba kukwata chiyulo chenyi mwene hakutwala ku chize manyinga jenyi maazachiza muze anamupasula hanji anatambula uwukiso weswawo. Iye katamba kulianga kuhanjika ni ndotolo hanji chikwashi chenyi hanga anyingike hakutwala ku chize manyinga jenyi makaazachisa muze makamupasula. Hanyima, katamba kukwata chiyulo kulita ni shimbi yenyi ya mbunge. (Tala mushete.)

Akwa-Kristu katamba kwiwuluka kulihana cho kuli Zambi, ni shimbi ya ‘kumuzanga ni mbunge yeswe, ni mwono weswe, ni ngolo jeswe, ni kunyonga cheswe.’ (Luka 10:27) Kulisa ni atu akwo, Yela ja Yehova kakulemesa chinji usepa wo ni Zambi. Sakatanga wahanyine mwono, kanalweze atu eswe hanga ajikijile ha manyinga a ukuule wa Yesu. Twakutanga ngwetu: “Muli iye, [Yesu Kristu] ukuule tuli nawo ku manyinga jenyi, we ukonekeno wa milonga yetu, nikulita ni kulumbama cha vumbi lienyi.”—A-Efwesu 1:7.

[Maliji ali mushi]

a Longeshi Frank H. Gorman kasonekene ngwenyi: “Kuhichisa manyinga hashi, chinalumbunuka kulemesa mwono wa kashitu ni kuvumbika Zambi yoze wautangile nawa wakununga ni kufunga mwono wacho.”

b Mukanda Kaposhi wa Kutalila 15 ya Julho 1959 kakumbulwile yihula yimwe yilemu hakutwala ku chikuma chino, ni kusolola mumu liaka kuhana manyinga chapwa chimwe chitanga kuchalitele.

[Mushete]

YIHULA YIZE WATAMBA KULIHULA YENA MWENE

Nyi chihanda chimwe cha manyinga jami maachiza mu mujimba ha amwe mashimbu, shina shimbi yami ya mbunge muyitayiza kumona nawa manyinga jacho ngwe chimwe chihanda cha ku mujimba wami, nyi natamba ‘kwahichisa hashi’?

Shina shimbi yami ya ku mbunge yakufumba kulita ni Mbimbiliya muyingupinjisa nyi ha shimbu limwe uwukiso hanji teste yimwe muyifupiwa ngwo achize chihanda cha manyinga jami mba akangusewo nawa cheka?