Kututuluka ha Chikuma

Kuya ha katalilo wa yikuma

Shina Mbunge ye Yili Kasongwelo wa Ujikijilo?

Shina Mbunge ye Yili Kasongwelo wa Ujikijilo?

“Alioze songo lia shimbi ngwo, Zango lia ku mbunge yitoma, ni shimbi yipema ya mbunge, ni ufulielo uze kuushi ulembekese.”—1 TIMOTEU 1:5.

MIASO: 22, 4

1, 2. Iya watutangile ni shimbi yipema ya mbunge, nawa mumu liaka muhasa kusakwilila ha chikuma chacho?

YEHOVA ZAMBI katangile atu ni nyonga lia kusakula chipi ni chipema, nyonga liacho lie liakutukwasa kusakula. Mba atukwase hanga tukwate yiyulo yipema, Yehova yatwaha kasongwelo. Kasongwelo wacho kamuvuluka ngwo shimbi yipema ya mbunge, nawa kakutukwasa kunyingika upi ni upeme uze uli mu mbunge yetu. Nyi mutuzachisa shimbi yipema ya mbunge yetu mu jila yize yalita, chino muchitukwasa hanga tulinge yuma yipema ni kwehuka yuma yipi. Shimbi yipema ya mbunge yetu yakusolola ngwo Yehova kakutuzanga nawa kanazange hanga tupwe ni mwono upema.

2 Atu anji musono kakulinga yuma yipema ni kwehuka yuma yipi chipwe ngwe ayo kanyingikine shimbi ja Mbimbiliya. (Tanga A-Roma 2:14, 15.) Mumu liaka akulinga chocho? Chino chakulingiwa ha mukunda wa shimbi yipema ya mbunge. Shimbi yipema ya mbunge yakukinda atu anji kulinga yuma yipi. Achinyonga kama chize te hashi muhapwa nyi atu kakaatangile ni shimbi yipema ya mbunge! Kachi kunasoloka yuma yipi yinji kuhiana yize yinalingiwa musono. Mutuhasa kusakwila Yehova ha kulinga atu ni shimbi yipema ya mbunge.

3. Kuchi shimbi yetu yipema ya mbunge muyihasa kutukwasa mu chikungulwila?

3 Atu anji keshi kuzanga kufumba shimbi yipema ya mbunge jo. Alioze atu ja Yehova kakuzanga hanga shimbi yo yipema ya ku mbunge yikalakale kanawa, mumu muyihasa kupwa ukwaso upema ha kulinunga mu chikungulwila. Twakuzanga shimbi yetu yipema ya mbunge hanga itwiwulule shimbi ja Mbimbiliya hakutwala ku upeme ni upi. Kashika, mba tufumbe ni kuzachisa shimbi yipema ya mbunge yetu, twatamba kukalakala chinji hi wika ko kunyingika yize Mbimbiliya yakwamba. Twatamba kuzanga shimbi ja Zambi ni kujifuliela ngwo jili jipema kuli yetu. Paulu yasoneka ngwenyi: “Alioze songo lia shimbi ngwo, Zango lia ku mbunge yitoma, ni shimbi yipema ya mbunge, ni ufulielo uze kuushi ulembekese.” (1 Timoteu 1:5) Nyi mutufumba shimbi yipema ya mbunge ni kuyikaula, zango lietu kuli Yehova ni ufulielo wetu muukola chinji. Chize twakuzachisa shimbi yipema ya mbunge chakusolola usepa wetu ni Yehova nawa chakusolola chize twakuzanga ku muvwisa kuwaha. Shimbi yetu yipema ya mbunge yakusolola nawa utu uze tukwete.

4. Kuchi mutuhasa kufumba shimbi yetu yipema ya mbunge?

4 Alioze kuchi mutuhasa kufumba shimbi yetu yipema ya mbunge? Twatamba kulilongesa Mbimbiliya mashimbu eswe, kupukuna ha yize tunatange, nawa ni kwita ukwaso kuli Yehova hanga atukwase kukaula yuma yize tunalilongesa. Chino chinalumbunuka ngwo twatamba kunyingika chinji hi wika kunyingika ko yuma ni shimbu. Muze mulilongesa Mbimbiliya, nyonga lietu lili kunyingika kanawa Yehova. Twakunyingika Utu uze iye akwete nawa yuma yize akuzanga ni yize keshi kuzanga. Muze mutulilongesa chinji hakutwala kuli Yehova, shimbi yetu yipema ya mbunge muyipwa ni kwiwuluka kawashi yize yili yipema ni yipi. Nyi mutufumba chinji shimbi yetu yipema ya mbunge, nawa mutuhasa kuputuka kupwa ni manyonga ngwe Yehova.

5. Yika mutulilongesa mu mutwe uno?

5 Kashika, twatamba kulihula ngwetu: Kuchi shimbi yetu yipema ya mbunge yize yili yakufumba kanawa muyihasa kutukwasa hanga tukwate yiyulo yipema? Kuchi mutuhasa kuvumbika shimbi yipema ya mbunge ya mandumbu jetu? Kuchi shimbi yetu yipema ya mbunge muyihasa kutukwasa kulinga yuma yipema? Mutulilongesa yikuma yitatu yize muyitukwasa kufumba kanawa shimbi yetu ya mbunge: (1) Kufunga mujimba, (2) kuheha, ni (3) mulimo wetu wakwambujola.

PWAKO CHIMBOVU

6. Yiyulo yika twatamba kukwata hakutwala ku kuwuka mujimba wetu?

6 Mbimbiliya yinatukolweza hanga twehuke Yuma yize muyihasa kupihisa mujimba wetu, ni kupwa yimbovu ha ndako jetu ngwe hakutwala ku kulia ni kunwa. (Yishima 23:20; 2 A-Korindu 7:1) Nyi twononokena shimbi ya mu Mbimbiliya, muchihasa kutukwasa hanga tufunge kanawa mwono wetu. Alioze yetu nihindu twakuyiza ni kushinakajiwa. Mba yiyulo yika mutuhasa kukwata? Mu yifuchi yimwe, muli uwukiso weka ni weka. Yipatulo ya ku Mitango mashimbu eswe yakutambula mikanda ya mandumbu ni mapangi waze akuhula hakutwala ku uwukiso weka ni weka. Atu anji kakuhula ngwo, “Shina kavumbi ka Yehova mahasa kutayiza uwukiso uno hanji weswawo?

7. Kuchi mutuhasa kukwata yiyulo hakutwala ku manyinga?

7 Ku Mutango hanji chizavu cha makulwana amu chikungulwila, keshi ni chiteli cha kukwata chiyulo cha kuwuka mujimba wa umwe mukwa-Kristu, chipwe muze iye mahula hanga amulweze yize iye atamba kulinga. (A-Ngalishia 6:5) Alioze, makulwana mahasa kuhana ukwaso hakusolola yize Yehova anambe hakutwala ku kuwuka hanga akwase mukwa-Kristu akwate chiyulo ni mana. Chakutalilaho, Zambi hanatwehe shimbi ya kwehuka manyinga. (Yilinga 15:29) Shimbi yino muyikwasa mukwa-Kristu hanga anyingike ngwenyi iye katambile kutayiza uwukiso uze wakumbata manyinga hanji yuma yiwana yize yatwama mu manyinga. Sango jino mujihasa kulumbanganyisa shimbi ya mbunge ya mukwa-Kristu muze iye makwata chiyulo cha kutayiza yuma yikehe-yikehe, ya yihanda yikehe-yikehe yize yinakatuka ku yuma yilemu yiwana yize yatwama mu manyinga. * Chiyulo chikwo chika cha mu Mbimbiliya chize muchihasa kutukwasa hanga tukwate yiyulo ya mana hakutwala ku uwukiso?

8. Kuchi mukanda wa A-Fwilipu 4:5 muhasa kutukwasa kukwata yiyulo ya mana hakutwala ku kuwuka mujimba wetu?

8 Mukanda wa Yishima 14:15 unambe ngwo: “Chizuzuke kakufuliela maliji eswe, alioze chikanyame kakutala kanawa ku kwenda chenyi.” Musono, hanji kuchi kuhasa kusoloka yitumbo ya kuwuka yimwe yikola. Kashika, twatamba kukanyama hakutwala ku yitumbo yize tunafupu kuwuka nayo yimwe yikola, alioze yize kuyishi utayizo upema. Paulu yasoneka ngwenyi: “Umbovu wenu ukamoneke kuli atu eswe.” (A-Fwilipu 4:5) Umbovu muutukwasa kujikijila ku uwayilo wa Yehova, kuhiana kulipikala chinji hakutwala ku yikola yize tulinayo. Nyi uwukiso wa mujimba muupwa chuma chilemu chinji ku mwono wetu, mutuhasa kulijikijila yetwene ni kuhona kupwa yimbovu. (A-Fwilipu 2:4) Tunanyingika ngwetu kutushi kuhasa kupwa ni mujimba ungunu ha mwakwono. Kashika, twatamba kunyingika ngwetu kuwayila Zambi chili chuma chilemu chinji ku mwono wetu.—Tanga A-Fwilipu 1:10.

Shina yena wakushinjila akwenu hanga atayize nyonga lie nyi? (Tala paragrafu 9)

9. Kuchi mukanda wa A-Roma 14:13, 19 yinatale yiyulo yetu hakutwala ku kuwuka mujimba, nawa kuchi mutuhasa kusa unungiso wetu mukapalia?

9 Mukwa-Kristu yoze chimbovu keshi kweseka kushinjila akwo hanga alinge yuma yize iye akunyonga ngwenyi yili yipema. Mu chimwe chifuchi, amwe mandumbu alimbata kakolwezele akwo ha kwalweza chimwe kulia ni kulinga dieta. O kanakashinjila amwe mandumbu hanga alinge chocho, alioze akwo kakachilingile. Muze kulia ni dieta yacho yinakaanehena weji, mandumbu ni mapangi anji yevwa uli unji. Akwa-kulimbata jacho kali ni ulite wakusakula ayo ene nyi katamba kukaula kulia chacho ni kulinga dieta. Shina chino chapwile umbovu kupihisa unungiso wa mu chikungulwila ha mukunda wa kuwuka mujimba? Mu Roma yaku shakulu, amwe akwa-Kristu kapwile ni manyonga alisa hakutwala ku chimwe kulia ni yimwe yiwanyino. Chiyulo chika Paulu ahanyine kuli mandumbu jacho? Iye yamba ngwenyi: “Umwe malemesa chikolo tangwa limwe, tangwa likwo ka. Mukwo malemesa matangwa eswe chimuwika. Mweswe akalisele chinyingi liakulu mu mbunge yenyi mwene.” Kashika, tukanyamenu hanga tuchine kuhukanyisa akwetu.—Tanga A-Roma 14:5, 13, 15, 19, 20.

10. Mumu liaka twatamba kuvumbika yiyulo yize akwetu makwata ene? (Tala chizulie chili hauputukilo.)

10 Ha mashimbu amwe, tuchikuhasa kunyingika mumu liaka ndumbu umwe mu chikungulwila akwata chiyulo chimwe hakutwala ku chikuma chize chinamutale mwene. Yika twatamba kulinga? Kutwatambile kumusambisa kawashi-washi hanji kumushinjila hanga alumune manyonga jenyi. Hanji iye katamba kufumba kanawa shimbi yenyi yipema ya mbunge, hanji kakwete mbunge yilelu. (1 A-Korindu 8:11, 12) Hanji shimbi yetu yipema ya mbunge yishi yakufumba kanawa. Hakutwala ku chikuma cha kuwuka mujimba wetu ni yuma yikwo, mutu ni mutu katamba kukwata mwene chiyulo cha yize malinga hakutwala ku uwukiso wacho.

FUPA KUHEHA CHIZE MUCHIKUKWASA

11, 12. Kuchi Mbimbiliya yakutukwasa ha kusakula kuheha?

11 Yehova katutangile ni uhashi uze watukwasa hanga tuwahilile ni kuheha ni kuyuka ha kuheha chacho. Solomone kasonekene ngwenyi kuli “tangwa lia kuseha” ni “tangwa lia kuhangana.” (Chilumbununyi 3:4) Ha chino, Hi ko ngwo kuheha cheswe chafumbuka, hanji chakukwasa, ka. Twatamba nawa kwehuka kupalikisa mashimbu anji ku kuheha. Kuchi shimbi yetu yipema ya mbunge muyihasa kutukwasa hanga tuwahilile ni kuyuka ha kuheha chize Yehova akutayiza?

12 Mbimbiliya yinatutoweza hakutwala ku “yitanga ya musunya.” Yitanga yacho yili, “utanji, ni luchisa, ni upangala, ni kukombelela mahamba, ni kupanda, ni kole, ni vunda, ni ukwa, ni ufwatulo, ni kulitachika, ni kulimanangana, ni kulihandununa, ni lufwachinda, ni ungalwe, ni kuzengewa, ni kuhungumuka ni yipi, ni yuma yeswe ya kulifwa ni yino.” Paulu yasoneka nawa ngwenyi, “waze akulingalinga yuma ngwe yino kechi kahinga Wanangana wa Zambi.” (A-Ngalishia 5:19-21) Kashika mutuhasa kulihula yetwene ngwetu: ‘Shina shimbi yami yipema ya mbunge yakungukwasa hanga ngwehuke yiheho ya upupilo, kulitachika, kuzanga chifuchi chami, hanji kulinga utoji? Kutala shimbi yami yipema ya mbunge yakungutoweza nyi napwa mu cheseko chakutala pornografia, upangala, kuzengewa hanji yipupu?’

13. Kuchi chiyulo chili mu mukanda wa 1 Timoteu 4:8 ni mu Yishima 13:20 muyihasa kutukwasa hakutwala kukuheha?

13 Shimbi ja mu Mbimbiliya mujihasa kutukwasa hanga tufumbe shimbi yetu yipema ya mbunge hakutwala ku kuheha. Chakutalilaho, Mbimbiliya yinambe ngwo “kulifumba cha mujimba chinawaha hakepe.” (1 Timoteu 4:8) Atu anji kakunyonga ngwo kulifumba cha mujimba chakukwasa nawa ngwo chipema ha kufunga mijimba yo. Kuchi mutwamba nyi mutuzanga kuheha ni amwe atu? Shina kuchishi ni ulemu ha kunyingika atu waze mutuheha no? Mukanda wa Yishima 13:20 unambe ngwo: “Nyi muwenda ni akwa mana ni yena nawa muopwa ni mana; alioze mweswe malikata ni yihepuke kumakevwa kusasaminya.” Chochene, chili ni ulemu kuzachisa shimbi yetu yipema ya mbunge yize yili yakufumba kulita ni Mbimbiliya muze tunasakula chimwe kuheha.

14. Kuchi umwe usoko wakawile shimbi yili mu A-Roma 14:2-4?

14 Christian ni Daniela kali ni ana aali amapwo. Christian yamba ngwenyi: “Ha mashimbu a uwayilo wetu wa mu usoko te twakuhanjika hakutwala ku kuheha. Twapwile ni kutayiza ngwo mianda yimwe ya kuheha yili yipema, alioze ya kuheha chikwo hi yipema ko. Iya watamba kupwa sepa mupema? Umwe wa kuli ana jetu a pwo yamba ngwenyi, ha mashimbu akuheha ku shikola, amwe akweze Yela ja Yehova kapwile ni kusolola jimwe ndako jize iye anyongene ngwo hi jipema ko. Ni iye yazanga chinji kwimbulula ndako jacho. Yetu yitumukwasa kunyingika ngwenyi yetu eswe tuli ni shimbi yipema ya mbunge, nawa yino yatamba kutusongwela, ha shimbu lize tunazange kusakula kulinga chimwe chuma nawa ni mutu yoze mutuchilinga.”—Tanga A-Roma 14:2-4.

Shimbi ye yipema ya mbunge yakufumba kanawa muyihasa kukukwasa kwehuka upi (Tala paragrafu 14)

15. Kuchi mukanda wa Mateu 6:33, muhasa kutukwasa muze tunalulieka chimwe kuheha?

15 Mashimbu angahi yena wakupalikisa muze wa kuheha? Shina yena ku mwono we wakusa kulutwe yuma ngwe, kukunguluka, mulimo, ni longeso lia Mbimbiliya, nyi hanji kuheha che yena wakusa kulutwe? Chuma chika chilemu chinji kuli yena? Yesu yamba ngwenyi: “Liangenu kufupa Wanangana wenyi ni ululi wenyi mba kumanuwezela yino yuma yeswe.” (Mateu 6:33) Muze mutukwata chiyulo cha chize mutuzachisa mashimbu jetu, shina shimbi yetu yipema ya mbunge yakutwiwulula chiyulo cha Yesu?

KAKUTUKOLWEZA HANGA TWAMBUJOLE SANGO LIPEMA

16. Kuchi shimbi yipema ya mbunge yakutukolweza kwambujola sango lipema?

16 Shimbi yipema ya mbunge yize yili ya kufumba kanawa yishi kututoweza wika ha kwehuka kulinga yuma yipi, alioze yakutukolweza nawa kulinga yuma yipema. Chimwe cha kuli yuma yacho chili kwambujola sango lipema ku zuwo ni zuwo ni kuli atu waze twakulitakana no. Chino che Paulu alingile. Aye yasoneka ngwenyi: “Se hanase chiteli hali yami. Mumu lamba liami, nyi chambujolele Sango Lipema.” (1 A-Korindu 9:16) Ha kwimbulula Paulu, mutupwa ni mbunge yipema hakunyingika ngwetu tunalingi yuma yalita. Nawa muze mutwambujola sango lipema kuli akwetu tunakwase shimbi yipema ya mbunge jo. Paulu kambile ngwenyi: “Ha kwambulula umwenemwene, twakusoloka kanawa ku mbunge ja atu eswe kumeso ja Zambi.”—2 A-Korindu 4:2.

17. Kuchi umwe pangi wakawile shimbi yenyi yipema ya mbunge yakufumba mu Mbimbiliya?

17 Muze Jacqueline apwile ni miaka 16, iye kalilongesele biologia. Alioze, alonge kapwile ni kulilongesa longeso lia Evolução. “Shimbi yami yipema ya mbunge te yishi kungwecha kuhanjika ha longeso lia Evolução ku shikola ngwe chize te nakulinga. Yami te chishi kuzanga kukwasa longeso lia Evolução. Yingukudama kuli longeshi ni kumulweza yize te nakutayiza. Muze hi namulweza iye yatayiza nawa yangukolweza hanga ngulweze akwetu akwo waze te nalonga no ulemu wa yitangiwa.” Jacqueline kevwile chiseke chinji hakumona ngwenyi kevwa nawa kakaula shimbi yenyi yipema ya mbunge yakufumba mu Mbimbiliya. Shina shimbi ye ya mbunge yakukukwasa hanga kulinga yize yalita?

18. Mumu liaka twatamba kupwa ni shimbi yipema ya mbunge nawa ya ujikijilo?

18 Nyonga lietu lili kutwama nikulita ni shimbi ni usongwelo wa Yehova. Shimbi yetu yipema ya mbunge muyihasa kutukwasa kulinga chino. Muze mashimbu eswe mutulilongesa Liji lia Zambi ni kulipukuna ni kulinga yize tunalilongesa, mutufumba shimbi yetu yipema ya mbunge. Chawana chino chipema muchitusongwela ku mwono wetu wa akwa-Kristu!

^ kax. 7 Tala “Perguntas dos Leitores” mu Kaposhi wa Kutalila wa Junho 15, 2004, mafwo 29-31.