1. Mukanda uka muuhasa kutukwasa kunyingika yuma ya ku kulutwe lia matangwa?

HIUNATALE kama jimwe sango ni kulihula ngwe, ‘Shina yuma hano hashi muyiza kapema?’ Yuma yipi yinalingiwa chinji, kashika atu amwe anatayiza ngwo, songo lia hano hashi linakundama. Shina maliji wano kali amwenemwene? Kutala mutuhasa kunyingikila yuma yize muyikalingiwa kulutwe lia matangwa? Ewa, mutuhasa. Atu kechi kuhasa kwamba yuma yize muyikalingiwa kulutwe lia matangwa, alioze, Yehova Zambi mahasa kuchilinga. Zambi kanatulweze mu Mbimbiliya hakutwala ku yuma yize muyikalingiwa hano hashi kulutwe lia matangwa.—Izaia 46:10; Tiangu 4:14.

2, 3. Yuma yika tumbaji twa Yesu azangile kunyingika, nawa kuchi Yesu aakumbulwile?

² Chize twakutanga mu Mbimbiliya hakutwala ku kukunongesa cha Hashi, kuchalumbunukine kunongesa cha Hashi hano twatwama, alioze kunongesa cha yuma yipi. Yesu kambile ngwenyi, Wanangana wa Zambi muukayula hashi heswe. (Luka 4:43) Tumbaji twenyi kazangile kunyingika mashimbu waze te Wanangana wa Zambi muuputuka kuyula, kashika yamuhula nawa ngwo: “Mwiji muka yuma yino muyikapwa, nawa chilayi cha kuheta che chika, ni cha kumanunuka cha miaka?” (Mateu 24:3) Yesu kakahele ola yalita, alioze yaalweza yuma yize te muyilingiwa muze songo lia hano hashi hiliakundama hakamwihi. Yuma yize Yesu ambile yinalingiwa haliapwila.

 ³ Mu kapitulu yono mutulilongesa yuma yize yinasolola ngwo tuli ha matangwa akusula cha hano hashi. Chitangu, mutulilongesa hakutwala ku jita yize yalingiwile mu malilu hanga tunyingike mumu liaka yuma yipi yakulingiwa hano hashi.

4, 5. (a) Yika yalingiwile mu malilu muze Yesu amupwishile Mwanangana? (b) Kulita ni Usolwelo 12:12, yika te muyilingiwa muze Satana mamunyasa hano hashi?

⁴ Mu Kapitulu 8 twalilongesa ngwo Yesu kamupwishile Mwanangana mu malilu ha mwaka 1914. (Daniele 7:13, 14) Mukanda wa Usolwelo unatulweze yuma yize yalingiwile, ha kwamba ngwo: “Mikele [jina likwo lia Yesu] ni angelo jenyi ashile jita ni ndragau [Satana] ni angelo jenyi.” * Satana ni andemoniu jenyi, kaakumbile ku jita yacho ni kwaanyasa hashi. Achinyonga kuwaha chize evwile angelo! Kuchi mba mutwamba hakutwala kuli atu hano hashi? Mbimbiliya yinambe ngwo mashimbu jacho te maneha lamba linji kuli atu. Mumu liaka? Mumu Ndiapu kali ni ufwatulo unji, ha ‘kunyingika ngwenyi mwaka ukepe wika ali nawo.’—Usolwelo 12:7, 9, 12.

⁵ Ndiapu kananeha lamba linji hano hashi. Kali ni ufwatulo unji mumu “mwaka ukepe wika ali nawo,” hanga Zambi amuchizeho. Tuhengulenu yuma yize Yesu ambile ngwenyi muyikalingiwa ku matangwa akusula.—Tala Maliji Akusongo 24.

6, 7. Yika mutuhasa kwamba hakutwala ku jita ni zala musono?

⁶ Jita. Yesu ngwenyi: “Akwa vungu limwe makakatukila  akwa vungu likwo, ni akwa wanangana umwe makakatukila akwa wanangana ukwo.” (Mateu 24:7) Atu anji kakufwa ku jita ha mashimbu jetu kuhiana ku mashimbu akwo. Lusango wa chimwe chizavu kanasolola ngwo kuputuka ha mwaka 1914, jita hiyashiha atu kuhiana tununu 100. (Worldwatch Institute) Ha miaka 100 kukatuka ha 1900 ndo 2000 kwafwa atu anji kuhiana waze afwile ha miaka 1900. Mba achinyonga nawa ha lamba ni yikola yize tununu twa atu akumona ha mukunda wa jita!

⁷ Zala. Yesu ngwenyi: “Kumukukapwa tupunga.” (Mateu 24:7) Chipwe ngwe hano hashi hanasoloka kulia chinji kuhiana ku matangwa akunyima, alioze atu anji keshi ni kulia chinji. Mumu liaka? Mumu o keshi ni mbongo jinakumbana hanga alande kulia hanji mavu waze mahasa kulima mbuto. Tununu twa atu kakuzachisa lumbongo umuwika wa dolar ha tangwa. Chizavu chatala ha mwono wa atu chinambe ngwo, tununu twa ana kanafu ha miaka yeswe, mumu yisemi jo keshi ni mbongo ja kulanda nacho  kulia.—Organização Mundial da Saúde.

8, 9. Yika yinasolola ngwo maliji a Yesu hakutwala ku minyiko ni yilungo kanamanunuka?

⁸ Minyiko. Yesu ngwenyi: “Kumukukapwa minyiko yinene kweka ni kweka.” (Luka 21:11) Minyiko yinene-yinene, haliapwila yinalingiwa miaka yeswe. Kukatuka ha mwaka wa 1900 atu anji kanafu ha mukunda wa minyiko. Chipwe ngwe akwa-mana kakukwasa atu kunyingika minyiko yacho muze kanda yichiputuka, nihindu muyichinunga ni kushiha atu.

⁹ Misongo. Yesu ngwenyi: Kumukukapwa “yilungo.” Misongo yipi yinalimwange kawashi-washi kuli atu anji. (Luka 21:11) Chipwe ngwe mandotolo kanalilongesa chize mahasa kuwuka misongo yinji, nihindu kuli yikola yize o keshi kuhasa kuwuka. Lusango umwe kanambe ngwo ha miaka yeswe kwakufwa tununu twa atu waze ayiza mukaka, malaria hanji kachiki, ni kulokoka mujimo. Hi misongo yino wika ko, alioze mandotolo hawana misongo yaha 30, nawa yimwe kuyishi uwukiso.

10. Kuchi mukanda 2 Timoteu 3:1-5, unamanunuka musono?

¹⁰ Mukanda 2 Timoteu 3:1-5, unambe ngwo: “Ha matangwa a kusula kumukukapwa miaka yikalu.” Postolo Paulu kambile yitanga yize te atu anji mapwa nayo ha matangwa akusula. Yamba ngwenyi, atu te mapwa

• akwa-kulizanga ene

• akwa-kufwila mbongo

• keshi kwononokena yisemi

• akwa-kaleleso

• keshi zango lia atu

• akwa-vunda

• asasu hanji yilianyi

• kakuzanga kuheha, kazangile Zambi

• kakusoloka kumeso ja atu ngwe kakuwayila Zambi, alioze mu mbunge jo kakulituna tachi ja Zambi

11. Kulita ni Samu 92:7, yika muyikalingiwa kuli yingulungulu?

¹¹ Shina kuze watwama atu kakwete yitanga yacho? Hashi heswe atu anji kali ni yitanga yacho. Alioze kwasala hakehe hanga Zambi ahwise yitanga yipi. Aye kalakenya ngwenyi: “Muze yingulungulu  masoka ngwe mwambu ni akwa kulinga uhenge mawaha, muchipwa chocho hanga akaonwone cha mutolo.”—Samu 92:7.

12, 13. Yika yize Yehova akutulongesa ha matangwa wano akusula?

¹² Mbimbiliya hiyinambe ngwo ha matangwa akusula hashi muhakazala too ni lamba. Alioze, yinambe nawa ngwo mukukalingiwa yuma yipema.

¹³ Yinyingi ya Mbimbiliya. Profeta Daniele kasonekene hakutwala ku matangwa akusula. Yamba ngwenyi: ‘Yinyingi yamwenemwene muyikaliwezela.’ (Daniele 12:4) Zambi mahana atu jenyi uhashi wa kunyingika kanawa Mbimbiliya kuhiana ku mashimbu akunyima. Che Yehova akulinga chipi-chipi kukatuka ha mwaka 1914. Chakutalilaho, iye kakutulongesa kunyingika ulemu wa jina ni upale wenyi hano hashi ni umwenemwene hakutwala ku ukuule, ni yize yakulingiwa kuli mutu nyi hafwa hamwe ni uhindukilo. Twalilongesa ngwetu Wanangana wa Zambi we wika muuhasa kuhwisa yipikalo yetu. Twalilongesa nawa chize mutuhasa kupwa ni yitanga yize Zambi akuzanga. Mba yika tuvumbi twa Zambi akulinga ni yuma yize akulilongesa? Uprofeto ukwo muutwaha kumbululo.—Tala Maliji Akusongo 21 ni 25.

14. Sango lipema lia Wanangana kanaliambujola ndo kulihi, nawa aya analiambujola?

¹⁴ Mulimo wa kwambujola hashi heswe. Muze Yesu te anahanjika hakutwala ku matangwa akusula, aye yamba ngwenyi: “Sango lino lipema lia Wanangana kumakaliambujola mu yifuchi yeswe ya hashi.” (Mateu 24:3, 14.) Sango lipema lia Wanangana kanaliambujola mu yifuchi kuhiana 230 ni mu malimi kuhiana 700. Chochene, hashi heswe, Yela ja Yehova “a ku mavungu eswe,  ni ku minyachi yeswe” kanakwase atu hanga anyingike Wanangana ni yize muukalingila atu. (Usolwelo 7:9) Ayo keshi kutambula fweto ha mulimo wacho. Chipwe ngwe kakwevwila kole ni kwahungumiona kuli atu anji, nihindu keshi kwecha kwambujola, ngwe chize Yesu ambile.—Luka 21:17.

15. (a) Shina unatayiza ngwe tuli ha matangwa a kusula, nawa mumu liaka? (b) Yika muyikalingiwa kuli waze akwononokena Yehova ni kuli waze keshi kumwononokena?

¹⁵ Shina unatayiza ngwe tuli ha matangwa akusula? Uprofeto unji wa Mbimbiliya unamanunuka musono. Kwasala hakehe Yehova mahwisa mulimo wa kwambujola sango lipema, mba “songo” lize. (Mateu 24:14) Songo yika linalumbunuka? Linalumbunuka Armagedone, muze Zambi makashiha yingulungulu eswe. Yehova makatuma Yesu ni angelo jenyi a tachi hanga akanongese atu eswe waze keshi kwononokena kuli Iye ni kuli Mwanenyi. (2 A-Tesalonika 1:6-9) Kulutwe lia yino yuma, Satana ni andemoniu jenyi kechi kapiangula nawa atu. Nawa atu eswe waze mazanga kukaula shimbi ja Zambi ni kutayiza Wanangana wenyi makamona chize yilakenyo yeswe ya Zambi muyikamanunuka.—Usolwelo 20:1-3; 21:3-5.

16. Yika watamba kulinga amu songo hiliakundama?

¹⁶ Hikwasala hakehe hanga chiyulo cha Satana hano hashi chihwe. Kashika chili chilemu kulihula ngwetu: ‘Yika changutamba kulinga?’ Yehova kanazange hanga ulilongese chinji Mbimbiliya. Kashika watamba kulemesa chinji longeso lie. (Yoano 17:3) Yela ja Yehova kakukunguluka ha poso jeswe hanga akwase atu kunyingika Mbimbiliya. Eseka kuya ku chimwe kukunguluka cho. (Tanga A-Hepreu 10:24, 25.) Nyi wamona ngwe  watamba kwalumuna yimwe yitanga ku mwono we, kanda wivwa sonyi ja kuchilinga. Muze muchilinga, usepa we ni Yehova muukola chinji.—Tiangu 4:8.

17. Mumu liaka atu anji makatungumuka muze yingulungulu makaanongesa?

¹⁷ Postolo Paulu kambile ngwenyi, kwonona cha yingulungulu muchikeza ha shimbu lize atu kanyingikine, ngwe chize ‘mwiji akwiza ha ufuku.’ (1 A-Tesalonika 5:2) Yesu kambile ngwenyi atu anji kechi kutayiza ngwo kali ha matangwa akusula. Yamba ngwenyi: “Chizechene ngwe ha matangwa ja Noa, chocho muchikapwa ha kuheta cha mwe Mwana Mutu [ha matangwa akusula]. Mumu chizechene ngwe ha matangwa [waze], shimbu te sanga lia meya kanda liza, apwile nikulialia, nikunwanwa, nikumbata, nikuhangisa malo, ndo tangwa lize Noa hanjila mu ulungu. Kanyingikine ndo sanga lia meya liejile likaahungumune eswe; chocho nawa muchikapwa ha kuheta cha mwe Mwana Mutu.”—Mateu 24:37-39.

18. Utowezo uka uze Yesu hanatwehe?

¹⁸ Yesu katutowezele ngwenyi, kutwatambile kulalwoka “ni upulutu, ni kuzengewa, ni yipikalo ya mwono.” Yamba ngwenyi, tangwa liacho muliza susumuku “ngwe muheto.” Yamba nawa ngwenyi, tangwa liacho “mulikeza hali waze eswe akutwama ha kuzazuluka cha hashi heswe.” Mba yamba nawa ngwenyi: “Lenu ha shimbu lieswe, nikuliumba [hanji kulemba ni mbunge yeswe], hanga nukakumbe, nukapuluke ku yino yuma yeswe muyikapwa, nukamane kumeso ja mwe Mwana Mutu.” (Luka 21:34-36) Mumu liaka chili chilemu kukaula utowezo wa Yesu? Mumu kwasala hakehe hanga Satana ni atu jenyi api anongese. Alioze atu waze Yehova ni Yesu matayiza, makaalamwina ni kutwama hashi haha ku miaka yeswe.—Yoano 3:16; 2 Petulu 3:13.