Kututuluka ha Chikuma

Kuya ha katalilo wa yikuma

Yika Mutuhasa Kulilongesa Kuli Joana?

Yika Mutuhasa Kulilongesa Kuli Joana?

Atu anji kananyingika ngwo Yesu kapwile ni apostolo 12. Alioze o keshi kunyingika ngwo hakachi ka tumbaji hapwile amwe mapwo waze alikachile chinji nenyi. Joana kapwile umwe wa kuli mapwo jacho.​—Mateu 27:55; Luka 8:3.

Mulimo uka Joana apwile ni kulinga hanga akwase Yesu, nawa yika mutuhasa kulilongesa ha chilweza chenyi?

JOANA TE IYA?

Joana, kapwile “pwo lia Kuza, kafufuchi ka Heronde.” Kuza kota kapwile wata wa akwa-milimo ya ku zuwo lia Heronde Andipa. Joana kapwile umwe wa kuli mapwo waze Yesu awukule misongo yo. Hamwe ni mapwo akwo Joana te kakulinga wenyi hamwe ni Yesu ni apostolo jenyi.​—Luka 8:1-3.

Alongeshi A-Yunda te kakulongesa ngwo mapwo katambile kupwa hamwe ni malunga waze hi asoko jo ko, nawa katambile kulinga no wenyi. Ha chino, malunga A-Yunda te keshi kuhanjika chinji ni mapwo. Ha kulengulula ndako ja A-Yunda, Yesu yecha Joana ni mapwo akwo-afuliela hanga apwe mu chizavu chenyi.

Joana yazanga kutokesa usepa uze apwilenawo ni alongeshi a mayingeleja, asoko ni masepa jenyi hanga alichinge ni Yesu hamwe ni apostolo. Waze eswe te makaula chano cha Yesu te katamba kulilulieka ha kwalumuna mwono wo matanga eswe. Ha kumona hamu lia tumbaji jacho, Yesu yamba ngwenyi: “Mama ni ana-kwetu wano ha kwivwa liji lia Zambi ni kakulilinga.” (Luka 8:19-21; 18:28-30) Kuwawanyine utakamiso hakunyingika ngwenyi Yesu kakukundama hakamuhi ni waze akusa tachi hanga amukaule?

IYE KAVUMBIKILE NI YIKUMBA YENYI

Ni “yikumba yo,” Joana hamwe ni mapwo akwo anji, kakwashile Yesu ni apostolo jenyi 12. (Luka 8:3) Umwe mukwa-kusoneka yamba ngwenyi, hano “Luka keshi kwamba ngwo mapwo jacho kapwile wika ni kuhika, kukosa malonga, ni kunuka mahina. Chipwe ngwo kapwile ni kulinga milimo yacho . . . , alioze hi yino ko Luka te anambe. Mumu mapwo jacho te kakuzachisa mbongo, ni yikumba yo hanga akwase mandumbu jo amu ufulielo.

Yesu ni apostolo jenyi muze te apwile ni kwambujola o te keshi kalakala hanga atambule fweto. Ha chino kota ayo kakapwile ni mbongo jinakumbana ja kufweta kulia ni yuma eswe yize te mafupa mu chizavu cha atu 20. Chipwe ngwe ayo te kakwazumbula ku mazuwo ja atu, nihindu Yesu ni apostolo jenyi kapwile ni kumbata “tuku” ya mbongo hanga achine kuhana akwo mulimo wa kwatambula ku mazuwo jo. (Yoano 12:6; 13:28, 29) Joana ni mapwo akwo kota ayo te kakuhana mbongo hanga akwase Yesu ni apostolo jenyi.

Kwapwile yimwe yuma yize te muyihasa kukinda pwo Ka-Yunda kupwa ni mulimo wa mbongo jinji. Alioze, umwe mukanda unahanjika, hakutwala kuli A-Yunda unambe ngwo, pwo mahasa kupwa ni upite kupalikila mu majila anji ngwe: (1) upite uze akuhinga nyi tato hafwa keshi ni ana amalunga, (2) upite uze akumwaha, (3) upite uze akumwaha kuli lunga muze jalilakula, (4) uze lunga lienyi mamuhichikila nyi mafwa, (5) hanji ja ku mulimo wenyi uze akulinga.

Pundu lume tumbaji twa Yesu kapwile ni kuhana yuma yize apwile nayo. Mukachi ka tumbaji jacho mwapwile nawa mapwo waze apwile ni upite unji. Mumu Joana kapwile pwo lia kafufuchi ka Heronde, atu amwe kakwamba ngwo Joana te akwete mwono upema. Mutu ngwe iye kota kapwile ni kuhana mahina waze keshi mutongwa a ndando yinji. Umwe mukwa-kusoneka yamba ngwenyi, mahina wano, “mapwo waze malunga jo te akuta-yishi keshi kuhasa kupwa no.”​—Yoano 19:23, 24.

Mbimbiliya yishi kwamba pundu ngwo Joana te kakuhana milambu ya mbongo. Chipwe chocho iye te kakuhana yize ali nayo, nawa chino muchihasa kutwaha limwe longeso. Chili kuli yetu, ha yize mutuhasa kuhana hanji kusakula hanga tutwale mulimo wa sango ja Wanangana kulutwe. Zambi kanazange wika hanga tuwahilile ni yize mutuhasa kuhana.​—Mateu 6:33; Marku 14:8; 2 A-Korindu 9:7.

JOANA KASHISHIKILE KULI YESU KU MWONO WENYI WESWE

Joana kapwile hakufwa cha Yesu hamwe ni mapwo akwo waze apwile no “muze Yesu apwile mu Ngalileya, wano mapwo amukawile nikumuvumbika, ni mapwo anji akwo waze akandukile hamwe nenyi ku Yerusaleme.” (Marku 15:41) Muze mujimba wa Yesu auchijile ku mutondo hanga aye ni kuufunda, “mapwo waze akatukile hamwe nenyi kulu ku Ngalileya, akawile kunyima, amwene lie fuka, ni chize aselemo mujimba wenyi. O yahiluka, yalulika mbuto ya vumba lipema ni yitumbo yipema ya kukwita.” Mapwo jacho​—e Luka atongola hano, ngwe “Maria Ka-Mandala, ni Joana, ni Maria naye ya Tiangu”​—kafunyine muze sambata yahwile nawa kamwene angelo waze ahanjikile no hakutwala ku uhindukilo wa Yesu.​—Luka 23:55–24:10.

Joana ni mapwo akwo ashishika kalingile yize te mahasa hanga akwase Mwene wo

Muchihasa kupwa ngwo Joana kapwile mukachi ka tumbaji, hamwe ni naye ya Yesu ni mandumbu waze alikungulwile mu Yerusaleme ha Pentekoste 33 M.J. (Yilinga 1:12-14) Ha mukunda wa lunga yoze apwile nenyi, kota kashika Joana apwile ni uhashi wa kulweza Luka sango hakutwala kuli Heronde Andipa, mukanda wa Evangelu ya Luka we unatongola wika jina lienyi.​—Luka 8:3; 9:7-9; 23:8-12; 24:10.

Kashika sango ja Joana jinatwehe limwe longeso lilemu. Kakwashile Yesu ni yuma yize apwile nayo. Iye kevwile chiseke ha kuzachisa upite wenyi hanga akwase Yesu ni apostolo ni tumbaji akwo waze apwile ni kulinga no wenyi wa kwambujola sango lipema. Joana kavumbikile Yesu nawa kashishikile kuli Yesu ha yihungumiona yize amwene. Muchipemena kuli akwa-Kristu amapwo kwimbulula Joana ha zango lize asolwele.