1, 2. Yika Yesu alingile ha ufuku wa 14 wa Nisane ha mwaka 33 M.J.? (Tala chizulie cha uputukilo.)

TANGWA hi liatoka, mu Yerusaleme mwa to ni mweji. Uli ufuku wa tangwa 14 lia Nisane ha mwaka 33 M.J. Yesu ni apostolo jenyi halinga Chizomboka, cha kwiwuluka utuswilo wa A-Izalele mu undungo wa mu Engitu uze te hiwalinga sekulu 15. Yesu haliapwila maputuka chiteleka chilemu hamwe ni apostolo jenyi ashishika 11​—chize mapwa ni kulinga hanga ewuluke kufwa chenyi. *​—Mateu 26:1, 2.

² Yesu yawahisa mbolo kuyishi futunwiso nawa yayipalikisa kuli apostolo jenyi, ni kwamba ngwenyi: “Wenu, nulie.” Iye yanda musenge wa vinyu yasakwila nawa yamba ngwenyi: “Nuunwe eswe.” (Mateu 26:26, 27) Yesu kakapalikishile nawa kulia cheka kuli ayo, mumu ha shimbu liacho iye kapwile ni yuma yinji yize malweka tumbaji twenyi ashishika.

3. Mu mutwe uno yihula yika mutulilongesa?

³ Ha shimbu liacho, Yesu yaputuka Chiwanyino cha Kwiwuluka  kufwa chenyi, chize akuvuluka nawa ngwo: “Seya ya Mwene.” (1 Kori. 11:20) Ha chino amwe mahasa kuhula ngwo: Mumu liaka twakwiwuluka kufwa cha Yesu? Mbolo ni vinyu yika yalumbunuka? Kuchi mutuhasa kulilulieka ha mashimbu akwiwuluka kufwa cha Yesu? Aya waze atamba kulia mbolo ni kunwa vinyu? Nawa kuchi akwa-Kristu akukaula yize Yisoneko yinambe hakutwala ku kutalatala cho?

4. Yika mutukatambula ha mukunda wa kufwa cha Yesu?

⁴ Amu tuli ana ja Alama, hitunahingi shili ni kufwa. (Roma 5:12) Niumwe mutu mukwa-shili mahasa kuhana chitapo kuli Zambi hanga alikule mwene hanji akule akwo wakuhi. (Samu 49:6-9) Ha mukunda wa kufwa chenyi, Yesu yahana wika chitapo chize chalita, we mwono wenyi ungunu ni manyinga waze amwanganyine. Ha kusolola ulemu wa chitapo chenyi kuli Zambi, Yesu yapwisa chashi hanga tutambule chawana cha mwono wa mutolo.​—Roma 6:23; 1 Kori. 15:21, 22.

5. (a) Kuchi tunanyingika ngwetu Zambi ni Kristu kakuzanga atu? (b) Mumu liaka twatamba kupwa ha kwiwuluka cha kufwa cha Yesu?

⁵ Ukuule unasolola zango lize Zambi alinalio hali atu eswe. (Yoano 3:16) Chitapo cha ukuule wa Yesu chinasolola nawa ngwo iye kakutuzanga. Yesu te “chilangaji” wa Zambi muze te kanda achiza hano hashi. ‘Kuwahilila chenyi chapwile kuli ana ja atu!’ Kusakwilila Zambi ni Mwanenyi chatamba kutukwasa kupwa ha kwiwuluka cha kufwa cha Yesu, ni kukaula shimbi yino: “Lingenu chino nikungwiwuluka.”​—1 Kori. 11:23-25.

6. Kuchi twatamba kunyonga hakutwala ku vinyu ni mbolo ya Chiwanyino cha kwiwuluka kufwa cha Yesu?

⁶ Akwa-mayingeleja amwe kakwamba ngwo mbolo ni vinyu yili mujimba wa Yesu hamukunda wa maliji jenyi akwamba ngwo: “Yino mujimba wami” ni waze akwamba ngwo: “Uno manyinga jami.” (Marku 14:22-24) Ha chino ayo kakufuliela ngwo mbolo ni vinyu yalumukine mujimba ni manyinga ja Yesu. Alioze chino hi chamwenemwene ko. Mumu Yesu ha shimbu liacho te uchili ni mwono muze mbolo ni vinyu yapwile ha mesa. Ha chino Yesu te kanahanjika wika mu yilweza ngwe chizechene te akuhanjika.​—Yoano 2:19-21; 4:13, 14; 10:7; 15:1.

7. Mbolo yize kuyishi futunwiso akuzachisa ha Chiwanyino cha kwiwuluka cha kufwa cha Yesu yika yalumbunuka?

⁷ Ha mashimbu jacho alemu ha mwaka wa 33 M.J., Yesu kazachishile mbolo kuyishi futunwiso yize yasalile ha Chizomboka. (Kutuhu. 12:8) Mu Yisoneko, ha mashimbu akwo futunwiso yalumbunuka kalimbalimba hanji shili. (Mateu 16:6, 11, 12; Luka 12:1) Kashika, Yesu yazachisa mbolo yize kuyishi futunwiso mumu yalumbunuka mujimba wenyi uze kuushi shili. (Hepre. 7:26) Ha chino, mbolo yamutapu au ye akuzachisa ha Chiwanyino cha kwiwuluka kufwa cha Yesu.

8. Yika yalumbunuka vinyu yize Yesu azachishile ha Chiwanyino cha kwiwuluka kufwa cha chenyi?

⁸ Vinyu yize Yesu azachishile ha tangwa 14, ha mwaka 33 M.J., yalumbunukine manyinga ja Yesu ngwe chize alumbunuka musono ha Chiwanyino cha kwiwuluka kufwa cha Yesu. Ku Ngolongota, chimwe chihela haze lia Yerusaleme, he ha mwanganyine manyinga jenyi ‘ha ukonekeno wa shili.’ (Mateu 26:28; 27:33) Amu mbolo ni vinyu yalumbunuka chitapo chilemu nawa cha zango chize Yesu ahanyine ha mukunda wa atu anji ashishika, chili chipema kulilulieka hanga tukapwe ku Chiwanyino cha Mwene cha Ufuku.

9. (a) Mumu liaka chili chilemu kukaula yisoneko ya Mbimbiliya ha mashimbu a Chiwanyino cha Mwene? (b) Kuchi twakwivwa hakutwala ku ukuule?

⁹ Nyi twakaula kanawa katalilo wa yisoneko ya Mbimbiliya ya kwiwuluka kufwa cha Yesu yize yili ha kalendario wetu ni mu Examine as Escrituras Diariamente, mutuhasa kupukuna ha yize Yesu alingile muze te kanda a chifwa. Nyi twalinga chocho, mutululieka mbunge jetu hakutwala ku Chiwanyino cha Mwene cha Ufuku. * Umwe ndumbu wa pwo yamba ngwenyi, “Tunashimbwila Chiwanyino cha Mwene ni chiseke cheswe. Ngunewuluka muze napwile ha ufwe wa tata. . . , yingutala kuli iye yingwivwa chinyengo ku mbunge ni kunyingika ngwami ukuule uli ni ulemu unji. . . . Mama-yami! Te ngunanyika yisoneko yeswe ni chize chatamba kuyilumbununa! Alioze muze hinanyingika kanawa chize kufwa chapwa, mbunge yami yizala to ni chiseke hakutwala ku yize ukuule muukalinga hali yetu.” Chochene, muze tunalilulieka ha mashimbu a Chiwanyino cha Mwene, muchipema nyi twapukuna ha chitapo cha ukuule wa Yesu chize chatupulula ku shili ni kufwa.

10. Yika mutuhasa kulinga muze tunalilulieka ha mashimbu a Chiwanyino cha Mwene?

¹⁰ Ha kulilulieka ha mashimbu a Chiwanyino cha Mwene, mutuhasa kukalakala chinji mu mulimo wa kwambujola sango lipema, hanji kupwa ma pionelu a shimbu likepe ha shimbu liacho. Ha kusanyika alongi jetu a Mbimbiliya ni atu akwo hanga eze ha chiwanyino cha Mwene, twakwivwa chiseke kwaalumbunwina hakutwala kuli Zambi yetu ni Mwanenyi ni yiwape yize makatambula atu waze akuwayila Yehova.​—Samu 148:12, 13.

11. Kuchi A-Korindu amwe alile mbolo ni kunwa vinyu ya Chiwanyino cha kuhona kulita?

¹¹ Muze munulilulieka ha mashimbu a Chiwanyino cha Mwene, nutanga maliji waze postolo Paulu asonekene ku chikungulwila cha A-Korindu. (Tanga 1 A-Korindu 11:27-34.) Paulu kasolwele ngwenyi, waze malia mbolo ni vinyu ni cha kuhona kulita “kumahia ha mujimba ni manyinga a Mwene, Yesu Kristu.” Kashika mutu yoze awayisa katamba ‘kulieseka’ mba alie mbolo ni kunwa vinyu. Nyi kaliesekele, “malia hanji manwa uhiso hali iye mwene.” Ha mukunda wa yitanga yipi, A-Korindu anji ‘yalela, yasalwoka, ni kufwa ku spiritu.’ Amwe kapwile ni kulia ni kunwa chinji shimbu kanda achiya ku Chiwanyino ni he ha mashimbu a Chiwanyino, mba yapwa ni manyonga  api. Ha kulia mbolo ni kunwa vinyu cha kuhona kulita ayo yapihisa usendo wo ni Zambi.

12. (a) Yika Paulu atesele ni Chiwanyino, nawa utowezo uka ahanyine kuli waze akulia mbolo ni kunwa vinyu? (b) Mutu yoze wa kulia mbolo ni kunwa vinyu yika atamba kulinga nyi malinga shili?

¹² Paulu katesele Chiwanyino cha Mwene ni kulia chize twakulia hamuwika ni akwetu, nawa katowezele waze a kulia mbolo ni kunwa vinyu ngwenyi: “Kunwahashile kuliangana ni musenge wa Mwene, ni musenge wa andemoniu. Kunwahashile kuliangana ni Mesa ya Mwene ni mesa ya andemoniu.” (1 Kori. 10:16-21) Mutu awayisa yoze wa kulia mbolo ni kunwa vinyu ha Chiwanyino cha Mwene, nyi malinga shili katamba kufupa ukwaso wa ku spiritu. (Tanga Tiangu 5:14-16.) Nyi mutu wacho masolola “mihuko ya kulikonyeka,” iye kechi kuhona vumbi ku chitapo cha Yesu nyi malia mbolo ni kunwa vinyu ha Chiwanyino cha Mwene.​—Luka 3:8.

13. Mumu liaka chili chipema kulemba hakutwala ku kutalatala chize Zambi atwaha?

¹³ Ha mashimbu akululieka Chiwanyino cha Mwene, mutuyuka chinji nyi mutulemba ni kunyonga chinji ha kutalatala chize hatwaha Zambi. Mutu yoze hanalihana kuli Yehova nawa kambaji washishika wa Yesu kechi kusolola vumbi ha chitapo cha Yesu nyi malia mbolo ni kunwa vinyu cha kuhona ushindakenyo ngwo kali wakuwayisa. Ha chino, kuchi mutu mahasa kupwa ni ushindakenyo ngwenyi katamba kulia mbolo ni kunwa vinyu?

14. Ulemu uka uli ha usendo waha kuli waze akulia mbolo ni kunwa vinyu ha Chiwanyino?

¹⁴ Waze akulia mbolo ni kunwa vinyu ha Chiwanyino cha kwiwuluka kufwa cha Yesu, kakwete ushindakenyo ngwo ayo kali mu usendo waha. Hakutwala ku vinyu, Yesu yamba ngwenyi: “Musenge uno we usendo waha mu manyinga jami.” (1 Kori. 11:25) Yehova yamba kupalikila muli profeta Jeremia, ngwenyi, malinga usendo waha uze walisa ni usendo wa Shimbi jize ahanyine kuli A-Izalele. (Tanga Jeremia 31:31-34.) Zambi hanalingi usendo waha ni Izalele a ku spiritu. (Ngala. 6:15, 16) Usendo uno uli ni ulemu unji ha mukunda wa chitapo cha ukuule wa Kristu nawa wakukalakala ni manyinga jenyi waze amwanganyine. (Luka 22:20) Yesu kali Chitakanyishi wa usendo waha. Waze akuwayisa ashishika ali mu usendo wacho, kakuzuka mwono wa mu malilu.​—Hepre. 8:6; 9:15.

15. Aya ali mu usendo waha wa Wanangana, nawa yiwape yika anashimbwila nyi mashishika?

¹⁵ Atu waze atamba kulia mbolo ni kunwa vinyu ha Chiwanyino kananyingika ngwo ayo kali mu usendo wa Wanangana. (Tanga Luke 12:32.) Waze akupwa tumbaji twa Yesu akuwayisa nawa ashishika, kakumona lamba ngwe chize amwene Yesu, nawa kumakayula hamwe nenyi mu malilu. (Fwili. 3:10) Amu ayo ali mu usendo wa Wanangana, waze akuwayisa nawa ashishika makayula ni Kristu mu malilu ngwe mianangana ku miaka yeswe. (Uso. 22:5) Wano e akulia mbolo ni kunwa vinyu ha Chiwanyino cha Mwene cha Ufuku.

16. Lumbununenu ko chikehe chize mukanda A-Roma 8:15-17 walumbunuka.

¹⁶ Waze wika ali ni ushindakenyo wa spiritu ngwo kali ana ja Zambi e atamba kulia mbolo ni kunwa vinyu. (Tanga A-Roma 8:15-17.) Nyingikenu ngwenu Paulu kazachishile liji lia Aramaika “Abba,” lize linalumbunuka ngwo “Tata!” Mwana mahasa kuzachisa liji lino hakusanyika tato. Kashika liji lino te kakulizachisa hanga asolole zango ni vumbi lize liatwama hakachi ka mwana ni tato. Waze akutambula ‘spiritu ya kupwa ana’ kakwavuluka ngwo maswana ja Zambi a ku spiritu. Spiritu ya Zambi yakuhana ushindakenyo ni spiritu  yo ngwo, kali ana akuwayisa a Yehova. Ayo keshi kulia mbolo ni kunwa vinyu mumu lia kuhona kuzanga kutwama hano hashi. Ayo kali ni ushindakenyo ngwo nyi manyongonona ndo ku kufwa cho, makapwa mianangana ni Yesu mu Wanangana wa mu malilu. Musono hashi hali amwe masalila a 144,000 waze anakaula Kristu. “Kuwayisa ali nacho cha kuli mwe Musandu,” Yehova. (1 Yoano 2:20; Uso. 14:1) Muli spiritu yo, ayo kakukololoka chikolo ngwo, “Abba, Tata!” Ayo kali ni usendo ulemu chinji ni Zambi!

17. Kutalatala chika akwa-Kristu akuwayisa alinacho, nawa kuchi akuchimona?

¹⁷ Nyi nuli akwa-Kristu akuwayisa, kutalatala cha kuya mu malilu chili chuma chilemu chize nwatamba kusa mu yilemba yenu. Muze Mbimbiliya yakwamba ngwo, ‘hananulakenya ku ulo’ kuli sandungi, Yesu Kristu, maliji jacho nwatamba kwamona ngwenu kali a yenu, nawa nwatamba kushimbwila nukapwe “ndungi” ja Kristu. (2 Kori. 11:2; Yoano 3:27-29; Uso. 21:2, 9-14) Muze Zambi masolola zango mu Liji lienyi kuli ana jenyi a ku spiritu, enu ambenu ngwenu, “Yetu anambila.” Nawa muze Liji lia Yehova mulihana shimbi kuli ana jenyi akuwayisa, spiritu yisandu muyinukwasa nwononoke ni kwamba mu mbunge yenu ngwenu, “Yino yinatale hali yetu.” Spiritu ya Zambi ni spiritu yenu muyihana ushindakenyo ngwo nuli ni kutalatala cha mu malilu.

18. “Mapanga akwo” kutalatala chika alinacho, nawa kuchi akwivwa ha kutalatala chacho?

¹⁸ Alioze, nyi nuli a mu “mbunga yinene” ya “mapanga akwo” Zambi kananwehe kutalatala cha mwono wa mutolo hano hashi. (Uso. 7:9; Yoa. 10:16) Nyi nwakuzanga kutwama miaka eswe mu paraisu, munuwahilila ha kupukuna ha yize Mbimbiliya yinambe hakutwala ku chize mwono muukapwa hano hashi. Nunashimbwila kutwama ni sambukila hamwe ni asoko jenu ni atu akwo a ululi. Nunashimbwila nawa muze kapunga wa zala, uswale, lamba, yikola ni kufwa kuyichi kapwa ko nawa. (Samu 37:10, 11, 29; 67:6; 72:7, 16; Iza. 33:24) Nunashimbwila ni usona weswe kutambula atu waze makahindwisa ku ufwe ni kutwama ni mwono wa mutolo hano hashi. (Yoa. 5:28, 29) Nwatamba kusakwilila chinji ha chiwape cha Yehova cha kutalatala cha hano hashi. Chipwe ngwe kunuchi kulia mbolo ni kunwa vinyu, alioze nwakupwa ku Chiwanyino cha kwiwuluka kufwa cha Yesu mumu nwakumona chitapo chenyi ngwo chili chilemu chinji.

19, 20. (a) Yika muyitukwasa mba tukahinge yiwape yize twakushimbwila? (b) Mumu liaka twatamba kupwa ha Chiwanyino cha Mwene cha Ufuku?

¹⁹ Chipwe ngwe kutalatala chenu chili cha kutwama hashi hanji mu malilu, chino muchikalingiwa nyi nwafuliela wika muli Yehova Zambi, muli Yesu Kristu ni ku ukuule. Kuya ku Chiwanyino cha kwiwuluka kufwa cha Yesu, muchinukwasa kunyonga ha kutalatala chenu ni ulemu uze kufwa cha Yesu chili nayo ku mwono wenu. Kashika, senu tachi hanga nukapwe ha tununu twa atu waze makapwa ha Chiwanyino cha Mwene cha ufuku ha tangwa 3 Liamatano, ha Kakweji wa Abril, 2015, ku Mazuwo a Wanangana ni ku yihela yikwo hashi heswe.

²⁰ Kupwa ha Chiwanyino cha kwiwuluka kufwa cha Yesu muchihasa kwokesa zango lienu ha chitapo cha ukuule wa Yesu. Kupanjika kanawa pande muchinukwasa kusolola zango kuli enyembo jenu waze munukalweza yize nwalilongesa hakutwala ku zango lia Yehova ni upale wenyi hali atu. Kashika senu tachi, nukapwe ha Chiwanyino cha Mwene cha Ufuku.