Kututuluka ha Chikuma

Kuya ha katalilo wa yikuma

KAPITULU 2

Mbunge Yipema ku Meso ja Zambi

Mbunge Yipema ku Meso ja Zambi

“Pwenu ni mbunge yipema.”—1 PETULU 3:16.

1, 2. Mumu liaka watamba kufupa kasongwelo nyi uli ku chihela kuze wanyingikine kanawa? Kasongwelo muka yoze Yehova hanatwehe?

ACHINYONGA ngwe unende mu puya. Kwilu mukuputuka kulaa pwi nawa mukwiza kangonga munene. Kangonga wacho mahasa kukutokesa. Kuchi muhasa kunyingika kuze muchinyina? Yena watamba kufupa yuma yize muyikusongwela. Yuma yacho muyihasa kupwa busula, tangwa, tutongonoshi, mapa, GPS (Sistema de Posicionamento Global) hanji mutu yoze unanyingika kanawa puya yacho. Kupwa ni kasongwelo chili chilemu, mumu kunyingika kuze unayi muchihasa kulamwina mwono we.

2 Yetu eswe twakupalika mu yipikalo ku mwono, nawa muchihasa kupwa chashi kulivwa ngwe tunatoko. Alioze, Yehova hanatwehe mbunge hanga yitusongwele. (Tiangu 1:17) Tutalenu yize mbunge yinalumbunuka ni chize yakukalakala. Nawa mutulilongesa chize mutuhasa kufumba mbunge yetu, ni mumu liaka twatamba kunyonga ha mbunge ya akwetu, ni yiwape yize yakwiza ha kupwa ni mbunge yipema.

MBUNGE YIPEMA YIKA, NAWA KUCHI YAKUKALAKALA?

3. Mbunge yika yinalumbunuka?

3 Mbunge yili chawana chipema chize Yehova atuhele. Yili chinyingi cha yipi ni yipema chize tuli nacho muchima lietu. Mu Mbimbiliya, liji lia Ngregu anavuluka ngwo, “mbunge” linalumbunuka “kulinyingika yena mwene.” Kashika, nyi mbunge yetu yakukalakala kanawa, muyitukwasa kulinyingika kanawa yetu ene. Muyihasa nawa kutukwasa hanga tupwe ni manyonga apema. Muyihasa kutusongwela tulinge yuma yipema ni kwehuka yuma yipi. Nawa muyihasa kutuvwisa kuwaha muze mutukwata chiyulo chipema hanji kutuvwisa yinyengo ha kukwata chiyulo chipi.—Tala Maliji Akusongo 5.

4, 5. (a) Yika yalingiwile muze Alama ni Eva alengulwile mbunge yo? (b) Yilweza yika ya mu Mbimbiliya yize yinasolola chize mbunge yakukalakala?

4 Hita mutu katamba kusakula nyi mapanjika mbunge yenyi nyi ka. Alama ni Eva kalengulwile mbunge yo, kashika avulumwine. Chipwe ngwe kevwile yinyengo, alioze ayo te havulumuna kulu. Te hecha kulu kwononokena Zambi. (Uputukilo 3:7, 8) Chipwe ngwe ayo kapwile ni mbunge yingunu, nawa te kananyingika ngwo, chili chipi kwehuka kwononokena Zambi, nihindu yasakula kulengulula mbunge yo.

5 Alioze, kwapwile atu anji yihenge waze te akupanjika mbunge yo. Umwe wa kuli ayo kali Yombi. Iye kakwachile yiyulo yipema, kashika ambile ngwenyi: “Mbunge yami kuyanguhishile ha yitanga yami niyimwe.” (Yombi 27:6) Muze Yombi atongwele liji “mbunge,” iye te kanahanjika hakutwala ku manyonga ni chinyingi chenyi cha yipi ni yipema. Alioze, Ndawichi ha mashimbu amwe kalengulwile mbunge yenyi, nawa yecha kwononokena Yehova. Mba kulutwe Ndawichi yevwa yinyengo yinji, nawa “yalikonyeka mu mbunge.” (1 Samuele 24:5) Mbunge ya Ndawichi yamutowezele ngwenyi, yuma walinga yili yipi. Ha kupanjika mbunge yenyi, iye yehuka kuhilukila upi wacho.

6. Mumu liaka mutuhasa kwamba ngwetu, mbunge yili chawana cha Zambi?

6 Chipwe atu waze kanyingikine Yehova kananyingika ngwo, kuli yuma yipi ni yipema. Mbimbiliya yinambe ngwo: “Manyonga jo kaanasumu hanji kanaasambisa hakachi ko.” (A-Roma 2:15, 16) Chakutalilaho, atu anji kananyingika ngwo, chili chipi kwiya hanji kushiha mutu. Chipwe ngwe ayo kanyingine shimbi, nihindu kakupanjika mbunge yo. Mbunge yacho yili chinyingi chize Yehova aahele chakunyingika yipi ni yipema. Ayo kakukaula shimbi ya Zambi, hanji usongwelo uze Yehova atuhele hanga utukwase kukwata yiyulo yipema ku mwono wetu.

7. Mumu liaka ha mashimbu amwe mbunge yetu muyihasa kupiha?

7 Alioze, ha mashimbu amwe, mbunge yetu muyihasa kupiha. Chakutalilaho, mbunge muyihasa kupiha hamukunda wa manyonga jetu a uhenge, waze mahasa kutupiangula. Mbunge yipema kuyishi kulijila yene. (Uputukilo 39:1, 2, 7-12) Twatamba kuyifumba. Yehova hanatwehe spiritu yenyi yisandu ni shimbi ja mu Mbimbiliya hanga atukwase kufumba mbunge yetu. (A-Roma 9:1) Tutalenu chize mutuhasa kufumba mbunge yetu.

KUCHI MUTUHASA KUFUMBA MBUNGE YETU?

8. (a) Kuchi manyonga mahasa kupiangula mbunge yetu? (b) Yika twatamba kulihula shimbu kanda tuchikwata chimwe chiyulo?

8 Atu amwe kakwamba ngwo, kupanjika mbunge yo chinalumbunuka kulinga yeswe yize ananyongo. Ayo kakunyonga ngwo, mahasa kulinga yeswayo mazanga, mumu mbunge yo kuyishi kwaasuma. Alioze manyonga jetu kali a uhenge, nawa mahasa kutwonga. Chikwo nawa, manyonga jetu mahasa kupwa ni tachi jinji hali yetu ni kupiangula mbunge yetu. Kashika, Mbimbiliya yinambe ngwo: “Mbunge kuyakwonga kuhiana yuma yeswe, ni kupiha chikolo. Iya mayinyingika?” (Jeremia 17:9) Kashika, mutuhasa kunyonga ngwetu tunalingi yuma yalita, chipwe ngwe yili yipi. Chakutalilaho, muze Paulu te kanda achipwa mukwa-Kristu, iye te kakuhungumiona atu ja Zambi, nawa te kakufuliela ngwenyi, kanalingi yuma yalita. Ku nyonga lienyi, iye kapwile ni mbunge yipema. Alioze ha kupalika cha mashimbu yamba ngwenyi: “Mukwa kungusopesa mwe [Yehova].” (1 A-Korindu 4:4; Yilinga 23:1; 2 Timoteu 1:3) Muze Paulu anyingikine chize Yehova akwivwa ha yize te akulinga, yamona ngwenyi, te katamba kwalumuna manyonga jenyi. Kashika, shimbu kanda tuchikwata chimwe chiyulo, twatamba kulihula ngwetu, ‘Yika Yehova anazange hanga ngulinge?’

9. Kwivwila Zambi woma yika chinalumbunuka?

9 Nyi yena wakuzanga umwe mutu, uchi kulinga yize muyimulemeka ku mbunge. Chizechene nawa, amu twakuzanga Yehova, twakwehuka kulinga yuma yize keshi kuzanga. Twatamba kupwa ni woma wa kulinga yuma yipi hanga tuchine kuvwisa Yehova kupiha. Chino che twakumona ha chilweza cha Nehemia. Iye, kakazachishile chiteli chenyi cha unguvulu hanga apwe pichi. Mumu liaka? Iye yalumbununa ngwenyi, mumu “ha woma wa Zambi.” (Nehemia 5:15) Nehemia kakazangile kulinga yize te muyivwisa Yehova kupiha. Chizechene ngwe Nehemia, ni yetu twatamba kupwa ni woma wa kulinga yize Yehova keshi kuzanga. Mutuhasa kulilongesa yize Yehova akuzanga ha kutanga Mbimbiliya.—Tala Maliji Akusongo 6.

10, 11. Shimbi jika ja mu Mbimbiliya jize mujihasa kukukwasa kukwata yiyulo yipema ha kutwala ku kunwa walwa?

10 Chakutalilaho, mukwa-Kristu katamba kusakula nyi manwa walwa nyi ka. Shimbi jika mujimukwasa kukwata chiyulo chipema? Shimbi jimwe jili jino: Mbimbiliya kuyishi kukanjisa kunwa walwa. Nawa yakwamba ngwo, vinyu yili chawana cha Zambi. (Samu 104:14, 15) Alioze, Yesu kalwezele tumbaji jenyi alitwamine “kuzengewa.” (Luka 21:34) Nawa Paulu kalwezele akwa-Kristu hanga ehuke “chimbangwinya ni kuzengewa.” (A-Roma 13:13) Iye kambile nawa ngwenyi, yizengi “kechi kahinga wanangana wa Zambi.”—1 A-Korindu 6:9, 10.

11 Kashika mukwa-Kristu katamba kulihula ngwenyi: ‘Shina yami nakulemesa chinji walwa? Shina natamba kunwa mba ngwivwe kuwaha? Shina natamba kunwa mba nguhase kujikiza? Munguhasa kwalula unji wa walwa hanji yisuho yize nakunwa? * Shina nakutwama mashimbu anji ni masepa jami chipwe muze kushi walwa?’ Mutuhasa kwita kuli Yehova hanga atukwase kukwata yiyulo yipema. (Tanga Samu 139:23, 24.) Nyi twalinga chino, mutufumba mbunge jetu hanga tukaule shimbi ja Mbimbiliya. Alioze, kuli nawa yikuma yikwo, ngwe chize mutumona.

MUMU LIAKA TWATAMBA KULEMESA MBUNGE YA AKWETU?

12, 13. Mumu liaka mbunge yetu muyihasa kulisa ni ya akwetu? Yika twatamba kulinga ha kalisa wacho?

12 Yetu tukwete mbunge ja lisa. Mbunge ye muyihasa kukwecha kulinga chimwe chuma chize kuli mutu mukwo muchisoloka ngwe chipi. Chakutalilaho, muhasa kumona ngwe hi chipi ko kunwa walwa, alioze mukwenu mamona ngwenyi, chili chipi. Mumu liaka atu aali mahasa kupwa ni manyonga alisa?

Mbunge yakufumba ni Mbimbiliya, muyihasa kukukwasa kunyingika nyi munwa walwa nyi ka

13 Manyonga ja mutu mahasa kulisa ha kutwala ku chimwe chuma, kulita ni kuze akolelele, chize asoko jenyi akunyonga ha chikuma chacho, ni yize apalikile mu mwono wenyi, hanji yuma yikwo. Hakutwala ku walwa, hanji umwe mutu ku mashimbu akunyima kapwile chizengi, haliapwila hakwata chiyulo cha kwecha kunwa walwa. (1 Mianangana 8:38, 39) Kuchi muwivwa, nyi wamwaha walwa, alioze iye malitunawo? Shina muwivwa kupiha? Shina watamba kumushinjila? Shina muzanga kumuhula hanga unyingike mumu liaka analitunuwo? Ka, mumu unazange kulemesa mbunge yenyi.

14, 15. Kapalia muka wasolokele ha mashimbu ja Paulu? Chiyulo chika chipema chize Paulu ahanyine?

14 Ha mashimbu ja apostolo Paulu, kwalingiwile yuma yize yasolwele chize mbunge ja atu jalisa. Yifwo yimwe yize te akulanjisa ha yitanda chitangu te kakuyihana ngwe chitapo ku mahamba, mba mayilanjisa. (1 A-Korindu 10:25) Kuli Paulu te hi chipiko kulia, hanji kulanda yifwo yacho. Mumu iye te kananyingika ngwenyi, Yehova mwe watangile yuma yeswe yakulia. Alioze, mandumbu waze te a kukombelela mahamba ku mashimbu a kunyima te keshi kunyonga chocho. Kuli ayo, kulia yifwo yacho chapwile chuma chipi. Shina Paulu kanyongene ngwenyi, ‘chino kuchishi kupinjisa mbunge yami, munguhasa kulia cheswacho munguzanga’?

15 Ka, Paulu kakanyongene chocho. Iye te kakulemesa manyonga ja mandumbu jenyi, nawa te kakusa manyonga jo kulutwe lia manyonga yenyi. Paulu kambile ngwenyi, kutwatambile “kuliwahisa yetwene.” Yawezela nawa ngwenyi: “Chipwe Kristu kaliwahishile mwene.” (A-Roma 15:1, 3) Ngwe Yesu, ni Paulu chitangu te kakunyonga hali mandumbu jenyi, kuhiana hali iye mwene.—Tanga 1 A-Korindu 8:13; 10:23, 24, 31-33.

16. Mumu liaka kutwatambile kusopesa umwe ndumbu ha mukunda wa yize akulinga kulita ni mbunge yenyi?

16 Mba yika mutulinga nyi akwetu malinga chuma chize kuli yetu muchisoloka ngwe chili chipi? Twatamba kukeya hanga tuchine kukekuna akwetu hanji kwashinjila hanga atayize ngwo yize tunambe ye yinalite. (Tanga A-Roma 14:10.) Twatamba kuzachisa mbunge yetu hanga tulisopese yetwene, hi kusopesa ko akwetu. (Mateu 7:1) Kutwatambile kwecha hanga yiyulo yetu yinehe kahandununo mu chikungulwila. Shimbu tulinge chino, twatamba kulinga yize muyineha zango ni sambukila mu kachi ketu.—A-Roma 14:19.

YIWAPE YIZE YAKWIZA HA KUPWA NI MBUNGE YIPEMA

17. Yika yinalingiwa ni mbunge ja atu anji musono?

17 Postolo Petulu kasonekene ngwenyi: “Pwenu ni mbunge yipema.” (1 Petulu 3:16) Alioze, atu musono kananungu ni kulengulula shimbi ja Yehova, kashika, mbunge jo kujishi kwaatoweza nawa. Paulu kambile ngwenyi, mbunge yacho yakupwa ngwe “yakwocha ni utale wa kahia.” (1 Timoteu 4:2, MW 1991) Shina hiwunaliocho kama? Muze muwema, homa hacho hakusala chimbandu nawa hakukala. Nyi mutu manunga ni kulinga yuma yipi, mbunge yenyi muyipwa ngwe “yakwocha,” mba hakupalika cha mashimbu kuyichi kumutoweza nawa.

Mbunge yipema muyihasa kusongwela mwono wetu ni kutwaha uwahililo, ni sambukila mu mbunge

18, 19. (a) Kwivwa yikola ku mbunge hanji sonyi yika chinatulongesa? (b) Shindakenyo yika mutuhasa kupwa nayo nyi mutununga ni kwivwa yikola ku mbunge ha mukunda wa shili yize hitunalikonyeka?

18 Nyi twevwa yikola ku mbunge ha mukunda wa chimwe chuma chize twalinga, chino muchihasa kusolola ngwo, chuma chacho chili chipi. Yino muyihasa kutukwasa hanga tulitwamine kuyilinga cheka. Tunazange kulilongesa ha uhenge wetu hanga tuhone kuuhilukila nawa. Chakutalilaho, Mwanangana Ndawichi kalingile shili yinene, alioze mbunge yenyi yamutowezele, mba yalikonyeka. Iye kevwile lwaji ha yize alingile nawa yakwata chiyulo cha kwononokena shimbi ja Yehova. Kashika Ndawichi ambile ngwenyi, Yehova “mupema,” nawa kali “mukwa kukonekena.”—Samu 51:1-19; 86:5; tala Maliji Akusongo 7.

19 Ha mashimbu amwe chipwe ngwe mutu malikonyeka ha shili yenyi, nihindu mahasa kwiva yikola yinji ku mbunge hamukunda wa yize alingile. Chino muchihasa kumupinjisa chinji, ni kunyonga ngwe keshi nawa ni ulemu. Nyi che wakwivwa ha mashimbu amwe, nyingika ngwe uchi kuhasa kwalumuna yuma yize yalingiwile ku mashimbu akunyima. Nawa ha mashimbu jacho kota te kanda uchinyingika kanawa chipi ni chipema. Kashika, Yehova hanakukonekena, nawa shili ye hanayijimuna. Ku meso ja Yehova yena unapeme nawa kananyingika ngwenyi, haliapwila unalingi yuma yalita. Mbunge ye hanji muyihasa kukuhisa, alioze Mbimbiliya yinambe ngwo, “Zambi iye munene wahiana mbunge jetu.” (Tanga 1 Yoano 3:19, 20.) Chino chinalumbunuka nawa ngwo, zango ni ukonekeno wenyi, yili ni tachi jinji kuhiana manyonga hanji sonyi jize mutuhasa kwivwa. Kashika pwako ni shindakenyo ngwe, Yehova kakukonekena. Nyi mutu matayiza ukonekeno wa Yehova, mapwa ni sambukila mu mbunge nawa mawahilila mu mulimo wa Yehova.—1 A-Korindu 6:11; A-Hepreu 10:22.

20, 21. (a) Mukanda uno kanakaulinga hanga ukukwase kulinga yika? (b) Utuswilo uka Yehova atuhele? Nawa kuchi twatamba kuuzachisa?

20 Mukanda uno kanakaulinga hanga ukukwase kufumba mbunge ye hanga yihase kukutoweza ni kukukwasa chipi-chipi ha mashimbu wano akalu. Nawa muukukwasa kukaula shimbi ja mu Mbimbiliya ha yikuma yinji ku mwono we. Alioze, mukanda uno kuuchi kutwaha katalilo wa shimbi ja yuma yeswe yize muyihasa kusoloka ku mwono wetu. Yetu twakutwama kulita ni “shimbi ya Kristu” yize yakukatuka ha shimbi ja Zambi. (A-Ngalashia 6:2) Chipwe ngwe kukushi pundu shimbi hakutwala ku chimwe chikuma, kutwatambile kuzachisa chikuma chacho ngwe kaliongelo hanga tulinge yuma yipi. (2 A-Korindu 4:1, 2; A-Hepreu 4:13; 1 Petulu 2:16) Shimbu tulinge chino, tuzachisenu utuswilo wetu wakusakula yize mutuzanga kulinga hanga tusolole zango lietu kuli Yehova.

21 Nyi twapukuna ha shimbi ja mu Mbimbiliya ni kujikaula, mutulilongesa kuzachisa kanawa “mana” jetu ni kunyonga ngwe chize Yehova akunyonga. (A-Hepreu 5:14) Mbunge yakufumba kanawa yakuneha yiwape yinji ku mwono ni kutukwasa kununga mu zango lia Zambi.

^ kax. 11 Mandotolo anji kakwamba ngwo, chakupwa chikalu chinji kuli atu waze akunwa walwa kunyingika unji wa walwa uze ayo akunwa. Kashika Mandotolo akwamba ngwo ayo katambile kunwa walwa weswawo.