Achinyonga kama ha chino: Muze Julia malitala ku katalilo, chuma anamono wika utohwe wenyi. “Iye mamba ngwenyi natamba kuwangama” chipwe ngwe yisemi ni masepa jenyi kanambe ngwo kali “mukehe.”

Haliapwila, Julia mulimo wenyi shina kuzomboka wika hanga awangame. Kakutwama nawa ni zala ha matangwa amwe . . .

Nyi uli ngwe Julia, yika te watamba kulinga?

Hi chipiko kulihulumba ha chifwa che. Chochene, Mbimbiliya yakuhanjika hakutwala ku yifwa ya atu anji, ngwe Sara, Rakele, Abigale, Yosefwe ni Ndawichi. Mbimbiliya yinambe ngwo umwe mwana-pwo avuluka ngwo Abishaga te “mupema chinji.”​—1 Mianangana 1:4.

Alioze, akweze anji kakulipikala chinji ha chifwa cho. Chino muchihasa kwatwala ku kapinda munji. Tutalenu:

• Kuhengwola chimwe alinga, kawana ngwo ha unji wa 58% wa anamapwo waze akulimona ngwo kanatoho chinji, 17% wika e anene chinji.

• Kuhengwola chikwo, chasolola ngwo unji wa 45% wa mapwo waze apwile akuwangama kapwile ni kunyonga ngwo atohwa naye!

• Tachi jize akusa hanga awangame, akweze amwe kakukwachika musongo wa zala uze wakwapinjisa ha kulia.

 Nyi uli ni yikola yacho chipwe kapinda mweswawo ha kulia, fupa ukwaso. Lweza chisemi che chipwe mukulwana mweswawo wakujikijila. Mbimbiliya yinambe ngwo: “Sepa lia mutu kakuzanga matangwa eswe; alioze ha tangwa lia lamba he hakusemukina uyaya.”​—Yishima 17:17.

Chochene, mbunge ye yakupwisa mutu mupema hanji mupi. Tala mwana wa Mwanangana Ndawichi Absalome. Mbimbiliya yinambe ngwo:

“Kumwapwile nyi umwe yoze achichimiekene ha kupema chenyi . . . . chize ku yiliato yenyi ndo ku mbanda mutwe kukwakapwile kachipa nikamwe.”—2 Samuele 14:25.

Chipwe chocho, mukweze wacho kapwile ni kuzo linji, kalimbalimba, ni kulizata! Mbimbiliya kuyishi kuhanjika yuma yipema hali Absalome; yakumusolola ngwo kali lunga keshi ushishiko nawa mukwa-kuzo.

Kashika, Mbimbiliya yinatwehe utowezo uno:

“Zalenu mutu mwaha’—A-Kolosu 3:10.

“Uhenya wenu kanda upwa uze wa haze . . . , alioze ukapwe mwe mutu wa muchima mu mbunge.”—1 Petulu 3:3, 4.

Hi chipiko kuzanga kupemesa kumeso, alioze kupwa ni yitanga yipema che chuma chilemu. Yitanga yipema muyikukwasa upwe ni usepa upema kuli akwenu kuhiana mujimba watatuka, hanji upeme wa kumeso! Umwe mwana-pwo anavuluka ngwo Filicia yamba ngwenyi, “Chuma chitangu atu akutala kuli mutu chili upeme wa kumeso. Alioze yitanga ye yipema ye atu mewuluka ha mashimbu eswe.”

Ha mashimbu amwe wakwivwa sonyi ha chize wakulimona yena mwene?

Hiunanyongo kama kuya kuli ndotolo hanga akupasule hanji kutwama ni zala upemese mujimba?

Nyi te muzanga kwalumuna, yika muhasa kwalumuna ha chifwa che? (Funjika yize unazange.)

• KUSUHWA

• KUTOHWA

• KAMBU

• MUJIMBA

• KU MESO

• CHIKOWA

Nyi watayiza ngwe ewa ha yihula yaali yitangu, nawa wafunjika yikuma yikwo, nyingika ngwe: Akwenu keshi kukumona ngwe chize uli ni kulinyonga yena mwene. Chakupwa chashi kulipikala chinji ha chize wakusoloka.— 1 Samuele 16:7.