Kututuluka ha Chikuma

Kuya ha katalilo wa yikuma

Iya Kevwe Unasongwela Atu ja Zambi Musono?

Iya Kevwe Unasongwela Atu ja Zambi Musono?

‘Iwulukenu waze apwa tusongo twenu.’​—A-HEPREU 13:⁠7.

MIASO: 53, 43

1, 2. Muze Yesu te haya kulu mu malilu, yika apostolo apwile ni kulihula?

APOSTOLO ja Yesu kamanyine ku Mulundu wa Olevwe nikutala longeshi, nawa

sepa lio, Yesu, kanayi mu malilu ni chize amufukile mu malelwa. (Yilinga 1:​9, 10) Ha miaka yaali, Yesu yaalongesa, yaatakamisa, ni kwaasongwela. Alioze haliapwila iye haya kwenyi. Yika te ayo malinga?

2 Shimbu te kanda achiya mu malilu, Yesu yalweza tumbaji twenyi ngwenyi: “Kumunukapwa yela jami, ni mu Yerusaleme, ni mu Yundeya mweswe, ni mu Samaria, nawa ndo ku masongo a hashi.” (Yilinga 1:⁠8) Kuchi ayo te mahasa kulinga mulimo wacho? Yesu kaalakenyene ngwenyi, spiritu yisandu ya Zambi te muyaakwasa. (Yilinga 1:⁠5) Alioze iya te maasongwela ni kululieka mulimo wa kwambujola sango lipema hashi heswe? Apostolo kanyingikine ngwo kushakulu Yehova te kakuzachisa atu hanga asongwele A-Izalele. Chipwe chocho, ayo kota kapwile nikulihula nyi Yehova te masakula umwe kasongo mwaha.

3. (a) Muze Yesu te haya kulu mu malilu, chikuma chika chilemu chize akwachile apostolo ashishika? (b) Yihula yika mutukumbulula ha mutwe uno?

3 Ha mashimbu akehe muze Yesu te haya kulu mu malilu, tumbaji twenyi kahengwile Yisoneko, yalemba hakwita ukwaso wa Zambi, nawa yasakula Mataya hanga asalakane mu chihela cha Yundase Ka-Keriote hanga akumbanyise apostolo 12. (Yilinga 1:​15​-26) Mumu liaka kusakula chacho chapwile chilemu kuli ayo ni kuli Yehova? Mumu tumbaji kanyingikine ngwo, apostolo katambile kupwa 12. * (Tala maliji mushi lia lifwo.) Yesu kasakwile apostolo ni kwaalongesa hanga alinge mulimo ulemu mukachi ka atu ja Zambi. Mulimo wacho te uka, nawa kuchi Yehova ni Yesu aluliekele apostolo hakutwala ku mulimo wacho? Kuchi katalilo wacho alifwa ni wa musono? Nawa kuchi mutuhasa ‘kwiwuluka waze apwa tusongo’ mukachi ketu, chipi-chipi “ndungo wamwenemwene, wa kanyama”?​​—⁠A-Hepreu 13:7; Mateu 24:45.

YESU KAKUSONGWELA CHIZAVU CHA TUSONGO

4. Mulimo uka apostolo ni makulwana akwo apwile nawo mu Yerusaleme?

4 Apostolo kaputukile kusongwela chikungulwila cha akwa-Kristu kukatuka ha Pentekoste ya mwaka 33. Mbimbiliya yinambe ngwo: “Petulu yakatuka hamwe ni e kumi ni kashi” nawa yalongesa kuli mbunga yinene umwenemwene uze wakulamwina mwono. (Yilinga 2:​14, 15) Atu anji hakachi ka mbunga yacho yapwa akwa-Kristu. Kulutwe, akwa-Kristu jacho aha “anyongonwene mu longeso lia apostolo.” (Yilinga 2:42) Apostolo e te akwete chiteli chakufunga mbongo mu chikungwila. (Yilinga 4:​34, 35) Nawa ayo e te akulongesa atu ja Zambi ni kwaalembela, hakwamba ngwo: “Mutunyongonona ku kulemba ni ku uvumbikilo wa liji lia Zambi.” (Yilinga 6:⁠4) Nawa ayo te kakutuma akwa-Kristu ajama hanga ambujole sango lipema mu ngiza jaha. (Yilinga 8:​14, 15) Kulutwe akwa-Kristu akwo akuwayisa waze te apwa makulwana mu yikungulwila, yalichinga hamwe ni apostolo hanga asongwele chikungulwila. Ayo te kakuhana usongwelo mu yikungulwila yeswe, mumu te kapwa chizavu cha tusongo.​​—⁠Yilinga 15:2.

Akwa-Kristu ku sekulu yitangu kanyingikine ngwo, Yehova te kakusongwela chizavu cha tusongo kupalikila muli Yesu

5, 6. (a) Kuchi spiritu yisandu yatakamishine chizavu cha tusongo? (Tala chizulie ha uputukilo.) (b) Kuchi angelo akwashile chizavu cha tusongo? (c) Kuchi liji lia Zambi liasongwele chizavu cha tusongo?

5 Akwa-Kristu ku sekulu yitangu kanyingikine ngwo Yehova te kakusongwela chizavu cha tusongo kupalikila muli Yesu. Kuchi ayo te akupwa ni ushindakenyo wacho? Chitangu, spiritu yisandu te yakutakamisa hanji kukwasa chizavu cha tusongo. (Yoano 16:13) Akwa-Kristu eswe akuwayisa te kakutambula spiritu yisandu, alioze kanji-kanji spiritu yisandu te yakutakamisa apostolo ni makulwana mu Yerusamele hanga alinge kanawa mulimo wo, wa kusongwela atu ja Zambi. Chakutalilaho, ha mwaka 49, spiritu yisandu yasongwele chizavu cha tusongo hanga akwate chiyulo hakutwala ku ungalami ni ulima. Yikungulwila yakawile usongwelo wacho. Chocho, “yikungulwila yatakamine mu ufulielo, yokele tangwa ha tangwa.” (Yilinga 16:​4, 5) Mikanda yize atumine mu yikungulwila hakutwala ku ungalami ni ulima, yinasolola ngwo akwa-Kristu mu chizavu cha tusongo kapwile ni spiritu ya Zambi nawa kasolwele yitanga ngwe zango ni ufulielo.​​—⁠Yilinga 15:​11, 25-29; A-Ngalashia 5:​22, 23.

6 Chamuchiali, angelo kakwashile chizavu cha tusongo. Chakutalilaho, umwe mungelo yalweza Koneliu hanga aliwane ni postolo Petulu. Muze Petulu ambujolwele sango lipema kuli Koneliu ni asoko jenyi, ayo katambwile spiritu yisandu, chipwe ngwo lunga wacho kapwile chilima. Hachino, Koneliu yoze te hi Ka-Yunda ko, yapwa mukwa-Kristu mutangu chilima. Muze apostolo ni mandumbu akwo evwile yuma yacho, ayo yakaula upale wa Zambi ni kutambwisa yilima waze te hi A-Yunda ko mu chikungulwila cha akwa-Kristu. (Yilinga 11:​13-18) Yino yeswe, yinatukwase kunyingika ngwetu, angelo kakwashile chinji mulimo wa kwambujola sango lipema uze chizavu cha tusongo apwile ni kusongwela. (Yilinga 5:​19, 20) Chamuchitatu, Liji lia Zambi liasongwele chizavu cha tusongo. Malunga jacho kazachishile Yisoneko hanga yaakwase kukwata yiyulo yilemu hakutwala ku ufulielo ni usongwelo wa yikungulwila ya akwa-Kristu.​—Yilinga 1:​20-22; 15:​15-20.

7. Mumu liaka mutuhasa kwamba ngwetu, Yesu te kakusongwela akwa-Kristu atangu?

7 Chipwe ngwe chizavu cha tusongo chapwile ni chiyulo mu chikungulwila, nihindu mutu mweswe mu chikungulwila te kanyingika ngwo Yesu mwe Kasongo kwo. Kuchi tunachinyingika? Postolo Paulu yamba ngwenyi, Kristu kasakwile “amwe apostolo.” Iye nawa yamba ngwenyi, Kristu kapwile “Mwene” hanji Kasongo wa chikungulwila. (A-Efwesu 4:​11, 15) Nawa sapu te aliluke jina lia umwe postolo ‘tumbaji yaputuka kwaavuluka ngwo, akwa Kristu.’ (Yilinga 11:26) Paulu kanyingikine ngwenyi te chili ni ulemu kukaula malongeso akatuka mu Mbimbiliya ja apostolo ni atu akwo, waze te apwa tusongo. Chipwe chocho, Paulu yamba ngwenyi: “Ngunazange yenu nunyingike, Kristu iye we mutwe wa lunga mweswe.” Maliji wano te kanatale nawa hali atu eswe waze apwile mu chizavu cha tusongo. Paulu yamba nawa ngwenyi: “Zambi iye mutwe wa Kristu.” (1 A-Korindu 11:​2, 3) Kwamba pundu, Yehova kasakwile Mwanenyi, Kristu Yesu, hanga asongwele chikungulwila.

“UNO HI MULIMO WA ATU KO”

8, 9. Chiteli chika chilemu apwile nacho Ndumbu Russell?

8 Kukatuka ha mwaka 1870, Ndumbu Charles Taze Russell hamwe ni masepa jenyi yaputuka kuwayila Zambi kulita ni Mbimbiliya nawa yakwasa akwo hanga no alinge chochene. Ukwaso wacho wachingile nawa kukwasa atu waze akuhanjika malimi eka ni eka. Kashika Sociedade de Tratados da Torre de Vigia de Sião yayisonekesa ku unguvulu ha mwaka 1884, chocho Ndumbu Russell yapwa kasongo. * (Tala maliji ali mushi.) Aye kahengwile kanawa Mbimbiliya nawa kakapwile ni woma wakulweza akwo ngwenyi, malongeso a mayingeleja ngwe longeso lia Tuzambi atatu ni liakwamba ngwo alma kuyishi kufwa hi amu Mbimbiliya ko. Aye yanyingika ngwenyi Yesu te mahiluka alioze ni mujimba uze kuushi kumoneka, nawa ngwo “miaka ya akwa mavungu” te muyimanunuka ha mwaka 1914. (Luka 21:24) Ndumbu Russell kazachishile mashimbu, ngolo ni mbongo jenyi hanga alongese umwenemwene wacho kuli akwo. Chino chinasolola pundu ngwo, Yehova ni Yesu kazachishile Ndumbu Russell hanga apwe kasongo ha mashimbu jacho alemu mu mwono wa atu.

9 Ndumbu Russell kakazangile hanga atambule ulemu wahiana kuli atu. Kashika ha mwaka 1896, yasoneka ngwo iye ni mandumbu akwo waze te akwete yiteli katambile kwaahalisa kuhiana. Ayo nawa kakazangile hanga aaluke limwe jina lia ulemu, chipwe kwaavuluka mu jina lia umwe wa kuli ayo. Aye yamba ngwenyi: “Uno hi mulimo wa atu ko.”

10. (a) Shimbu lika Yesu atongwele “ndungo wamwenemwene, wa kanyama”? (b) Lumbununa shimbu lize asolwele pundu ngwo Chizavu cha Tusongo te chalisa ni cha Sociedade Torre De Vigia.

10 Ha mwaka 1919, muze te hikwapalika miaka yitatu hakufwa cha Ndumbu Russell, Yesu yasakula “ndungo wamwenemwene, wa kanyama.” Mumu liaka amusakwile? Hanga apwe ni kuhana kuli tumbaji twenyi ‘kulia ha mwaka walita.’ (Mateu 24:45) Chipwe kuuputukilo wa miaka yacho, chizavu chikehe cha mandumbu akuwayisa ku chishina chinene ku Brooklyn Nova Iorque, te kakuhana kulia kuli tumbaji twa Yesu. Liji “chizavu cha tusongo” liaputukile kusoloka ha mikanda yetu kukatuka ha mwaka 1940. Ha mashimbu jacho, chizavu cha tusongo te kalichinga hamwe ni tusongo a Sociedade Torre De Vigia De Bíblias e Tratados. Hachino, ha mwaka 1971, yalumbununa pundu ngwo, Chizavu cha Tusongo te chalisa ni cha Sociedade Torre De Vigia, chize chikwete wika chiteli cha kutala yuma ya unguvulu. Kukatuka ha shimbu liacho, mandumbu akuwayisa te mapwa wika mu Chizavu cha Tusongo, chakuhona kulinga chihanda mu chizavu cha mandumbu waze akumanyinako Sociedade Torre De Vigia. Haliapwila mandumbu amu chizavu cha “mapanga akwo” waze akwete yiteli e apwa tusongo a Sociedade Torre De Vigia ni yuma yikwo ya unguvulu yize atu ja Zambi akuzachisa. Chino chakukwasa Chizavu cha Tusongo hanga ahase kulihulikila hakululieka malongesa ni usongwelo uze unakatuka mu Mbimbiliya. (Yoano 10:16; Yilinga 6:⁠4) Kaposhi wa Kutalila wa 15 Julho 2013, kalumbunwine ngwo, “ndungo wamwenemwene, wa kanyama” kali chizavu chikepe cha mandumbu akuwayisa waze analingi Chizavu cha Tusongo.

Chizavu cha tusongo, 1950

11. Kuchi Chizavu cha Tusongo chakukwata yiyulo?

11 Chizavu cha Tusongo chakukwata yiyulo yilemu muze eswe akulikungulula hamuwika ha poso jeswe. Kukunguluka chacho, chakwaakwasa hanga alivwashane ni kupwa ni nyonga limuwika. (Yishima 20:18) Kukushi niumwe mukachi ka Chizavu cha Tusongo yoze wahiana akwo, hita mwaka umwe wa kuli ayo kakupwa kasongo wa kukunguluka chacho. (1 Petulu 5:⁠1) Chino chakulingiwa nawa mu yizavu yisambano yikehe-yikehe ya Chizavu cha Tusongo. Niumwe mukachi ka Chizavu cha Tusongo wakunyonga ngwe kali kasongo wa akwo wakuhi. Hita umwe wa kuli ayo, kali nawa mukwa-zuwo, mumu kakutambula kulia cha spiritu chize akulinga kuli ndungo wamwenemwene ni kukaula usongwelo wenyi.

Kukatuka haze atongwele ndungo wamwenemwene ha mwaka 1919, nihindu kakuhana kulia cha spiritu kuli atu ja Zambi (Tala paragrafu 10, 11)

“IYA KEVWE NDUNGO WAMWENEMWENE, WA KUKANYAMA?”

12. Yihula yika mutukumbulula?

12 Mandumbu amu Chizavu cha Tusongo keshi kutambula usolwelo nawa hi atu angunu ko. Hachino, mahasa kulinga kapalia muze analumbununa Mbimbiliya hanji muze anasongwela ululikiso. Chakutalilaho, Mukanda Índice wa mikanda ya Yela ja Yehova uli ni chikuma chakwamba ngwo, “Kululieka Malongeso,” katalilo wacho kanasolola kululieka cha ulumbunwiso wetu wa Mbimbiliya kukatuka ha mwaka 1870. Yesu kakatulwezele ngwo, ndungo wenyi wamwenemwene te mahana kulia chingunu cha spiritu. Mba kuchi mutuhasa kukumbulula chihula cha Yesu ngwo: “Iya kevwe Ndungo wamwenemwene, wa kanyama?” (Mateu 24:45) Yika yinasolola pundu ngwo, Chizavu cha Tusongo mwe Ndungo wamwenemwene? Tuhengwolenu yuma yoyene yitatu yize yakwashile chizavu cha tusongo ha mashimbu ja apostolo.

13. Kuchi spiritu yisandu yakukwasa Chizavu cha Tusongo?

13 Spiritu yisandu yakukwasa Chizavu cha Tusongo. Spiritu yisandu yakukwasa Chizavu cha Tusongo hanga anyingike umwenemwene wa Mbimbiliya uze te keshi kunyingika ku mashimbu akunyima. Chakutalilaho, tala ha katalilo wa kululieka malongeso aku ufulielo yoze twatongwola helu. Kukushi niumwe mutu yoze te mahasa kunyingika ni kulumbununa “yuma yikalu ya Zambi” ku mana jenyi mwene! (Tanga 1 A-Korindu 2:10.) Chizavu cha Tusongo kakunyonga ngwe postolo Paulu, wasonekene ngwenyi: ‘Yenayo twakuyihanjika, kutwahanjikile ni maliji mana aze atu akulongesa; alioze aze spiritu yakulongesa.’ (1 A-Korindu 2:13) Ha miaka yinji kwapwile malongeso a mahuza ni kuhona usongwelo ungunu, mba kuchi ulumbunwiso ungunu wa Mbimbiliya waputukile kukola kukatuka ha mwaka 1919? Kumbululo lili wika ngwo, Zambi mwe wakukwasa kupalikila mu spiritu yenyi yisandu!

14. Kulita ni Usolwelo 14:​6, 7, kuchi angelo akukwasa Chizavu cha Tusongo ni atu ja Zambi musono?

14 Angelo kakukwasa Chizavu cha Tusongo. Chizavu cha Tusongo kali ni chiteli chinene cha kusongwela tununu a tununu nake twa akwa-kwambujola sango lipema hashi heswe. Mba kuchi akuhasa kulinga mulimo wacho? Chikuma chitangu chili ngwo, angelo kakukwasa mulimo wacho. (Tanga Usolwelo 14:​6, 7.) Ha yisuho yinji, angelo kakusongwela akwa-kwambujola kuli atu waze akulemba kuli Zambi hanga aakwase! * (Tala maliji mushi lia lifwo.) Mulimo wa kwambujola ni wa kulongesa unanungu ni kwoka chipwe ngwe kunasoloka yihungumiona yinji. Chino nawa chakulingiwa wika ni ukwaso wa angelo.

15. Kuchi Chizavu cha Tusongo chalisa ni mangana ja akwa-Kristu a mahuza? Hana chilweza.

15 Liji lia Zambi liakusongwela Chizavu cha Tusongo. (Tanga Yoano 17:17.) Tutalenu yuma yize yalingiwile ha mwaka 1973. Kaposhi wa Kutalila wa 1 Junho kahulile nyi “mutu mweswao keshi kwecha kushipa makanya mahasa kumupapachisa.” Kumbululo lia chihula chacho lize liakatukile ha shimbi ja Mbimbiliya, liambile ngwo ka! Kaposhi wa Kutalila yasolola yisoneko yinji, nawa yalumbununa mumu liaka mutu yoze kalitwamine kushipa makanya atamba kumusosolola mu chikungulwila. (1 A-Korindu 5:7; 2 A-Korindu 7:⁠1) Kaposhi wacho yamba ngwo shimbi yino yilemu hi ya atu ko, alioze yinakatuka “kuli Zambi, yoze wakulisolola mwene kupalikila mu Liji lienyi lia kusoneka.” Kashika kukushi nawa uwayilo ukwo uze wakukaula Liji lia Zambi ni ushishiko weswe, chipwe ngwe muze machilinga muchihasa kupwa chikalu kuli amwe akuli ayo. Umwe mukanda waha, uze wakuhanjika hakutwala ku uwayilo mu Estado Unidos unambe ngwo: “Tusongo akwa-Kristu mashimbu eswe kakululieka malongeso jo hanga alite ni ufulielo ni manyonga ja atu, hanga azukeko atu anji waze maakwasa.” Chizavu cha Tusongo ­kuchishi kukaula usongwelo wa yuma yize atu anji akuzanga. Alioze, hita mutu mu chizavu chacho kakukaula usongwelo wa Liji lia Zambi, chino chinasolola pundu ngwo, Yehova mwe wakusongwela atu jenyi musono.

‘IWULUKENU WAZE APWA TUSONGO’

16. Jila yimwe yika mutuhasa kwiwulukilamo Chizavu cha Tusongo?

16 Tanga A-Hepreu 13:⁠7. Mbimbiliya yinambe ngwo, ‘iwulukenu waze apwa tusongo.’ Jila yimwe yize mutuhasa kuchilingila yili kuvulwoka Chizavu cha Tusongo mu yilemba yetu. (A-Efwesu 6:18) Ayo kali ni milimo yinji, milimo yacho yili, kuhana kulia cha ku spiritu, kusongwela mulimo wa kwambujola hashi heswe, ni kufunga milambu yize akuhana mu ululikiso. Kashika pundu lume, twatamba kwaavulwoka mashimbu eswe mu yilemba yetu!

17, 18. (a) Kuchi twakukaula usongwelo wa Chizavu cha Tusongo? (b) Kuchi mulimo wetu wa kwambujola wakukwasa Chizavu cha Tusongo ni Yesu?

17 Mutuhasa nawa kwiwuluka Chizavu cha Tusongo hakukaula shimbi ni usongwelo wo. Chizavu cha Tusongo chakutwaha usongwelo kupalikila mu mikanda, kukunguluka cha yikungulwila, cha mbonge ni cha mambonge. Ayo nawa kakusakula tulayi a mambonge, waze akusakula makulwana mu yikungulwila. Muze akukaula kanawa usongwelo wo, tulayi a mambonge ni makulwana amu yikungulwila kakusolola ngwo, kanewuluka Chizavu cha Tusongo. Nawa yetweswe twakusolola vumbi kuli Kasongo wetu, Yesu, muze twakwononokena atu waze iye anazachisa musono.​​—⁠A-Hepreu 13:⁠17.

18 Jila yikwo yize mutuhasa kwiwulukilamo Chizavu cha Tusongo yili kwambujola sango lipema ni zango lieswe. Mukanda wa A-Hepreu 13:​7, unakolweza akwa-Kristu hanga embulule ufulielo wa waze apwa tusongo mukachi kwo. Chizavu cha Tusongo chakusolola ufulielo unene ha kwambujola ni kukwasa ni zango lieswe mulimo wa sango lipema. Shina twakukwasa mandumbu jacho ha mulimo uno ulemu? Nyi twakwaakwasa, mutukawahilila muze mutukevwa Yesu matulweza ngwenyi: Chize nwalingile “kuli umwe wa kuli akepe ahiana eswe hakachi ka wano mandumbu jami, nwachilingile kuli yami.”​​—⁠Mateu 25:​34-40.

19. Mumu liaka uli ni shindkenyo ngwe watamba kukaula Kasongo ketu, Yesu?

19 Muze Yesu afunyine mu malilu aye kakavulamine tumbaji twenyi. (Mateu 28:20) Muze te uchili hano hashi, kanyingikine ngwenyi, spiritu yisandu, angelo, ni Liji lia Zambi yamukwashile kupwa kasongo mupema. Aye kakuhana ukwaso wowene musono kuli ndungo wamwenemwene. Chizavu cha Tusongo ‘chakukaula mwe Mwana-panga’ Yesu, “kweswako maya.” (Usolwelo 14:⁠4) Kashika muze mutukaula usongwelo wa Chizavu cha Tusongo, tunakaula Kasongo ketu, Yesu. Kwasala hakehe, Yesu makatusongwela ku mwono wa mutolo. (Usolwelo 7:​14-17) Mumu kukushi kasongo wa mutu yoze mahasa kutulakenya mwono wa mutolo!

^ cin. 3 Chino kota chinasolola ngwo Yehova kazangile apostolo apwe 12 hanga alinge ‘fundamentu 12’ ya Yerusaleme Yaha. (Usolwelo 21:14) Kashika chakapwile ni ulemu wakusalakana postolo washishika yoze te mafwa kulutwe lia matangwa.

^ cin. 8 Kukatuka ha mwaka 1955, mulimo wacho kaunyingika ni jina lia Sociedade Torre De Vigia De Bíblias e Tratados de Pensilvânia.

^ cin. 14 Tala mukanda “Dê Testemunho Cabal” Sobre O Reino De Deus, ha mafwo 58-​59.

“Ndungo wamwenemwene, wa kanyama” kali chizavu chikepe cha mandumbu akuwayisa waze analingi Chizavu cha Tusongo