Kututuluka ha Chikuma

Kuya ha katalilo wa yikuma

KAPITULU 11

Mumu Liaka Lamba Lipwahaha?

Mumu Liaka Lamba Lipwahaha?

1, 2. Kuchi atu anji akulihula?

MATANGWA eswe twakwivwa yuma yipi yize yakulingiwa hashi heswe. Chakutalilaho, twakwivwa ngwo umwe tsunami kapuzula mbonge. Umwe lunga kanjila ni uta mu yingeleja ni kushiha ni kulemeka atu anji. Umwe mama kafwa susumuku ni kuhichika ana atano.

2 Muze yuma yino yakulingiwa, atu anji kakulihula ngwo, “Mumu liaka?” Atu anji kakulihula ngwo mumu liaka hano hashi hanazala too ni kole ni lamba. Shina ni yena hiunalihula kama chenacho nyi?

3, 4. (a) Yihula yika Habakuke ahulile? (b) Kuchi Yehova amukumbulwile?

3 Mbimbiliya yinasolola ngwo chipwe atu waze apwile ni ufulielo unji muli Zambi no kahulile yihula yacho. Chakutalilaho, profeta Habakuke yahula Yehova ngwenyi: “Kuchi te wakungumwesa chipi? Kuchi te meso jami akutala ku lamba wika? Kwonwona ni upupilo yili kumeso jami; kulitachika ni kuhamika yinasoloka.”—Habakuke 1:3.

4 Mukanda wa Habakuke 2:2, 3, tunawanemo kumbululo lia Zambi ha yihula ya Habakuke nawa Iye kanalakenya ngwenyi malulieka yuma yeswe. Yehova kali ni zango linji hali atu. Mbimbiliya yinambe ngwo: ‘Iye kakutufunga.’ (1 Petulu 5:7) Kwamba umwenemwene, Zambi kakuvwila lwaji ungulungulu ni lamba kuhiana chize yetu twakwivwa. (Izaia 55:8, 9) Nyi chocho tushimutwinenu chihula chino, Mumu liaka hano hashi hanazala too ni lamba?

MUMU LIAKA HANO HASHI HALI LAMBA LIPWAHAHA?

5. Yika alongeshi anji a mayingeleja akulongesa? Yika Mbimbiliya yakulongesa?

5 Mapastor, mangana ni alongeshi a mayingeleja kakulongesa ngwo, kumona lamba chili upale wa Zambi. Amwe mahasa kwamba ngwo yuma yeswe yize yakulingiwa kuli mutu ngwe utoji, hanayitesa kulu kuli Zambi kashika kutuchi kuhasa kunyingika kanawa mumu liaka yakulingiwa. Akwo ngwo atu eswe hamwe ni twanuke kakufwa hanga ahase kupwa ni Zambi mu malilu. Alioze uno hi umwenemwene ko. Hi Yehova ko wakuneha lamba hali atu. Mbimbiliya yinambe ngwo: “Chipwe kusuku ni Zambi akalinge ungulungulu, chipwe kusuku ni Mukwa-Ndundo-Jeswe akalinge chize chahenga!”—Yombi 34:10.

6. Mumu liaka atu anji akulamikiza Zambi ha lamba lieswe lize linasoloka hano hashi?

6 Atu anji kakulamikiza Zambi ha lamba lieswe lize liakusoloka hano hashi, mumu kakunyonga ngwo Zambi mwe unayuluho. Alioze ngwe chize twalilongesanga mu Kapitulu 3, Satana Ndiapu mwe unayulu hano hashi.

7, 8. Mumu liaka hano hashi hali lamba linji?

7 Mbimbiliya yinambe ngwo: ‘Hashi heswe kanayuluho kuli chingulungulu.’ (1 Yoano 5:19) Satana mwe unayulu hano hashi, iye kali mukwa-uswi nawa chingalwe. Kali “mukwa kupiangula yifuchi yeswe ya hashi.” (Usolwelo 12:9) Atu anji kakumwimbulula. Kashika hano hashi hanazala too ni kole, saki, ni ungulungulu.

8 Kuli yitela yikwo yize yinalingisa hanga hano hashi hapwe lamba linji. Muze Alama ni Eva avulumwine, yapalikisa shili kuli ana jo. Ha mukunda wa shili, atu kakumwesa akwo lamba linji. Kanji-kanji kakuzanga kupwa alemu chinji kuhiana akwo. Ayo kakuzwela, kwasa jita ni kuhungumiona akwo. (Chilumbununyi 4:1; 8:9) Ha mashimbu akwo atu kakumona lamba ha mukunda wa ‘luyinda yoze wakwiza susumuku.’ (Chilumbununyi 9:11, NM) Nyi ayo mapwa ha chihela chize kuchalitele hanji ha ola yipi, ponde ni yuma yikwo yipi muyihasa kulingiwa hali ayo.

9. Mumu liaka mutuhasa kufuliela ngwetu, Yehova kali ni chitela chipema chakwecha lamba linunge?

9 Yehova keshi kuneha lamba. Hi iye ko wakuneha jita, utoji ni yihungumiona. Zambi keshi kuneha luyinda ngwe minyiko, kakundukundu, ni masanga a meya. Alioze hanji muhasa kulihula ngwe, ‘Nyi Yehova kali mukwa-ndundo-jeswe, mba mumu liaka kasolo kuhwisa lamba?’ Tunanyingika ngwetu, Zambi kakutuzanga chinji, kashika katamba kupwa ni chitela chipema chakwecha lamba hanga linunge.—1 Yoano 4:8.

MUMU LIAKA ZAMBI AKWECHA LAMBA?

10. Kuchi Satana alamikijine Yehova?

10 Mu munda wa Endene, Ndiapu kapiangwile Alama ni Eva. Satana kalamikijine Zambi ngwenyi kali Mukwa-kuyula mupi. Aye yamba ngwenyi, Zambi te kakuswekela Alama ni Eva yuma yipema. Satana yazanga hanga ayo afuliele ngwo iye mapwa mukwa-kuyula mupema kuhiana Yehova, nawa ngwo ayo kafupiwile chiyulo cha Zambi.—Uputukilo 3:2-5; tala Maliji Akusongo 27.

11. Chihula chika twatamba kuwana kumbululo?

11 Alama ni Eva yavulumuna kuli Yehova ni kumwehuka. Ayo yanyonga ngwo kapwile ni ulite wa kukwata chiyulo ayo ene hakutwala ku upi ni upeme. Kuchi Yehova te masolola ngwenyi yilianyi jacho te kanaliongo, nawa ngwenyi kananyingika yuma yize yipema hali yetu?

12, 13. (a) Mumu liaka Yehova kakashihile yilianyi jacho hazehene? (b) Mumu liaka Yehova wahanyine shimbu kuli Satana ni kwecha atu hanga aliyule ene?

12 Yehova kakashihile Alama ni Eva ha shimbu lize-liene avulumwine. Alioze keechele hanga apwe ni ana. Ha chino, Yehova yecha hanga ana ja Alama ni Eva asakule yoze o mazanga hanga apwe mwata wo. Upale wa Yehova wapwile ngwo hashi hazale too ni atu angunu, alioze, chino te muchilingiwa chipwe ngwe Ndiapu malinga cheswacho anafupu.—Uputukilo 1:28; Izaia 55:10, 11.

13 Muze Satana alimikine ni Yehova angelo anji no kachimwene. (Yombi 38:7; Daniele 7:10) Kashika, Yehova wahanyine shimbu kuli Satana hanga asolole nyi yuma yize ambile yapwile yamwenemwene. Nawa yahana shimbu kuli atu hanga aliyule ene ni usongwelo wa Satana hanga asolole nyi te mahasa kutwama kanawa chakuhona ukwaso wa Zambi.

14. Yika kupalika cha mashimbu chinasolola ha kuyula cha Satana?

14 Atu aputukile kulu kuliyula ene, alioze yuma kuyishi kwenda kanawa. Yino yinasolola ngwo Satana kali mukwa-mahuza. Atu kanafupiwa ukwaso wa Zambi. Profeta Jeremia kasolwele umwenemwene wacho hakwamba ngwenyi: “Yehova ngunanyingika jila ya mutu kuyapwile ya kuli iye mwene; kuchatwamine muli mukwa kwenda kusongwela mashimbo jenyi.”—Jeremia 10:23.

MUMU LIAKA YEHOVA ANECHE SHIMBU LIPWAHAHA?

15, 16. (a) Mumu liaka Yehova aneche lamba hanga linunge mashimbu anji? (b) Mumu liaka Yehova kakahwishile mulonga uze Satana anehene?

15 Mumu liaka Yehova aneche lamba hanga linunge mashimbu anji? Mumu liaka iye keshi kukinda yuma yipi? Kwapalikile shimbu hanga chiyulo cha Satana chisoloke ngwo chili changwaza. Atu keseka mutapu wa yiyulo yeka ni yeka nihindu keshi kuhasa kululieka yuma. Chipwe ngwe kanalingi yuma yinji ya mana, nihindu uhenge, uswale, utoji ni jita yinoke chinji kuhiana ku mashimbu akunyima. Chino chinasolola ngwo kutuchi kuhasa kuliyula kanawa yetwene chakuhona ukwaso wa Zambi.

16 Ha chino, Yehova kakahwishile mulonga uze Satana anehene. Nyi kachilingile, kachi kasolwele ngwo kanakwasa chiyulo cha Satana, chuma chize Iye kechi keza kalinga. Atu nawa te mahasa kunyonga ngwo kali ni uhashi wa kuliyula kanawa ene. Alioze wano kali mahuza, nawa Yehova kechi kwaakwasa nilimwe tangwa. Mumu iye keshi kuhanjika mahuza.—A-Hepreu 6:18.

17, 18. Yika Yehova makalinga ha upi weswe uze Satana akuneha?

17 Shina Yehova mahasa kuhwisa upi weswe uze wakwiza ku uhulia wa Satana ni atu? Ewa mahasa. Kuli Zambi yuma yeswe yili yashi. Yehova kananyingika shimbu lize makahwisa upi weswe uze Satana akuneha. Mba mapwisa hashi heswe paraisu, ngwe chize azangile kuuputukilo. Waze eswe “ali mu mafuka” makaahindwisa. (Yoano 5:28, 29) Atu kechi kayiza chipwe kufwa. Yesu makahwisa upi weswe uze Satana akuneha. Yehova makazachisa Yesu “hanga akonwone yitanga ya Ndiapu.” (1 Yoano 3:8) Tunasakwilila chinji amu Yehova anatushimbwila hanga tumunyingike ni kusolola ngwetu kali Mwata wetu. (Tanga 2 Petulu 3:9, 10.) Kashika muze mutumona lamba, iye matukwasa hanga tunyongonone.—Yoano 4:23; Tanga 1 A-Korindu 10:13.

18 Yehova keshi kutushinjila hanga tumusakule ngwe Mwata wetu. Aye hanatwehe chawana cha kusakula chipi ni chipema. Tuhengulenu ulemu wa chawana chacho hali yetu.

KUCHI MUZACHISA CHAWANA CHA KUSAKULA CHIPI NI CHIPEMA?

19. Chawana chika chipema chize atwaha Yehova? Mumu liaka chatutamba kuwahilila nacho?

19 Chawana chipema atwaha Yehova cha kusakula chipi ni chipema chakutulingisa hanga tulise ni tushitu. Tushitu keshi kunyonga, alioze etu mutuhasa kusakula chize tunazange kupwa ku mwono ni kusakula kuwayila Yehova. (Yishima 30:24) Nawa, kutushi ngwe makina, waze akulinga wika yuma yize akwaalingila. Alioze etu tuli ni utuswilo wa kusakula chize tunazange kupwa ku mwono wetu. Yehova kanazange hanga tuwahilile ku mwono.

20, 21. Kusakula chika chipema muhasa kulinga haliapwila?

20 Yehova kanazange hanga tumuzange. (Mateu 22:37, 38) Iye kali ngwe umwe tata yoze wakuwahilila ha kwivwa mwanenyi mamba kukatuka ku mbunge yenyi ngwenyi, “Ami nakukuzanga.” Yehova katwehele uhashi wakusakula kumuwayila hanji ka. Satana, Alama ni Eva kasakwile kwehuka Yehova. Mba kuchi yena wakumona chawana che cha kusakula chipi ni chipema?

21 Zachisa uhashi we wakusakula chipema ni chipi hanga uwayile Yehova. Kuli tununu twa atu akwo waze hanasakula kuwayila Zambi ni kwehuka Satana. (Yishima 27:11) Yika yize muhasa kulinga hanga ukapwe mu chifuchi chaha cha Zambi muze makachizaho lamba lieswe? Kapitulu masulaho makumbulula chihula chino.