Kututuluka ha Chikuma

Kuya ha katalilo wa yikuma

KAPITULU 15

Wahilila ni Mulimo we

Wahilila ni Mulimo we

‘Mutu . . . mayuka ni yipema ya kuhondangana chenyi cheswe.’—CHILUMBUNUNYI 3:13.

1-3. (a) Kuchi atu anji akwivwa hakutwala ku milimo yo? (b) Yihula yika mutushimutwina mu kapitulu yono?

HASHI heswe atu kakukalakala chinji hanga alikwase ene ni kukwasa asoko jo. Alioze, atu anji keshi kuwahilila ni milimo yo, nawa anji keshi kuzanga kukalakala matangwa eswe. Nyi che wakwivwa, yika muhasa kulinga hanga uwahilile ni mulimo we? Kuchi muhasa kuzanga mulimo we?

2 Yehova kanatulweze ngwenyi: “Nyi mutu malia, manwa nikuyuka ni yipema ya kuhondangana chenyi cheswe, acho muchipwa chawana cha kuli Zambi.” (Chilumbununyi 3:13) Yehova katutangile ni nyonga lia kukalakala. Kanazange hanga tuwahilile ha milimo yetu yize twakulinga.—Tanga Chilumbununyi 2:24; 5:18.

3 Yika muyihasa kutukwasa mba tuwahilile ni mulimo wetu? Milimo ya mutapu uka akwa-Kristu atamba kwehuka? Kuchi mutuhasa kutesa kanawa milimo yetu ya ku musunya ni uwayilo wetu kuli Yehova? Nawa mulimo uka ulemu uze mutuhasa kulinga?

YIKILIKITA ANENE AALI

4, 5. Kuchi Yehova akumona milimo?

4 Yehova kakuzanga chinji kukalakala. Mukanda wa Uputukilo 1:1 unambe ngwo: “Ha uputukilo Zambi watangile malilu ni hashi.” Muze te hatanga hashi ni yuma yeswe yiliho, yamona yuma yeswe yize halinga ngwenyi, ‘yinapeme chikolo.’ (Uputukilo 1:31) Sakatanga wetu yawahilila chinji ni yuma yize atangile.—1 Timoteu 1:11.

5 Yehova keshi kulitwamina kukalakala. Yesu kambile ngwenyi: “Tata kanalingi ndo haliapwila.” (Yoano 5:17) Kwamba pundu, kutwanyingikine yuma yeswe yipema yize Yehova akulinga, alioze, tunanyingikako yimwe. Kakusakula waze makayula mu malilu hamwe ni Mwanenyi Yesu Kristu mu Wanangana wenyi. (2 A-Korindu 5:17) Yehova nawa kakusongwela atu ni kwafunga. Mulimo wa kwambujola uze akulinga hashi heswe, wakukwasa tununu twa atu kunyingika Yehova, ni kwaha kutalatala cha kutwama mu paraisu hano hashi ku miaka yeswe.—Yoano 6:44; A-Roma 6:23.

6, 7. Kuchi Yesu te akukalakala?

6 Yesu kakuzanga kukalakala ngwe chizechene akulinga Tato. Shimbu te kanda achiza hano hashi Yesu kapwile “chilangaji” wa Zambi mu yitangiwa yeswe “mu malilu ni hano hashi.” (Yishima 8:22-31; A-Kolosu 1:15-17) Chipwe muze Yesu ejile hano hashi kanungine ni kukalakala chinji. Muze te uchili mukweze kalilongesele mulimo wa kusonga mapaya, nawa kota te kakulinga yikumba ya mapaya ni kutunga mazuwo. Yesu te kakulinga kanawa mulimo wenyi, kashika amunyingikine ngwe “karpinderu.”—Marku 6:3.

7 Alioze, mulimo ulemu uze Yesu te akulinga muze apwile hano hashi wapwile kwambujola sango jipema ni kulongesa atu hakutwala kuli Yehova. Iye te hasala wika ni miaka yitatu ni chipinji hanga ahwise mulimo wenyi wa kwambujola. Ha chino, yakalakala chinji chize ku chimene ndo ufuku. (Luka 21:37, 38; Yoano 3:2) Yesu kalingile wenyi wa tando jinji hashi mu matapalo a fufuta hanga aye ni kwambujola sango jipema kuli atu.—Luka 8:1.

8, 9. Yika yinasolola ngwo Yesu te kakuwahilila ni mulimo wenyi?

8 Kuli Yesu, kulinga mulimo wa Zambi chapwile ngwe kulia. Mulimo wacho wapwile ni kumunehena chiseke ni kumwaha tachi. Ha mashimbu amwe Yesu te kakukalakala chinji, ni mashimbu a kulia te keshi kupwa no. (Yoano 4:31-38) Iye te kakuzachisa mashimbu eswawo apwile no hanga akwase akwo anyingike Tato. Kashika iye ambile ngwenyi: “Hinakuchichimieka hano hashi; se hingunamanununa chitanga chize wanguhele kulinga.”—Yoano 17:4.

9 Yino yeswe yinasolola ngwo, Yehova ni Yesu kakuzanga kakukalakala chinji ni kuwahilila ni milimo yo. Tunazange “kwimbulula Zambi” ni kukaula “ngano [ja Yesu].” (A-Efwesu 5:1; 1 Petulu 2:21) Kashika twakulikolweza hanga tukalakale chinji ni kulinga kanawa milimo yetu.

KUCHI TWATAMBA KUMONA MILIMO YETU?

10, 11. Yika muyihasa kutukwasa mba tupwe ni nyonga lialita hakutwala ku mulimo wetu?

10 Ngwe atu ja Yehova, twakukalakala hanga tulikwase yetu ene ni kukwasa usoko wetu. Kashika, tunazange kuwahilila ni milimo yetu, alioze hi chashiko. Mba yika twatamba kulinga nyi kutushi kuwahilila ni mulimo wetu?

Kupwa ni nyonga lialita muchihasa kukukwasa hanga uwahilile chinji ni mulimo weswawo mulinga

11 Pwako ni nyonga lialita. Muchihasa kupwa chikalu kwalumuna kuze mutukalakalila hanji mashimbu mutukalakala, alioze mutuhasa kwalumuna manyonga jetu. Kunyingika yize Yehova anashimbwila kuli tuvumbi twenyi, muchihasa kutukwasa. Chakutalilaho: Yehova kanazange hanga mutwe wa usoko afunge kanawa usoko wenyi ni kwaha yize anahono. Chikwo nawa, Mbimbiliya yinambe ngwo, mutu yoze keshi kulisa usoko wenyi “kapiha kuhiana yoze kafulielele.” (1 Timoteu 5:8) Nyi uli mutwe wa usoko, kota wakukalakala chinji hanga ulise usoko we. Chipwe ngwe wakuzanga mulimo we hanji ka, alioze nyingika ngwe, muze unalisa usoko we, yena unevwisa Yehova kuwaha.

12. Kuchi kupwa chikilikita ni kusolola umwenemwene chakuyukisa?

12 Pwako chikilikita ni kusolola umwenemwene. Yino muyihasa kukukwasa hanga uzange mulimo we. (Yishima 12:24; 22:29) Chikwo nawa, mwata we majikijila chinji muli yena. Miata ja milimo kakulemesa chinji akwa-kukalakala amwenemwene, mumu keshi kwiya mbongo, yikumba hanji mashimbu. (A-Efwesu 4:28) Chuma chilemu chili ngwo, Yehova kananyingika kanawa chikilikita wamwenemwene. Muhasa kupwa ni “mbunge yipema” mumu unanyingika ngwe, unevwisa kuwaha Zambi yoze wakuzanga.—A-Hepreu 13:18; A-Kolosu 3:22-24.

13. Yika mutuhasa kuyuka nyi twapwa ni yitanga yipema ku mulimo?

13 Iwuluka ngwe, yitanga yize wakusolola ku mulimo muyihasa kuhalisa Yehova. Chino chinatwehe chitela chikwo cha kuzanga mulimo wetu. (Titu 2:9, 10) Chilweza chetu chipema muchihasa kukolweza waze twakukalakala no hanga alilongese Mbimbiliya.—Tanga Yishima 27:11; 1 Petulu 2:12.

MULIMO UKA NATAMBA KUSAKULA?

14-16. Yika twatamba kulihula muze tunasakula mulimo?

14 Mu Mbimbiliya kumushi katalilo wa milimo yize mukwa-Kristu atamba kutayiza hanji ka. Alioze muli shimbi jize mujihasa kutukwasa kusakula kanawa milimo. (Yishima 2:6) Kulita ni shimbi ja mu Mbimbiliya, mutuhasa kulihula yihula yino.

Fupa mulimo uze kuushi kulimika ni shimbi ja Yehova

15 Nyi natayiza mulimo uno, shina mungulinga yuma yize Yehova keshi kuzanga? Twakulilongesa ndako jize Yehova akuvwila lwaji, ngwe kwiya ni kuhanjika mahuza. (Kutuhuka 20:4; Yilinga 15:29; A-Efwesu 4:28; Usolwelo 21:8) Kashika, twatamba kukeya hanga tulitune mulimo uze kuwalitele ni shimbi ja Yehova.—Tanga 1 Yoano 5:3.

16 Shina mulimo uno wakukolweza atu alinge yuma yize Yehova akuvwila lwaji? Chakutalilaho, yika mulinga nyi makwaha mulimo ngwe wakutunga yingeleja? Hi chipiko kupwa mukwa kutunga. Alioze, tunanyingika nyonga lia Yehova hakutwala ku uwayilo wa mahuza. Chipwe ngwe kuchi kuya ni kulikungulula mu yingeleja yacho, shina kutunga yingeleja yacho kuchalumbunukine kukwasa kulinga chuma chize Yehova akwivwila lwaji?—Usolwelo 18:4.

17. Yika muyihasa kutukwasa hanga tukwate chiyulo chize muchivwisa Zambi kuwaha?

17 Nyi twakaula shimbi ja mu mbimbiliya, mutuhasa kupwa ni “mana” hanji kusa “chinyingi hakachi ka chipema ni chipi.” (A-Hepreu 5:14) Lihule ngwe: ‘Nyi natayiza mulimo uno, shina akwetu matalinga mu ufulielo? Shina mulimo wacho unafupiwa kwaluka ku chifuchi cheka, ni kuhichika usoko wami? Kuchi chino muchikwata hali usoko wami?’

SAKO “SHINDAKENYO HA YUMA YAHIANA KUPEMA”

18. Mumu liaka muchihasa kupwa chikalu kulihulikila ha uwayilo wetu?

18 Ha “miaka [yino] yikalu” muchihasa kupwa chikalu chinji kusa uwayilo wa Yehova kulutwe. (2 Timoteu 3:1) Hi chashiko kuwana mulimo ni kununga ku mulimo wacho. Twatamba kufunga usoko wetu, alioze tunanyingika ngwetu, uwayilo wetu watela kupwa ha chihela chitangu ku mwono wetu. Kutwatambile kwecha hanga yikumba yipwe yuma yilemu chinji ku mwono wetu. (1 Timoteu 6:9, 10) Mba kuchi mutuhasa kusa “shindakenyo ha yuma yahiana kupema,” ni kukwasa usoko wetu kumusunya?—A-Fwilipu 1:10.

19. Kuchi kujikijila muli Yehova muchitukwasa kwehuka kulihulumba chinji hakutwala ku milimo?

19 Fuliela muli Yehova ni mbunge yeswe. (Tanga Yishima 3:5, 6.) Tunanyingika ngwetu, Zambi kananyingika yeswe yize tunafupu, nawa kakutufunga chinji. (Samu 37:25; 1 Petulu 5:7) Liji lienyi linatulweze ngwo: “Ndako jenu jikapwe kujishi kufwila cha mbongo; pwenu akwa kuyuka ni yuma yize nuli nayo.” Zambi kanambe nawa ngwenyi: “Chichi kukuhichika nichimwe, chipwe kukwehuka, ka.” (A-Hepreu 13:5) Yehova kazangile hanga tulihulumbe mashimbu eswe ha chize mutulisa usoko wetu. Kakusolola mashimbu eswe ngwo, mahasa kukwasa atu jenyi ha yize anahono. (Mateu 6:25-32) Chipwe ngwe tuli ni kapinda mweswawo hakutwala ku milimo, twatamba kununga ni kulilongesa Liji lia Zambi, kwambujola sango jipema ni kuya ku kukunguluka cha akwa-Kristu.—Mateu 24:14; A-Hepreu 10:24, 25.

20. Kuchi mutuhasa kupwa ni mwono washi?

20 Lihulikile ha yuma yilemu. (Tanga Mateu 6:22, 23.) Chino chinalumbunuka kupwa ni mwono washi, mba uhase kulingila Yehova kanawa. Tunanyingika ngwetu, hi chipema ko kwecha mbongo, mwono upema hanji yikumba yikwo yipwe yilemu ku mwono wetu kuhiana usepa wetu ni Zambi. Mba yika muyitukwasa kusa yuma yilemu ha chihela chitangu ku mwono wetu? Twatamba kulikolweza hanga tuchine kutambula makongo. Nyi hiunatambula makongo, tesa chize muhasa kufweta ko amwe hanji eswe. Nyi kutwakeyele, yuma yakumusunya muyihasa kutuhwisa tachi hanji mashimbu waze te twatamba kuzachisa ha kulemba, kulilongesa hanji kwambujola. Shimbu tweche hanga yuma ya ku musunya yitupinjise, mutuhasa kuwahilila ni yize tulinayo, ngwe “kulia ni ya kuzala.” (1 Timoteu 6:8) Chikwo nawa, chili chilemu ha mashimbu amwe kupukuna ha chize mwono wetu uli hanga tumone chize mutuhasa kulingila Yehova ni mbunge yeswe.

21. Mumu liaka twatamba kunyonga kanawa ha yize mutusa chitangu ku mwono wetu?

21 Sako yuma yilemu kulutwe. Twatamba kuzachisa kanawa mashimbu jetu, tachi jetu ni yikumba yetu. Nyi kutwakeyele, yuma yize kuyishi ni ulemu unji ngwe shikola hanji mbongo, muyihasa kuhwisa mashimbu jetu. Yesu kambile ngwenyi: “Liangenu kufupa wanangana.” (Mateu 6:33) Yuma yize twakusakula, hanji ndako jetu ja tangwa ha tangwa ni milimo yize twakuzanga kulinga, yakusolola yize twakusa chitangu ku mwono wetu.

MULIMO ULEMU CHINJI UZE MUTUHASA KULINGA

22, 23. (a) Mulimo uka ulemu uze tuli nawo yetu akwa-Kristu? (b) Yika muyitukwasa hanga tuzange mulimo wetu?

22 Mulimo ulemu chinji tuli nawo uli kulingila Yehova ni kwambujola sango jipema kuli akwetu. (Mateu 24:14; 28:19, 20) Twatamba kusa tachi hanga tulinge mulimo uno, ngwe chize alingile Yesu. Amwe hanaluka hanga aye ni kwambujola kuze kunafupiwa ukwaso. Eka kakulilongesa limi lieka hanga ambujole kuli atu waze akuhanjika limi liacho. Hanjika ni mandumbu waze hanalingi mulimo wacho hanga akulweze yize yaakwashile mba ahase kuulinga. Ayo makulweza chize ayukile ha kuulinga, ni uwahililo uze ali nawo.—Tanga Yishima 10:22.

Kulingila Yehova we mulimo ulemu chinji uze tuli nawo

23 Musono, anji a kuli yetu twakukalakala mashimbu anji ku milimo yetu, hanji nawa tukwete milimo yeka ni yeka hanga tuhasa kukwasa usoko wetu. Yehova kananyingika tachi jize twakusa hanga tukwase usoko wetu nawa kakuwahilila ha chino. Kashika, twimbululenu Yehova ni Yesu ha kukalakala chinji weswawo mulimo tuli nawo. Nawa twatamba kwiwuluka ngwetu, mulimo ulemu uze tuli nawo uli kulingila Yehova ni kwambujola sango jipema ja Wanangana wa Zambi. Wenawo muutwaha uwahililo wamwenemwene.