Kututuluka ha Chikuma

Kuya ha katalilo wa yikuma

HA MASHIMBU AKUNYIMA

Meso ja Jairo e Akumukwasa Kulingila Zambi

Meso ja Jairo e Akumukwasa Kulingila Zambi

Muhasa kushinginyeka kusunga wika meso mujimba ka? Yaya Jairo mwe uli ni kapinda wacho. Chipwe chocho, iye kawahilila ku mwono wenyi. Muze kanda nguchilumbununa mumu liaka kawahilila ku mwono wenyi, manenu nguchinulweze kama mashimbu jenyi akunyima.

Jairo kasemukine ni yimwe yikola yize akuvuluka ngwo tetraplegia espástica cerebral. * Yikola yacho yakumupinjisa kusunga mujimba wenyi. Wongo wenyi ushi kulitakana ni mijipa hanga mujimba ulisunge, kashika molu ni moko akulisepekenya mashimbu eswe. Ha mashimbu akwo, muze Jairo akusunga mujimba wenyi kakulipupapupa chinji. Atu waze akupwa hamuwika nenyi no mahasa kulilemeka, nyi kaso kulifunga kanawa. Kanji-kanji kakumukasa kumoko ni molu hanga ahone kupupapupa atu.

KAPINDA NDO HA UKULWANA

Jaira kakola ni kapinda munji. Muze iye te hakumbanyisa tukweji atatu ya putuka kukonya. Kanji-kanji Mama te kakumutwala kafuji-fuji ku shipitali, iye te kakumona ngwe hafwa.

Ha mukunda wa kutwama ni kulikonyeka chinji, kulutwe lia matangwa yifwaha ya Jairo yiputuka kuhenga. Muze apwile ni miaka 16 yasengunuka nyima nawa yamupasula yo. Ni halipwila nguneuluka Jairo chize te akulila chinji ha ufuku weswe ha kuhinduka chenyi.

Ha mukunda wa utonji Jairo te keshi kuhasa kulinga mulimo uze anazange ni ukawenyi shina wika ni ukwaso wa akwo, ngwe ha kulia, kuzala ni kuya ha muhela. Mama ni tata e te akulinga mulimo wacho. Chipwe ngwe Jairo te kakumukwasa kuli akwo, nihindu tata te kakumulweza ngwo Zambi mwe wakumukwasa.

YAWANA JILA YA KUHANJIKILA

Yisemi jetu kali Yela ja Yehova, ayo kakutangila Jairo yishima ya mu Mbimbiliya chize ha wanuke wenyi. Ayo nihindu te kakunyingika ngwo mwono wakupwa ni ulemu nyi twapwa ni usepa upema kuli Zambi. Mujimba wa Jairo ulelu chinji, uze akushinjika mashimbu eswe ha kinga ya yitonji, alioze iye te mahasa kupwa ni kutalatala cha mwono upema kulutwe lia matangwa. Kashika, ayo kakunguhula kanji-kanji nyi Jairo mahasa kupwa ni chinyingi cha mu Mbimbiliya.

Limwe tangwa, muze Jairo te uchili kanuke, tata yamuhula ngwenyi: “Jairo lisesa muhasa kuhanjika ni yami?” Yawezelaho nawa ngwo, “Nyi yena chamwenemwene wakunguzanga muchilinga!” Tata kamwichile te hanga ahanjike kama chipwe liji limuwika, alioze te masoji wika akupukumuka mu meso ja Jairo. Chipwe muze iye te aneseka kusolola yize anevu mu maliji, alioze iye te kanafambwisa wika chimbangwinya. Tata kevwile yinyengo amu alilishile Jairo. Alioze kulila chenyi chinakasolola ngwo Jairo te kanevu yize tata anamulweze. Kapinda twapwile nenyi ngwo, iye te keshi kuhanjika.

Ha kupalika cha miaka, yisemi yamona ngwo Jairo ha mashimbu akwo te kakusunga kafuji-fuji meso hanga ahase kusolola manyonga jenyi ni yize anevu. Te chikalu chinji kuli Jairo kumona ngwo atu keshi kuhasa kunyingika yize iye anambe kwamba. Alioze, muze yisemi alilongesele kunyingika yize iye anambe kwamba hakukamuna cha meso ni kumwaha yize anazange, meso ja Jairo te kwakuzala to ni chiseke. Chenacho te akusakwilila atu.

Umwe fonoaudióloga yamba ngwo, mba tuhase kuhanjika nenyi, nwatamba kuzundula moko jenu eswe aali muze nunamuhula chimwe chuma. Kwoko lia utata hanga akumbulule ngwo mba, lia umama ngwo ka. Ha chino te mahasa kwamba yize anazange, ha kutala sali lia yize anazange.

YUMA YIZE YAKWASHILE JAIRO

Katatu keswe ha mwaka, Yela ja Yehova kakupwa ni kukunguluka cha mambonge ni kukunguluka cha mbonge haze akulumbununa pande ja mbunga jize jinakatuka mu Mbimbiliya. Jairo ha mashimbu eswe te kakuwahilila chinji hakwivwa pande ja waze akupapachisa. Limwe tangwa, muze Jairo te uchili ni miaka 16, Tata yamuhula ngwenyi, “Jairo, yena unazange hanga akupapachise?” Hazehene iye yatala ku kwoko lia utata lia Tata hanga asolole ngwo kanazange amupapachise. Nawa Tata yamuhula ngwenyi, “Hiwalakenya Zambi hanga umulingile ku miaka yeswe?” Nawa Jairo yatala ku kwoko lia utata lia tata, iye yanyingika ngwo Jairo hahana mwono wenyi kuli Yehova.

Muze hevwa pande jinji ja Mbimbiliya, yitumona ngwetu kumana Jairo kanyingika kanawa ulumbunwiso wa upapachiso wa akwa-Kritu. Ha mwaka 2004, iye yakumbulula chihula chilemu chize akuhula ha upapachiso ngwo, “Hiwalihana kuli Yehova hanga ulingi upale wenyi?” Jairo kakumbulwile chihula chacho ha kwazuluka meso ni kutala mwilu. Kalingile chino hanga asolole ngwo kanatayiza. Muze apwile ni miaka 17 yamupapachisa, yapwa Chela cha Yehova.

MESO ANAHULIKILA KU MULIMO WA ZAMBI

Ha mwaka 2011, yikusoloka yimwe jila yakuhanjikila yize yakukwasa Jairo​—umwe katalilo wa computador ya meso. Computador yacho yakukaula kukamuna cha meso muze mayikangula. Kukamuna hanji kutala ha computador chakupwa ngwe kanapolo ha potau ya computador. Umwe katalilo wa yizulie yoze alingile mwe wakukwasa Jairo kuhanjika. Muze iye akukamuna ku chizulie, chizulie chacho chakwalumuna manyonga jenyi hanga apwe maliji hanga evwe kuli atu. Yinyingi ya Mbimbiliya yize Jairo alinayo, yakumushinjila hanga akwase akwo mu ufulielo. Ha mashimbu waze twakulinga longeso lia Mbimbilia mu usoko iye kakusoloka kunyima liami ni computadore yenyi. Chenacho iye akungwiwulula ngwo kachi namufunjila kumbululo lia yihula yize mutukalilongesa ku kukunguluka chetu.

Ku kukunguluka, iye ni uhonboloji weswe kakufupa chizulie chize mapola hanga liji lienyi lifambuke nawa hanga alivwe kuli eswe. Iye kakwivwa chiseke chinji muze akukolweza madunbu mu chikungulwila. Umwe sepa lia Jairo kakwamba ngwenyi, “nakwivwa chiseke chinji mashimbu eswe waze Jairo akuhana kumbululo lia yimwe yikuma ya mu Mbimbilia.”

Jairo nawa kakuzachisa meso jenyi hanga alweze akwo ha kutwala ku ufulielo wenyi. Iye kali ni chimwe chisaji chize chili ni yizulie ya umwe munda uze uli ni tushitu ni atu a mutapu weswe anatwama ni ukulungunga. Muze iye akupola chisaji chacho, liji lienyi lilimo liakulumbununa, “Kutalatala chize chili mu Mbimbiliya hakutwa ku chize hashi muhakapwa paraisu haze hechi kapwa yikola ni kufwa, Usolwelo 21:4.” Nyi mwenyembo kanamupanjika, kakupola nawa ha chizulie chikwo ha chisaji hanga amuhule ngwo, “Yena unazange kulilongesa Mbimbiliya ni yami?” Twakomokene muze kaka wetu atayijile kulilongesa Mbimbiliya ni iye. Twakuwahilila chinji hakumona Jairo ni umwe ndumbu hakehe-hakehe kanalongesa Mbimbiliya kuli kaka! Ni chiseke cheswe, Kaka kanakamupapachisa ha kukunguluka cha mambonge ku Madrid ha kakweji wa Agosto 2014.

Jairo kakuzachisa katalilo wa ha chisaji ni yizulie ya maliji hanga ahane kumbululo mu chikungulwila ni kwambujola sango lipema kuli akwo

Ufulielo wa Jairo kakauvulamine kuli ma longeshi jenyi ku shikola yenyi. Rosario, umwe ndotolo wenyi yamba ngwenyi: “Nyi nazanga kuya mu yimwe yingeleja, ndo ngupwe chela cha Yehova. Nakumona chize ufulielo wa Jairo wakumutakamisa ku mwono, chipwe ngwe kanapinda ni utonji.”

Meso ja Jairo ha shimbu lieswe kakutemuka muze akumutangila yilakenyo ya Mbimbiliya ngwo: “Chilema masamba ngwe kapaji, ni limi lia kamama mulikemba mumu ha uwahililo.” (Izaia 35:6) Chipwe ngwe ha mashimbu akwo kakunyenganyana, nihindu iye kakuzanga kuheha chinji ni akwo. Chino chakupwa chashi mumu mwono wenyi unalihulikila wika ku mulimo wa Zambi ni masepa a mu ufulielo. Chiseke chenyi kumeso ni ufulielo wenyi wakuhana ushindakenyo ngwo kulingila Yehova chakukwasa mwono ukalu upwe ni chiseke.

^ kax. 5 Paralisia cerebral (PC) che akuvuluka yikola yacho mumu wongo wakupihia. Yikola yacho yakumunehena kapinda munji, ngwe kuhona kulia ni kupinda ha kuhanjika. Tetraplegia espástica yili yikola yachikonya, muyihasa kukalisa moko ni molu ni kuzeyesa kota.