Kututuluka ha Chikuma

Kuya ha katalilo wa yikuma

CHISHIMA 83

Yipanga ya Yerusaleme

Yipanga ya Yerusaleme

TALA milimo yinji yize analinga aha. A-Izalele kanahondangana ni kutungulula yipanga ya Yerusaleme. Ha unji wa 152 a miaka yakunyima, muze Mwanangana Nabukanezore apupile Yerusaleme, iye kapuzwile yipanga nawa yocha yajilo ya mbonge. A-Izalele kakatungile yipanga ha mashimbu aze ene ayo ejile ku Babilonia ka.

Achi nyonga kama, kuchi atu anakevwa hakutwama miaka yinji mu mbonge yize yishi yipanga? Ayo te woma akwivwa. Akwa kole te mahasa kwiza ni kwapupa. Alioze lunga au, Nehemia yakwasa atu hanga atunge yipanga cheka. Yena unanyingika Nehemia te iya?

Nehemia te Ka-Izalele yoze unakeza ku mbonge ya Shushane, kuze te atwama Mordekai ni Estere. Nehemia te kakukalakala ku zuwo lia mwanangana, kashika kota kanakapwa sepa mupema wa Mordekai ni Mwazovu Estere. Alioze Mbimbiliaya yishi kwamba ngwo Nehemia kanakakalakalila lunga lia Estere, Mwanangana Ahashueru. Iye kanakakalakalila mwanangana yoze unakasuloho, Artasherke.

Euluka ngwo, Artasherke te mwanangana mupema yoze wahanyine kuli Ezera mbongo ni yuma yeswe yize iye etele hanga ambate ku Yerusaleme ni kululieka tembele ya Yehova. Alioze Ezera kakatungulwile yipanga ya mbonge. Tutalenu chize Nehemia anakalinga mulimo wacho.

Te hikwapalika miaka 13 chize muze Artasherke ahanyine mbongo kuli Ezera hanga alulieke tembele. Nehemia te kali umwe mwata wa akwa kuhana misenge kuli mwanangana Artasherke. Chino chinalumbunuka ngwo iye te kakuhana vinyu kuli mwanangana, nawa te kakufunga mwanangana hanga achine kumusela ulembe mu musenge. Te umwe mulimo ulemu chinji.

Mba limwe tangwa, Hanania ndumbu ya Nehemia, ni amwe malunga akwo a mu chifuchi cha Izalele yijiya ni kumeneka Nehemia. Ayo yamulweza hakutwala ku kapinda yoze te A-Izalele alinenyi, ngwo yipanga ya Yerusaleme nihindu yinachipuzuka. Yino yiyineha yinyengo yinji kuli Nehemia, mba iye yalemba kuli Yehova hakutwala ku yuma yacho.

Limwe tangwa, mwanangana yamona Nehemia te kananyenganyana, nawa yamuhula ngwenyi: ‘Mumu liaka unanyenganyana?’ Nehemia yamulweza ha chino ngwo, mumu Yerusaleme yinapihia, nawa yipanga yichili yakupuzuka. Mwanangana yamuhula ngwenyi: ‘Yika yena unazange?’

Nehemia yamba ngwenyi: ‘Ngweche kama nguye ku Yerusaleme, hanga ngukatungulule yipanga.’ Mwanangana Artasherke yapwa ni umbovu. Iye yecha Nehemia hanga aye, nawa yamukwasa kupwa ni mapaya hanga atunge no. Muze Nehemia ahetele ku Yerusaleme, iye yalweza atu manyonga jenyi. Ayo yazanga chiyulo chacho, nawa yamba ngwo: ‘Tuputukenu kutunga.’

Muze akwa kole ja A-Izalele amwene yipanga kanayitungulula, ayo yamba ngwo: ‘Tuyenu hanga twaashahe nawa tukwike mulimo wa utungilo.’ Alioze, muze Nehemia achivwile, iye yahana kuli akwa milimo mikwale ni kunga. Mba iye yamba ngwenyi: ‘Kanda nwivwa woma wa akwa kole jetu. Liasenu no hanga nukalile mandumbu jenu, ni ana jenu, ni mapwo jenu, ni mazuwo jenu.’

Atu yapwa ni hamu linji. Yalulieka mikwale yo ufuku ni mwalwa, nawa yanunga ni utungilo. Kashika, alingile wika 52 a matangwa mba yahwisa kutunga yipanga. Hi atu yahasa kupwa ni ukulungunga mu mbonge. Nehemia ni Ezera yalongesa atu shimbi ja Zambi nawa atu yawahilila.

Alioze, yuma yakapwile ngwe chizechene yapwile ku matangwa akunyima muze te ayo kanda achiya mu ufunge ku Babilonia. Mumu atu te kanaayula kuli mwanangana wa Persia, nawa ayo te chatamba kumulingila. Alioze, Yehova yaalakenya ngwo maatumina umwe mwanangana mwaha, yoze makaneha Sambukila kuli atu. Mwanangana wacho te iya? Kuchi te maneha sambukila hashi? Yikupalika 450 a miaka mba atu yanyingika chinji hakutwala ku yuma yacho. Mba yikusemuka umwe mwana mulemu chinji. Alioze, chino chili chishima cheka.