Shina Munununga ni ‘Kulawola?’
“Kashika lawokenu se kunwanyingikine tangwa, chipwe ola.”—MATEU 25:13.
1, 2. (a) Yika Yesu ambile hakutwala ku matangwa akusula? (b) Yihula yika mutukumulula?
Achi nyonga Yesu kanatwame ku Mulundu wa Olevwe kanamono tembele mu Yerusaleme. Kali hamwe ni apostolo jenyi awana, Petulu, Andeleu, Tiangu, ni Yoano. Ayo kanapanjika Yesu unalweza uprofeto ulemu hakutwala kulutwe lia matangwa. unambe yuma yize muyikalingiwa ku matangwa akusula a hano hashi hapi, muze Yesu mayula mu Wanangana wa Zambi. Yesu yaalweza ngwo ha matangwa jacho, “ndungo wamwenemwene, wa kukanyama” makamukwasa ha kuhana tumbaji twenyi hano hashi kulia cha ku spiritu ha shimbu lialita.—Mateu 24:45-47.
2 Kusulaho, ha uprofeto wowene, Yesu yatongola chishima cha ma virgem kumi. (Tanga Mateu 25:1-13.) Ha mutwe uno, mutukumbulula yihula yino: (1) Sango jika jilemu jili ha chishima chino? (2) Kuchi akwa-Kristu akuwayisa akukaula chiyulo cha chishima, nawa yika yakulingiwa? (3) Kuchi mutuhasa kuyuka ha chishima cha Yesu musono?
SANGO JIKA JILI HA CHISHIMA CHINO?
3. Ku miaka ya kunyima, kuchi mikanda yetu te yakulumbununa chishima cha virgem kumi?
3 Ha mutwe uze wapalika, twalilongesanga ngwo ku miaka yakunyima, ndungo wamwenemwene kanalulieka mutapu wa kulumbunwinamo sango ja mu Mbimbiliya. Haliapwila ndungo wamwenemwene kanatondekeza ha malongeso alemu hi ha yilweza ni ulumbunwiso wa uprofeto ko. Tutalenu chilweza cha chishima cha Yesu cha ma virgem kumi. Mikanda yetu te yakwamba ngwo ndeya, maji ni tusaji te yalumbunuka chimwe chuma hanji umwe mutu. Shina chili chilemu kuhengwola kawashi ha yikuma yikehe ya sango ja chishima? Kumbululo lia chihula chino lili ni ulemu unji hali yetu.
4. Ha chishima cha Yesu, kuchi tunanyingia (a) Iya sandungi? (b) Virgem aya?
4 Tuhengwolenu sango jilemu ja chishima cha Yesu. Chitangu tutalenu atu waze anatongola ha chishima cha virgem kumi. Iya sandungi wa chishima? Kwamba umwenemwene Yesu te kanahanjika hakutwala kuli iye mwene. Mumu liaka, ha mashimbu eka ni eka, Yesu te kakulitongola mwene ngwe sandungi! (Luka 5:34, 35) Ma virgem kali aya? Ayo kali “mbunga yikepe” ya akwa-Kristu akuwayisa. Kuchi tunachinyingika? Ha chishima ma virgem, katamba kulilulieka hamwe ni ndeya jo muze sandungi aneza. Haliapwila tala yize ambile kuli tumbaji twenyi akuwayisa: “Zalilo jenu jilijichike miya; ndeya jenu jiyile. Pwenu ngwe atu” waze anashimbwila “mwene wo, muze mahiluka ku ulungi; muze iye meza, mangongwela, akahase kumwazulwila kawashi.” (Luka 12:32, 35, 36) Nawa apostolo Paulu ni Yoano jitesa tumbaji a Kristu akuwayisa ngwe virgem akulinanga. (2 A-Korindu 11:2; Usolwelo 14:4. Chochene, mutuhasa kwamba ngwo chishima chili mu Mateu 25:1-13 chili chiyulo ni utowezo kuli tumbaji akuwayisa.
5. Kuchi Yesu asolwele shimbu lize te chishima chenyi muchimanunuka?
5 Nawa, tutalenu mashimbu. Mashimbu aka amwaka anatale chiyulo cha Yesu? Yize Yesu ambile kusongo lia chishima muyitukwasa hanga tunyingike shimbu liacho. Iye kambile ngwenyi: “Sandungi yeza” (Mateu 25:10) Kaposhi wa Kutalila 15 Julho 2013, twalilongesele ngwo uprofeto wa Yesu mu Mateu kapitulu 24 ni 25 unatongola yuma nake ya “kwiza” cha Yesu. Muze Yesu ahanjikine hakutwala ku “kwiza” chenyi iye yatongola shimbu lia luyinda munene muze makeza ni kusambisa hamwe ni kwonona hano hashi hapi. Kashika mutuhasa kwamba ngwo chishima cha Yesu chinatale ku matangwa akusula nawa ngwo iye makeza ha mashimbu a luyinda munene.
6. Sango jika jilemu mutulilongesa ha chishima chino?
6 Sango jika jilemu mutulilongesa ha chishima chino? Twewulukenu yize Yesu ambile chitangu. Mu mukanda wa Mateu kapitulu 24, Yesu yahanjika hakutwala kuli ndungo wamwenemwene wa kanyama. Ndungo wacho te mapwa chizavu chikepe cha akwa-Kristu akuwayisa waze te masongwela tumbaji twa Kristu ha matangwa akusula. Yesu yatoweza ndungo wacho ngwo katamba kununga ni kushishika. Ha kapitulu unasulaho, Yesu yata chishima cha ma virgem kumi hanga akwase tumbaji twenyi akuwayisa a ha matangwa akusula. Te katamba kununga Mateu 25:13) Haliapwila tuhengwolenu chishima nawa tutalenu chize akwa-Kristu akuwayisa akuchikaula.
ni ‘kulawola’ hanga ahone kutokesa kutalatala cho cha mu malilu. (KUCHI AKWA-KRISTU AKUWAYISA AKUKAULA SHIMBI YA CHISHIMA CHACHO?
7, 8. (a) Yuma yika yaali yinasolola ngwo virgem akanyama kaliluliekele? (b) Kuchi akwa-Kristu akuwayisa analilulieka?
7 Ha Chishima chacho, Yesu yashindakenya ngwo virgem a yikanyame, te kalisa ni waze yihepuke, mumu ayo te kanashimbwila kuheta cha sandungi. Mumu liaka? Mumu ayo kaliluliekele nawa kapwile ni kulawola. Ma virgem eswe kumi te katamba kununga ni kulawola ni kukwachisa ndeya jo. Alioze waze atano akanyama kalisele chinji ni waze yihepuke, mumu ayo kaliluliekele kanawa ha kumbata maji akwo a ndeya jo. Kuchi akwa-Kristu akuwayisa ashishika analilulieka ha Kwiza cha Yesu?
8 Akwa-Kristu akuwayisa kanalilulieka hanga amanunune mulimo wo ha matangwa wano akusula. Ayo kananyingika ngwo mba alinge kanawa mulimo wa Zambi katamba kwehuka yuma yinji ya hano hashi ha Satana. Ayo kanazange kuwayila Yehova ni ushishiko weswe, hi hamukunda wa matangwa akusula ko, alioze mumu ayo kakuzanga chinji Zambi ni Mwanenyi. Ayo kananungu ni ushishiko weswe ha kwehuka yitanga yipi ya hano hashi ngwe, kufupa kupwa ni yikumba yinji, utanji, ni kuzo. Chizechene ngwe virgem waze akanyama aluliekele kanawa ndeya jo, akwa-Kristu akuwayisa kananungu ni kupanguka hakushimbwila sandungi chipwe ngwe keso kuheta kawashi.—Fwili. 2:15.
9. (a) Chiyulo chika Yesu ahanyine hakutwala ku kunongwoka? (b) Kuchi akwa-Kristu akuwayisa anakumbulula kuhiohia cha liji linene ngwo: “Talenu sandungi”? (Tala maliji mushi lia lifwo)
9 Chuma chakwashile nawa virgem waze akanyama hanga alilulieke ha kuheta cha sandungi mumu ayo te kanalawola. Alioze ha chishima, muze te anashimbwila sandungi yoze te keshi kuheta ni kawashi, virgem eswe kumi “yanongwoka, yaya tulo”. Shina muchihasa kupwa chashi akwa-Kristu akuwayisa musono muze anashimbwila kuheta cha Kristu ‘anongokene ni kuya tulo’? Mba. Yesu kanyinginyikine ngwo chipwe mutu yoze uli ni zango linji mulihasa kumuhwa ha kushimbwila kuheta chenyi. Kashika akwa-Kristu akuwayisa waze ashishika kakusa tachi jinji hanga anunge ni kulawola. Ha chishima, virgem eswe kumi kakumbulwile ni liji linene liahiohele ngwo: “Talenu sandungi!” Alioze virgem akanyama e wika anungine ni kulawola. (Mateu 25:5, 6; 26:41) Chizechene nawa, ha matangwa wano akusula, akwa-Kristu akuwayisa ashishika kakumbulula kuhiohia cha liji linene ngwo “talenu sandungi!” Ayo kanatayiza ni mbunge yeswe ngwo Yesu kumeza, nawa ayo kanalilulieka ha kuheta chenyi. * Haliapwila tuhengulenu kusula cha chishima cha Yesu, hanga tuwane mashimbu waze anachitesa.
YIWAPE KULI WAZE AKANYAMA LAMBA KULI WAZE YIHEPUKE
10. Yika mutuhasa kwamba hakutwala ha maliji a virgem akanyama ni yihepuke?
10 Ku kusongo lia chishima, ma virgem yihepuke yeta kuli virgem akanyama hanga ehe kama maji a ndeya. Alioze ma virgem akanyama yalituna kwaakwasa. (Tanga Mateu 25:8, 9.) Mashimbu aka akwa-Kristu akuwayisa makalituna kukwasa atu waze anafupu ukwaso? Ewulukenu ngwo chishima chacho chili ni mashimbu jacho. Sandungi kumeza ha luyinda munene. Kashika, chinasoloka ngwo maliji jacho kanatondekeza ha yuma yize muyilingiwa kusongo lia luyinda munene. Kuchi tunachinyingika? Mumu chimwe chuma muchilingiwa kuli akwa-Kristu akuwayisa ha mashimbu a luyinda munene. Chuma chika?
11. (a) Yika muyikalingiwa ha kuputuka cha luyinda munene? (b) Yika yinalumbunuka maliji ja virgem akanyama kuli virgem yihepuke akuya ni kulanda maji?
11 Muze luyinda munene maputuka, akwa-Kristu eswe akuwayisa waze ali hano hashi makatambula chipangula cho chakasula. (Uso. 7:1-4) Ha shimbu liacho ayo makaya mu malilu. Alioze kakunyonga ha miaka muze luyinda munene kanda achiputuka. Yika muyilingiwa kuli akwa-Kristu akuwayisa waze kaso kununga ni kulawola nawa kaso kushishika? Ayo kechi katambula chipangula cho chakasula. Ha mashimbu jacho, akwa-Kristu akwo ashishika makapwa kuwayisa. Muze luyinda munene maputuka, yihepuke makevwa yikola ku mbunge ha kumona kunongesa cha Babilonia Munene. Chino muchihasa kusolola wika ngwo kaliluliekele ha kuheta cha Yesu. Yika muyikalingiwa ha mashimbu jacho nyi ayo meta ukwaso? Kumbululo lili ha chishima. Virgem akanyama malituna kuhana maji kuli virgem yihepuke ha chino maalweza hanga aye ni kulanda. Chino muchikalingiwa ha kachi ka ufuku haze nyiumwe unalangisa maji wakuhi. Mashimbu te hapalika kulu!
12. (a) Ha shimbu lia luyinda munene, yika muyikapwa kuli akwa-Kristu akuwayisa waze makeketela ku ufulielo kusongo lia kusakula cho? (b) Yika muyikapwa kuli waze anapu ngwe virgem yihepuke?
12 Ha mashimbu a luyinda munene, akwa-Kristu akuwayisa kechi kahasa kukwasa niumwe yoze makeketela ku ufulielo. Ha mashimbu jacho muchikapwa chikalu chinji. Yika muyikalingiwa kuli waze makeketela ku ufulielo? Tutalenu yize yapwile kuli ma virgem a yihepuke waze ayile ni kulanda maji: “Sandungi yeza; waze akanyamine yanjila hamwe nenyi mu ulungi; mba yajila pito.” Muze Yesu meza mu uhenya wenyi kusongo lia luyinda munene iye makakunga akwa-kuwayisa ashishika ni kuya no mu malilu. (Mateu 24:31; 25:10; Yoa. 14:1-3; 1 Tesa. 4:17) Yesu kechi katayiza waze keshi ni ufulielo. Ayo mahasa kwamba ngwo: “Mwene, Mwene twazulwilenu kama” ngwe chize ambile ma virgem yihepuke!” Kuchi Yesu makakumbulula? Iye makaakumbulula ngwe chize makakumbulula kuli waze anapu ngwe pembe ngwenyi: “Chanunyingikine nilimwe tangwa.”—Mateu 7:21-23; 25:11, 12.
13. (a) Mumu liaka kutwatambile kunyonga ngwetu akwa-Kristu anji akuwayisa makakeketela ku ufulielo? (b) Mumu liaka mutuhasa kwamba ngwo chishima cha Yesu chinasolola ujikijilo wenyi hali akwa-Kristu akuwayisa? (Tala chizulie ku uputukilo.)
A-Hepreu 6:4-9; utese ni Shimbi Yamuchiali 30:19.) Utowezo wenyi wapwile zwalala, alioze iye te kanajikijila hali mandumbu jenyi ngwo ayo matambula yiwape yo. Utowezo wa chishima cha ma virgem kumi chize Yesu ambile necho chinasolola ujikijilo uze Yesu alinawo hali akwa-Kristu akuwayisa. Iye kanyingika ngwenyi kavumbi kenyi mweswe wa kuwayisa mahasa kununga ni kushishika ni kutambula chiwape chenyi.
13 Shina Yesu te kanambe ngwo akwa-Kristu akuwayisa anji waze makeketela katamba kwasalakanyisa nyi? Ka. Twiwulukenu ngwetu, mu mukanda wa Mateu kapitulu 24, Yesu katowezele “ndungo wamwenemwene wa kukanyama” hanga ahone kupwa ndungo mupi. Iye kakazangile hanga te chino chilingiwe kuli ayo. Kashika, chishima cha ma virgem necho chili utowezo. Chizechene ngwe ma virgem atano yahepuka, atano yakanyama, ni akwa-Kristu akuwayisa no katamba kulilulieka ni kununga ni kulawola. Nyi ayo kalingile chenacho mahasa kupwa yihepuke hanji kukeketela ku ufulielo wo. Postolo Paulu neye katowezele chochene mandumbu jenyi akuwayisa. (TangaKUCHI “MAPANGA AKWO” MAHASA KUYUKA?
14. Mumu liaka “mapanga akwo” no mayuka ha chishima cha virgem kumi?
14 Chishima cha Yesu chakutondekeza wika hali akwa-Kristu akuwayisa. Shina “mapanga akwo” no mahasa kuyuka ha chishima cha Yesu? (Yoa. 10:16) Mba! Maliji a chishima kali zwalala: Kununga ni “kulawola.” Nawa ha limwe shimbu Yesu yamba ngwenyi: “Chize ngunambe kuli yenu, ngunambe kuli eswe ngwami, Lenu.” (Marku 13:37) Yesu kanazange ngwo tumbaji twenyi eswe alilulieke ni kununga ni kulawola. Nawa akwa-Kristu eswe mahasa kwimbulula yitanga yipema ya mandumbu akuwayisa, waze akusa mulimo wa kwambujola kulutwe ku mwono wo. Yetu eswe mutuhasa kunyingika ngwo virgem yihepuke ketele ndambu ya maji kuli virgem akanyama. Kwita cho chinatukwasa hanga tushishike kuli Zambi, hanga tulilulieke ni kununga ni kulawola. Yetu eswe tuli ni chiteli kuli Ngaji wa ululi, Yesu Kristu, yoze kwasala hakepe ahete. Kashika, twatamba kulilulieka!
15. Mumu liaka umbachiso wa Kristu ni ndungi jenyi unatale akwa-Kristu eswe amwenemwene?
15 Akwa-Kristu eswe mahasa kuyuka hakutwala sango jili ha chishima cha Yesu. Kulutwe lia matangwa, muze jita Armagedone hiyahwa, akwa-Kristu makapwa nandungi ja Kristu. (Uso. 19:7-9) Atu eswe hano hashi makayuka ha umbachiso wacho wa mu malilu. Mumu liaka? Mumu kanatwehe ushindakenyo ngwo unguvulu muukapwa ungunu kuli atu eswe. Nyi tunazange kutwama ni mwono wa mutolo mu malilu hanji hano hashi, twatamba kulilulieka ni kununga ni kulawola. Nyi twalinga chocho, mutuhasa kuwahilila kulutwe lia matangwa ngwo Yehova kanatululieka.
^ kax. 9 Ha chishima, mashimbu jaho kanalisa chize ha kuhiohia cha liji linene ngwo, “talenu sandungi!” (versu 6) ndo hakuheta cha sandungi (versu 10). Ha matangwa wano akusula akwa-Kristu akuwayisa kananunungu ni kulawola. Ayo kananyingika kanawa chilayi cha kuheta cha Yesu. Nawa kananyingika ngwo iye kanayulu ngwe Mwanangana mu Wanangana wa Zambi. Nihindu ayo katamba kungunga ni kulawola ndo muze iye maheta.