Shina Eswe Waze Akuliamba Ngwo “Akwa-Kristu” Kali Lume Akwa-Kristu Amwenemwene?

MUSONO, atu anji kanyingikine kanawa iya yoze uli Mukwa-Kristu wamwenemwene. Mumu liaka? Mukanda Atlas of Global Christianity unambe ngwo, hano hashi hatwama atu anji waze akuliamba ngwo Akwa-Kristu. Alioze, atu jacho kakuwayila Zambi mu majila alisa. Mukanda wacho unambe nawa ngwo, Akwa-Kristu jacho, katwama mu yizavu tununu 41, chikwo nawa hita chizavu chikwete shimbi ni yitanga yo. Mumu lia kalumbanganyishi wa yizavu yino ya “Akwa-Kristu,” amwe kakukakajana ni kuhonga. Kashika ayo kakulihula ngwo: ‘Shina eswe waze akuliamba ngwo kali Akwa-Kristu, kali lume Akwa-Kristu amwenemwene?’

Tutalenu chimwe chilweza. Tunyongenu ngwe mutu umwe kanayi wenyi mu chifuchi chambala. Muze mahetamo katambile wika kuhanjika jina lienyi hanji kusolola jina lia chifuchi kuze anakatuka kuli manguvulu. Alioze, katamba nawa kusolola mukanda wa mu chifuchi muze anakatuka. Chizechene nawa, Mukwa-Kristu wamwenemwene katambile wika kwamba ngwenyi kali ni ufulielo muli Kristu, alioze katamba kulingako nawa yimwe. Yuma yika yenayo atamba kulinga?

Liji “Mukwa-Kristu” kaputukile kulizachisa hanyima lia mwaka 44 M.J. Luka kasonekene ngwenyi: “Ku Andiakia kwenako aputukile kuluka tumbaji ngwo, Akwa Kristu.” (Yilinga 11:26) Tumbaji twa Yesu e wika apwile ni kuvuluka ngwo Akwa-Kristu. Yika mutu atamba kulinga mba amusanyike ngwo Mukwa-Kristu? Umwe mukanda avuluka ngwo Dicionário Internacional de Teologia do Novo Testamento unambe ngwo: “Kupwa kambaji ka Yesu, chakufupiwa kulihana [cha mutu] ni mbunge yenyi yeswe . . . ku mwono wenyi weswe.” Kashika, Mukwa-Kristu wamwenemwene, kali mutu yoze wakukaula malongeso ni shimbi ja Yesu ni mbunge yenyi yeswe nawa ni mwono wenyi weswe.

Shina musono chili chashi kuwana Akwa-Kristu amwenemwene mukachi ka atu waze akuliamba ngwo kali Akwa-Kristu? Yika mwene Yesu ambile yize te muyisolola ngwo wano e tumbaji twenyi amwenemwene? Tunakwichi kuwana makumbululo a yihula yino mu Mbimbiliya. Ha yikuma yize muyikaulaho, mutushimutwinaho yuma yitano yize Yesu alumbunwine ni yize muyitukwasa kunyingika waze ali tumbaji twenyi amwenemwene. Mutuhengwola nawa chize Akwa-Kristu a ku sekulu yitangu apwile kukaula malongeso a Yesu. Chikwo nawa,mutumona Akwa-Kristu waze musono akukaula shimbi jino.