Kututuluka ha Chikuma

Kuya ha katalilo wa yikuma

KAPITULU 1

Zango lia Zambi Lili lia Mutolo

Zango lia Zambi Lili lia Mutolo

“Mumu lino lie zango lia Zambi ngwo, tukafunge shimbi jenyi. Shimbi jenyi hi jikalu ko.”—1 YOANO 5:3.

1, 2. Mumu liaka wakuzanga Yehova Zambi?

YENA wakuzanga Zambi? Kota wakumuzanga chinji, kashika walihanyine kuli iye. Iye mahasa kupwa Sepa lie mupema. Alioze, chipwe ngwe wakumuzanga, nyingika ngwe Yehova mwe waliangile kukuzanga. Mbimbiliya yinambe ngwo: “Yetu twakuzanga, mumu iye waliangile kutuzanga.”—1 Yoano 4:19.

2 Nyonga ha chize Yehova akutusolwela zango lienyi. Iye katuhele hashi hanga hapwe zuwo lietu lipema ni yuma yeswe yize twakufupa ku mwono wetu. (Mateu 5:43-48; Usolwelo 4:11) Kanazange hanga tupwe ni usepa upema ni iye, nawa hanachipwisa chashi hanga tulilongese hakutwala kuli iye. Twakupanjika Yehova muze twakutanga Mbimbiliya. Nawa kakutupanjika muze twakulemba. (Samu 65:2) Iye kakutusongwela, ni kututakamisa kupalikila mu ndundo yenyi, spiritu yisandu. (Luka 11:13) Nawa, hanatumu Mwanenyi yoze azanga chinji hanga atutusule ku shili ni kufwa.—Tanga Yoano 3:16; A-Roma 5:8.

3. Kuchi mutuhasa kupwa ni usepa upema ni Yehova?

3 Achinyonga hali sepa lie, yoze wakupwa ni yena ha mashimbu a lamba ni chiseke. Chakufupiwa tachi jinji mba usepa wacho ukole. Chino che twatamba kulinga ha usepa wetu ni Yehova, mumu iye kali Sepa lietu mupema wahiana eswe. Usepa wetu ni iye muuhasa kununga ku miaka yeswe. Kashika Mbimbiliya yinatulweze ngwo: “Lifungenu mu zango lia Zambi.” (Yundase 21) Kuchi mutuhasa kuchilinga? Mbimbiliya yinakumbulula ngwo: “Lino lie zango lia Zambi ngwo, Tukafunge shimbi jenyi. Shimbi jenyi hi jikalu ko.”—1 Yoano 5:3.

“MUMU LINO LIE ZANGO LIA ZAMBI”

4, 5. (a) Yika “zango lia Zambi” linalumbunuka? (b) Kuchi zango lie liaputukile kukola hali Yehova?

4 Yika Mbimbiliya yinafupu kwamba muze yinambe ngwo, “Zango lia Zambi”? Chino kuchalumbunukine zango lia Zambi hali yetu, alioze zango lietu hali iye. Shina unewuluka mashimbu waze waputukile kuzanga chinji Yehova?

Muze yena mulihana kuli Yehova ni kukupapachisa, musolola ngwo yena wakumuzanga nawa unazange kumwononokena ku miaka yeswe

5 Ewuluka chize wevwile hakunyingika ngwe, Yehova kanazange hanga ukatwame ni mwono wa mutolo hashi haha. Yena walilongesele yuma yeswe yize alingile hanga apwise chashi kupwa ni mwono wacho, yiunyingika nawa chawana chilemu chize Yehova atuhele ha kutuma Mwanenyi hano hashi. (Mateu 20:28; Yoano 8:29; A-Roma 5:12, 18) Muze walilongesele chize Yehova akukuzanga, yino yakukwachile chinji ku mbunge, ni yena yiuputuka kumuzanga.—Tanga 1 Yoano 4:9, 10.

6. Kuzanga mutu yika chinalumbunuka? Yika zango lie hali Zambi liakukwashile kulinga?

6 Alioze, zango liacho hali Zambi liapwile wika uputukilo. Chakutalilaho, nyi twakuzanga umwe mutu, mutuhasa kumulingila yuma yinji, hi kwamba wika ko ngwo, “nakukuzanga.” Zango mulitukwasa kulinga yuma yize muyimuvwisa kuwaha. Chizechene nawa, zango lie hali Yehova lie liakukwashile hanga utwame kulita ni chize iye akuzanga. Muze zango liacho liakolele, kota yena yiuzanga kulihana kuli iye nawa yakupapachisa. Muze walingile chino, walakenyene kulingila Yehova ku mwono we weswe. (Tanga A-Roma 14:7, 8.) Kuchi muhasa kufunga kanawa chilakenyo chino?

‘TUFUNGENU SHIMBI JENYI’

7. Nyi twakuzanga Yehova, yika twatamba kulinga? Shimbi ja Yehova jimwe jika?

7 Yetu twakuzanga Yehova, kashika twakufunga “shimbi jenyi.” Kuchi twakuchilinga? Ha kumwononokena. Mu Mbimbiliya twakulilongesa chize Yehova anazange hanga tutwame. Chakutalilaho, iye kanatulweze ngwenyi, uzengi, utanji, kukombelela mahamba, wiji ni mahuza yili yitanga yipi.—1 A-Korindu 5:11; 6:18; 10:14; A-Efwesu 4:28; A-Kolosu 3:9.

8, 9. Kuchi mutuhasa kunyingika nyonga lia Yehova ha yuma yize kuyishi ni shimbi mu Mbimbiliya? Hana chilweza.

8 Alioze mba tuvwise Yehova kuwaha, twatamba kulinga yuma yinji hi wika ko kwononokena shimbi jenyi. Iye keshi kutwaha katalilo wa shimbi jize mujitusongwela ha yuma yeswe ku mwono wetu. Kashika, ha mashimbu amwe mutuhasa kulitakana ni yuma yinji yize kuyishi ni shimbi mu Mbimbiliya. Mba kuchi mutuhasa kukwata yiyulo yipema? (A-Efwesu 5:17) Mu Mbimbiliya muli shimbi jize jinatulongesa chize Yehova akunyonga ha yuma. Nawa muze mututanga Mbimbiliya, mutunyingika kanawa Yehova. Mutunyingika chize akunyonga, yize akuzanga, ni yize akwivwila lwaji.—Tanga Samu 97:10; Yishima 6:16-19; tala Maliji Akusongo 1.

9 Chakutalilaho, kuchi mutuhasa kusakula yize mututala ha TV hanji ha Internet? Yehova keshi kutulweza yize twatamba kulinga ha chikuma chino. Alioze shimbi jenyi je mujitukwasa hanga tukwate yiyulo yipema. Yiheho yinji musono yinazala too ni ungulungulu ni utanji. Mu Mbimbiliya, Yehova kanatulweze ngwenyi: “Kakuvwila kole waze akuzanga upupilo” nawa ngwenyi, ‘kumakapatwila’ yitanji. (Samu 11:5; A-Hepreu 13:4) Kuchi shimbi jino mujihasa kutukwasa kukwata yiyulo yipema? Muze mutunyingika ngwetu, Yehova kakwivwila lwaji chimwe chuma, twatamba kuchehuka.

10, 11. Mumu liaka twakwononokena Yehova?

10 Mumu liaka twakwononokena Yehova? Kutushi kulinga chino hanga tuchine upatwilo hanji kapinda yoze wakwiza hakukwata yiyulo yipi. (A-Ngalashia 6:7) Alioze, twakwononokena Yehova mumu twakumuzanga. Chizechene ngwe mwana akuzanga kwivwisa tato kuwaha, ni yetu tunazange hanga twivwise Tata yetu wa mu malilu kuwaha. Twakuwahilila chinji ha kunyingika ngwetu, twakuvwisa Yehova kuwaha!—Samu 5:12; Yishima 12:2; tala Maliji Akusongo 2.

11 Kashika, kutushi kwononokena wika Yehova muze muchipwa chashi, hanji muze mutumona ngwetu, yakulinga yakuhi. Nawa kutushi kusakula shimbi jize twatamba kwononokena ni jize kutwatambile kwononokena. (Shimbi Yamuchiali 12:32) Alioze, twakwononoka ni mbunge yeswe, ngwe chize mukwa-kwimba masamu ambile ngwenyi: “Munguwahilila mu shimbi je jize nazanga.” (Samu 119:47; A-Roma 6:17) Tunazange kupwa ngwe Noa, yoze wasolwele zango lienyi hali Yehova ha kulinga yuma yeswe yize amutumine. Kashika Mbimbiliya yinambe ngwo, Noa “yalinga kulita ni yeswe yize Zambi amutumine, chocho yalinga.” (Uputukilo 6:22) Che unazange hanga Yehova ambe hali yena?

12. Kuchi mutuhasa kwivwisa Yehova kuwaha?

12 Kuchi Yehova akwivwa muze twakumwononokena? Twakuvwisa ‘mbunge yenyi’ kuwaha. (Yishima 11:20; 27:11) Achinyonga kama ha chino! Yetu twakuvwisa Sakatanga wetu kuwaha chinji, muze twakumwononokena. Alioze iye keshi kutushinjila kuchilinga. Iye kakutwaha uhashi wa kusakula yize mutulinga. Chino chinalumbunuka ngwo, tuli ni uhashi wakusakula yipi ni yipema. Zango lietu hali Yehova liakutukwasa kukwata yiyulo yipema, mba tuhase kupwa ni mwono ungunu.—Shimbi Yamuchiali 30:15, 16, 19, 20; tala Maliji Akusongo 3.

“SHIMBI JENYI HI JIKALU KO”

13, 14. Kuchi tunanyingika ngwetu, shimbi ja Zambi hi jikalu ko kujononokena? Lumbununa.

13 Mba yika mutulinga nyi mutunyonga ngwetu, shimbi ja Yehova jili jikalu kujononokena, hanji ngwo jakuchiza utuswilo wetu? Mbimbiliya yinambe ngwo: “Shimbi jenyi hi jikalu ko.” (1 Yoano 5:3) Liji lia Ngregu “jikalu” linalumbunuka “yilemu.” Mu yisoneko yikwo, liji lino kanalizachisa hanga asolole shimbi jikalu hanji atu waze akuzanga kukaujola akwo ni kwaamwesa lamba. (Mateu 23:4; Yilinga 20:29, 30) Yimwe Mbimbiliya yinambe ngwo: “Shimbi jenyi hi jilemu ko.” Shimbi ja Yehova hi “jilemu ko,” che kwamba, hi jikalu ko kujikaula. Iye keshi kutwita tulinge yuma yikalu (New English Translation).

14 Chakutalilaho, achinyonga ngwe unakwase umwe sepa lie kututa yuma hanga atwale ku zuwo liaha. Iye makasa yuma yeswe ha mafunda. Mafunda amwe kanalele, akwo kanaleme chinji, ndo atu aali mba ahase kwaambata. Shina sepa lie makwita hanga umbate ukawe funda lize linaleme chinji? Ka! Mumu liaka? Mumu iye kazangile hanga umakuke nyima. Chizechene ngwe sepa wacho, Yehova neye keshi kutwita hanga tulinge yuma yikalu. (Shimbi Yamuchiali 30:11-14) Yehova kananyingika ulelu wetu. Iye “kananyingika mijimba yetu; kanewuluka ngwenyi, yetu tuli fufuta.”—Samu 103:14.

15. Mumu liaka mutuhasa kufuliela ngwetu shimbi ja Yehova mujitukwasa ku mwono wetu?

15 Mose kalwezele A-Izalele ngwenyi, shimbi ja Yehova jili ja ‘upeme wo matangwa eswe’ nawa ngwo kujononokena te muchaakwasa hanga ‘akatwame ni mwono.’ (Shimbi Yamuchiali 5:28-33; 6:24) Ni musono nawa che twatamba kulinga. Yuma yeswe yize Yehova akutwita hanga tulinge yakutuyukisa ku mwono. (Tanga Izaia 48:17.) Tata yetu, Yehova, kananyingika yize yakutuvwisa kuwaha. (A-Roma 11:33) Mbimbiliya yinatulweze ngwo: “Zambi iye zango.” (1 Yoano 4:8) Yino yinalumbunuka ngwo, yuma yeswe yize Yehova akwamba ni kulinga yakukatuka ha zango.

16. Kuchi tunanyingika ngwetu, mutuhasa kwononokena Yehova chipwe ngwe tuli yihenge nawa twatwama hano hashi hapi?

16 Kanji-kanji hi chashiko kwononokena Zambi. Twatwama hashi hapi haze anayulu kuli Ndiapu. Iye kakupiangula atu hanga alinge yuma yipi. (1 Yoano 5:19) Twakupinda nawa ni uhenge wetu ni manyonga jetu api, waze mahasa kutushinjila hanga twehuke kwononokena shimbi ja Zambi. (A-Roma 7:21-25) Alioze zango lietu hali Yehova mulitwaha tachi hanga tulinge yize yalita. Yehova kakumona tachi jize twakusa hanga tumwononokene, nawa kakutukwasa hakutwaha ndundo jenyi, spiritu yisandu. (1 Samuele 15:22, 23; Yilinga 5:32) Spiritu yisandu yakutukwasa hanga tupwe ni ndako jipema jize mujitukwasa kupwa ni mbunge ya kumwononokena.—A-Ngalashia 5:22, 23.

17, 18. (a) Yika mutulilongesa mu mukanda uno? (b) Yika mutulilongesa mu kapitulu yoze masulaho?

17 Mu mukanda uno, mutulilongesa chize mutuhasa kutwama kulita ni upale wa Yehova. Mutulilongesa nawa chize mutuhasa kukaula shimbi jenyi ku mwono wetu. Twiwulukenu ngwetu, Yehova keshi kutushinjila hanga tumwononokene. Muze mutusakula kumwononokena, mwono wetu muupema nawa mutupwa ni kutalatala chipema cha kulutwe lia matangwa. Nawa kwononokena Yehova yili jila yipema yakusolwelamo zango lietu hali iye.—Tala Maliji Akusongo 4.

18 Yehova hanatwehe mbunge, yize yakutukwasa kunyingika yipi ni yipema. Alioze twatamba kufumba mbunge yetu mba yitukwase kufunga “shimbi jenyi.” Mbunge yika yinalumbunuka, nawa kuchi mutuhasa kuyifumba? Tutalenu mu kapitulu masulaho.