Kututuluka ha Chikuma

Kuya ha katalilo wa yikuma

APENDICE

Sheol Hanji Heteze Yika?

Sheol Hanji Heteze Yika?

MU MALIMI atangu waze asonekene no Mbimbiliya, kasonekene mu Mbimbiliya maliji she’óhl mu Hepreu ni haíʹ.des mu Ngregu, yisuho 70. Maliji eswe aali kanahanjika hakutwala ku kufwa. Mu Mbimbiliya jikwo maliji jacho kanaalumbununa ngwo “fuka,” “inferno” hanji “muma mwa afu.” Alioze, mu malimi akwo maliji wano she’óhl ni haí’.des keshi ni ulumbunwiso uze unalite ni limi lia Hepreu ni Ngregu. Alioze, Mbimbiliya Mukanda Usandu wa Zambi yinalumbununa Sheol ni “Heteze” ngwo “Muma mwa afu.” Yika maliji wano analumbunuka? Tutalenu chize anaalumbununa mu yisoneko yeka ni yeka ya mu Mbimbiliya.

Mukanda wa Chilumbununyi 9:10 unambe ngwo: “Muma mwa afu kuze unayi kukushi mulimo, hanji manyonga, hanji chinyingi, hanji mana.” Shina muma mwa afu munalumbunuka chimwe chihela hanji mafuka, kuze twakufunjila afu? Ka. Mbimbiliya nyi yinambe hakutwala ku chihela hanji fuka, kuyishi kusa liji Sheol hanji Heteze, alioze yakusa maliji eka a Hepreu ni Ngregu. (Uputukilo 23:7-9; Mateu 28:1) Nawa Mbimbiliya kuyishi kusa liji Muma mwa afu hanga lilumbunune fuka lize akufunda atu anji hamuwika, ngwe fuka lia asoko hanji ku mafuka.—Uputukilo 49:30, 31.

Yika mba liji “Muma mwa afu” linalumbunuka? Liji lia Zambi linasolola ngwo “Muma mwa afu” hanji “Heteze” kulishi kulumbunuka mafuka kuze akufunjila afu. Chakutalilaho, mukanda wa Izaia 5:14 unambe ngwo, Muma mwa afu ‘himwatohesa kanwa kuhiana.’ Chipwe Muma mwa afu himunamina atu anji, nihindu muchili ni usolo wa kumina atu akwo. (Yishima 30:15, 16) Mafuka kakuzala, alioze ‘muma mwa afu kumushi kuzala.’ (Yishima 27:20) Muma mwa afu nilimwe tangwa mwazalile. Kumushi kuzala. Ha chino, Muma mwa afu ni Heteze hi chihela ko chize chili kumwe kuma. Alioze munalumbunuka muma mwa afu anji, muze kumushi kumoneka, mwe muli atu waze hanafu.

Longeso lia Mbimbiliya hakutwala ku uhindukilo liakutukwasa kunyingika kanawa ulumbunwiso wa “Muma mwa afu” ni “Heteze.” Liji lia Zambi linasolola ngwo afu waze ali Muma mwa afu ni mu Heteze makahindwisa. a (Yombi 14:13; Yilinga 2:31; Usolwelo 20:13) Liji lia Zambi linasolola nawa ngwo waze ali Muma mwa afu hanji mu Heteze, kali waze te akulinga upale wa Zambi ni waze te keshi kuulinga. (Uputukilo 37:35; Samu 55:15) Kashika Mbimbiliya yinalongesa ngwo “kumukukapwa uhindukilo wa akwa ululi ni wa yihenge.”—Yilinga 24:15.

a Alioze, afu waze kechi kahindwisa, Mbimbiliya yinambe ngwo ayo kali mu “Ngehena,” ayo keshi Muma mwa afu hanji mu Heteze. (Mateu 5:30; 10:28; 23:33) Chizechene ngwe Muma mwa afu ni Heteze, ni Ngehena neyo hi chimwe chihela ko chize cha kumoneka.