Kututuluka ha Chikuma

Kuya ha katalilo wa yikuma

MUTWE WAKULILONGESA 9

Akweze—Yika Nwatamba Kulinga mba Akwenu Anujikijile?

Akweze—Yika Nwatamba Kulinga mba Akwenu Anujikijile?

Akweze je makeza kuli yena ngwe mume.”—SAMU 110:3; NWT.

MWASO 39 Kupwa Ni Jina Lipema Kuli Zambi

CHIKUMA CHILEMU *

1. Yika akweze akwete?

AKWEZE, mahasa kunuzachisa chinji mu ululikiso wa Yehova, mumu nuli ni tachi jinji. (Yishi. 20:29) Nwakulinga yuma yinji hanga nukwase mandumbu mu yikungulwila yenu. Yenu hanji nunazange chinji kupwa tuvumbi. Alioze munuhasa kunyonga ngwenu, mandumbu kakunumona ngwe nuchili chinji akweze, nawa kanda nuchililulieka hanga nutambule chiteli chino chilemu. Chipwe chocho, munuhasa kulinga yimwe hanga mandumbu mu chikungulwila anuvumbike ni kunujikijila.

2. Yika mutulilongesa ha mutwe uno?

2 Ha mutwe uno, mutulilongesaho chilweza cha Mwanangana Ndawichi. Mutumona nawa yize yalingiwile ku mwono wa mianangana aali a mu Yunda, Asa ni Yehosofate. Mutumona yipikalo yize malunga wano apalikile, yize ayo alingile ha yipikalo yacho, ni yize akweze mahasa kulilongesa ha yilweza yo.

LILONGESENU HA CHILWEZA CHA MWANANGANA NDAWICHI

3. Yika akweze atamba kulinga hanga akwase umwe kashinakaji mu chikungulwila?

3 Muze apwile mukweze, Ndawichi kapwile ni utotombo uze akwo te akulemesa. Chapwile chashi kumona ngwo kali mukweze yoze wajama ku ufulielo. Iye kapwile ngimba mupema, nawa te kakuzachisa utotombo wacho hanga akwase Saulu, mwanangana yoze Zambi atongwele. (1 Samue. 16:16, 23) Akweze, shina ni yenu nuli ni utotombo uze munuhasa kuzachisa hanga nukwase akwenu mu chikungulwila? Chakutalilaho, hanji mu chikungulwila chenu muli umwe kashinakaji yoze keshi kuhasa kuzachisa tablet ni telefone hanga alinge longeso lia wika chipwe kululieka kukunguluka. Shina munuhasa kuzachisa utotombo wenu hanga numukwase? Nyi nwachilinga, iye mawahilila chinji.

Ndawichi kasolwele ngwenyi hajama nawa mahasa kumujikijila ha kufunga kanawa mapanga a tato, ni kwapulwila ku kanwa lia ursu (Tala paragrafu 4)

4. Ngwe Ndawichi, yitanga yika akweze atamba kupwa nayo? (Tala chizulie ha chifukilo.)

4 Hita tangwa, Ndawichi te kakusolola ku mwono wenyi ngwenyi, hajikiza nawa mahasa kumujikijila. Chakutalilaho, muze apwile mukweze te kakufunga kanawa mapanga a tato. Nawa mulimo wacho wapwile mulimo wa ponde. Tala yize Ndawichi alwezele Mwanangana Saulu: “Yami kavumbi kenu muze nafungile mapanga a tata, mba muze te meza ndumba hanji ursu mukukwata umwe mwana-panga ku tanga, namukawile, yingumulamba nikumuchiza ku kanwa lienyi.” (1 Samue. 17:34, 35) Ndawichi te kakufunga kanawa mapanga waze amuhele ni kusa tachi hanga aapulwile. Akweze, ni yenu munuhasa kwimbulula Ndawichi ha kulinga kanawa milimo yize akunwaha mu chikungulwila.

5. Kulita ni Samu 25:14, chuma chika chilemu chize akweze atamba kulinga?

5 Muze apwile mukweze, Ndawichi kapwile ni usepa ukolo ni Yehova. Chikwo nawa, iye kapwile ni kulemesa chinji usepa wenyi ni Yehova kuhiana hamu ni utotombo uze apwile nawo ngwe ngimba. Kuli Ndawichi, Yehova kakapwile wika Zambi yenyi, alioze kapwile Sepa—Sepa lienyi mupema. (Tanga Samu 25:14.) Akweze, chuma chilemu chize nwatamba kulinga, chili kukolesa usepa wenu ni Tatenu wa mu malilu. Nyi nwachilinga munukatambula yiwape yinji.

6. Kuchi amwe te akunyonga hakutwala kuli Ndawichi?

6 Kapinda umwe yoze Ndawichi amwene, kali manyonga api waze akwo apwile no hakutwala kuli iye. Chakutalilaho, muze Ndawichi alihanyine hanga aye ni kwasa jita ni Ngoliate, Mwanangana Saulu yeseka kumukwika ha kumulweza ngwenyi: “Ena uchili mukweze.” (1 Samue. 17:31-33) Muze yino te kanda yichilingiwa, yayo ya Ndawichi kahanjikile yimwe yize yatwalile atu kunyonga ngwo iye te kanda achikola. (1 Samue. 17:26-30) Alioze Yehova te keshi kunyonga ngwenyi, Ndawichi kanda achikola hanji kujama. Mumu iye te kananyingika kanawa Ndawichi. Amu Ndawichi te akufuliela ha ukwaso wa sepa lienyi Yehova, iye yahasa kukumba Ngoliate.—1 Samue. 17:45, 48-51.

7. Yika munuhasa kulilongesa ha lusango wa Ndawichi?

7 Yika munuhasa kulilongesa ha chilweza cha Ndawichi? Twalilongesa ngwetu, twatamba kupwa yihomboloji. Waze ananunyingika chize ku wanuke wenu, mahasa kumbata mashimbu anji mba amone ngwo hinwakola. Alioze, munuhasa kupwa ni shindakenyo ngwenu, Yehova kakumona yuma yinji kuhiana chize atu akumona. Yehova kananunyingika kanawa, nawa kananyingika yize munuhasa kulinga. (1 Samue. 16:7) Kashika, kolesenu usepa wenu ni Yehova. Ndawichi che alingile ha kuzewula kanawa yitangiwa ya Yehova. Iye te kakufupa kunyingika yize yitangiwa yinamulongesa hakutwala kuli Sakatanga yenyi. (Samu 8:3, 4; 139:14; Roma 1:20) Chuma chikwo chize munuhasa kulinga, chili kwita kuli Yehova hanga anwehe hamu lize nunafupiwa. Chakutalilaho, shina amwe waze nwakulilongesa no ku shikola, kakunusosomba mumu lia kupwa Yela ja Yehova? Nyi yino muyilingiwa, lembenu kuli Yehova hanga anukwase kukumba yipikalo yacho. Kaulenu yize nwakulilongesa mu Mbimbiliya, mu mikanda yetu ni ha yinema. Nyi munumona ngwenu, Yehova kanukwasa kukumba yimwe yipikalo, ufulielo wenu muli iye muukola. Chikwo nawa, muze akwenu mamona ngwo nwakujikijila chinji muli Yehova, no manujikijila.

Akweze munuhasa kupwa akwa-kulikehesa ni kukwasa akwenu mu majila eka ni eka (Tala maparagrafu 8-9)

8-9. Yika yakwashile Ndawichi kushimbwila ni uhomboloji ndo muze aputukile kuyula, nawa yika akweze mahasa kulilongesa ha chilweza chenyi?

8 Tala nawa kapinda mukwo yoze Ndawichi apalikile. Hanyima lia kumusakula hanga apwe mwanangana mu Yunda, Ndawichi kanakashimbwila miaka yinji mba aputuke kuyula. (1 Samue. 16:13; 2 Samue. 2:3, 4) Muze te anashimbwila, yika yakwashile Ndawichi kupwa chihomboloji? Shimbu anenganyane, iye yalihulikila ha yize te mahasa kulinga. Chakutalilaho, muze apwile mu njiza ya A-Filistea, Ndawichi yazachisa uhashi wacho hanga ase jita ni akwa-kole ja A-Izalele. Hakulinga chino, iye yafunga njiza ja Yunda.—1 Samue. 27:1-12.

9 Yika akweze mahasa kulilongesa ha chilweza cha Ndawichi? Munuhasa kulilongesa kuzachisa uhashi uze nuli nawo hanga nukwase mandumbu jenu. Talenu yize yalingiwile kuli ndumbu Ricardo. * Chize ku wanuke wenyi, iye te kakuzanga chinji kupwa pionelu wa shimbu lieswe. Alioze makulwana a mu chikungulwila te kakumumona ngwo, kanda achijama kupwa ni chiteli chacho. Shimbu te evwe yinyengo hanji kwivwa uli, Ricardo yalihana chinji mu mulimo wa kwambujola. Iye yamba ngwenyi: “Muze nakutala kunyima, nakumona ngwami chapwile chipema chinji kushimbwilako ndambu, mumu chino changukwashile kwalumuna yimwe ku mwono wami. Yami te nakulihulikila ha kuya ni kumeneka atu waze apwile ni kutayiza sango lipema, ni kulilulieka kanawa ha kuya ni kwameneka. Chino changukwashile kupwa ni longi wami mutangu wa Mbimbiliya. Amu napwile ni kulihana chinji mu mulimo wa kwambujola, yingumona ngwami te ngunajame.” Musono, Ricardo kali pionelu wa shimbu lieswe nawa kali kavumbi mupema.

10. Yika Ndawichi alingile muze te kanda achikwata chimwe chiyulo chilemu?

10 Talenu nawa yize yalingiwile kuli Ndawichi. Muze iye ni maswalale jenyi te ali mu njiza yize anakachinyina, ayo yahichika asoko ni mazuwo jo hanga aye ni kwasa jita. Muze ayo apwile ku jita, amwe akwa-kole jo yanjila mu mbonge yapupa mazuwo ni kumbata asoko jo. Ndawichi kachi kanyongene ngwenyi, amu nguli kajita wajama munguhasa kuhwisa mulonga uno ukawami. Alioze shimbu achilinge, Ndawichi yafupa usongwelo wa Yehova. Ni ukwaso wa sasendote, Abiatare, Ndawichi yahula Yehova ngwenyi: “Ngukaule mbunga yino, nyi?” Yehova yatayiza, nawa yakwasa Ndawichi kupwa ni shindakenyo ngwenyi, kumakumba. (1 Samue. 30:7-10) Yika munuhasa kulilongesa ha lusango yono?

Akweze katamba kwita yiyulo kuli makulwana a mu chikungulwila (Tala paragrafu 11)

11. Yika nwatamba kulinga muze kanda nuchikwata chimwe chiyulo?

11 Fupenu usongwelo wa Yehova shimbu kanda nuchikwata chiyulo. Etenu ukwaso wa yisemi jenu. Nawa etenu ukwaso kuli makulwana a mu chikungulwila waze hajama. Yehova kakujikijila hali malunga wano waze iye atongwele, kashika, ni yenu munuhasa kwajikijila. Yehova kakumona makulwana a mu chikungulwila ngwe “yawana” yize ahanyine kuli mandumbu mu yikungulwila. (Efwe. 4:8) Muchipema chinji nyi munwimbulula ufulielo wa mandumbu wano, ni kukaula yiyulo yo ya mana yize akuhana. Tutalenu yize mutuhasa kulilongesa ha chilweza cha Mwanangana Asa.

LILONGESENU HA CHILWEZA CHA MWANANGANA ASA

12. Yitanga yika yipema yize Mwanangana Asa asolwele muze aputukile kuyula?

12 Muze apwile mukweze, Mwanangana Asa kapwile mukwa-kulikehesa nawa mukwa-hamu. Chakutalilaho, hanyima lia kufwa cha tato Abija, Asa yapwa mwanangana, nawa yaputuka kukalakala hanga ahwise uwayilo weswe wa mahuza mu chifuchi. Iye “yatuma A-Yunda afupe Yehova Zambi ya tulamba [two] ni kufunga ye shimbi ni lie liji.” (2 Sango 14:1-7) Muze Zera Ka-Etiopia ni maswalale jenyi 1.000.000 ayile ni kulimika ni A-Yunda, Asa kasolwele mana nawa yafupa usongwelo wa Yehova hakwamba ngwenyi: “Yehova, kukushi chikwashi shina yena wika hakachi ka mukwa ndundo ni yoze keshi tachi. Tukwasenu kama. Yehova Zambi yetu, mumu hali yenu tunajikijila.” Maliji wano kanasolola pundu ngwo, Asa kapwile ni kufuliela ngwenyi, Yehova te mamupulwila hamwe ni atu jenyi. Asa kafulielele hali Tato wa mu malilu, hachino “Yehova yakumba A-Etiopia.”—2 Sango 14:8-12.

13. Yika yalingiwile kuli Asa hakupalika cha mashimbu, nawa mumu liaka?

13 Nunanyingika ngwenu kulimika ni 1.000.000 ya maswalale, chili chimwe chipikalo chinene, chipwe chocho Asa kakumbile. Alioze kulutwe, muze Asa apalikile mu umwe kapinda, iye kakafupile ukwaso wa Yehova. Muze Mbasha Mwanangana wa A-Izalele ayile ni kulimika nenyi, Asa yafupa ukwaso wa Mwanangana wa Seria. Chiyulo chino, yichimunehena lamba linji! Kupalikila muli profeta Hanani Yehova yalweza Asa ngwenyi: “Mumu hiwajikijila hali mwanangana wa Seria, kwajikijilile Yehova Zambi ye, kashika mbunga ya tujita twa mwanangana wa Seria hiyinomboka mu kwoko lie.” Chize haze, mwono wa Asa wapwile wika kwasa jita. (2 Sango 16:7, 9; 1 Mia. 15:32) Yika mutuhasa kulilongesa ha lusango yono?

14. Kuchi munuhasa kusolola ngwenu nwakujikijila muli Yehova, nawa kulita 1 Timoteu 4:12, nyi nwachilinga kuchi mandumbu manumona?

14 Kanda nwecha kupwa akwa-kulikehesa, nawa nungenu ni kujikijila muli Yehova. Muze anupapachishile, nwasolwele ngwenu, nuli ni ufulielo ukolo, nawa nwakujikijila muli Yehova. Yehova kanakawahilila chinji ha kunutambwisa mu usoko wenyi. Kashika, chuma nwatamba kulinga chili kununga ni kujikijila muli iye. Muchihasa kupwa chashi kujikijila muli Yehova muze nunakwate yiyulo yize muyihasa kwalumuna mwono wenu. Alioze, shina muze nunakwate yiyulo yikehe-yikehe nwakujikijila muli iye? Chili chilemu kujikijila muli Yehova ha kukwata yiyulo, chipwe yiyulo yikehe-yikehe, ngwe kusakula yiheho, hanji yiyulo yinene-yinene ngwe kusakula mulimo ni yuma yikwo yize munuhasa kulinga mu ululikiso wa Yehova! Kanda nujikijila ha mana jenu. Shimbu nujikijile ha mana jenu, hengwolenu shimbi ja mu Mbimbiliya jize jinatale ha chikuma chacho, nawa senu mu yitanga yize nunalilongesa. (Yishi. 3:5, 6) Nyi nwachilinga, Yehova mawahilila nawa mandumbu mu chikungulwila manuvumbika.—Tanga 1 Timoteu 4:12.

LILONGESENU HA CHILWEZA CHA MWANANGANA YEHOSOFATE

15. Kulita ni 2 Sango ja Mianangana 18:1-3; 19:2, yuma yika yipi yize Mwanangana Yehosofate alingile?

15 Tunanyingika ngwetu, ngwe atu eswe, ni yenu nuli yihenge, nawa ha mashimbu amwe munuhengesa. Alioze chino kuchatambile kunukinda kulihana chinji mu mulimo wa Yehova. Talenu chilweza cha Mwanangana Yehosofate. Iye kapwile ni yitanga yinji yipema. Muze apwile mukweze, “iye wafupile Zambi wa kalamba kenyi ni kwenda mu maliji jenyi.” Chikwo nawa, iye katumine akwa-lutwe jenyi hanga aye mu yihunda ya Yunda ni kulongesa atu hakutwala kuli Yehova. (2 Sango 17:4, 7) Chipwe ngwe Yehosofate kapwile mutu mupema, nihindu ha mashimbu amwe kakwachile yiyulo yipi. Mumu lia chimwe cha ku yiyulo yipi yize Yehosofate akwachile, umwe yoze te wakumanyinako Yehova yamwaha chiyulo. (Tanga 2 Sango ja Mianangana 18:1-3; 19:2.) Yika mutuhasa kulilongesa ha lusango yono?

Akweze waze akukalakala chinji ni kusolola ngwo mahasa kwajikijila kakwete lufuma mupema (Tala paragrafu 16)

16. Yika munuhasa kulilongesa ha chilweza cha Rajeev?

16 Tayizenu ni kukaula yiyulo yize manwaha. Chizechene ngwe akweze akwo, hanji muchihasa kupwa chikalu chinji kukwata yiyulo yilemu ku mwono wenu. Nyi chino muchilingiwa kuli yenu, kanda nunenganyana. Talenu yize yalingiwile kuli ndumbu Rajeev. Iye yahanjika hakutwala ku ukweze wenyi ngwenyi: “Ha mashimbu amwe te chishi kunyingika yize mungulinga ku mwono wami. Ngwe akweze anji, ni yami te nakuzanga chinji kuheha kuhiana kuya ku kukunguluka ni kwambujola.” Yika yakwashile Rajeev? Chuma chamukwashile chili chiyulo cha umwe mukulwana wa mu chikungulwila. Rajeev yamba ngwenyi: “Iye kangukwashile kunyonga ha chiyulo chili ha 1 Timoteu 4:8.” Rajeev yasolola ngwenyi kakulikehesa, yatayiza chiyulo ni kunyonga ha yuma yize te atamba kusa ha chihela chitangu ku mwono wenyi. Yamba ngwenyi: “Yingukwata chiyulo cha kusa milimo ya Yehova ha chihela chitangu.” Yika azukileko? Mwene yamba ngwenyi: “Hanyima lia kutambula chiyulo chacho, hakupalika cha yimwe miaka yangutongola ngwe kavumbi mu chikungulwila.”

VWISENU TATENU WA MU MALILU KUWAHA

17. Kuchi mandumbu waze hakola akumona akweze?

17 Mandumbu waze hakola kakulemesa chinji yenu akweze waze “nwakulingila Yehova ni mbunge yimuwika” hamwe no! (Zefa. 3:9) Ayo kakuwahilila chinji muze akunumona nunalingi kanawa yiteli yize akunwaha ni zango hamwe ni chiseke. Chino chinasolola pundu ngwo, ayo kakunuzanga chinji.—1 Yoa. 2:14.

18. Kulita ni Yishima 27:11, kuchi Yehova akumona akweze waze akumulingila?

18 Akweze, kanda nukeza kavulama ngwenu, Yehova kakunuzanga chinji ni kunujikijila. Iye kambile ngwenyi, ku matangwa a kusula, te mukupwa akweze waze malihana ene hanga amulingile. (Samu 110:1-3) Yehova kananyingika ngwenyi, nwakumuzanga nawa ngwo nunazange kulihana mu mulimo wenyi. Kashika, sololenu uhomboloji kuli akwenu ni kuli yenwene. Muze munuhengesa, tayizenu ukwaso ni fumbo lize manwaha, monenu ngwo ukwaso ni fumbo liacho yinakatuka kuli Yehova. (Hepre. 12:6) Lingenu kanawa milimo yize akunwaha. Chahiana ulemu, ha yeswe yize munulinga, vwisenu Tatenu wa mu malilu kuwaha.—Tanga Yishima 27:11.

MWASO 135 Kuliumba cha Yehova: “Mwanami, Pwako ni Mana”

^ kax. 5 Muze umwe ndumbu mukweze akusenya kulutwe ku ufulielo, hi chipi ko kuzanga kulihana chinji mu mulimo wa Yehova. Alioze, mba amutongole ngwe kavumbi mu chikungulwila, katamba kupwa mutu yoze mandumbu majikijila ni kuvumbika. Yika akweze atamba kulinga mba akwo aajikijile?

^ kax. 9 Majina amwe kapwa kwalumuna.