Uputukilo 24:1-67

  • Izake yamufupila pwo (1-58)

  • Rebeka yaya ni kuliwana ni Izake (59-67)

24  Apalahama te hapwa chinji kashinakaji, Yehova wawahishile Apalahama mu yuma yeswe.  Apalahama yamba kuli ndungo yenyi, mwe mukulwana wa mu zuwo lienyi, yoze te wakuyula yuma yeswe yize Apalahama apwile nayo ngwenyi: “Lisesa, sako kama kwoko lie kushi lia shina lia kulu liami,  mungukushingisa mu jina lia Yehova Zambi ya malilu ni Zambi ya hashi, ngwami kuchi kumbachila mwanami pwo hakachi ka ana a mapwo ja A-Kanana, mukachi ka atu waze natwama.  Alioze, yako ku chifuchi chami, hakachi ka asoko jami, ukambachileko pwo mwanami Izake.”  Alioze, ngamba yenyi yamuhula ngwenyi: “Mba nyi mwe pwo kazangile kwiza ni yami ku chifuchi chino, shina natamba kutwala mwane, ku chifuchi chize yenu mwene wami nwakatukile?”  Apalahama yamukumbulula ngwenyi: “Kanda wiza keseka kutwalako mwanami.  Yehova, Zambi wa mu malilu, yoze wanguchijile ku zuwo lia tata ni mu chifuchi cha asoko jami, yoze wahanjikile ni yami ni kulishinga ngwenyi: ‘Mungukahana chifuchi chino ku munyachi* we,’ makatuma mungelo wenyi kulutwe lie, mba pundu lume mukambachila mwanami pwo mu chifuchi chize.  Nyi mwe pwo kazangile kwiza ni yena, mukasamba ku shingo lino. Alioze, chuma wika kanda utwalako mwanami.”  Kashika, mwe ngamba yasa kwoko lienyi kushi lia shina lia kulu lia Apalahama, mwene wenyi, mba yalishinga hakutwala ku chikuma chacho. 10  Mba mwe ngamba yanda tumelu kumi a mwene wenyi yaya, yambata yuma ya mulali weswe yipema ya mwene wenyi. Yalinga wenyi ku Mesopotamia mu mbonge ya Nehore. 11  Iye yautamisa tumelu ku shima lia meya haze lia mbonge, tangwa te linayi ni kutoka, ha maola waze mapwo akwiza ni kutaha meya. 12  Chocho yamba ngwenyi: “Yehova, Zambi ya mwene wami Apalahama, lisesa, nguwahise kama ha tangwa lino, ni kusolola utu wa zango lie kuli mwene wami Apalahama. 13  Ngunamana hano ha shima lia meya, ana-mapwo a mu mbonge kaneza ni kutaha meya. 14  Ngunakwichi ngwami, mwana-pwo mweswe yoze mungulweza ngwami: ‘Lisesa, tula kama mulondo we wa meya hanga ngunwe meya,’ mba mangukumbulula ngwenyi: ‘Nwako, mungunwisa nawa meya tumelu twe,’ yono apwe pwo yoze nwasakwila kavumbi kenu Izake; chino muchingukwasa kunyingika ngwami, nwasolwela mwene wami utu wa zango lienu.” 15  Shimbu te kanda achihwisa kuhanjika, Rebeka yeza ni mulondo wenyi ha chipaya. Rebeka kapwile mwana wa Mbetule, mwana wa Milika, yoze wapwile pwo lia Nehore ndumbu ya Apalahama. 16  Mwe mwana-pwo kapwile chileza, te kanda achilimona kama ni lunga. Iye yapalumuka ndo ku shima, yazalisa mulondo wenyi, mba yakanduka. 17  Mwe ngamba yazomboka ndo kuli iye, yamba ngwenyi: “Lisesa, ngwehe kama ndambu ya meya mu mulondo we.” 18  Chocho mwana-pwo yamba ngwenyi: “Nwenu mwene wami.” Hazehene, yatula kawashi-washi mulondo wa meya ha kwoko, yamwaha meya, yanwa. 19  Mba muze hamwaha meya, Rebeka yamba ngwenyi: “Mungutaha nawa meya hanga nguhane kuli tumelu twe ndo muze maakuma.” 20  Yatambuka, yapukumwina meya mu chingolongolo, mba yazomboka ha yisuho yinji ndo ku shima hanga atahe meya, yanunga ni kutahila meya tumelu jenyi eswe. 21  Ha mashimbu eswe-a, lunga yanunga ni kutala mwana-pwo ni kulishimwoka mu mbunge, yashimbwila hanga amone nyi Yehova kawahisa wenyi wenyi, nyi ka. 22  Muze te tumelu hahwisa kunwa meya, mwe lunga yahana kazeya wa oru kuli Rebeka yoze akusa ku mazulu wapwile ni kulema chipinji cha shekele* ni mikosa yaali ya oru yize yapwile ni kulema kumi lia shekele,* 23  yamba ngwenyi: “Ngulweze kama, lisesa, uli mwana waya? Shina ku zuwo lia tatenu kuli kama chihela kuze mutuhasa kupomba?” 24  Chocho, yamba kuli iye ngwenyi: “Nguli mwana wa Mbetule, mwana yoze Milika asemenene Nehore.” 25  Yamba nawa ngwenyi: “Mwambu ni kulia cha tumelu tuli nacho, tuli nawa ni chihela cha kupomba.” 26  Chocho, mwe lunga yahetama ni kufulamana kumeso ja Yehova, 27  yamba ngwenyi: “Yehova Zambi ya mwene wami Apalahama afumane, mumu kahonene kusolola utu wa zango lienyi ni ushishiko wenyi kuli mwene wami. Yehova kangusongwela ndo ku zuwo lia mandumbu ja mwene wami.” 28  Mba, mwe mwana-pwo yazomboka ndo ku zuwo lia naye, yambulula sango jeswe. 29  Rebeka te kakwete ndumbwenyi avuluka ngwo, Lapane. Mba Lapane yazomboka ndo kuli lunga yoze wapwile ku shima lia meya. 30  Muze amwene kazeya wa oru yoze akusa ku mazulu ni mikosa yize ndumbwenyi te anazala, ni kwivwa maliji waze ndumbwenyi Rebeka ambile ngwenyi: “Chenacho umwe lunga amba,” Lapane yaya ndo kuli lunga wacho, yoze te unachimana ni tumelu ku shima lia meya. 31  Hazehene Lapane yamba ngwenyi: “Tweya, yena yoze Yehova hawahisa, mumu liaka unamana haze? Hinalulieka zuwo ni chihela cha tumelu.” 32  Mba mwe lunga yanjila mu zuwo, Lapane yachiza yikwata yapwile helu lia tumelu, yahana mwambu ni kulia kuli tumelu, ni meya a kusana kuli lunga yoze, hamwe ni waze apwile nenyi. 33  Mba muze hamwaha kulia, iye yamba ngwenyi: “Chichi kulia, ndo muze mungwambulula yize nendela.” Chocho Lapane yamba ngwenyi: “Ambenu twivwe!” 34  Iye yamba ngwenyi: “Nguli ngamba ya Apalahama. 35  Yehova hanawahisa chinji mwene wami, ni kumupwisa pichi munene, hamwaha mapanga ni ngombe, prata ni oru, ngamba a malunga ni a mapwo, tumelu ni yimbulu. 36  Chikwo nawa, Sara pwo lia mwene wami, hanasemena mwene wami mwana wa lunga, muze te hapwa kulu kashinakaji, mba mwene wami makamwaha upite wenyi weswe. 37  Mwene wami kangushingishile ngwenyi: ‘Kanda umbachila mwanami pwo hakachi ka ana a mapwo A-Kanana mu chifuchi muze natwama. 38  Alioze, ukaye ku zuwo lia tata ni lia usoko wami, kwenako mukambachila mwanami pwo.’ 39  Chocho yinguhula mwene wami ngwami: ‘Mba nyi mwe pwo kazangile kwiza ni yami?’ 40  Iye yamba kuli yami ngwenyi: ‘Yehova, yoze nakwenda kumeso jenyi, makatuma mungelo wenyi akaye hamwe ni yena, pundu lume makawahisa wenyi we. Ukambachile mwanami pwo hakachi ka usoko wami, ku zuwo lia tata. 41  Nyi usoko wami kakuheleye, mukasamba ku shingo lino walishinga kuli yami. Chocho mukatusuka ku shingo lie.’ 42  “Musono, muze nahetanga ku shima lia meya, yingwamba ngwami: ‘Yehova, Zambi ya mwene wami Apalahama, nyi muchilita ni upale wenu kuwahisa wenyi wami, 43  ngunamana hano ha shima lia meya. Chino che chatamba kulingiwa: Muze umwe mwana-pwo meza ni kutaha meya, mungumulweza ngwami: “Lisesa, ngwehe kama ndambu ya meya a kunwa mu mulondo we,” 44  mba mangukumbulula ngwenyi: “Nwako, mba mungunwisa nawa meya tumelu twe.” Pwo yono apwe yoze Yehova nwasakwila mwana wa mwene wami.’ 45  “Shimbu te munguchihanjika mu mbunge yami, Rebeka te kaneza ni mulondo wenyi ha chipaya; yapalumuka ndo ha shima, yaputuka kutaha meya. Chocho yingwamba kuli iye ngwami: ‘Lisesa, ngwehe kama meya ngunwe.’ 46  Iye yatambwisa kutula mulondo wa meya, yamba ngwenyi: ‘Nwako, mungunwisa nawa meya tumelu twe.’ Chocho yingunwa, mba iye yanwisa nawa tumelu meya. 47  Mba yingumuhula ngwami: ‘Uli mwana waya?’ Iye yangukumbulula ngwenyi: ‘Nguli mwana wa Mbetule, mwana yoze Milika asemenene Nehore.’ Kashika yingumusa kazeya ku zulu ni mikosa ku moko. 48  Yinguhetama ni kufulamana kumeso ja Yehova, yinguhalisa Yehova, Zambi ya mwene wami Apalahama, yoze wangusongwelele mu jila yalita, hanga ngukasake mwana wa pwo wa mwana-kwo wa mwene wami, akapwe pwo lia mwanenyi. 49  Haliapwila, ngulwezenu nyi munusolola utu wa zango ni ushishiko kuli mwene wami, nyi ka, ngulwezenu hanga ngumone jila yize mungutalikisa.”* 50  Lapane ni Mbetule yakumbulula ngwo: “Chino chinakatuka kuli Yehova, kutuchi kuhasa kwamba ngwetu ewa, hanji ka.* 51  Rebeka au, kali kumeso je. Mwande uye nenyi, hanga akapwe pwo lia mwana wa mwene we, ngwe chize Yehova hamba.” 52  Muze Ngamba ya Apalahama hevwa maliji jo, hazehene yafulamana hashi kumeso ja Yehova. 53  Mba mwe ngamba yaputuka kwanda yikumba ya prata, ni ya oru ni mazalo, yayihana kuli Rebeka; yahana nawa yuma ya ndando yinji kuli ndumbu ya Rebeka ni kuli naye. 54  Chocho yalia, yanwa, hamwe ni malunga waze ejile nenyi, mba yapombako. Muze hikwacha, yamba ngwenyi: “Ngwechenu nguhiluke kuli mwene wami.” 55  Hakwivwa chocho, ndumbu ya Rebeka ni naye ya Rebeka yamba ngwo: “Echa kama mwana-pwo atwame ni yetu chipwe matangwa kumi. Mba iye mahasa kuya.” 56  Alioze, iye yamba kuli ayo ngwenyi: “Kanda nungukwika, mumu Yehova hawahisa wenyi wami. Ngwechenu, hanga nguye kuli mwene wami.” 57  Ayo yamba ngwo: “Tusanyikenu mwe mwana-pwo tuchimuhule.” 58  Yasanyika Rebeka, yamuhula ngwo: “Shina muoya ni lunga yono?” Iye yakumbulula ngwenyi: “Ewa, munguya.” 59  Chocho, yecha ndumbwo Rebeka hanga aye ni ndeji* yenyi, ni ngamba ya Apalahama hamwe ni atu jenyi. 60  Mba yawahisa Rebeka ni kumwamba ngwo: “Yena ndumbwetu, ukapwe tununu yisuho kumi lia tununu,* minyachi ye yikatambule* membo ja akwa-kole jo.” 61  Mba Rebeka ni ngamba jenyi yalilulieka, yanyina ha tumelu, yakaula mwe lunga. Chocho ngamba ya Apalahama yanda Rebeka yaya nenyi. 62  Tangwa limwe, Izake te kanakatuka ku sali lia Mbia-ha-rohi, mumu te katwama mu chifuchi cha Nengeve. 63  Izake te kanayi ni kwolola molu mu yambu hanga apukune, muze te tangwa linayi ni kutoka. Muze ahetwile meso, yamona tumelu kaneza. 64  Mba muze Rebeka azundwile meso, yamona Izake, yasunuka kawashi-washi ha kamelu. 65  Iye yahula ngamba ngwenyi: “Auze lunga uneza ni kulitakana ni yetu mu yambu iya?” Ngamba yamukumbulula ngwenyi: “Mwene wami.” Chocho, Rebeka yanda hina, yalifuka ku meso. 66  Mba ngamba yambulwila Izake yuma yeswe yize alingile. 67  Kulutwe lia chino, Izake yatwala Rebeka mu mbalaka ya naye Sara. Yamumbata, yapwa pwo lienyi; Izake yamuzanga chinji, chocho Izake yawana ulembejeko ha kufwa cha naye.

Footnotes

Chize Alisonekene, “mbuto.”
Shekele yimuwika yinalumbunuka 11,4 grama. Tala Apendice B14.
Shekele yimuwika yinalumbunuka 11,4 grama. Tala Apendice B14.
Chize Alisonekene, “ngutalikise ku chindume, hanji ku chimeso.”
Hanji “kutuchi kuhasa kukwamba chuma chipi hanji chipema.”
Che kwamba, yoze wapwile ndeji yenyi haliapwila mapwa mukwa-milimo wenyi.
Hanji “ukapwe naye ya atu anji.”
Chize Alisonekene, “mbuto ye yikatambule.”