Kututuluka ha Chikuma

Kuya ha katalilo wa yikuma

KAPITULU 17

Kundama Kuli Zambi ha Kulemba

Kundama Kuli Zambi ha Kulemba
  • Mumu liaka chatutamba kulemba kuli Zambi?

  • Yika twatamba kulinga mba Zambi evwe kulemba chetu?

  • Kuchi Zambi akukumbulula kulemba chetu?

“Yoze Watangile malilu ni hashi” kakuzanga kukumbulula yilemba yetu

1, 2. Mumu liaka kulemba chili chiwape, nawa mumu liaka twatamba kunyingika yize Mbimbiliya yakulongesa ha kulemba?

 NYI twatesa malilu ni hashi, mutumona ngwo hashi hakepe chinji. Ni Yehova nawa, “yoze watangile malilu ni hashi,” kakumona mavungu ja atu ngwe masotosoto a meya ha mbashila. (Samu 115:15; Izaia 40:15) Alioze, Mbimbiliya yinambe ngwo: “Yehova hakamwihi ali ni waze eswe akutambika kuli iye; waze eswe akutambika kuli iye mu umwenemwene. Kumakayukisa usona wa waze akumuvwila woma. Kumakevwa muteto wo, nawa kumakaalamwina.” (Samu 145:18, 19) Achinyonga ulumbunwiso wa maliji wano! Sakatanga mukwa-ndundo-jeswe kali hakamwihi ni yetwe nawa kakutwivwa nyi ‘twamutambika mu umwenemwene.’ Twayuka chinji ha kupwa ni kulemba kuli Zambi

2 Nyi tunazange hanga Yehova evwe kulemba chetu, twatamba kulemba kuli iye kulita ni chize azanga. Kuchi mutuhasa kulinga chocho nyi twanyingikine yize Mbimbiliya yinalongesa ha kulemba? Chili chilemu kunyingika yize Mbimbiliya yinambe ha chikuma chino, mumu kulemba chakutukwasa kukundama kuli Yehova.

MUMU LIAKA TWATAMBA KULEMBA KULI YEHOVA?

3. Mumu liaka twatamba kulemba kuli Yehova?

3 Chitangu, twatamba kulemba kuli Yehova mumu iye che anazange hanga tulinge. Liji lienyi liakutukolweza ngwo: “Kanda nukalipikala ha chuma nichimwe; alioze ha yuma yeswe ku kulemba ni kuliumba hamwe ni kusakwila, kwita chenu akachinyingike kuli Zambi. Mba sambukila ya Zambi, yize yakuhiana kunyonga cheswe, muyikafunga mbunge jenu ni kunyonga chenu muli Kristu Yesu.” (A-Fwilipu 4:6, 7) Chochene, kanda tulelesa chiwape chino chipema cha Yehova, Mukwa-Kuyula Munene!

4. Kuchi kulemba matangwa eswe kuli Yehova chakukolesa usepa wetu ni iye?

4 Chikwo nawa, kulemba kuli Yehova matangwa eswe chakukolesa usepa wetu ni iye. Masepa amwenemwene keshi kulihanjikisa wika muze anahono chimwe chuma. Alioze, masepa apema kakulifupa mashimbu eswe, nawa usepa wo wakukola chinji nyi malilweza manyonga ni yipikalo yize ali nayo ku mbunge. Ni usepa wetu ni Yehova Zambi nawa che wapwa. Mukanda uno hiwakukwasa kulilongesa yuma yinji ya mu Mbimbiliya hali Yehova ni utu wenyi, ni upale wenyi. Hiwamunyingika ngwe iye kali mutu wamwenemwene. Kulemba muchikukwasa kulumbununa manyonga je ni yipikalo ye kuli Tatenu wa mu malilu. Nyi walinga chocho, mukundama kuli Yehova.—Tiangu 4:8.

YIKA TWATAMBA KULINGA?

5. Yika yinasolola ngwo Yehova keshi kwivwa kulemba cheswe?

5 Kutala Yehova kakwivwa kulemba cheswe nyi? Tala yize ambile kuli A-Izalele waze ehukile ha shimbu lia profeta Izaia: “Chipwe munulemba lembie-e-e, chichi kunwivwa. Moko jenu hazala ni manyinga.” (Izaia 1:15) Kashika, yimwe yitanga ya ku mwono wetu muyihasa kukwika kulemba chetu kuli Zambi. Twatamba kulinga yize Zambi afupa mba evwe kulemba chetu.

6. Chuma chitangu chika twatamba kupwa nacho mba Zambi evwe kulemba chetu, nawa kuchi mutuhasa kuchisolola?

6 Chuma chitangu, ndo kupwa ni ufulielo. (Tanga Marku 11:24.) Postolo Paulu yasoneka ngwenyi: “Mutu keshi kuhasa kupemena kuli Zambi shina ni ufulielo; mumu yoze meza kuli Zambi ndo mafuliela ngwenyi, Zambi hwali, iye mukwa kwononona waze akumufupa.” (A-Hepreu 11:6) Ufulielo wamwenemwene unalumbunuka yuma yinji hi kunyingika wika ko ngwo Zambi kwali, nawa ngwo kakwivwa kulemba chetu. Yitanga yetu ye yakusolola nyi tuli ni ufulielo nyi ka. Kashika yitanga yetu yatamba kusolola pundu ngwo tuli ni ufulielo.—Tiangu 2:26.

7. (a) Mumu liaka twatamba kupwa ni vumbi ha kulemba kuli Yehova? (b) Ha kulemba kuli Zambi, kuchi mutuhasa kulikehesa ni kulemba ni mbunge yeswe?

7 Yehova kanazange nawa ngwenyi waze akulemba kuli iye kaatamba kulikehesa ni umwenemwene. Kashika, chili chipema kulikehesa muze tunahanjika ni Yehova. Nyi mutu maya ni kuhanjika ni umwe mwata hanji mwanangana, iye kakusolola vumbi, ni kulemesa wata wenyi. Kashika, ni yetu ha kukundama kuli Yehova twatamba kupwa ni vumbi linji! (Samu 138:6) Mumu iye kali “Zambi Mukwa-Ndundo-Jeswe.” (Uputukilo 17:1) Ha kulemba kuli Zambi, twatamba kulikehesa hanga tusolole ngwetu tunalemesa wata wenyi. Kulikehesa chacho muchitukwasa nawa kulemba ni mbunge yeswe, ni kuhona kuhilwokela maliji amuwika ha kulemba chetu.—Mateu 6:7, 8.

8. Kuchi mutuhasa kupwa ni yitanga yalita ni yize twakulemba?

8 Chuma chikwo muchitukwasa mba Zambi evwe kulemba chetu, ndo kupwa ni yitanga yize yinalite ni kulemba chetu. Yehova kanazange hanga tulinge yize twakwita mu yilemba yetu. Chakutalilaho, nyi twalemba ngwetu, “Twehenu kama musono mbolo yetu yize twakufupafupa,” ndo tukalakale chinji mulimo weswewo mutuhasa kukalakala. (Mateu 6:11; 2 A-Tesalonika 3:10) Nyi twalemba Zambi atukwase kukumba yitanga yipi, twatamba kwehuka yihela ni yuma yize muyihasa kutweseka. (A-Kolosu 3:5) Ku yuma yize twahanjika, kuli nawa yihula yeka hakutwala ku kulemba yize twatamba kuwana kumbululo.

KUMBULULO LIA YIHULA HAKUTWALA KU YILEMBA

9. Kuli iya twatamba kulemba, nawa mu jina liaya?

9 Kuli iya twatamba kulemba? Yesu kalongesele tumbaji twenyi kulemba kuli ‘Tata yetu wa mu malilu.’ (Mateu 6:9) Kashika, twatamba kulemba wika kuli Yehova Zambi. Alioze, Yehova kanazange nawa tunyingike ulemu wa Mwanenyi wa wika, Yesu Kristu. Ngwe chize twalilongesanga mu Kapitulu 5, Yesu kamutumine hano hashi hanga atukule ku shili ni kufwa. (Yoano 3:16; A-Roma 5:12) Iye hanamutongola kupwa Sasendote wa Lutwe nawa Mukwa-kuyula. (Yoano 5:22; A-Hepreu 6:20) Ha chino, Yisoneko yinatulongesa tulembe mu jina lia Yesu. Iye mwene kambile ngwenyi: “Ye jila yami, ni we umwenemwene, ni we mwono. Niumwe meza kuli Tata shina ni yami.” (Yoano 14:6) Kashika, nyi mutufupa Yehova evwe kulemba chetu, twatamba kulemba wika mu jina lia Mwanenyi.

10. Shina kuli mutapu umwe ulemu uze twatamba kupwa ha kulemba?

10 Kutala kuli mutapu umwe ulemu uze twatamba kupwa nawo ha kulemba? Ka. Yehova keshi kufupa ngwenyi ha kulemba, ndo twolole moko chipwe mujimba wetu upwe mu mutapu umwe. Mbimbiliya yakulongesa ngwo mutuhasa kupwa mu mutapu weswawo ha kulemba. Mutuhasa kutwama, kufulamana, kusa makungunwa hashi, chipwe kumana. (1 Sango ja Mianangana 17:16; Nehemia 8:6; Daniele 6:10; Marku 11:25) Chuma chilemu ha kulemba hi mutapu umwe wakupwa cha mujimba ko chize akwetu mamona, alioze yitanga yetu yingunu ya mu mbunge. Chochene, ha mashimbu a milimo yetwe hanji muze mutupwa ni umwe kapinda, mutuhasa kulemba mu mbunge yetu kuli Yehova heswaho tuli. Yehova kakwivwa kulemba chacho chipwe tuhu atu waze ali hakamwihi ni yetu kachivwile.—Nehemia 2:1-6.

11. Yuma yika mutuhasa kwita ha kulemba chetu?

11 Yika mutuhasa kwita ha kulemba chetu? Mbimbiliya yinambe ngwo: “Lino lie hamu tuli nalio kuli [Yehova], nyi kachi mutwita chuma chimwe cha kulita ni upale wenyi, aye matwivwa.” (1 Yoano 5:14) Kashika, ha kulemba, mutuhasa kwita chuma cheswacho chinalite ni upale wa Zambi. Kutala Zambi kakufupa ngwenyi tumwite nawa ni yuma yize tunafupu ku mwono wetu? Mba! Mumu kulemba kuli Yehova chili ngwe kuhanjika ni sepa yoze twakuzanga chinji. Mutuhasa kuhanjika ni ‘mbunge yetu’ yeswe kuli Zambi. (Samu 62:8) Chili chilemu kwita spiritu yisandu, hanga yitukwase kulinga yuma yipema. (Luka 11:13) Mutuhasa nawa kwita usongwelo hanga tupwe ni mana a kulinga yuma ni tachi ja kukumba yipikalo. (Tiangu 1:5) Nyi twavulumuna, twatamba kwita ukonekeno ha ukuule wa Kristu. (A-Efwesu 1:3, 7) Ha kulemba kutwatambile kwita yuma ya yetwene wika. Alioze twatamba nawa kulembela ko akwetu—asoko jetu ni mandumbu jetu a mu ufulielo.—Yilinga 12:5; A-Kolosu 4:12.

12. Kuchi mutuhasa kusa upale wa Zambi kulutwe ha kulemba chetu?

12 Yuma yize yinalite ni upale wa Yehova Zambi ye chatamba kusa kulutwe ha kulemba chetu. Chochene tuli ni chitela cha kumuhalisa ni kumusakwilila ni mbunge yeswe ha upeme wenyi. (1 Sango ja Mianangana 29:10-13) Yesu kahichikile chilweza cha kulemba, chize chili mu Mateu 6:9-13, muze atulongesa ngwenyi chitangu twatamba kulemba hanga jina lia Zambi lipwe lisandu, hanji kulisa vumbi. (Tanga.) Yamba nawa ngwenyi, Wanangana wa Zambi wize, upale wenyi ulingiwe hano hashi chizechene ngwe mu malilu. Yesu chitangu yavuluka yuma ayi yilemu hakutwala kuli Yehova mba hi yatongola yuma yikwo yize mutu mahasa kwita. Kashika, nyi twasa upale wa Zambi kulutwe mu kulemba chetu mutusolola ngwetu kutushi kulizanga wika yetwene.

13. Kulita ni Yisoneko kulemba chize atayiza Yehova chatamba kumbata mashimbu angahi?

13 Kulemba chetu chatamba kumbata mashimbu angahi? Mbimbiliya kuyishi kutesa shimbu lize twatamba kumbata ha kulemba ukawetu hanji ha mbunga. Mutuhasa kulemba hakehe ha kulia chipwe kulemba shimbu lisuku kuli Yehova muze mutufupa kumulweza yize yili ku mbunge yetu. (1 Samuele 1:12, 15) Alioze Yesu kakatayijile atu waze te akulipwisa ene akwa-ululi ha kulemba shimbu lisuku hanga alisolole kumeso ja akwo. (Luka 20:46, 47) Kulemba chacho Yehova keshi kuchizanga. Chuma chilemu chili kulemba ni mbunge yetu yeswe. Kashika, shimbu lia kulemba chetu mulihasa kulisa kulita ni chihela hanji yize mutu mafupa.

Yehova mahasa kwivwa kulemba chetu ha mashimbu eswawo

14. Yika chinalumbunuka muze Mbimbiliya yinambe ngwo, “lembenu,” nawa utakamiso uka yinatwehe?

14 Ha yisuho yingahi twatamba kulemba? Mbimbiliya yinatukolweza ngwo, “lembenu,” “likolezenu mu kulemba chenu,” “lembenu, kanda nulitwamina.” (Mateu 26:41; A-Roma 12:12; 1 A-Tesalonika 5:17) Chino kuchalumbunukine ngwo twatamba kulemba maola eswe ha tangwa. Chipwe chocho, Mbimbiliya yinatutoweza hanga tununge ni kulemba matangwa eswe, ni kusakwilila Yehova ha umbovu wenyi kuli yetu ni kwita usongwelo, utakamiso ni tachi jenyi. Chinatutakamisa chinji ha kunyingika ngwo Yehova keshi kutesa mashimbu chipwe yisuho yize mutuhasa kuhanjika nenyi ha kulemba. Nyi twakumona kulemba ngwetu chili chilemu chinji, mutupwa ni kuwana shimbu ya kulemba kuli Tata yetu wa mu malilu.

15. Mumu liaka twatamba kwamba ngwetu “Amene” kusongo lia kulemba cha ukawetu hanji cha mbunga?

15 Mumu liaka chatutamba kwamba “Amene” kusongo lia kulemba? Liji “amene” linalumbunuka “ewa” hanji ngwo “chochene.” Yilweza yinji ya mu Mbimbiliya yinasolola ngwo chili chipema kwamba “Amene” kusongo lia kulemba cha wika hanji cha mbunga. (1 Sango ja Mianangana 16:36; Samu 41:13) Ha kwamba “Amene” kusongo lia kulemba chetu, tunatayiza ngwetu maliji jacho kali amwenemwene. Nyi mututayijila mwishi chipwe mwilu ngwetu “Amene” kusongo lia kulemba chize malemba mutu mweka, tunasolola ngwetu twatayiza yuma yeswe yize iye amba.—1 A-Korindu 14:16.

CHIZE ZAMBI AKUKUMBULULA KULEMBA CHETU

16. Ufulielo uka tulinawo hakutwala ku kulemba?

16 Kutala Yehova chamwenemwene kakumbulula kulemba nyi? Ewa, kakukumbulula! Twafuliela ngwetu, ‘Mukwa-kwivwa kulemba’ kakukumbulula kulemba chingunu cha tununu twa atu. (Samu 65:2) Yehova mahasa kukumbulula kulemba chetu mu jila yeka ni yeka.

17. Mumu liaka mutuhasa kwamba ngwetu Zambi kakuzachisa angelo ni tuvumbi twenyi a hano hashi hakukumbulula kulemba chetu?

17 Yehova kakuzachisa angelo ni tuvumbi twenyi a hano hashi hakukumbulula kulemba. (A-Hepreu 1:13, 14) Kuli sango jinji ja atu waze alembele kuli Zambi hanga aakwase kunyingika umwenemwene wa mu Mbimbiliya, hi susumuku tuvumbi twa Yehova yeza ni kwaakwasa. Sango jino jinasolola ngwo angelo kakukwasa mu mulimo wakwambujola sango ja Wanangana. (Usolwelo 14:6) Muze mutuhona, Yehova mahasa kukumbulula kulemba chetu, ha kuzachisa umwe mukwa-Kristu atukwase.—Yishima 12:25; Tiangu 2:16.

Yehova mahasa kukumbulula kulemba chetu ha kuzachisa umwe mukwa-Kristu hanga atukwase

18. Kuchi Yehova akuzachisa spiritu yenyi yisandu ni Liji lienyi akumbulule kulemba cha tuvumbi twenyi?

18 ehova Zambi kakuzachisa nawa spiritu yisandu ni Liji lienyi, Mbimbiliya, akumbulule kulemba cha tuvumbi twenyi. Nyi mutulemba hanga atukwase kukumba yihungumiona, mahasa kutukumbulula ha kutwaha usongwelo ni tachi muli spiritu yisandu. (2 A-Korindu 4:7) Kanji-kanji, kumbululo lia kulemba chetu liakukatuka mu Mbimbiliya, yize Yehova akutukwasa nayo hanga tupwe ni mana akulinga kanawa yuma. Longeso lia Mbimbiliya lia wika ni kutanga mikanda yetu ya akwa-Kristu, ngwe mukanda uno, mutuhasa kuwana yimwe yisoneko yize muyitukwasa. Yikuma ya Yisoneko yize tunazange kulilongesa mahasa kutulumbunwinayo mu kukunguluka cha akwa-Kristu, hanji kuli mukulwana wa mu chikungulwila.—A-Ngalishia 6:1.

19. Yika twatamba kwiwuluka nyi kulemba chetu chinasoloka ngwe kachikumbulwile?

19 Nyi twamona ngwetu Yehova kanashimbula kukumbulula kulemba chetu, achi kuchalumbunukine ngwo iye keshi ni uhashi wa kuchilinga. Twatamba kwiwuluka ngwetu Yehova kakukumbulula kulemba kulita ni upale wenyi, ni mashimbu waze iye anazange kukumbulula. Iye kanyingika yize yafupiwa kuli yetu ni chize chatamba kutufunga kuhiana yetwene. Kanji-kanji, iye kakutwecha hanga tununge ni ‘kwita, kufupa, ni kungongwela.’ (Luka 11:5-10) Nyi twalinga chocho, mutusolola kuli Zambi ngwetu twazanga chinji yize tunechi nawa ngwetu ufulielo wetu ungunu. Nawa, Yehova mahasa kukumbulula kulemba chetu mu jila yize twanyingikine. Chakutalilaho, hakukumbulula kulemba chetu hakutwala ku kapalia yoze tuli nenyi, Yehova kechi kumuchiza, alioze mahasa kutwaha wika tachi ja kunyongonona.—Tanga A-Fwilipu 4:13.

20Tunawahilila chinji ha kunyingika ngwetu Sakatanga wa malilu ni hashi kali hakamwihi ni waze a kulemba kuli iye mu jila yalita! (Tanga Samu 145:18.) Kashika twatamba kulemba matangwa eswe kuli Yehova mumu kulemba chili chiwape chize iye hanatwehe. Nyi twalinga chocho, mutupwa ni kutalatala chipema chakupwa ni kukundama wika kuli Yehova, Mukwa-kwivwa kulemba.