APENDICE
1914—Uli Mwaka Ulemu Chinji mu Uprofeto wa Mbimbiliya
ALONGI a Mbimbiliya kaliangile kwamba ngwo ha mwaka wa 1914 te mukusoloka yuma yilemu. Yuma yacho te yika, nawa yika te muyisolola ngwo 1914 uli mwaka ulemu?
Mu mukanda wa Luka 21:24, Yesu kambile ngwenyi: “Yerusaleme kumakayiliata kuli akwa mavungu, ndo miaka ya akwa mavungu muyikamanunuka.” Yerusaleme te Mbonge yinene ya vungu lia A-Yunda—chihela cha mianangana a munyachi wa Mwanangana Ndawichi. (Samu 48:1, 2) Alioze, mianangana jacho te kalisa ni mianangana a yifuchi yikwo. Ayo te katwama ha “ngunja ya Yehova” kupwa ngwe kanamuyulilako iye. (1 Sango ja Mianangana 29:23) Yerusaleme te yakusolola wanangana wa Yehova hano hashi.
Kuchi mba wanangana wa Zambi ‘auliachile kuli akwa mavungu’ nawa ha mashimbu aka yino yapwile? Yino yapwile ha mwaka 607 K.M.J. muze Yerusaleme ayinongesele kuli A-Babilonya. Ha “ngunja ya Yehova” kuhatwamine nawa niumwe mwanangana wa munyachi wa Ndawichi. (2 Mianangana 25:1-26) Shina ‘kuliata’ chacho te muchipwa cha mutolo? Ka, uprofeto wa Ezekiele unambe ngwo: “Chizenu kapusa, chizenu chipangula. . . . Ndo mwenyacho makeza, mba mungukamwahacho.” (Ezekiele 21:26, 27) ‘Mwenya’ chipangula cha wanangana wa munyachi wa Ndawichi kali Kristu Yesu. (Luka Luke 1:32, 33) Ha chino, ‘kuliata’ te muchihwa muze Yesu te mapwa Mwanangana.
Ha mashimbu aka chuma chino chilemu te muchipwa? Yesu kasolwele ngwenyi akwa Mavungu te mayula ha amwe mashimbu akutesa. Sango jize jili mu mukanda wa Daniele, kapitulu 4, mujihasa kutukwasa kunyingika unji wa mashimbu jacho. Sango jacho jinambe hakutwala ku chilota cha Mwanangana wa Babilonya Nabukanezore. Iye yalota umwe mutondo unene uze apakwile. Shina lia mutondo wacho te kulichi kusokoloka mumu te lia kukasa ni muya wa utale ni unengu. Umwe mungelo yamba ngwo: ‘Mukukapalika tungonde shimbiali.’—Daniele 4:10-16.
Mu Mbimbiliya, mashimbu akwo mitondo yakulumbunuka wanangana. (Ezekiele 17:22-24; 31:2-5) Kashika kupakula cha mutondo chinalumbunuka ngwo Wanangana wa Zambi uze te akuyula kuli mianangana a mu Yerusaleme te maukwika. Ha chino, chilota chacho yichisolola ngwo ‘Yerusaleme te mayiliata’ ha amwe mashimbu akehe—mashimbu a “tungonde shimbiali.” Mashimbu jacho angahi?
Mukanda wa Usolwelo 12:6, 14 unasolola ngwo tungonde atatu ni chipinji kanakumbana “kanunu ni kulakaji aali ni makumi asambano a matangwa” (1,260). Tungonde shimbiali te malinga yisuho yaali hanji 2,520 a matangwa. Alioze akwa-Mavungu kakechele ‘kuliata’ wanangana wa Zambi ha 2,520 a matangwa chize muze anongesene Yerusaleme. Chochene, uprofeto uno uli wa mashimbu anji. Kulita ni mukanda wa Kwalula 14:34 ni Ezekiele 4:6, unambe ngwo “tangwa, mwaka,” ha chino “tungonde shimbiali” te malinga 2,520 a miaka.
Miaka 2,520 yaputukile ha Outubro ha mwaka 607 K.M.J., muze anongesene Yerusaleme kuli A-Babilonya hohene wanangana wa munyachi wa Ndawichi yaukwika. Mashimbu jacho kahwile ha Outubro ha mwaka 1914. Ha mashimbu jacho, “miaka ya akwa mavungu” yiyihwa nawa Zambi yasa Yesu a—Samu 2:1-6; Daniele 7:13, 14.
Kristu ngwe Mwanangana mu malilu.Ngwe chize Yesu ambile, ‘kusoloka’ chenyi ngwe Mwanangana wa mu malilu chinasoloka ni yuma yipi yize yinalingiwa hano hashi ngwe—jita, zala, minyiko ni yikola. (Mateu 24:3-8; Luka 21:11) Yuma yacho yinasolola ngwo Wanangana wa Zambi waputukile kuyula ha mwaka 1914 nawa ni matangwa akusula kaputukile ha mwaka wowene.—2 Timoteu 3:1-5.
a Chize ha Outubro ha mwaka 607 K.M.J. ndo ha Outubro ha mwaka 1 K.M.J. yili miaka 606. Amu te kwatwamine mwaka zeru, chize ha Outubro ha mwaka 1 K.M.J. ndo ha Outubro ha mwaka 1914 M.J. yili miaka 1,914. Nyi twachinga miaka 606 ni miaka 1,914 muyikumbana miaka 2,520. Mba unyingike nawa hakutwala ku unongeso wa Yerusaleme ha mwaka 607 K.M.J., tala chikuma “Cronologia” mu mukanda Estudo Perspicaz das Escrituras, wakufwambwisa kuli Yela ja Yehova.