Kututuluka ha Chikuma

Kuya ha katalilo wa yikuma

Kanyamenu Mumu Satana Kanafupu Yoze Maumbula!

Kanyamenu Mumu Satana Kanafupu Yoze Maumbula!

“Keyelenu, lenu; mumu mukwa kole yenu Ndiapu, ngwe ndumba wa kuhanjika ni lundunjila kakwendangana nikufupa yoze mahasa kuumbula.”​—1 PETULU 5:8.

1. Lumbununa chize umwe mungelo alipwishile Satana.

HA MASHIMBU amwe, iye kapwile ni usepa upema ni Yehova. Alioze, hakupalika cha amwe mashimbu, mungelo wacho yazanga hanga atu amuwayile. Te chamutela kwehuka usolo upi, alioze iye yawokesa mu mbunge yenyi ni kuvulumuna. (Tia. 1:14, 15) Kutwanyingike jina lienyi litangu, alioze haliapwila twakumuvuluka ngwetu Satana. Iye “kamanyine mu umwenemwene,” yalimika ni Yehova ni kulipwisa “tato ya mahuza.”​—Yoa. 8:44.

2, 3. Jina “Satana,” “Ndiapu,” “kapela” ni “Ndragau” yika linasolola hali mukwa-kole munene wa Yehova?

2 Kukatuka shimbu lize alimikine ni Yehova, Satana yapwa mukwa-kole wa Yehova ni atu. Ngwe chize Mbimbiliya yinambe, Satana kali lume mukwa-kalimbalimba. Jina Satana yinalumbunuka “Chimika,” mba liakusolola ngwo mungelo yono kali ni kole ha kuyula cha Zambi nawa kakuchilinga ni ndundo jenyi jeswe. Satana kanazange lume hanga kuyula cha Yehova chihwe.

3 Mukanda wa Usolwelo 12:9, unavuluka Satana ngwo Ndiapu, jina lino linalumbunuka “Chilamikiji.” Satana kahonene kusa Zambi vumbi ha kumuvuluka ngwenyi mukwa-mahuza. Jina “kapela wa shakulu” linatwiwulula chize Satana azachishile kapela hanga onge Eva. Jina “Ndragau munene” linalumbununa nawa kupwa cha Satana. Iye kali chilianyi, chitanguke nawa chingulungulu. Iye kanazange kupihisa upale wa Yehova hanga uhone kumanunuka ni kushiha atu ja Zambi.

4. Yika mutulilongesa mu mutwe uno?

4 Chamwenemwene, Satana kali mukwa-kole munene wa ululi wetu. Kashika Mbimbiliya yinatutoweza ngwo: “Keyelenu, lenu; mumu mukwa kole yenu Ndiapu, ngwe ndumba wa kuhanjika ni lundunjila kakwendangana nikufupa yoze mahasa kuumbula.” (1 Petu. 5:8) Kashika mutwe uno muulumbununa yitanga yitatu ya Satana yize muyisolola chize twatamba kulifunga kuli mukwa-kole yono wa Yehova ni atu Jenyi.

SATANA KALI MUKWA-NDUNDO

5, 6. (a) Ambulula yilweza yize yinasolola ngwo angelo kali “akwa-ndundo ni tachi.” (b) Mujila yika chinalumbunuka ngwo Satana kali ni “tachi ja kufwa”?

5 Angelo kali “akwa-ndundo ni tachi” (Samu 103:20) Ayo kali akwa-malinjiekela ni tachi jinji kuhiana atu. Ewa, angelo ashishika kakuzachisa ndundo jo kanawa. Chakutalilaho, mungelo umwe wa Yehova kashihile 185,000 a tujita​—twa A-Asuria. Chino te chikalu kuchilinga kuli mutu umuwika chipwe chilombo cha tujita twa atu. (2 Mia. 19:35) Ha shimbu likwo, umwe mungelo kazachishile uhashi ni ndundo jenyi hanga atusule apostolo ja Yesu mu zuwo lia ususu. Chipwe ngwe kwapwile tulayi, nihindu ayo kakamwene chize mungelo wacho azulwile mapito nikutuhwisa apostolo ni kwajila nawa.​—Yili. 5:18-23.

6 Angelo ashishika kakuzachisa ndundo jo kanawa, alioze Satana kakuzachisa chipi ndundo jenyi. Satana kali ni ndundo nawa kakuumbula atu. Mbimbiliya yinamuvuluka ngwo “yoze wayula hashi” nawa “zambi ya mwakono.” (Yoa. 12:31; 2 Kori. 4:4) Satana kali ni “tachi ja kufwa.” (Hepre. 2:14) Chino kuchishi ni kulumbunuka ngwo iye kakushiha pundu lume atu eswe. Mba yika chino chinalumbunuka? Chitangu, hano hashi ha too ni kole ni yitanga ya upupilo ya Satana. Chamuchiali, Eva yatayiza mahuza ja Satana, nawa Alama yehuka Zambi, kashika atu eswe ali akwa-shili nawa akufwa. (Roma 5:12) Satana kali “chingalwe,” ngwe chize Yesu amuvulukile. (Yoa. 8:44) Chamwenemwene Satana kali mukwa-kole wa ndundo jinji.

7. Kuchi andemoniu anasolola ngwo kali ni ndundo jinji?

7 Muze mutulimika ni Satana, twakulimika ni waze eswe akumukwasa, ni waze nawa akulimika ni chiyulo cha Zambi. Waze akukwasa Satana kali angelo yihulia waze anavuluka ngwo andemoniu. (Uso. 12:3, 4) Ayo kanji-kanji hanasolola ngwo kali ni ndundo jinji kuhiana atu, hakuneha lamba linji hali ayo. (Mateu 8:28-32; Marku 5:1-5) Kanda tulengulula ndundo ja wano angelo api ni ndundo ja mwata wo Satana. (Mateu 9:34) Nyi te kutushi ni ukwaso wa Yehova kachi kutuchi kuhasa kukumba Satana.

SATANA KALI MUKWA-USWI

8. (a) Yika Satana anazange kulinga? (Tala chizulie cha uputukilo.) (b) Yika yize twakumona hano hashi yinasolola yitanga ya uswi ya Satana?

8 Postolo Petulu katesele Satana ni ‘ndumba yoze unatu lundunjila.’ Umwe mukanda, unambe ngwo liji lia Ngregu ‘lundunjila’ linalumbunuka “kuteta cha umwe kashitu yoze uli ni zala yinji.” Maliji wano kanalite ni Satana mumu kali mukwa-uswi! Chipwe ngwe Satana kanayula hashi heswe, nihindu iye kanafupu kuumbula atu waze akuwayila Zambi. Satana kali ngwe ndumba yoze uli ni zala ya kuumbula atu anji. (1 Yoano 5:19) Iye kanafupu chinji kupiangula masalila ja akwa-Kristu akuwayisa waze anakalakala hamuwika ni “mapanga akwo.” (Yoa. 10:16; Uso. 12:17) Satana​—kanazange chinji kuumbula atu ja Yehova. Yihungumiona yize iye anehene hali tumbaji twa Yesu atangu yinasolola ngwo Satana nihindu uchili mukwa-uswi.

9, 10. (a) Kuchi Satana apiangwile vungu lia Izalele? (Hana yilweza.) (b) Mumu liaka Satana wafupile chinji kupiangula A-Izalele? (c) Kuchi Ndiapu akwivwa musono muze mamona umwe Chela cha Yehova kanalingi shili?

9 Satana kakusolola nawa ngwo kali mukwa-uswi mu jila yikwo. Ndumba ni kali ni zala yinji keshi kwivwila keke kashitu yoze mamona. Keshi kwivwa keke niyimwe muze kanda achishiha kashitu, chipwe kwivwa yikola ku mbunge muze hamushiha. Ni Satana che apwa, iye keshi kusolola keke niyimwe hali waze anazange kuumbula. Talenu chilweza chino. Achinyonga kama chize Satana evwile muze amwene ha shimbu ni shimbu A-Izalele malinga shili ngwe utanji ni kuzo! Muze mutanga ha upi uze wejile hali chipangala Zimiri ni mukwa-kuzo Ngehaze, shina muhasa “kumona” lundunjila wa ndumba ni chize evwile hakukumba chenyi?​—Kwa. 25:6-8, 14, 15; 2 Mia. 5:20-27.

Satana kakwivwa chiseke chinji ha kumona tuvumbi twa Zambi malinga shili (Tala paragrafu 10)

10 Satana kapwile ni chitela chinene chakupiangula A-Izalele. Mumu ku vungu lia Izalele te kwe mukukakatuka Mesaya, yoze te makafwenya Satana ni kusolola ngwo Yehova mwe watela kuyula. (Uputu. 3:15) Satana kakazangile hanga A-Izalele apwe ni utayizo wa Yehova, kashika wasele tachi hanga aapiangule alinge shili. Satana kawahililile chinji muze Ndawichi alingile utanji. Satana nawa kawahililile chinji muze Mose wahonene kunjila mu Chifuchi cha Chilakenyo. Musono Satana kakwivwa chiseke chinji ha kumona tuvumbi twa Zambi malinga shili. Ha chino, Ndiapu kakuchoka Yehova muze tuvumbi twenyi halinga shili.​—Yishi. 27:11.

11. Mumu liaka Satana te mawahilila chinji nyi Sara kehukile?

11 Satana kevwilile kole munyachi uze te mukukasemukina Mesaya. Chakutalilaho, achi nyonga hakutwala kuyize yalingiwile muze Yehova ambile kuli Apalahama ngwenyi mamupwisa “vungu linene.” (Uputu. 12:1-3) Shimbu Apalahama ni Sara te achili mu Engitu, Falau yatwala Sara ku zuwo lienyi hanga amupwise mukwo-pwo. Ha chino Yehova yafunga Sara ni kumupulwila ha chikuma chino chikalu. (Tanga Uputukilo 12:14-20.) Yuma yamutapu au yalingiwile nawa mu mbonge ya “Ngerare” muze Izake te kanda achisemuka. (Uputu. 20:1-7) Kutala Satana mwe te unaneha yuma yeswe ai nyi? Twiwulukenu ngwetu, Sara kahichikile mbonge ya Ure yize te yikwete upite unji hanga aye ni kutwama mu matenda. Shina Satana kafupile kweseka Sara ni mazuwo a yikumba yipema ja Falau ni Apimeleke nyi? Shina Satana kanyongene ngwenyi Sara malinga utanji ni kwehuka Yehova hanga alimbate ni umwe wa kuli mianangana jacho? Mbimbiliya kuyishi kwambamo, alioze kwamba umwenemwene nyi te chalingiwile, kachi Ndiapu kawahililile chinji ha kumona Sara mehuka kupwa chihanda cha munyachi wa Mesaya. Satana te kechi kwivwa chinyengo nichimwe ku mbunge nyi te Sara, pwo wa yitanga yipema te mehuka ni kupihisa usepa wenyi ni Yehova. Satana kali chiswi nawa mupi chinji!

12, 13. (a) Kuchi Satana asolwele ngwenyi kali chingalwe muze Yesu asemukine? (b) Kuchi Satana akwivwa hakutwala kuli twanuke waze akuzanga Yehova ni waze akusa tachi hanga amulingile musono?

12 Yesu kasemukine kama ja miaka kunyima, muze Apalahama te hafwa. Kanda tunyonga ngwetu Satana kazangile kusemuka cha Yesu, ka. Mumu iye te kananyingika ngwenyi mwana wacho nyi te makola, makapwa Mesaya yoze alakenyene. Yesu te wa ku chihanda cha munyachi wa Apalahama, nawa te kulutwe ‘monwona yitanga ya Ndiapu.’ (1 Yoano 3:8) Shina Satana kanyongene ngwenyi chili chipi kushiha mwana wacho nyi? Ka. Satana keshi kupalako hakutwala ku yipi ni yipema. Iye kesekele kawashi-kawashi kushiha Yesu muze te uchili mwana kemba. Kuchi afupile kuchilinga?

13 Muze Mwanangana Heronde evwile kuli malunga akwa-yinyingi ya tutongonoshi ngwo “Mwanangana wa A-Yunda” hasemuka, iye yevwa uli unji mba yazanga kushiha mwana wacho. (Mateu 2:1-3, 13) Kashika iye yatuma atu jenyi kushiha ana eswe amalunga waze te ali ni miaka yaali ni waze te achili ana-kemba mu mbonge ya Mbeteleme. (Tanga Mateu 2:13-18.) Yesu kamulamwine ku upi wacho, alioze yika yino yinatulongesa hakutwala kuli mukwa-kole yetu Satana? Ndiapu keshi kulemesa mwono wa atu. Nawa keshi kwivwa kenda hali twanuke. Chochene, Satana kali ngwe “ndumba” kashika kali lume chingalwe!

SATANA MUKWA-MAHUZA

14, 15. (a) Mumu liaka Yesu wambile kuli Petulu ngwenyi: “Sosoloka ku nyima yami, Satana”? (b) Kuchi Satana mahasa kutwonga hanga tweche kukeya?

14 Mahuza kali majila waze Satana mahasa kupiangula no atu ni kwaachiza ku zango lia Yehova Zambi. (1 Yoano 4:8) Satana kakwonga atu hanga ayo ahone kupwa “yiswale mu spiritu,” hanga achine kumona ulemu wa kupwa ni usendo ni Zambi. (Mateu 5:3) Ndiapu “hanapupuchisa manyonga ja waze kasolo kufuliela, hanga kupanguka cha Sango Lipema lia uhenya wa Kristu, mwenawo che kulifwa cha Zambi, kuchichi kapanguka hali ayo.”​—2 Kori. 4:4.

15 Yimwe jila yinene yize Satana​—akwongela atu yili uwayilo wa mahuza. Iye kananyingika ngwenyi “uwayilo wa atu watela wika kuli Yehova.” (Kutuhu. 20:5) Achinyonga chize Satana akwivwa kuwaha muze mamona atu kanawayila tulamba two, tushitu, hanji chuma cheswacho, kuhiana Yehova. Chili chinyengo kunyingika ngwo, atu anji kakunyonga ngwe Zambi kakutayiza uwayilo wo, alioze ufulielo wo uli wamahuza nawa kakwete jimwe ndako jipi. A-Izalele ha matangwa ja Izaia no kapwile ni ndako jacho. Yehova yahula ngwenyi: “Kuchi te wakumwanga mbongo je ha chize hi mbolo ko? Kuchi te wakutokesa milimo ha chize kuchayukishile mbunge? Panjika kanawa kuli yami, ukalie yuma yipema, ukawahilile ni maji.”​—Iza. 55:2.

16, 17. (a) Mumu liaka Yesu wambile kuli Petulu ngwenyi: “Sosoloka ku nyima yami, Satana”? (b) Kuchi Satana mahasa kutwonga hanga tweche kukeya?

16 Satana mahasa kupiangula chipwe kavumbi wa Zambi yoze walihana ni mbunge yeswe mu mulimo wa Yehova. Chakutalilaho, achinyonga muze Yesu alwezele tumbaji twenyi ngwenyi kwasala hakehe amushihe. Postolo Petulu yamba kuli Yesu ngwenyi: ‘Zambi anuvwile keke. Mwene: chino kuchichi kapwa kuli yenu, nichimwe.’ Yesu yakumbulula Petulu ngwenyi: ‘Sosoloka ku nyima yami, Satana.’ (Mateu 16:​22, 23) Mumu liaka Yesu wambile kuli Petulu ngwenyi, “Satana”? Mumu Yesu te kananyingika yize te muyilingiwa. Te kwasala hakehe hanga Yesu amushihe ngwe chitapo cha ukuule ni kusolola ngwo Ndiapu kali mukwa-mahuza. Wano kapwile mashimbu akalu chinji waze te Yesu katambile ‘kulivwila mwene keke’. Satana kachi kawahililile chinji nyi Yesu te mecha kukeya.

17 Songo lia yuma ya mwakono hiliakundama, kashika ni yetu tuli ha mashimbu akalu. Satana kanazange hanga tulivwile yetwene “keke” ha kufupa lufuma wa hano hashi. Iye kanazange hanga tuvulame ngwetu tuli ku matangwa akusula ni kwecha kukeya. Kanda twecha chino chilingiwe! Alioze twatamba ‘kukeya.’ (Mateu 24:42) Kanda tutayiza mahuza a Satana akwamba ngwo​—songo lichili kusuku hanji ngwo kulichikwiza.

18, 19. (a) Kuchi Satana mahasa kutupiangula ni kutulingisa tufuliele ngwo kutwatambile kupwa ni zango lia kuli Yehova? (b) Kuchi Yehova akutukwasa hanga tununge ni kukeya?

18 Satana kakweseka kutupiangula mu jila yikwo nawa. Kakuzanga hanga tufuliele ngwetu, Yehova kechi kahasa kutuzanga, nawa ngwetu, Zambi kechi keza katukonekena ku shili yetu nilimwe tangwa. Alioze wano kali mahuza a Satana. Achinyonga kama, iya yoze kaatambile kuzanga kuli Yehova? Kali Satana. Iya chamwenemwene yoze Zambi kechi keza kakonekena? Kali Satana. Alioze hakutwala kuli yetu, Mbimbiliya yinambe ngwo: “Zambi hi chihenge ko, akavulame milimo yenu ni zango lize nwalwezele ku jina lienyi.” (Hepre. 6:10) Yehova kakuzanga yuma yeswe yize twakulinga hanga tumuhalise, nawa mulimo twakumulingila hi wamokomoko ko. (Tanga 1 A-Korindu 15:58.) Kashika kanda twecha hanga atupiangule ku mahuza a Satana.

19 Ngwe chize twalilongesa, Satana kali mukwa-ndundo, mukwa-uswi, nawa mukwa-mahuza. Kuchi mba mutuhasa kukumba mukwa-kole wa mutapu au? Yehova kakutwaha ukwaso. Liji lienyi liakutulongesa hakutwala ku yitanga ya Satana hanga “tunyingike yitaka yenyi.” (2 Kori. 2:11) Muze mutunyingika majila alisa waze Satana akuzachisa hanga atuumbule, chino muchitukwasa chinji kununga ni kukeya. Alioze kunyingika wika majila ja Satana kuchakumbanyine. Mbimbiliya yinambe ngwo: “Limikenu ni Ndiapu mba kumakanuchina.” (Tia. 4:7) Mu mutwe uze muusulaho mutulilongesa yikuma yitatu yize muyihasa kutukwasa kukumba Satana.