Kututuluka ha Chikuma

Kuya ha katalilo wa yikuma

KAPITULU 11

Muze Hinwalimbata

Muze Hinwalimbata

“Zango kulishi kuhwa nilimwe tangwa.”—1 A-KORINDU 13:8.

1, 2. Shina kupwa ni kapinda mu ulo chinalumbunuka ngwo ulo unapiha? Lumbununa.

ULO uli chawana cha Yehova. Muuhasa kuneha uwahililo kuli mutu. Chipwe chocho, mu malo eswe mwakusoloka kapinda. Kapinda wacho mahasa kusoloka ngwe kechi kuhwa, ni kukinda lunga ni pwo kukundama kuli umwe ni mukwo.

2 Kashika, kutwatambile kukomoka nyi ha mashimbu amwe mukusoloka kapinda mu ulo wetu. Alioze, kapinda keshi kulumbunuka ngwo ulo wetu unapiha. Chipwe atu waze akupinda ni yipikalo yinji mu ulo, hanawane jila ya kukumbilamo kapinda wacho ni kukolesa ulo wo. Kuchi akukumba kapinda wacho?

KUNDAMA KULI ZAMBI NI KULI YOZE WALIMBATA NENYI

3, 4. Ha mashimbu amwe yika muyihasa kulingiwa mu ulo?

3 Mu ulo mwakupwa atu aali alisa. Hita umwe wa kuli ayo kali ni yize akuzanga ni yize keshi kuzanga, ni chize akulinga yuma. Chikwo nawa, lunga ni pwo maahasa kupwa a ku yifuchi hanji minyachi yalisa. Kashika, chakufupiwa mashimbu ni tachi mba waze alimbata alinyingike kanawa.

4 Ha kupalika cha mashimbu, lunga ni pwo mahasa kulihana chinji ku milimo yo. Chino muchihasa kwakinda kukundama kuli umwe ni mukwo. Maahasa kusoloka ngwe, kalinyingikine, ngwe atu waze atwama wika mu zuwo limuwika. Yika muyihasa kwakwasa hanga akundame kuli umwe ni mukwo?

Yiyulo ya Mbimbiliya yili yilemu chinji, yakukwasa ulo hanga upeme

5. (a) Yika muyihasa kukwasa waze alimbata hanga akundame kuli yoze alimbata nenyi? (b) Kulita ni A-Hepreu 13:4, kuchi twatamba kumona ulo?

5 Yehova kakuhana yiyulo yipema yize muyihasa kukukwasa kukundama kuli iye ni kuli yoze walimbata nenyi. (Samu 25:4; Izaia 48:17, 18) Iye kanambe ngwenyi: “Umbachiso akaulemese kuli eswe.” (A-Hepreu 13:4) Chuma chize twakuzanga chinji, twakuchilemesa. Kashika twakufunga kanawa chuma chacho. Chechize Yehova anazange hanga tumone ulo.

KUZANGA YEHOVA MUCHIHASA KUKWASA ULO WENU

6. Yika mukanda wa Mateu 19:4-6 unatulweze hakutwala ku chize Yehova akumona ulo?

6 Yehova mwe walingile ulo utangu. Mwanenyi, Yesu, kambile ngwenyi: “Te kunwatangile ngwo, yoze waatangile chize ku uputukilo waatangile lunga ni pwo, ngwenyi, Ha chikuma chino mutu akahichike tato ni naye, akalinunge ni mukwo-pwo; e aali kumakapwa musunya umuwika? Chocho hi aali nawa ko, alioze musunya umuwika. Kashika chize Zambi hananungu, niumwe mutu kanda achihandununa.” (Mateu 19:4-6) Chize kuuputukilo, Yehova kazangile hanga ulo te ununge wa mutolo. Iye kazangile hanga asoko alinunge ni kuwahilila hamuwika.

7. Kuchi waze alimbata mahasa kukolesa ulo wo?

7 Ha matangwa wano, waze alimbata kakupalika mu kapinda munji. Ha mashimbu amwe kapinda wacho kakwoka chinji, ni kusoloka ngwe kechi kuhasa kumuhwisa, hachino ayo mashiha ulo. Alioze, nyi twanyingika kanawa chize Yehova akumona ulo, muchitukwasa chinji.—1 Yoano 5:3.

8, 9. (a) Ha mashimbu aka mutuhasa kukaula usongwelo wa Yehova hakutwala ku ulo? (b) Kuchi mutuhasa kusolola ngwetu twakulemesa ulo wetu?

8 Yehova kakutwaha usongwelo wenyi hanga utukwase. Ngwe chize twamona, usongwelo umwe unambe ngwo: “Umbachiso akaulemese.” (A-Hepreu 13:4; Chilumbununyi 5:4) Nyi twalikolweza hanga tukawule usongwelo wa Yehova, chipwe ngwe hi chashiko, mutuhasa kuyuka chinji.—1 A-Tesalonika 1:3; A-Hepreu 6:10.

9 Ulo uli ulemu chinji kuli yetu, kashika kutwazangile kuhanjika hanji kulinga chuma chize muchipihisa ulo wetu. Alioze, tunazange hanga tukolese usepa wetu ni yoze twalimbata nenyi. Kuchi mutuhasa kuchilinga?

LEMESA ULO WE HA YIZE WAKULINGA NI YIZE WAKUHANJIKA

10, 11. (a) Kapinda muka wakusoloka mu malo amwe? (b) Yika muyihasa kulingiwa nyi kutwasakwile kanawa maliji jetu muze tunahanjika ni yoze twalimbata nenyi?

10 Lunga ni pwo mahasa kulilemeka ku mbunge ha yuma yinji. Tunanyingika ngwetu, Akwa-Kristu waze alimbata katambile kulilamba. Chipwe chocho, hanji mutuhasa kwamba maliji waze malemeka yoze twalimbata nenyi. Maliji mahasa kulemeka chinji kuhiana kulamba mutu hushi. Umwe pwo yamba ngwenyi: “Lunga liami kakungulemeka ni maliji. Chipwe ngwe chishi ni chimbandu, alioze yuma yize akungwamba yakungulemeka chinji ku mbunge. Iye kakungwamba yuma ngwe yino: ‘Yena uli chimbinda!’ nawa uli pwo ‘wamokomoko!’ Maliji wano te kakungulemeka chinji ku mbunge.” Umwe lunga kambile ngwenyi, mukwo-pwo te kakumwamba yuma yize yakumukolesa sonyi ni kumushinga. Iye yamba nawa ngwenyi: “Chili chikalu kuhanjika yuma yize pwo liami akungwamba. Kashika, chishi kuhasa kuhanjika nenyi, nawa nakushimbula chinji ku mulimo hanga nguchine kuheta kawashi ku zuwo.” Musono, kuhanjika maliji akalu ni kutukana hichapwa miaso.

11 Waze alimbata, muze maliamba maliji akalu, kakulilemeka chinji ku mbunge, mba chakupwa chikalu kwavulama. Kwamba pundu, Yehova keshi kuzanga hanga waze alimbata alilemeke ku mbunge. Alioze, ha mashimbu amwe waze alimbata mahasa kulilemeka ku mbunge chakuhona kunyingika. Hanji yena wakulimona ngwe uli chimbovu, shina ni yoze walimbata nenyi che akukumona? Nyi maliji je kakulemeka yoze walimbata nenyi ku mbunge, shina muhasa kwalumuka?—A-Ngalashia 5:15; tanga A-Efwesu 4:31.

12. Kuchi yuma yize akuhanjika waze alimbata muyihasa kukwata ha usepa wo ni Yehova?

12 Chize wakuhanjika ni mukwenu pwo hanji mukwenu lunga ha mbunga, chipwe muze nuli ukawenu, muchihasa kukwata ha usepa wenu ni Yehova. (Tanga 1 Petulu 3:7.) Tiangu 1:26, unatulweza ngwo: “Nyi kachi umwe malishinginyeka kupwa mukwa shindakenyo, shimbu keshi kuhombola limi lienyi, awo kakwonga mbunge yenyi mwene, shindakenyo ya yono mutu yamokomoko.”

13. Yuma yika mutu malinga yize muyihasa kuvwisa yoze alimbata nenyi yinyengo?

13 Kuli yuma yikwo yize waze alimbata atamba kwehuka hanga achine kuvwisa mukwo yinyengo. Chakutalilaho, kuchi yoze walimbata nenyi mevwa nyi waputuka kupalika mashimbu anji ni mutu yoze kuwalimbachile nenyi? Chipwe ngwe unachilingi ni nyonga lialita, ngwe kwambujola hanji kukwasa mutu yoze unafupu ukwaso, shina yoze walimbata nenyi mevwa kuwaha? Umwe pwo mukwa-Kristu kambile ngwenyi: “Chishi kwivwa kuwaha muze nakumona lunga liami malihulikila chinji kuli umwe ndumbu wa pwo mu chikungulwila. Nakwivwa ngwe kanangulelesa.”

14. (a) Umwenemwene uka tunalilongesa ha Uputukilo 2:24? (b) Yika twatamba kulihula?

14 Ngwe akwa-Kristu, tuli ni chiteli cha kukwasa asoko jetu ni mandumbu a mu chikungulwila chetu. Alioze, muze twakumbata, yoze twalimbata nenyi mwe twatamba kukwasa chitangu. Yehova kanambe ngwenyi, lunga “akalalaminye kuli mukwo-pwo.” (Uputukilo 2:24) Twatamba kulemesa manyonga ja yoze twalimbata nenyi. Lihule ngwe: ‘Shina nakuhana kuli yoze nalimbata nenyi yize anafupu ngwe, mashimbu, kumupanjika ni kumusolwela zango ngwe chize anatela?’

15. Mumu liaka mukwa-Kristu atamba kwehuka kulikata chinji ni mutu yoze kalimbachile nenyi?

15 Nyi twalikata chinji ni mutu mweka kuhiana yoze twalimbata nenyi, ulo wetu muuhasa kupiha. Chino muchihasa kutulingisa hanga tuzange chinji mutu wacho ni kumuvwila usolo. (Mateu 5:28) Usolo wacho muuhasa kukola ni kututwala ku kulinga yuma yize muyilelesa ulo wetu.

“MUHELA KANDA AKAUSELA KU LUCHISA”

16. Utowezo uka Mbimbiliya yinahana kuli waze alimbata?

16 Muze Mbimbiliya hiyamba ngwo, “umbachiso akaulemese,” yinawezela nawa ngwo: “Muhela kanda akausela ku luchisa: mumu mapangala ni yitanji Zambi kumakaapatwila.” (A-Hepreu 13:4) Mu versu yino, liji “muhela” linalumbunuka kulisumbakenya cha pwo ni lunga. (Yishima 5:18) Mba kuchi waze alimbata mahasa kusolola ngwo, kanavumbika muhela nawa kausele ku luchisa?

17. (a) Nyonga lika atu anji ali nalio musono hakutwala ku upangala? (b) Kuchi Akwa-Kristu atamba kumona upangala?

17 Atu amwe musono, kakunyonga ngwo, hi chipiko kuhichika mukwo-pwo hanji lunga hanga alisumbakenye ni mutu mweka. Kutwatambile kwecha hanga yitanga yacho yitupiangule. Yehova kanasolola pundu ngwenyi, kakwivwila lwaji upangala ni utanji. (Tanga A-Roma 12:9; A-Hepreu 10:31; 12:29) Nyi twalisumbakenya ni mutu yoze twalimbachile nenyi, mutulelesa ulo wetu. Nawa mutusolola ngwetu, kutushi kusa vumbi shimbi ja Yehova, hachino, usepa wetu ni iye muupiha. Kashika, twatamba kwehuka chuma chitangu chize muchihasa kututwala ku kulinga upangala, ngwe, kwehuka manyonga api hakutwala kuli mutu yoze kutwalimbachile nenyi.—Yombi 31:1.

18. (a) Mumu liaka kulinga upangala chili ngwe kukombelela mahamba? (b) Kuchi Yehova akumona upangala?

18 Kulita ni Shimbi ya Mose, mu Izalele yikulu upangala te shili yinene, ngwe kukombelela mahamba. Atu waze te akulinga yuma yacho te kakwashiha. (Ulevi 20:2, 10) Kuchi upangala unalite ni kukombelela mahamba? Nyi Ka-Izalele mweswawo te makombelela mahamba, te kakwehuka chilakenyo chenyi cha kushishika kuli Yehova. Nyi iye malinga upangala, te kakumakuna chilakenyo chenyi cha kushishika kuli yoze alimbata nenyi. (Kutuhuka 19:5, 6; Shimbi Yamuchiali 5:9; tanga Malakia 2:14.) Yino yinasolola ndusu ngwo, ku mashimbu akunyima kulinga upangala te shili yinene ku meso ja Yehova.

19. Yika muyihasa kutukwasa kwehuka upangala?

19 Yika mutwamba musono ha chikuma chino? Chipwe ngwe musono kutushi mushi lia Shimbi ja Mose, nihindu nyonga lia Yehova hakutwala ku upangala kulialumukine. Ngwe chizechene kutushi kuhasa kukombelela mahasa, kutwatambile nawa kuhichika yoze twalimbata nenyi hanga tulisumbakenye ni mutu mweka. (Samu 51:1, 4; A-Kolosu 3:5) Nyi twalinga chino, mutulelesa ulo wetu ni Zambi yetu, Yehova.—Tala Maliji Akusongo 26.

CHIZE MUHASA KUKOLESA ULO WE

20. Kuchi mana maahasa kuyukisa ulo?

20 Kuchi muhasa kukolesa ulo we? Liji lia Zambi linambe ngwo: “Kakutungisa zuwo ni mana; kakulikolesa ni malinjekela.” (Yishima 24:3) Zuwo mulihasa kututuminya, kusasaminya hanji kupema. Ni ulo che wapwa. Mutu wa mana, kakupemesa ulo wenyi ni kuupwisa ungunu.

21. Kuchi yinyingi yakukolesa ulo?

21 Hakutwala ku zuwo liacho, Mbimbiliya yinambe ngwo: “Ku yinyingi kakuzalisa yipatulo yalio ni upite upema wa ndando yinene.” (Yishima 24:4) Yize walilongesa ha Liji lia Zambi muyihasa kupemesa ulo we. (A-Roma 12:2; A-Fwilipu 1:9) Muze munutanga Mbimbiliya hamuwika ni mikanda yikwo, shimutwinenu chize munukaula yize nwalilongesa. Nyongenu ha chize munuhasa kulisolwela zango ni vumbi, ni chize munusolola umbovu ni kulijikijila. Eta kuli Yehova akukwase kupwa ni ndako jize mujikolesa ulo we, mba akuzange chinji kuli yoze walimbata nenyi.—Yishima 15:16, 17; 1 Petulu 1:7.

Etenu usongwelo wa Yehova ha mashimbu a uwayilo wenu wa mu usoko

22. Kuchi mutuhasa kusolola zango, vumbi ni kulemesa yoze twalimbata nenyi?

22 Twatamba kulinga yeswe yize mutuhasa hanga tusolole zango ni vumbi kuli yoze twalimbata nenyi, ni kumulemesa. Nyi twalinga chino, mutupwa ni uwahililo mu ulo nawa ulo muukola chinji. Kuhiana yeswe ayi, mutuvwisa Yehova kuwaha.—Samu 147:11; A-Roma 12:10.