KAPITULU 19
Lifunge mu Zango lia Zambi
-
Kuzanga Zambi yika chinalumbunuka?
-
Kuchi mutuhasa kulifunga mu zango lia Zambi?
-
Yika Yehova makahana kuli waze malifunga mu zango lienyi?
1, 2. Kulihi mutuhasa kuwana uchinyino upema musono?
CHINYONGA ngwe yena uli mu wenyi, susumuku mukwiza fuji yinji. Kwilu mukulaa pwi. Mukuputuka mihenyo ni vula munji. Muzomboka hanga ufupe uswamino. Mumona umwe uswamino ku sesa lia jila. Uswamino wacho unomu nawa upema kuchinyinamo. Muwahilila chinji ha kuwana chihela chacho chipema!
2 Tuli ha shimbu lia kapinda. Yuma hano hashi yinapiha chinji. Alioze kuli umwe uchinyino, uze muuhasa kutufunga ku ponde. Uchinyino uka? Tala yize Mbimbiliya yinalongesa: “Kumavuluka Yehova ngwenyi, Iye uchinyino wami kanda mbonge yami ni Zambi yami yoze namufuliela.”—Samu 91:2.
3. Kuchi Yehova mahasa kupwa uchinyino wetu?
3 Achinyonga kama! Yehova, Sakatanga nawa Mwata wa yuma yeswe, mahasa kupwa uchinyino wetu. Iye mahasa kutufunga kanawa mumu kali mukwa-ndundo jinji kuhiana mutu mweswawo hanji chuma cheswacho muchihasa kutulinga upi. Chipwe ngwe matulinga upi, Yehova mahasa kuuchiza weswe. Kuchi mutuhasa kupwisa Yehova uchinyino wetu? Twatamba kujikijila kuli iye. Chikwo nawa, Liji lia Zambi linatulweze ngwo: “Lifungenu mu zango lia Zambi.” (Yundase 21) Chochone, twatamba kulifunga mu zango lia Zambi, ni kufunga usepa wetu wa zango ni Tata yetu wa mu malilu. Nyi twalinga chocho, mutuhasa kufuliela ngwetu iye mapwa uchinyino wetu. Mba kuchi muhatusa kupwa ni usepa wacho?
NYINGIKA ZANGO LIA ZAMBI NI KULISOLOLA
4, 5. Kuchi Yehova akusolola zango lienyi kuli yetu?
4 Twatamba kunyingika chize Yehova akusolola zango lienyi kuli yetu, mba tulifunge mu zango lia Zambi. Achinyonga kama ha malongeso a mu Mbimbiliya waze hiwalilongesa ni ukwaso wa mukanda uno. Sakatanga yetu Yehova, hanatwehe hashi hapema hanga tutwameho. Hanaseho kulia, meya, upite, tushitu apema ni yitangiwa yikwo yinji. Amu Zambi ali Mwenya-Mbimbiliya, iye hanatusolwela jina lienyi ni yitanga yenyi. Chikwo nawa, Liji lienyi linatulweze ngwo iye katumine Mwanenyi Yesu hano hashi, ni kumwecha hanga amone lamba ni kufwa ha mukunda wa yetu. (Yoano 3:16) Yika kufwa chenyi chinalumbunuka kuli yetu? Chakutwaha kutalatala cha mwono wa mutolo.
5 Tuli nawa ni kutalatala cha yuma yakulutwe mumu lia yuma yikwo yize Zambi alinga. Yehova hasa umwe unguvulu wa mu malilu, we Wanangana wa Mesaya. Kwasala hakehe hanga Wanangana wacho uhwise lamba lieswe hano hashi ni kupwisaho paraisu. Achinyonga kama! Mutukatwamaho ni sambukila ni uwahililo wa mutolo. (Samu 37:29) Ha chino, Zambi kakutwaha usongwelo wa chize twatamba kutwama kanawa musono. Nawa iye hanatwehe chiwape cha kulemba, hanga tuhanjike nenyi. Ayi yili yimwe yuma yize Yehova alinga hanga asolole zango lienyi kuli atu eswe ni kuli yena.
6. Yika muhasa kulinga ha zango lize Yehova akusolola hali yena?
6 Watamba kulihula ngwenyi: Yika mungulinga ha zango lize Yehova asolola hali yami? Atu anji mahasa kwamba ngwo, “Twatamba kuzanga Yehova ngwe chizechene iye akutuzanga.” Chenacho ni yena wakunyonga? Yesu kambile ngwenyi shimbi yilemu yahiana jeswe yili yino: “Ukazange Mwene Zambi ye ni mbunge ye yeswe, ni mwono we weswe, ni kunyonga che cheswe.” (Mateu 22:37) Kuli yuma yinji muyikulingisa hanga usolole zango lie kuli Yehova Zambi. Shina kunyonga wika ngwe uli ni zango liacho che chinalumbunuka kuzanga Yehova ni mbunge ye yeswe, ni mwono we weswe, ni kunyonga che cheswe nyi?
7. Shina kuzanga Zambi chinalumubunuka wika kuhanjika mukanwa? Lumbununa.
7 Ngwe chize Mbimbiliya yinambe, kupwa ni zango kuli Zambi chinalumbunuka yuma yinji, hi kuhanjika wika mu kanwa ko. Chipwe tuhu chili chilemu kunyonga kuzanga Yehova, nihindu achi chili uputukilo wa zango liamwenemwene muli iye. Mutondo wa kwima mihuko wakukatuka ku luchichi. Kutala muwivwa kuwaha nyi muzanga kulia muhuko, alioze maakwaha wika luchichi nyi? Ka! Chimuwika nawa ni nyonga lia kuzanga Yehova, nelio lili wika uputukilo. Mbimbiliya yakulongesa ngwo: “Lino lie zango lia Zambi ngwo, Tukafunge shimbi jenyi. Shimbi jenyi hi jikalu ko.” (1 Yoano 5:3) Twatamba kwima mihuko yipema mba zango lietu kuli Zambi lipwe lingunu. Chatutamba kulisolola ku yitanga yetu.—Tanga Mateu 7:16-20.
8, 9. Kuchi mutuhasa kuzanga Zambi ni kumusakwila?
8 Mutusolola ngwetu twazanga Zambi hakufunga shimbi jenyi. Achi hi chikalu ko kuchilinga. Shimbi ja Yehova hi jikalu ko, alioze jakutukwasa kupwa ni mwono upema wa uwahililo. (Izaia 48:17, 18) Nyi twatwama nikulita ni usongwelo wa Yehova, mutusolola kuli Tata yetu wa mu malilu ngwetu tunasakwilila ha yuma yeswe iye akutulingila. Alioze atu akehe wika akulinga chocho musono. Etu kutwatambile kupwa atu waze keshi kusakwilila ngwe chize alingile amwe muze Yesu te uchili hano hashi. Limwe tangwa, Yesu yawuka kumi lia akwa-mbumba, alioze umuwika wika wafunyine hanga amusakwilile. (Luka 17:12-17) Twatamba kwimbulula mutu umuwika yoze wasakwilile, hi livwa ko waze ahonene kumusakwilila!
9 Shimbi jika ja Yehova twatamba kukaula? Twalilongesa shimbi jinji mu mukanda uno, alioze tuhitululenu jimwe. Kukaula kanawa shimbi ja Zambi muchitukwasa kulifunga mu zango lia Zambi.
KUNDAMA KULI YEHOVA MASHIMBU ESWE
10. Lumbununa yize chapwila chilemu kununga ni kulilongesa chinyingi cha Yehova?
10 Watamba kulilongesa hakutwala kuli Yehova mba ukundame kuli iye. Watamba kulinga chocho mashimbu eswe. Nyi unoto kahia ha ufuku mumu kuli chishika chinji, shina mwecha kahia hanga kajime? Ka. Watamba kununga ni kuwezelaho kunyi mba kahia kahone kujima. Nyi kuwalingile chocho muuhasa kufwa ni chishika! Chizechene ngwe kunyi jakwokesa kahia, ni “chinyingi cha Zambi” necho chakutukwasa kwokesa zango lietu kuli Yehova.—Yishima 2:1-5.
11. Kuchi tumbaji twa Yesu evwile ha longeso lienyi?
11 Yesu kazangile hanga tumbaji twenyi azange chinji Yehova ni umwenemwene wa Liji lienyi. Muze ahindukile ku ufwe, Yesu yalongesa tumbaji twenyi aali uprofeto wa mu Yisoneko ya mu Hepreu uze wamanunukine hali iye. Kuchi tumbaji jacho evwile? Ayo yamba ngwo: “Mbunge jetu te kujevwile chivukuminya muli yetu shimbu ahanjikanga ni yetu mu jila, alumbununanga kuli yetu ye Yisoneko, nyi?”—Luka 24:32.
12, 13. (a) Kuchi lili zango lia atu anji kuli Zambi ni ha Mbimbiliya musono? (b) Yika mutuhasa kulinga hanga zango lietu lihone kukekema?
12 Muze waputukile kunyingika yize Mbimbiliya yakulongesa, kutala kuwakevwile kuwaha ku mbunge ye ni kuzanga chinji Zambi? Kota, che wevwile. Atu anji no che akwivwa. Alioze kapinda uli nenyi haliapwila kali wa kununga ni kukolesa zango liacho. Kashika kutwambile kukaula yitanga ya hano hashi. Yesu kambile ngwenyi: “Zango lia anji kumuliza kukekema.” (Mateu 24:12) Yika muhasa kulinga hanga zango lize ukwete hali Yehova ni umwenemwene wa mu Mbimbiliya lihone kukekema?
13 Nunga ni kulilongesa hakutwala kuli Yehova Zambi ni cha Yesu Kristu. (Yoano 17:3) Kupukuna ha yize unalilongesa mu Liji lia Zambi, ni kulihula ngwe: ‘Yika yino yinangulongesa hakutwala kuli Yehova Zambi? Nawa kuchi muyihasa kungukwasa kumuzanga ni mbunge yami yeswe, ni mwono wami weswe, ni kunyonga chami cheswe?’ (Tanga 1 Timoteu 4:15.) Kupukuna chacho muchikukwasa kwokesa zango lie kuli Yehova.
14. Kuchi kulemba muchihasa kukolesa zango lietu kuli Yehova?
14 Chuma chikwo muchokesa zango lietu kuli Yehova chili kulemba mashimbu eswe. (1 A-Tesalonika 5:17) Mu Kapitulu 17 wa mukanda uno, twalilongesanga ngwo kulemba chili chiwape cha kuli Zambi. Kuhanjika mashimbu eswe chakukolesa usepa wa atu, chimuwika ni usepa wetu ni Yehova nawa muupema nyi twalemba kuli iye mashimbu eswe. Kulemba chetu kanda chipwa chamokomoko, chakuhilwokela maliji amuwika waze keshi ni ulumbunwiso. Twatamba kuhanjika ni Yehova ngwe chize mwana akuhanjika ni tato wa zango. Chatutamba kuhanjika ni vumbi lieswe nawa ni umwenemwene. (Samu 62:8) Longeso lia wika lia Mbimbiliya ni kulemba chingunu yikwete ulemu mu uwayilo wetu, nawa yakutukwasa hanga tulifunge mu zango lia Zambi.
PWAKO NI CHISEKE HA KUWAYILA ZAMBI
15, 16. Mumu liaka twatamba kumona mulimo wakwambujola Wanangana ngwetu uli ulemu nawa ngwe upite?
15 Longeso lia wika lia Mbimbiliya ni kulemba yili yuma yize mutuhasa kulinga ukawetu ha kuwayila Zambi. Haliapwila, tutalenu mulimo uze twakulinga ha mbunga mu uwayilo wetu: kwambujola kuli akwetu yize twafuliela. Kutala hiunambujola kama umwenemwene wa mu Mbimbiliya kuli akwenu? Nyi chocho, unakalinga mulimo upema. (Luka 1:74) Nyi mutwambujola umwenemwene uze tunalilongesa hakutwala kuli Yehova Zambi, mutulinga mulimo ulemu chinji uze ahana kuli akwa-Kristu eswe amwenemwene—kwambujola sango lipema lia Wanangana wa Zambi.—Tanga Mateu 24:14; 28:19, 20.
16 Postolo Paulu kamwene mulimo wenyi ngwenyi ulemu, kashika, yauvuluka ngwenyi upite. (2 A-Korindu 4:7) Kwambujola kuli atu hakutwala kuli Yehova Zambi ni upale wenyi uli mulimo upema uze yena muhasa kulinga. Au uli mulimo wa Mwata wetu mupema, uze nawa wakuneha yiwape yinji yipema. Nyi mulinga mulimo uno, mukwasa atu a mbunge jipema hanga akundame kuli Tata yetu wa mu malilu ni kupwa mu jila ya mwono wa mutolo! Kukushi mulimo weka muuhasa kukwaha chiseke chinji kuhiana uno. Chikwo nawa kwambujola hakutwala kuli Yehova ni Liji lienyi muchokesa ufulielo we ni kukolesa zango lie kuli iye. Nawa Yehova kakuwahilila ha tachi jize wakusa ha kulinga mulimo uno. (Hepreu 6:10) Kukalakala chinji mu mulimo wacho muchikukwasa kulifunga mu zango lia Zambi.—1 A-Korindu 15:58.
17. Mumu liaka mulimo wa akwa-Kristu watamba kulingiwa kawashi?
17 Chili chilemu kwiwuluka ngwo mulimo wa kwambujola Wanangana chatamba kuulinga kawashi. Mbimbiliya yinambe ngwo: “Ambujola lie Liji” kawashi. (2 Timoteu 4:2) Mumu liaka chatamba kuliambujola kawashi? Liji lia Zambi linatulweze ngwo: “Tangwa linene lia Yehova linakundama; Linakundama fuji-fuji.” (Zefania 1:14) Chochone, shimbu linazomboka chinji hanga Yehova ahwise upi weswe hano hashi. Atu katamba kwaatoweza! Ayo katamba kunyingika ngwo yino ye shimbu yakusakula Yehova hanga apwe Mwene wo. Songo lia yuma yacho ‘kulichi kuhona.’—Habakuke 2:3.
18. Mumu liaka chatutamba kuwayila Yehova hamwe ni akwetu akwa-Kristu amwenemwene?
18 Yehova kanazange tumuwayile hamwe ni akwetu akwa-Kristu amwenemwene. Kashika Liji lienyi linambe ngwo: “Tulitalenu umwe ni mukwo ni kulikasumuna ku zango ni yitanga yipema. Kanda twehuka kulikungulula hamuwika, ngwe ndako ya amwe, alioze nukalishinjile, ni kuhiana chikolo shimbu munumona lie tangwa linakundama.” (A-Hepreu 10:24, 25) Muze twakulikungulula ni akwetu ha kukunguluka cha akwa-Kristu, twakupwa ni uhashi wa kuhalisa Zambi yetu wa zango ni kumuwayila. Nawa twakulikwasa ni kulikolesa umwe ni mukwo.
19. Kuchi mutuhasa kukolesa zango lietu kuli mandumbu?
19 Usepa ni zango lietu kuli mandumbu mulikola nyi twalikungulula ni akwetu waze twakuwayila no Yehova. Chili chilemu kutala ha yitanga yipema ya akwetu ngwe chize Yehova akulinga kuli yetu. Twatamba kunyingika ngwetu akwetu no kali yihenge. Iwuluka ngwe kukola cho mu spiritu chalisa, nawa tulieswe twakuvuluma. (Tanga A-Kolosu 3:13.) Likate ni waze akuzanga chinji Yehova, mba ukole ku spiritu. Ewa, kuwayila Yehova hamwe ni mandumbu je a mu ufulielo muchikukwasa kulifunga mu zango lia Yehova. Kuchi Yehova makawahisa waze anamuwayila ni ushishiko weswe ni kulifunga mu zango lienyi?
FUPA “MWONO WAMWENEMWENE”
20, 21. “Mwono wamwenemwene” yika, nawa mumu liaka uli kutalatala chipema?
20 Yehova kakuhana mwono kuli tuvumbi twenyi ashishika, alioze mwono wa mutapu uka? Ena ngwami uli ni mwono? Anji akuli yetu mutuhasa kukumbulula ngwetu, ewa tulinawo. Mumu tuli ni kuhwima, twakulia ni kunwa. Chochene tuli ni mwono. Ha mashimbu a chiseke mutuhasa kwamba ngwetu: “Chochene, au we mwono!” Alioze, Mbimbiliya yinasolola pundu ngwo niumwe mutu uli ni mwono wamwenemwene wakuhi.
21 Liji lia Zambi liakututoweza tukakaminye “mwono wamwenemwene.” (1 Timoteu 6:19) Maliji wano kanasolola ngwo “mwono wamwenemwene” uli mwono uze tunashimbwila kulutwe lia matangwa. Chochene, muze mutukapwa angunu, mutukatwama ni mwono wa miaka yeswe, ngwe chize Zambi azangile hanga tutwame. Muze mutukatwama mu paraisu ni mwono upema, ni sambukila ni uwahililo, mutukapwa ni “mwono wamwenemwene”—we mwono wa miaka yeswe. (1 Timoteu 6:12) Kutalatala chino chili chipema chinji.
22. Kuchi mutuhasa kukakaminya “mwono wamwenemwene”?
22 Kuchi mutuhasa kukakaminya “mwono wamwenemwene”? Ha chikuma chichene, Paulu yatoweza akwa-Kristu, “akalinge yipema,” nawa “akapwe ni yitanga yipema ya kulumbama.” (1 Timoteu 6:18) Kashika, chuma chilemu ndo kukaula umwenemwene uze tunalilongesa mu Mbimbiliya. Kutala Paulu kanambe ngwenyi mutuzuka “mwono wamwenemwene” mumu lia kulinga yuma yipema? Ka, mumu mwono wacho uli “chawana ku vumbi” lia Zambi. (A-Roma ) Chipwe chocho, Yehova kakuzanga kuwahisa waze akumuzachila ni ushishiko. Iye kanazange upwe ni “mwono wamwenemwene.” Waze analifungu mu zango lia Zambi e makapwa ni mwono wa mutolo wa uwahililo ni sambukila. 5:15
23. Mumu liaka chili chilemu kulifunga mu zango lia Zambi?
23 Chili chipema kulihula ngwetu, ‘Kutala nakuwayila Zambi kulita ni chize Mbimbiliya yakulongesa?’ Nyi mutuwayila Zambi matangwa eswe kulita ni chize Mbimbiliya yikulongesa, mutupwa mu jila yipema. Mutuhasa kufuliela ngwetu Yehova kali uchinyino wetu. Iye kakufunga tuvumbi twenyi ashishika ku yipikalo ya matangwa wano a kusula. Nawa kwasala hakehe Yehova atulamwine hanga tutwame hashi haha hapema. Mutukawahilila chinji ha mashimbu jacho! Mutukawahilila chinji nawa hakunyingika ngwetu ha matangwa akusula twakwachile chiyulo chipema! Nyi wakwata chiyulo chacho haliapwila, mukapwa ni “mwono wamwenemwene” uze Yehova azangile hanga atu apwe nawo, ndo ku miaka yeswe!