Ir al contenido

Dachi kartarã leabadaurãba kawaɗa kʉ̃ria panua

Dachi kartarã leabadaurãba kawaɗa kʉ̃ria panua

Dachi kartarã leabadaurãba kawaɗa kʉ̃ria panua

Chi doctorba bichi oaɗebena adauyua jara ɓuubʉrã, ¿naa kãareɗe kʉ̃risiai ɓua?

Joma chi cristianorã biʼia kʉ̃risiaɗayua chi Bibliaɗe ɓʉ kuɓuu, dachi aɓaaɓaa kʉ̃risia duanuuɗebenaduwãe mauɗe chi medicorãba jaraaruuwãe. Aɓaaɓaa kʉ̃risiapeɗa Jeowaba busta ɓuuchaa aseyua.

Dachi waukaɗaba jaraɗa baɗa dachia oa koɗaabai ɓuu (Génesis 9:3, 4). Chi Ley jaraɗa baɗa israelitarãmaa jarasii chi oa dachi vida kĩraka nii, naka jarasii: “Chi vida kiuruuɗe oadu kuɓuu araɓaudu kuɓuu altarɗe perdonai baita machi vida”. ¿Kãare asei basaa chi ãnimara bearuuɗe koi baita? Dachi Akõreba naka jarasii: “Bearuubʉrã nau oa joma ea bʉyua jora ʉrʉ barataaruu” a (Levítico 17:11, 13). Jãaɗakare nau beɗea ãrĩãdu jaraɗa basia (Deuteronomio 12:16, 24; 15:23). Chi libro judío Soncino Chumash jãuba naka jara ɓuu: “Oa poyaa guardaabayua, bari jeeɗa ea bʉyua koomaaba”. Chi israelitarãba chi oa ãnimaraɗe maebʉrã ẽbẽraɗe poyaa uru ɓuẽbayua mauɗe adaubayu, jãu vida Dachi Akõreɗe bẽrã.

Jesús biusiiɗe ɓuẽbasii Moisesba ɓʉɗa baɗa kĩra. Mauɗe Dachi Akõre baita chi oa jãu importante ãrĩã ɓuu. Dachi Akõre Jauriɗeeba chi apostolerãba jarapeɗaaɗa baɗa cristiano niiba oa poyaa koobayu. Oa koyu kachirua ãrĩã ɓuu jãu ara dachi kakuaɗe kachirua aseeruu kĩra, mauɗe kachirua ãrĩã ɓuu junebena dios beɗea ũriiruu kĩra (Hechos 15:28, 29; 21:25). Siglo 20ɗe ẽbẽra ãrĩãba ãchi oa deapeɗaaɗa basia, mauɗe ẽbẽra ãrĩãba ãchi kakuaɗe oa adaupeɗaaɗa basia, chi Jeowa ɗebena Jaranũrẽba kawapeɗaaɗa Bibliaba jãka jarawẽa ɓuu. b

Ɓesɗe ɓoobaria medicorãba jãka jaraɗai ãchi pacienterãmaa: “Operaɗai naeɗe adauɗayu ara bichi oa maabea guardaɗayua, bichia oa nesitaaruubʉrã bichi operaaruuɗe, kuɓuɗayua ara bichi oadu bichi kakuaɗe”. Mauɗe oa adaupeɗa guardayu, waya ara chi oa eɗa kuɓui baita, jãka jarawẽa ɓuu chi Bibliaɗe Leviticoɗe mauɗe Deuteronomioɗe. Oa poyaa guardaabayu, bari ea bʉyu, mau Dachi Akõremaa dearuu kĩraka ɓua. Iɗibea Moisesba ɓʉɗa baɗa kĩra aseɗawẽmina, chi Jeowa ɗebena Jaranũrẽrãba asebadaa Bibliaɗe jara ɓuu kĩra mauɗe dachi kakuaɗe poyaa oa kuɓuubayua. Oa deaɗaabayua, mauɗe oa awara kuɓuubayua waya dachi kakuaɗe kuɓuɗai baita, makarã chi oa bari ea bʉiɗayua, Jeowaba busta ɓuu maka aseɗayu.

Cristiano ãrĩãba ida oa adaubibadau exámen asebiɗai baita, jãra kachiruawãe ɓua mau aseeruu jirata ɓua chi oa. Chi medicorãba tratamiento asebadau mauɗe oa adaubadau.

Mauɗe ɓesɗe operabadau ẽbẽra mau tratamiento asebadau, chi hemodilución abadau. Chi ẽbẽra operamaa panuuɗe, oa awara saca adaubadau, maabea maquinaɗe kuɓubadau chi eɗa kakuaɗe koɓeeburuu medicamentoba eɗa baara kuɓubadau chi operamaa panuu acabatapeɗaaɗakare waya chi oa eɗa kakuaɗe bʉebadaa. Ɓesɗe chi oa waya adaubadau chi topeɗaaɗaɗebena awara chebarii, biʼia limpiataɗapeɗa mauɗe glóbulos rojos aude waribibadau. Makawẽebʉrã chi oa kuɓubadau maquinaɗe, jãu maquinaba corazón kĩraka kuɓubibarii, dachi pulmón kĩra maebʉrã riñón kĩra; maabea waya kuɓubadau chi opera uru kopanuumaa. Maucha barau tratamiento, chi oa sacaɗapeɗa, maquinaɗe kuɓubadau. Jãu maquinaba chi oa kachirua ɓeaɗa joma biʼia limpiatabarii. Maaɗaba chi oa chi ẽbẽraɗe ɓiɗĩika saca adaubadau medicamento baara eɗa pera adaupeɗa waya chi ẽbẽra kakuaɗe kuɓubadau.

Ãrĩã tratamiento diwara ɓeerã makawẽebʉrã waya chi wiɗi saca adaubadau. Aɓaaɓaa eɗarebena estudiaɗakaa. Dachi aɓaaɓaa kʉ̃risiabaraaɗai kãare aseyu chi oa ome dachi operaaduumisa, dachi exámen asebudauɗe maebʉrã tratamiento asebudauɗe. Wiɗibaraa chi medicomaa, ¿kãare mʉ oa ome aseɗayua? Maabea bichi du aɓaburu kʉ̃risiayua kãare aseyu (Recuadro ochias).

Kʉ̃risiaba bichi comprometeɗa baɗa Dachi Akõre ome, mau kʉ̃riayu ‘joma bichi sõɗeeba, joma bichi jauriɗeeba, joma bichi poyaaɗeeba mauɗe joma bichi kʉ̃risiaɗeebaʼ (Lucas 10:27). Jeowa ɗebena Jaranũrẽ baita importante ãrĩã ɓua amiko Dachi Akõreɗe nibayu, ichia dachi wauka ɓoosii ichia kʉ̃ria nii dachia confiaɗayu chi oa Jesusɗe ea bʉeɗa kakua. Ichi beɗeaɗe naka jara ɓuu: “Ichi Warr oa chesiiɗeeba Dachi Akõreba dachi kachiruaɗebena karibasii. Ichi mechiu sõbiaɗeeba dachiba kachirua waupeɗaaɗa joma perdonasii” (Efesios 1:7, Biblia Chamí, WPS.).

[Notas]

a Chi teólogo Frank H. Gormanba naka jara ɓuu: “Chi oa ea bʉbachiɗau chi ãnimara respeto iɗaa tratai baita mauɗe Dios siɗa respetaiba mau Diosba wauɗaɗeeba cuidai baita”.

b Chi Kartaba 1 noviembreɗe 1951ɗebenaba jaraɗa baɗa oa adauwẽebayu junebena ẽbẽraɗe.

[Recuadro/Foto]

NAUƊE KɄ̃RISIABA

Oa adaupeɗa maquinaɗe kuɓupeɗaaɗa baɗa, ¿waya mʉ kakuaɗe eɗa adaui ɓuẽ?

Exámen aseɗapeɗa maabea tratamientoɗe kuɓuɗayu, oa adauɗapeɗa maabea medicamento baara eɗa peratabudau maabea waya mʉ kakuaɗe kuɓubudau, makarã, ¿mʉa jãka asei ɓuẽ?