Kututuluka ha Chikuma

Mumu Liaka pwo Atamba Kuzeyela ku Wata?

Mumu Liaka pwo Atamba Kuzeyela ku Wata?

Mumu Liaka pwo Atamba Kuzeyela ku Wata?

“Lunga, iye mutwe wa pwo.”—1 KORI. 11:3.

1, 2. (a) Yika postolu Paulu asonekene hakutwala ku ululikiso wa kuzeyela wata? (b) Yihula yika mutushimutwina ha longeso lino?

 YEHOVA mwe wasele shimbi yize postolo Paulu asonekene yinambe ngwo, “Kristu iye mutwe wa lunga mweswe; lunga iye mutwe wa pwo.” (1Ko 11:3) Ha longeso liasulaho, twamona ngwo, Yesu kawahilile ha kuzeyela kuli Yehova Zambi ngwe mutwe wenyi. Chizechene nawa, malunga no katamba kuzeyela kuli Yesu ngwe mutwe wo. Yesu Kristu kapwile ni kufunga kanawa atu ni zango ni kwasolwela keke. Chikwo nawa, iye kapwile ni kulisa mu chihela cho. Chenacho malunga atamba kufunga akwo, chip-chipi akwo mapwo.

2 Yika mutwamba hali mapwo? Iya uli mutwe wo? Paulu kambile ngwenyi: “Lunga iye mutwe wa pwo.” Kuchi mapwo mahasa kulemesa maliji wano? Shina maliji wano, kanatale ni kuli mapangi waze alimbachile ni malunga waze keshi kufuliela? Shina kuzeyela ku wata, chinalumbunuka ngwo pwo katambile kuhana manyonga jenyi, muze lunga makwata yiyulo mu usoko? Yuma yika pwo mahasa kulinga hanga amuchichimieke?

“Mungumulingila Chikwashi”

3, 4. Mumu liaka ululikiso wa wata uli ulemu?

3 Chiteli cha lunga mu usoko, chili ululikiso wa Yehova. Muze Yehova atangile Alama, iye kambile ngwenyi: “Kuchapemene mutu akatwame ukawenyi, mungumulingila chikwashi yoze malita nenyi.” Alama kanakawahilila chinji muze Yehova atangile Eva, yoze te mapwa chikwashi chenyi ni kwamba ngwenyi: “Yono chifwaha cha ku yifwaha yami; musunya wa ku musunya wami” (Upu 2:18-24) Alama ni Eva yapwa ni chiteli chinene cha kupwa yisemi ya atu angunu waze te matwama hano hashi ni uwahililo.

4 Mumu lia kuhona kwononoka cha yisemi jetu atangu, mwono upema mu Endene watokele. (Tanga A-Roma 5:12.) Alioze ululikiso wa chiteli cha lunga mu usoko, wanungine ndo musono. Kukaula kanawa ululikiso uno, chakuneha uwahililo unji mu ulo. Waze alimbata mevwa ngwe chize Yesu evwile ha kuzeyela Yehova yoze uli mutwe wenyi. Muze Yesu apwile hano hashi, iye kapwile ‘ni kuwahilila kumeso ja Yehova matangwa eswe’. (Yis 8:30) Mumu lia uhenge, chakukaliwa ha mashimbu amwe kuli malunga kufunga kanawa chiteli cho. Chipwe mapwo, ha mashimbu amwe chakwakalila kuzeyela malunga jo. Muze malunga ni mapwo akusa tachi hanga alinge yize mahasa, ayo kakuwahilila mu ulo ha kukaula ululikiso wa Yehova.

5. Mumu liaka waze alimbata atamba kukaula chiyulo chize chili ha A-Roma 12:10?

5 Chikuma chilemu chize muchikwasa waze alimbata, chili kukaula chiyulo chinatale kuli Akwa-Kristu eswe musono chinambe ngwo: “Ni zango lia undumbu, lizangenu umwe ni mukwo. Ha ulemu, eswe nukaliange kulilemesa umwe ni mukwo.” (Ro 12:10) Chikwo nawa, waze alimbata katamba kusa tachi hanga ‘asolole utu kuli umwe ni mukwo, apwe akwa-keke ni kulikonekena umwe ni mukwo ni mbunge yeswe.’—Efw 4:32.

Muze Mutu Yoze Walimbata Nenyi Keshi Kufuliela

6, 7. Kuchi pwo Mukwa-Kristu akuyuka muze akuzeyela ku wata wa mukwo lunga yoze kafulielele?

6 Yika mulinga, nyi ngwe yoze walimbata nenyi hi ko kavumbi ka Yehova? Kanji-kanji, lunga mwe keshi kufuliela. Nyi chenacho, yika pwo mahasa kulinga? Mbimbiliya yinambe ngwo: “Chizechene nawa, yena pwo, zeyela mukwenu-lunga, mumu nyi keshi kwononokena liji lia Zambi, hanga afuliele ha kumona yitanga ya mukwo-pwo, mumu lia kumona mwene yitanga ye yipema ni vumbi linji.”—1Pe 3:1, 2.

7 Liji lia Zambi liakutoweza mapwo kununga ni kuzeyela malunga jo, chipwe ngwe kafulielele. Yitanga yo yipema muyihasa kutwala lunga kufupa kunyingika yize yakutwala mukwo pwo kupwa ni yitanga yipema. Mumu lia yitanga yipema lia mukwo-pwo, lunga mahasa kutayiza umwenemwene.

8, 9. Yika umwe pwo Mukwa-Kristu mahasa kulinga nyi mukwo lunga yoze kafulielele keshi kwalumuka?

8 Yika pwo malinga nyi ngwe chipwe masa tachi, mukwo-lunga kalumukine? Mbimbiliya yakukolweza mapangi kusolola yitanga ya Akwa-Kristu matangwa eswe chipwe ngwe chinakaliwa kuchilinga. Ngwe chilweza, ha 1 A-Korindu 13:4, twakutanga ngwo: “Zango likwete uhomboloji.” Kashika, pwo Mukwa-Kristu katamba kupwa ni yitanga yipema ngwe ‘kulikehesa hamwe ni umbovu, uhomboloji ni kulihumikiza ni mukwo lunga mu zango,’ mba ahase kuhwisa kapinda wo ni zango. (Efwe. 4:2) Ni ukwaso ya spiritu yisandu, pwo mahasa kusolola yitanga yipema chipwe ha mashimbu akalu.

9 Paulu kasonekene gwenyi: “Mu yuma yeswe nguli ni tachi mumu lia yoze wakungwaha ndundo.” (Fwp 4:13) Spiritu yisandu yakukwasa Mukwa-Kristu kulinga yuma yize te keshi kuhasa kulinga ku tachi jenyi. Ngwe chilweza, mumu lia yitanga yipi ya lunga, pwo mahasa kupwa mu cheseko cha kumuzwelesa. Alioze, Mbimbiliya yakutoweza Akwa-Kristu eswe ngwo: “Kanda nufwetesa niumwe yipi ha yipi. . . . mumu chinasonewa ngwo: “Kukala milonga ni chami; yami mwene mungukafwetesa, chocho anambe Yehova’” (Ro 12:17-19) Chizechene nawa, 1 A-Tesalonika 5:15 wakutulweza ngwo: “Kanyamenu hanga nuchine kufwetesa kuli niumwe yipi ha yipi, alioze nungenu mashimbu eswe, ni kulinga yuma yipema umwe kuli mukwo ni kuli eswe.” Ni ukwaso wa spirtu yisandu, yuma yize yakusoloka ngwe yili yikalu yakwashiwa. Kashika, chili chilemu kwita spiritu yisandu hanga yitukwase haze tunahono!

10. Yika Yesu alingile muze amwambile ni kumulinga yipi?

10 Yesu kahanyine chilweza chipema hakutwala kuli waze amwambile ni kumulinga yuma yipi. Mukanda 1 Petulu 2:23, Unambe ngwo: “Muze apwile ni kumutuka, kakatukanyine, muze apwile ni kumumwesa lamba, kakahalilile waze amumwesene lamba, alioze, kapwile ni kulikunjika kuli Yoze wakusopesa ni ululi.” Mbimbiliya yinatukolweza hanga tukaule chilweza chenyi chipema. Kashika, kanda ufunyisa upi mumu lia yitanga yipi ya akwenu, mumu Mbimbiliya yakutoweza Akwa-Kristu eswe ‘kulisa ha yihela ya akwo hanga evwe chize ayo akwivwa, kupwa ni zango lia undumbu, kulivwila keke ni kulikehesa ni kwehuka kufwetesa upi ha upi, chipwe matuka ni matuka.’—1Pe 3:8, 9.

Shina Pwo Katambile Kuhana Manyonga Jenyi?

11. Chiteli chika chilemu chize mapwo makapwa nacho?

11 Shina kuzeyela lunga chinalumbunuka ngwo, pwo katambile kuhanjika hanji kuhana manyonga mu usoko? Ka. Yehova kakuhana yiteli kuli malunga ni mapwo. Achinyonga ha yiteli ya kupwa mianangana ni asasendote, yize atu 144,000 makatambula muze Yesu makayula hashi heswe! Kwalula chacho, chinachingi mapwo. (Nga 3:26-29) Yehova kahanyine chiteli chilemu kuli mapwo ha ululikiso wacho.

12, 13. Hana chilweza chize chinasolola ngwo mapwo amwe kaprofetezele?

12 Ngwe chilweza, ha mashimbu akunyima, mapwo kapwile ni kuprofeteza. Joele kaprofetezele ha mukanda wa Joele 2:28, 29 ngwenyi: “Mungukazukula spiritu yami hali eswe. Ana jenu a malunga ni a mapwo makaprofeteza. . . . Mungukazukula spiritu yami. Hali ndungo jenu a malunga ni a mapwo.”

13 Tumbaji 120, waze alikungulwile mu chimwe chipatulo mu Yerusaleme ha tangwa lia Pentekoste 33 M.J, kapwile mapwo ni malunga. Yehova kazukwile spiritu yenyi hali atu wano. Ha chino, Petulu yatongola uprofeto wa mu mukanda wa Joele ni kusolola chize wamanunukine hali malunga ni mapwo. Iye kambilie ngwenyi: “Chuma chino nunamono, kaliangile kuchamba kupalikila muli profeta Joele ngwo: ‘“Ha matangwa a kusula,” chocho anambe Zambi ngwenyi, “Kumungukazukwila spiritu yami hali atu eswe, mba ana jenu a malunga ni ana jenu a mapwo kumakaprofeteza, ni akweze jenu kumakamona usolwelo . . . ; chipwe hali ndungo jami a malunga ni hali ndungo jami a mapwo no kumungukazukwila spiritu yami ha matangwa aze, mba kumakaprofeteza.’”—Yilinga 2:16-18.

14. Yika mapwo a ku sekulu yitangu alingile mba Akwa-Kristu alitande?

14 Ku sekulu yitangu, mapwo kakwashile chinji hanga Akwa-kristu alitande. Ayo kambujolele Wanangana wa Zambi ni kukwasa ku yimwe yinatale ha mulimo uno. (Luka 8:1-3) Ngwe chilweza, postolo Paulu kahanjikile hali Febe ngwenyi, “iye kavumbi ka chikungulwila chize chili mu Senekwea.” Ni muze atumine moyo kuli akwa-milimo ni akwo, Paulu katongwele mapwo anji ashishika ngwe, “Trifena ni Trifosa, mapwo waze ahondanganyine mu milimo ya Mwene”—A-Roma 16:1, 12.

15. Yika mapangi jetu akulinga musono hanga Akwa-Kristu alitande?

15 Musono, mu unji wa mandumbu kuhiana 7, 000, 000 waze akwambujola sango jipema ja Wanangana wa Zambi hashi heswe, kali mapwo a miaka yalisa. (Mateu 24:14) Anji akuli ayo kali mu mulimo wa shimbu liswe, amwe kali ma Mishionaliu akwo kali ma Mbetelita. Mukwa-kwimba Samu Ndawichi, kambile ngwenyi: “Mwanangana kakuhana liji, alioze mapwo waze mambulula sango, chihuji chinene.” (Samu 68:11) Musono twamona ngwetu, maliji wano kali amwenemwene! Yehova kakulemesa chinji mapwo mumu ayo kakukwasa kwambujola sango jipema ni kulinga upale wenyi. Pundu, muze Yehova akuzanga hanga mapwo Akwa-Kristu azeyela malunga jo, keshi kuzanga hanga ayo eche kuhanjika hanji kuhana manyonga jo mu usoko.

Mapwo ali Waze Ahanjikile Yize Akunyonga

16, 17. Kuchi chilweza cha Sara chinasolola ngwo, mapwo kali ni utuswilo wa kuhana manyonga mu ulo?

16 Nyi ngwe Yehova kakuhana yiteli ni kuli mapwo, shina malunga katambile kwita manyonga a mapwo jo muze kanda achikwata chiyulo? Kulinga chino, muchisolola mana. Mbimbiliya yakutongola yisuho yinji, muze mapwo ahanyine manyonga jo hanji kulinga yimwe, chipwe ngwe malunga jo kakechile manyonga ja malunga jo. Tala yilweza yali.

17 Pwo lia Apalahama Sara, kanungine kulweza mukwo lunga hanga ahume pwo lienyi wamuchiali ni mwanenyi wa lunga mumu lia kuhona vumbi. “Chuma chino chapwile chikalu kumeso ja Apalahama”—hi ko kuli Zambi. Yehova yalweza Apalahama ngwenyi: “Kanda chipwa chikalu kumeso je mumu ha mukunda wa mwana ni ndungo ye wa pwo. Cheswacho Sara makwamba, panjika ku liji lienyi.” (Upu 21:8-12) Apalahama yononokena Yehova, yapanjika Sara ni kulinga yize amwichile.

18. Yika Abigale alingile?

18 Nyonga nawa hali Abigale, pwo lia Nabale. Muze te ndawichi anachina kuli Mwanangana Saulu, iye yatwama ha mashimbu amwe mu chilombo hakamwihi ni chendo cha Nabale. Shimbu Ndawichi eye upite wa yono lunga, iye ni malunga jenyi yafunga yimuna ya Nabale. Alioze, Nabale kapwile “mukwa kupiya nawa chihepuke.” Iye ‘yachika’ malunga ja Ndawichi. ‘Niumwe wahashile kuhanjika nenyi mumu lia kupiya chenyi,’ chikwo nawa, iye kapwile ‘chihepuke.’ Muze malunga ja Ndawichi echile ukwaso, Nabale kakaakwashile. Yika Abigale alingile muze evwile yize mukwo lunga alingile? Iye “yanda kulakaji aali a mbolo, ni tuku jiali ja vinyu, ni mapanga atano a kuhangula kulu ni njongo jitano ja mbuto yumu, ni kulakaji lia yichakata ya uva yumu, ni kulakaji aali a yandanda ya makuyu” ni kuyihana kuli Ndawichi ni atu jenyi. Shina Abigeli kalingile yuma yalita? “Yehova yalamba Nabale, yafwa.” Ha kupalika cha mashimbu, Ndawichi yambata Abigale.—1Sa 25:3, 14-19, 23-25, 38-42.

Pwo Yoze Akuchichimieka

19, 20. Yika pwo atamba kulinga mba amuchichimieke?

19 Mbimbiliya yakuchichimieka pwo yoze wakulinga yuma kulita ni upale wa Zambi. Mukanda wa Yishima wakuhanjika hakutwala kuli “pwo wamwenemwene” ngwo, “Ndando yenyi yahiana chikolo ndando ya rubi. Malingila lunga lienyi chipema wika, hi chipi ko, matangwa eswe a mwono wenyi.” Chikwo nawa, iye “kakupakula kanwa lienyi ni mana; shimbi ja utu jili ha limi lienyi. Kakutala kanawa ku ndako ja akwa zuwo lienyi; keshi kulia kulia cha uleya. Ana jenyi makatuka nikumuvuluka ngwo, Kawaha! Lunga lienyi kakumuhalisa.”—Yis 31:10-12, 26-28.

20 Yika yakutwala hanga pwo amuchichimieke? Yishima 31:30 yakwamba ngwo: “Vumbi kuliakulionga, ni upeme wa kumeso wapwa wamokomoko, alioze pwo yoze wavwila woma Yehova, mamuhalisa.” Kuvwila woma Yehova, chinachingi kuzeyela ululikiso wa Yehova hakutwala ku wata. “lunga iye mutwe wa pwo; mba Zambi iye mutwe wa Kristu.”—1Ko 11:3.

Sakwilila Yawana ya Zambi

21, 22. (a) Mumu liaka waze alimbata akusakwilila ha chawana cha ulo? (b) Mumu liaka chili chilemu kuvumbika ululikiso wa wata uze Yehova asele? (Tala mushete ha lifwo 17.)

21 Akwa-Kristu waze hanambata kali ni yitela yinji ya kusakwilila Yehova. Ayo mahasa kupwa ni uwahililo mu ulo wo. Chipi-chipi, ayo mahasa kusakwilila ha chawana cha umbachiso chize chakwaha uhashi wa kulinunga ni kwenda ni Yehova. (Ru 1:9; Mik 6:8) Iye—yoze uli chishina cha umbachiso—kananyingika yuma yize yakuneha uwahililo mu ulo. Kashika, lingenu yuma kulita ni majila a Zambi hanga nupwe ni ‘uwahililo uze wakwiza kuli Yehova.’—Neh 8:10.

22 Mukwa-Kristu yoze wakuzanga chinji mukwo pwo ngwe chize akulizanga mwene, kakumufunga ni zango ni kufupa kusa upale wenyi kulutwe. Ushishiko wa mukwo pwo, muneha lufuma mupema, ha kukwasa mukwo lunga ni kumuvumbika. Chikwo nawa, chuma chilemu chili ngwo, chilweza cho chipema mu ulo wo muchihalisa Yehova Zambi.

Shina Unewuluka?

• Ululikiso uka Yehova asele hakutwala ku wata ni kuzeyela?

• Mumu liaka waze alimbata atamba kulivumbika umwe ni mukwo?

• Kuchi umwe pwo Mukwa-Kristu atamba kutwama ni mukwo lunga yoze kafulielele?

• Mumu liaka malunga atamba kwita manyonga a mapwo jo shimbu kanda achikwata chimwe chiyulo?

[Yihula Yalongeso]

[Yizulie ha lifwo 13]

Kulemba muchihasa kukwasa umwe pwo Mukwa-Kristu kupwa ni yitanga yipema

[Yizulie ha lifwo 15]

Yehova kakulemesa mapwo waze akusa Wanangana wa Zambi kulutwe