Lucas 6:1-49

6  Bari panabadau ewariɗe Jesús ichi baara nibabadaurã baara trigo uuɗaɗe nibasiɗau. Aria niɗauɗe Jesús baara nibabadaurãba trigo kuma aɓa ẽe adauɗapeɗa boasiraɗapeɗa ko nibasiɗau.*  Waabenarã fariseorãba mau unusiɗauɗe iɗisiɗau: —¿Machiba sakãe bari panabadau ewariɗe chi dachiba wauɗakau ɓuu maka wau panuma?  Jesusba panausii: —¿Machiba Dachi Akõre beɗea eɗa jaraɗawẽa panuka? David mauɗe ichi baara nibabadaurã jarrbisia panasiɗauɗe ¿kãare wausiɗama?*  David Dachi Akõre deɗe eɗa wãpeɗa chi Dachi Akõre baita kuɓuaɗa pan adausii. Mau pan ¿aɓa paarerã́buru koɗai panaswãeka? Maamina Davidba kopeɗa ichi baara nibabadaurãmaa deaɗakasii.  Mauɗe Jesusba jarasii: —Mʉ, chi Ẽbẽra Ba Ɓuaɗa bari panabadau ewari Mechiubʉ. Jesusba bari panabadau ewariɗe ẽbẽra aribiabiɗa Mateo 12:9-14; Marcos 3:1-6  Ureeɗebena bari panabadau ewariɗe Jesús judiorã araa ãbua imibadau deemaa wãpeɗa jaradea ɓuasii. Aria ẽbẽra jua biarebena bʉʉ nii ɓuasii.  Moisesba ɓʉɗa jaradeabadaurã mauɗe fariseorã panasiɗau. Maarãba Jesús ichia panasiɗau bari panabadau ewariɗe ẽbẽra jua bʉʉ nii aribiabii kuitaa. Aribiabiɗa basirã mau ʉ̃rʉbena kachirua jaraɗai kʉ̃risia panasiɗau.  Maamina ãchiba kʉ̃risia panuu Jesusba kuitaasiiɗeeba chi ẽbẽra jua bʉʉ niimaa naka jarasii: —Jiradupeɗa maabae jomaurã ẽsa ʉkʉ nuɓeese. Ara makʉɗe chi ẽbẽra jiradupeɗa ʉkʉ nuɓeesii.  Maabae Jesusba ãchimaa jarasii: —Mʉʉba machimaa iɗiiruu: bari panabadau ewariɗe ¿kãare wauɗai panuma? ¿Chi bia maebʉrã chi kachirua? ¿Waabenarã karibai maebʉrã ida biubiaika? 10  Maabae aria panuurãmaa ichiapeɗa chi mukĩramaa naka jarasii: —Jua jiwaase. Maka jiwaaruuɗe ichi jua biꞌia diɗisii. 11  Mauɗeeba aria panuu ãrea kĩruɗapeɗa ãchi chiya berrea bara ɓeesii Jesús ome kãare sãaɗayu. Jesusba ẽbẽrarã 12 jʉrʉ adauɗa Mateo 10:1-4; Marcos 3:13-19 12  Earaɓa Jesús eaɗaa wãsii. Aria Dachi Akõremaa ʉtaa iɗi ɓuu ewarisii. 13  Ewariɗakare ichi baara nuree araa ãbua iukuapeɗa maarãɗebena 12 jʉrʉ adaukuasii. Mau 12 jʉrʉ adauɗarã ichiba trʉ̃ jarasii “ichiba bʉiɗarã”.* 14  Ãchi trʉ̃ nau: Simón (mauɗe Pedro abadau), chi ãba Andrés, Santiago,* Juan, Felipe, Bartolomé, 15  Mateo, Tomás, Alfeo warr Santiago, Simón Celote abadau, 16  Santiago ãba Judas mauɗe Judas Iscariote, chi mau maaɗakare Jesús jidaubiɗa. Jesusba ãrea duanuumaa jaradeaɗa Mateo 4:23-25 17  Maabae Jesús ichiba jʉrʉ adauɗarã baara eaɗebena eɗaa neesiɗau. Koriiɗe ichi baara nibabadaurã baara mauɗe waabenarã ẽbẽrarã ãrea needuurã baara ɓeesii. Mau ẽbẽrarã Judea druaɗebena, Jerusalenɗebena, mar iikaaɗebena puuru Tiroɗebena mauɗe Sidonɗebena 18  neesiɗau Jesusba jaradea ɓuu ũriɗai baita mauɗe ẽpermo nuree aribiabiamera. Mau awara Jesusba jai kachiruarã ẽbẽrarã kakuaɗebena duabʉikasii. 19  Joma chi ẽpermo nureerãba ichi wau kʉ̃ria panasiɗau Dachi Akõre poyaaɗeeba aribiabii ɓuuɗeeba. Dachi biꞌia panaɗai Jesusba jaraɗa Mateo 5:3-12 20  Jesusba ichi baara nibabadaurãmaa ichiapeɗa naka jarasii: «Biꞌia panuu machi chi miichuburi nuree Dachi Akõreba ichi juaɗe ua ɓuuɗeeba. 21  Biꞌia panuu machi chi jarrbisia nuree Dachi Akõreba jãwaabiai ɓuuɗeeba.*Biꞌia panuu machi chi kĩra nomaaba jẽa nuree Dachi Akõreba kĩrajʉʉbiai ɓuuɗeeba.* 22  »Biꞌia panuu ẽbẽraba mʉ, chi Ẽbẽra Ba Ɓuaɗa kakua machi kĩramaaduuɗe, ida ɓuuduuɗe, kachirua jaraaduuɗe mauɗe machi sõ kachirua panuu aaduuɗe. 23  Machi kachirua wauduuɗe ãrea kĩrajʉʉ panésturu, machiba ne bia ãrea bajãaɗe uru panaɗaiɗeeba.* Ãchi nabẽraeɗebenarãba Dachi Akõre baita berreabadaurã biawãra maka kachirua waubachiɗau. 24  “Maamina miichuburi panaɗai machi chi nejarra ãrea bara nuree; nau ewariɗéburu kĩrajʉʉ panaɗai ɓuuɗeeba. 25  Machi miichuburi panaɗai chi ãrea jãwaa duanuurã, maaɗaare jarrbisia panaɗaiɗeeba.Machi miichuburi panaɗai chi ʉ̃rauɗe ʉi duanuurã maaɗaare kĩra nomaaba jẽa panaɗaiɗeeba. 26  Machi miichuburi panaɗai ẽbẽrarãba machi ʉ̃rʉbena biꞌia jaraaduubʉrã.Machi nabẽraeɗebenarãba ẽbẽrarã Dachi Akõre trʉ̃ɗeeba setaa jaradea nuree ʉ̃rʉbena maka biꞌia jarabachiɗau”. Dachi chi kĩramaabadaurã kʉ̃riaɗai ʉ̃rʉbena jaraɗa Mateo 5:38-42,44 27  »Maamina machi, chi mʉ beɗea ũri panuurãmaa mʉʉba jaraaruu: machi kĩramaabadaurã kʉ̃riásturu mauɗe maarãmaa biꞌia wáusturu. 28  Chi machimaa kachirua jaraaduumaa biꞌia jarásturu. Chi machi kachirua waubadau kakua Dachi Akõremaa ʉtaa iɗísturu maarã aiɗamera. 29  Aɓauba bichi kĩedarr sĩiruubʉrã, chi osoɓarebena siɗa ʉmʉase sĩmera. Aɓauba bichi paru juakaa adauruubʉrã, bichi anaɓari jʉ̃barii siɗa ida adoebise. 30  Aɓauba bichimaa ne iɗiiruubʉrã, wãakarã́se. Mau awara bichiba uru ɓuuɗebena aɓauba juakaa adauruubʉrã iɗirã́se waya deabiyua. 31  Machiba kʉ̃ria panuu waabenarãba machimaa biꞌia wauɗai. Mauɗeeba, ara mau kĩra machiba waabenarãmaa biꞌia wáusturu. 32  »Machiba chi machi kʉ̃riabadáuturu kʉ̃ria panuubʉrã, ¿kaiba machi biꞌia jaraima? Kachirua waubadaurã biɗa ãchi kõpaerorã kʉ̃riabadau. 33  Mau awara machi kõpaerorã́turu biꞌia wauduubʉrã, ¿kaiba machi biꞌia jaraima? Kachirua waubadaurã biɗa ara mau kĩra waubadau. 34  Mau awara machiba aɓaburu chi waya deaɗai nureerãmaa ne kaebea deaduubʉrã ¿kaiba machi biꞌia jaraima? Kachirua waubadaurã biɗa ara mau kĩra waubadau ãchiba deapeɗaaɗa waya adauɗai kʉ̃risia panuuɗeeba. 35  »Mauɗeeba machi chi kĩramaabadaurã kʉ̃riásturu. Maarã biꞌia wáusturu. Maarãmaa ne kaebea deásturu. Maamina deaduuɗe maarãɗe adauɗai kʉ̃risiarã́sturu. Makaburu machiba Dachi Akõreɗebena adauɗai panuu ãrea mechia ɓuai mauɗe unubiɗai biawãra machi Dachi Akõre chi mechiu nii warrarã panuu. Kachirua waubadaurã mauɗe ichimaa biꞌia ɓuu aɗakaurã, ichiba ichi sõbiaɗeeba karibabarii. 36  Ara mau kĩra machiba kĩra chuburia panásturu machi Akõre bajãaɗe ɓuuba kĩra chuburiabarii kĩra. Waabenarã kachirua jarabadau ʉ̃rʉbena Mateo 7:1-5 37  »Aɓauba kachirua wauɗa ʉ̃rʉbena jararã́sturu, aɓau biɗa machiba kachirua waupeɗaaɗa ʉ̃rʉbena jararãamera. Aɓa nebʉra bara nii arã́sturu, Dachi Akõreba machi nebʉra bara nuree a jararãamera. Machiba waabenarã kachirua wau panuu perdonaaduubʉrã, Dachi Akõreba machi kachirua wau panuu perdonai. 38  Waabenarãmaa ne kaebea deásturu. Makaburu Dachi Akõreba machimaa ãreáturu deai, ẽ ãrea waabirupeɗa purrubarii kĩra. Ichiba deai machiba waabenarãmaa deabadau kĩra». 39  Mau awara Jesusba nebʉrʉsii jaradeai baita: «¿Dau pãriu niiba chi aɓau dau pãriu nii poyaa adooi ɓuka? ¿Adoeruubʉrã, ãchi omea choɓeaɗe ɓaewãɗaabaika? 40  Chi ne kuitaa kʉ̃ria ɓuu chi jaradeabarii audeara kuitaa ɓuuwãe. Maamina ichiba ãrea kuitaaruuɗe chi jaradeabarii kĩra nibai. 41  »Machiba ¿sakãe nejarr aɓau dauɗe ɓuu ichiabadama? ¿Sakãe bakuru waiɓʉa machi dauɗe ɓuu ichiaɗakama? 42  Bakuru waiɓʉa bichi dauɗe ɓuu unuwẽebʉrã ¿sakaburu aɓaumaa naka jaraima: “Nejarr bichi dauɗe ɓuu mʉʉba auɓarii”? ¡Bichi setaa ẽbẽra bia nii abarii! Naa bakuru waiɓʉa bichi dauɗe ɓuu auɓarise. Maka poyaa unui nejarr aɓau dauɗe ɓuu auɓarii baita. Ara mau kĩra bichiba kachirua wau ɓuu ida ɓuse. Makaburu waabenarã poyaa aiɗai. Bakuru chi nejõoɗeeba kuitaabadau Mateo 7:15-20; 12:34-35 43  »Bakuru kachiruaba nejõo bia chaukau. Ara mau kĩra bakuru biaba nejõo kachirua chaukau. 44  Bakuru chi nejõoɗeeba kuitaabadau. Ʉri bara ɓuuba higo jõ chaukau. Mauɗe cardoba uva chaukau. 45  Ara mau kĩra ẽbẽra bia ɓuuba ichi sõɗe ne bia uru ɓuuɗeeba ne bia berreabarii. Maamina ẽbẽra kachiruaba ichi sõɗe ne kachirua uru ɓuuɗeeba ne kachirua berreabarii. Ẽbẽraba ichi sõɗe kʉ̃risia ɓuu kĩra berreabarii. De ome ʉ̃rʉbena Mateo 7:24-27 46  »¿Sakãe mʉ “Dai Mechiu, Dai Mechiu” abadama maamina mʉʉba jara ɓuu machiba wauɗakama? 47  Chi mʉʉmaa neeruuba mʉ beɗea ũripeɗa ijãa wauruubʉrã mʉʉba jarai mau kai kĩra ɓuu. 48  Mau ẽbẽraba de wauruu kĩra ɓuu. Mau ẽbẽraba ãrea iɗu korosii aɓa mo chaarea unuuruuɗaa. Mau ʉ̃rʉ de jʉ̃rʉ ʉyaa nuɓusii. Mau de chaarea ãrea nuɓuuɗeeba do ãrea cheeruuɗe ɓaebasii. 49  Maamina chi mʉ beɗea ũripeɗa ijãawẽe nau kĩra ɓuu: ẽbẽraba de wausii maamina de jʉ̃rʉ iɗu ʉyaabasii. Mauɗeeba do ãrea cheeruuɗe ichi de teatapeɗa ɓaesii. Joma wãꞌãe ɓari ɓeesii».

Notas

Deuteronomio 23:24-25.
1 Samuel 21:1-6.
6:13 Ichiba bʉiɗarã. Kajuma beɗeaɗe naka ɓʉ kuɓuu: apóstoles.
6:14 Mau Santiago ara mau «Jacob» abadau.
6:21 Biꞌia panuu machi chi jarrbisia nuree Dachi Akõreba jãwaabiai ɓuuɗeeba. Mauba nau siɗa jara ɓuu: Biꞌia panuu sõɗeeba Dachi Akõre kuitaa kʉ̃ria nuree, Dachi Akõreba kuitaabiɗeeba. Jeremías 31:25.
Salmos 126:5-6; Isaías 57:18; 61:2-3; Apocalipsis 7:16-17.
2 Crónicas 36:16.