Kututuluka ha Chikuma

Kuya ha katalilo wa yikuma

 A2

Yize Yili mu Mbimbiliya Yino Yaha

Mbimbiliya yitangu ya Chifuchi Chaha ya Yisoneko ya Ngregu ya Akwa-Kristu kayituhwishile mu Ingles ha mwaka 1950, alioze Mbimbiliya yeswe ya muundu ya Yisoneko ya Chifuchi Chaha kayituhwishile ha mwaka 1961. Chize haze ha mwaka wacho, tununu a tununu twa atu mu malimi 240, kanayuku chinji ha kutanga Mbimbiliya yino kuchingako ni limi lia Chokwe, mumu Mbimbiliya yacho yalita, chikwo nawa, yapwa yashi kutanga.

Kashika Komite ya Akwa-kulumbununa Mbimbiliya ya Yisoneko ya Chifuchi Chaha, yamona ngwo muchilita kulumbununa Mbimbiliya yize muyikwata ku mbunge ja atu musono. Mba alumbunune Mbimbiliya ya mutapu au, ayo te katamba kukaula yikuma yino:

  • Kusa maliji ashi, waze atu akuhanjika musono. Chakutalilaho, ha mukanda 2 Timoteu 3:16, mu Mbimbiliya jinji kasonekenemo ngwo: “Yisoneko yeswe yapwa we mwiku wa Zambi,” alioze liji lino atu anji kulishi kwalumbunuka. Kashika kasalakanyisaho maliji anambe ngwo: “Yisoneko yeswe kayisonekene ni ukwaso wa spiritu ya Zambi.” Maliji wano e anahana ulumbunwiso walita uze wapwile ha yisoneko yitangu.

    Chimuwika nawa ni mukanda 1 Yoano 5:19, ha Mbimbiliya jimwe kaseleho ngwo: “Hashi heswe lukombo kuhakupomba mu chiyulo cha mwe chingulungulu,” haliapwila kasalakanyisaho maliji waze anambe ngwo: “Hashi heswe kakuyulaho kuli mwe mupi.” Maliji wano kanalita ni waze apwile ha yisoneko yitangu.

  • Yakulumbununa maliji akalu a mu Mbimbiliya. Maliji amwe a mu Mbimbiliya ja mu Chokwe, kanji-kanji katamba kwalumbununa kanawa. Chakutalilaho, liji lia Ngregu akuvuluka ngwo, “Heteze,” mu Mbimbiliya ya Chokwe kakulilumbununa ngwo “muma mwa afu.” Alioze liji kuma kwa afu, kulishi kulumbunuka kanawa kuli atu, kashika liji lino alilumbununa mu Mbimbiliya yino ngwo, “mu Fuka,” lino lie nyonga akwa-kusoneka Mbimbiliya apwile nalio. Haliapwila liji “muma mwa afu” liakusoloka ha nota.—Yilinga 2:27.

    Chilweza chikwo chili cha liji lia Ngregu akulumbununa ngwo stau·rós, lize kanji-kanji ha Mbimbiliya jimwe akulumbununa ngwo “kulusu.” Alioze Mbimbiliya ya Yisoneko ya Chifuchi Chaha yalumbununa liji liacho ngwo, “mutondo,” mumu lie linalite ni nyonga lize liapwile ha yisoneko yitangu.—Mateu 10:38.

  • Yakupwa yashi kutanga. Mbimbiliya jinji mu Chokwe, maliji jamo kakupwa akalu kutanga. Muli maliji akulu waze atu musono keshi kwahanjika nawa. Muze atu akutanga keshi kuwana ulumbunwiso wa yize anatange. Alioze Mbimbiliya yino yaha, yili ni maliji ashi waze atu akuhanjika musono. Mutu mweswawo mahasa kutanga ni kuwana ulumbunwiso.

Yikuma yikwo ya Mbimbiliya yino yaha:

Mbimbiliya yino yili ni amwe maliji mushi lia mafwo anahana ulumbunwiso. Maliji jacho, kakusoloka ni yilayi yino:

  • “Hanji” Chilayi chino chakusolola ulumbunwiso weka, alioze nyonga lizeliene.—Mateu 5:5, ha liji “akwa-kulikehesa”; Marku 14:26, ha liji “miaso.”

  • “Kota nawa” Chilayi chino chakusolola jila yikwo yakulumbunwinamo amwe maliji.—1 A-Tesalonika 3:2, ha liji “kavumbi”; Yilinga 2:24, ha liji “hanamutusula.”

  • “Chize Alisonekene.” Chilayi chino chakusolola ulumbunwiso wa liji ni liji ngwe chize alisonekene mu malimi atangu.—Yilinga 7:5, ha liji “munyachi”; Mateu 26:53, ha liji “mbunga.”

  • Ulumbunwiso ni sango jikwo Chikuma chino chakulumbununa majina (Marku 10:51, ha liji “Longeshi”); upimino njongo ni mbongo (Luka 12:25, ha liji “ola”); chakuhana nawa ulumbunwiso wa maliji alemu ali ha Apendice ni Glossario.—Mateu 5:22, ha liji “Ngehena ya kahia”; Yilinga 4:32, ha liji “alma yimuwika”; Yilinga 21:25, ha liji “utanji.”

Ku uputukilo wa Mbimbiliya yino, kuli maliji waze anambe ngwo, “Kunyingika Kanawa Liji lia Zambi,” chihanda chino chakusolola amwe malongeso waze tunawana mu Mbimbiliya. Kusongo lia Mbimbiliya yino yaha, kuli yikuma yino: “Mushete wa Majina a Mikanda ya mu Mbimbiliya,” “Kafupilo wa Maliji a mu Mbimbiliya,” ni Glossario wa Yikuma ya mu Mbimbiliya.” Glossario yakukwasa mukwa-kutanga hanga anyingike ulumbunwiso wa maliji amwe kulita ni chize akwavuluka mu Mbimbiliya. Apendice kali ni yikuma yino, “Shimbi Jinatale ha Kulumbununa Mbimbiliya,” “ Yize Yili mu Mbimbiliya Yino,” “Chize Mbimbiliya Yahetele Kuli Yetu,” “Jina lia Zambi mu Yisoneko ya Ngregu ya Akwa-Kristu,” ni “Yikuma Yilemu ya ku Mwono wa Yesu Hano Hashi,” kuchingako nawa mapa, mishete, ni sango jikwo jilemu jize mujikwasa kulilongesa Mbimbiliya.

Hakachi ka mafwo hali mushete uze uli ni yisoneko unatwala ha versu jikwo ja mu Mbimbiliya.